Janet Eilber | Αποκλειστική συνέντευξη με τη θρυλική καλλιτεχνική διευθύντρια της Martha Graham Dance Company

Γεννημένη στο Ντιτρόιτ το 1951, μετακόμισε στη Νέα Υόρκη για να σπουδάσει στο περίφημο Juilliard School καθ’ υπόδειξη της Martha Graham. Παράλληλα, έγινε μέλος της ομάδας της Graham και στα 21 της αναδείχτηκε σολίστρια. Γύρισε όλο τον κόσμο ερμηνεύοντας εμβληματικούς ρόλους του χορευτικού ρεπερτορίου, χόρεψε ένα σόλο στον Λευκό Οίκο στο πλαίσιο της τελετής παρασημοφόρησης της Graham, έκανε δύο ντουέτα με τον Rudolf Nureyev (στα έργα The Scarlet Letter και Lucifer), πρωταγωνίστησε σε μιούζικαλ του Bob Fosse στο Broadway και εργάστηκε ως ηθοποιός – το ντεμπούτο της έγινε στο πλάι του Richard Dreyfuss το 1981 στην ταινία Whose Life is It Anyway? Από το 2005 είναι η καλλιτεχνική διευθύντρια της Martha Graham Dance Company.

Τι πιστεύετε ότι έκανε τη Martha Graham είδωλο;

Πιστεύω ότι η κύρια, ουσιώδης ιδέα στην επανάσταση που έφερε η Martha Graham στον χορό είναι το ότι επινόησε μια γλώσσα που αντιπροσώπευε τα ανθρώπινα όντα και την ουσία του να είσαι ένα ανθρώπινο ον πάνω στη σκηνή. Απομακρύνθηκε από τον χορό που είχε να κάνει με τη φυγή από την πραγματικότητα, με τη φαντασία, τους κύκνους και τα λουλούδια ή τις μυθικές θεότητες και ανέδειξε τα αληθινά συναισθήματα μέσω ενός τελείως καινούριου στυλ κίνησης. Από όλες τις καινοτομίες της πραγματικά πιστεύω ότι αυτό, το ότι έφερε στη σκηνή την ουσία του να είσαι ένα ανθρώπινο ον, εξηγεί το γιατί τα έργα της έχουν τόση επιρροή σήμερα.

λλαξε η πανδημία τον τρόπο που δουλεύει η ομάδα;

Εννοείται. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας επεκτείναμε εκ νέου τη δουλειά μας σε μια άλλη πλευρά της κληρονομιάς της Martha Graham μελετώντας τα αρχεία της και δουλεύοντας ψηφιακά, δημιουργώντας νέα έργα για την οθόνη, για τον ψηφιακό κόσμο. Οι χορευτές μας επέστρεψαν στα σπίτια τους –στην Ιταλία, την Ελβετία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Καλιφόρνια, το Τενεσί–, οπότε εμείς έπρεπε να δουλέψουμε για να τους συνδέσουμε ψηφιακά. Τώρα που έχουμε επιστρέψει το κύριο πράγμα που έχει αλλάξει είναι η απίστευτη αναγνώριση της αξίας του ότι είμαστε μαζί, στον ίδιο χώρο. Οι ίδιοι οι χορευτές πλέον απέκτησαν έναν νέο τρόπο για να βλέπουν την τέχνη τους. Πλέον είναι πιο ουσιαστικοί καλλιτέχνες. Είχαν χρόνο για να σκεφτούν την τέχνη που ασκούν, την αξία και τη σημασία της στη ζωή τους κι αυτό εμπλούτισε τον τρόπο με τον οποίο δουλεύουν. 

Έχετε εντοπίσει τελευταία κάτι στον χορό τόσο πρωτοποριακό όσο ήταν η δουλειά της Graham για την εποχή της;

Δε νομίζω ότι υπάρχει κάτι στον κόσμο που να είναι τόσο πρωτοποριακό όσο υπήρξε η Martha Graham (γέλια). Οφείλω όμως να αναφέρω το σύστημα Gaga, που έχει σημειώσει τεράστια επιρροή στον κόσμο του χορού. Ξεκίνησε από την Batsheva Dance Company και τον Ohad Naharin στο Ισραήλ πριν από περίπου 30 χρόνια. Ακόμα κι αυτό, όμως, είναι επηρεασμένο από την Graham. Τόσο η ιδρύτρια της Batsheva Dance Company, η βαρόνη Bethsabée de Rothschild, όσο και ο Naharin είχαν χορέψει στην ομάδα της. Ναι, είναι ένα σημαντικό κίνημα στον χορό, αλλά προέκυψε από ό,τι έκανε η Graham σχεδόν έναν αιώνα πριν.

Θυμάστε την πρώτη σας συνάντηση με τη Martha Graham;

Ω, χόρεψα για την ομάδα της όταν ήμουν έφηβη και με συμβούλευσε να πάω να σπουδάσω στο Juilliard School, που διέθετε κάποιους από τους πιο σπουδαίους δασκάλους και χορευτές, και μετά να επιστρέψω. Αλλά η αγαπημένη μου ιστορία από τις πρώτες πρόβες είναι η εξής: Εγώ συνήθιζα να χορεύω με το κεφάλι μου υπό συγκεκριμένη γωνία, γιατί πίστευα ότι με έκανε να δείχνω πιο όμορφη, ότι τόνιζε τα ζυγωματικά ή τον λαιμό μου, δεν ξέρω... Τότε η Martha Graham ήρθε και μου είπε ότι η συγκεκριμένη κίνηση δεν είχε κανένα νόημα, ότι έπρεπε να ισιώσω το κεφάλι προς τα πάνω, να το ευθυγραμμίσω με τη σπονδυλική μου στήλη και τη δύναμη της Γης. Αυτό ήταν ένα μάθημα ζωής. Οι μικρές κινήσεις αποκαλύπτουν το ποιος είσαι, τι σκέφτεσαι, πόσο δυνατός είσαι. Με δίδαξε να αποδέχομαι τη δική μου προσωπική δύναμη και να την προβάλλω μέσω του τρόπου που κινούμαι.

Πώς καταφέρνετε να φέρετε τα έργα της σε νέο κοινό;

Αυτή η θαυμάσια δουλειά έχει να κάνει με το curation. Είναι σαν να είσαι ο επικεφαλής του καλύτερου μουσείου του κόσμου. Έχουμε μια μόνιμη συλλογή από αριστουργήματα του 20ού αιώνα και τα επιμελούμαστε, ενώ, παράλληλα, παράγουμε νέα έργα και τα παρουσιάζουμε στα social media μας. Προσπαθούμε να βρούμε όσο πιο πολλές πόρτες μπορούμε να ανοίξουμε, όσο περισσότερες ομάδες κοινού να προσεγγίσουμε. Στο Μέγαρο Μουσικής παρουσιάσαμε ένα κλασικό έργο της Graham μαζί με ένα νέο. Υπάρχει μια αληθινή συνομιλία ανάμεσα στην ιστορία του μοντερνισμού στον 20ό αιώνα και σε ό,τι οι χορογράφοι του σήμερα έχουν να πουν.

Σε τέσσερα χρόνια η ομάδα συμπληρώνει έναν αιώνα από την ίδρυσή της. Έχετε κάποιο πλάνο για το πώς θα το γιορτάσετε;

Αυτή την περίοδο επικοινωνούμε με συνεργάτες για να σχεδιάσουμε εκθέσεις σε μουσεία, ενώ, παράλληλα, ετοιμάζονται ένα βιβλίο και ένα ντοκιμαντέρ και φυσικά ευχόμαστε η ομάδα να ταξιδεύει ανά τον κόσμο. Επίσης, ελπίζουμε άλλες επαγγελματικές ομάδες χορού να ανεβάσουν έργα της Graham. 

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για Mόδα, Ομορφιά, Συγχρονη Ζωή, Πολιτισμό, Design και Γαστρονομία στο madamefigaro.gr