Η Νατάσσα Μουσάδη υπογράφει την πρωτότυπη μουσική και τη μουσική διδασκαλία στο "Γαϊτανάκι" της Ζωρζ Σαρή, που ανεβαίνει για δεύτερη χρονιά στο Θέατρο Άβατον.
Με έμπνευση και ευαισθησία, η Νατάσσα Μουσάδη συνθέτει έναν μουσικό κόσμο γεμάτο χρώματα, ρυθμό και συναίσθημα, που μιλά απευθείας στην παιδική ψυχή αλλά και στην καρδιά κάθε ενήλικα. Η ίδια μας μιλά για τη δύναμη της μουσικής, την έμπνευση πίσω από τις νότες της και τη μαγεία του να δημιουργείς για τα παιδιά — με πίστη, χαρά και αγάπη.
Η μουσική σου έχει καθοριστικό ρόλο στην παράσταση. Από πού άντλησες την έμπνευση για να "ντύσεις" μουσικά έναν τόσο τρυφερό και ουσιαστικό κόσμο;
"Το Γαϊτανάκι" είναι ένα έργο πυκνό και βαθιά ουσιαστικό, γεμάτο εναλλαγές. Μια ιστορία που συνεχώς εξελίσσεται και προχωράει, μια συνθήκη που συνεχώς μεταβάλλεται. Το μόνο που μένει σταθερό, είναι η ακλόνητη πίστη του κυρ Νικόλα στην υπέροχη ιδέα του και η απόφασή του να την παλέψει και να τη στηρίξει με κάθε κόστος. Σε αυτή τη διαδικασία, η μουσική παίζει όντως καθοριστικό ρόλο. Είναι ο παράγοντας που συνδέει, σχολιάζει και εξηγεί τα γεγονότα. Είναι οργανικά δεμένη με το έργο και υπό αυτή τη σκοπιά, η έμπνευση για αυτή βρίσκεται κρυμμένη μέσα στις μικρές λεπτομέρειες του έργου, στις εικόνες, στα νοήματα που μεταφέρει, στις ποιότητες των χαρακτήρων, ακριβώς δηλαδή μέσα σε αυτή την τρυφερότητα και την ουσιαστικότητα του κόσμου του. Παράλληλα, και το ίδιο το κοινό της παράστασης, τα παιδιά, είναι τεράστια πηγή άντλησης ιδεών. Τα παιδιά τα αγαπάω πολύ και τα παρατηρώ με μεγάλο ενδιαφέρον. Συχνά "κλέβω" ιδέες, απορίες, συμπεριφορές και τις εντάσσω στη μουσική μου. Περισσότερο, αυτό που "παίρνω" είναι η αισιοδοξία, η καλοσύνη και η αποφασιστικότητα με την οποία αντιμετωπίζουν τον κόσμο που ζούμε. Είναι κάτι που με ενδιαφέρει να έχει η μουσική μου, είτε αυτή απευθύνεται σε παιδιά, είτε σε ενήλικες.
Ποια είναι η ιδιαιτερότητα όταν η μουσική παίζεται ζωντανά επί σκηνής;
Η ζωντανή μουσική στο θέατρο και μάλιστα από τους ίδιους τους ηθοποιούς είναι μία απαιτητική συνθήκη. Η απόφαση του Θιάσου MATICAPI να εντάξει στις παραστάσεις του ζωντανή μουσική είναι δύσκολη, μα και σπουδαία! Όχι τόσο για εκπαιδευτικούς λόγους, αλλά περισσότερο γιατί δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να αλληλεπιδράσουν ζωντανά μαζί της και να γίνουν κομμάτι αυτού του μοναδικού -κάθε φορά- παραστασιακού αποτελέσματος που η θεατρική πράξη προσφέρει.
Το έργο της Ζωρζ Σαρή είναι γεμάτο ανθρωπιά και παιδικότητα. Πώς μεταφράζεται αυτό μουσικά;
Το να γράφεις μουσική για παιδιά, είναι σίγουρα δύσκολη υπόθεση, καθώς είναι ένα κοινό απαιτητικό, που δε χαρίζεται ποτέ και σε κανέναν. Παράλληλα, τα παιδιά είναι ελπίδα για τον κόσμο και το να παίζεις ρόλο στη διαμόρφωση της σκέψης τους είναι μεγάλη ευθύνη που δε χωράει τσιγκουνιές και εκπτώσεις. Η Ζωρζ Σαρή μας έχει χαρίσει ένα έργο σπουδαίο και με αντίστοιχα σπουδαίο τρόπο, το μεταχειρίστηκαν διασκευάζοντάς το θεατρικά ο Γιάννης Καλατζόπουλος και σκηνοθετώντας το ο Γιώργος Τσαγκαράκης. Ένα έργο τρυφερό, γεμάτο ανθρωπιά και παιδικότητα, ένα έργο βαθιά ειλικρινές που μέσα σ’ αυτή του την ειλικρίνεια μιλάει για πράγματα δύσκολα που ο καθένας μας μπορεί να δει στο σήμερα, όπως ο πόλεμος, η εκμετάλλευση ή η αδικία. Στην παράστασή μας, επιλέξαμε αυτά να τα αντιμετωπίσουμε με θάρρος κι αισιοδοξία και σε αυτόν τον άξονα θέλησα να κινείται και η μουσική. Να είναι ζωντανή και να κρατάει αναλλοίωτη την ειλικρινή και δημιουργική ματιά του παιδιού απέναντι στον κόσμο, τη δίψα του για ζωή και ανακάλυψη. Ακόμα κι εκεί που η γλώσσα είναι σκληρή, αυτή να μένει αισιόδοξη, να φροντίζει, να δίνει κουράγιο και ελπίδα.
Είσαι μια γυναίκα που δημιουργεί σε έναν χώρο όπου συχνά κυριαρχούν άνδρες συνθέτες. Σε έχει επηρεάσει αυτό με κάποιον τρόπο;
Ο χώρος της τέχνης, είναι ένας υπέροχος μα πολύ δύσκολος χώρος. Και η κύρια δυσκολία του έγκειται στην τεράστια ανασφάλεια και στην απώλεια σταθερών συνθηκών εργασίας. Ταυτόχρονα, η ίδια η κοινωνία, αναθέτει στη γυναίκα την κύρια ευθύνη της φροντίδας του σπιτιού και της οικογένειας συνολικά. Και αυτό συμβαίνει πέρα απ’ τις προθέσεις του κάθε ζευγαριού, που μπορεί με φροντίδα, αγάπη και συντροφικότητα να μοιράζεται ισότιμα τη ζωή. Αυτά τα δύο, σε συνδυασμό με το ότι μιλάμε για μία δουλειά που απαιτεί πολλές ώρες μελέτης και αφοσίωσης, είναι ένα εκρηκτικό κοκτέιλ, που δημιουργεί άπειρες δυσκολίες στις γυναίκες καλλιτέχνιδες και δημιουργούς και έχει ως αποτέλεσμα πολύ συχνά να κουράζονται, να ασφυκτιούν και να τα παρατάνε. Αν κάτι λοιπόν με έχει επηρεάσει και με έχει δυσκολέψει μέσα στα χρόνια, είναι αυτή ακριβώς η κοινωνική συνθήκη. Παρόλα αυτά, κατά την άποψή μου, υπάρχει ένα πολύ σημαντικό έργο συνθετριών στη χώρα μας τόσο δισκογραφικά, όσο και σε παραστασιακά ή μεικτά projects και αξίζει να το ψάξουμε, να το μελετήσουμε και να το στηρίξουμε.
Προσωπικά, έχω επιλέξει πολύ συνειδητά να κάνω αυτή τη δουλειά γνωρίζοντας τις δυσκολίες. Την αγαπάω βαθειά και πιστεύω πολύ στη δύναμη και τη δυναμική της, στον κοινωνικό της ρόλο. Μου αρέσει να δουλεύω ομαδικά και συνεργατικά, να μοιράζομαι τόσο τη δημιουργικότητα, όσο και το πρακτικό κομμάτι της δουλειάς με ανθρώπους που μας συνδέει το ίδιο όραμα για τη ζωή και την τέχνη ως κομμάτι αυτής. Είναι κάτι που, πέρα από ουσιαστικό, είναι και πολύ βοηθητικό στην καθημερινότητα.
Ποιο πιστεύεις ότι είναι το πιο "θηλυκό" στοιχείο της μουσικής σου;
Αδιαμφισβήτητα η μητρότητα και όλα όσα φέρει μαζί της. Η τρυφερότητα, η αγάπη, η ειλικρίνεια, η φροντίδα, η ευθύνη… Κυρίως όμως, η τεράστια ανάγκη να φτιάξεις έναν κόσμο όμορφο που να αξίζει να ζει μέσα σ’ αυτόν το παιδί σου. Και για να γίνει αυτό, πρέπει να κοιτάξεις τον κόσμο κατάματα, να τον δεις όπως είναι, αλλά και να μπορείς να σκεφτείς, να ονειρευτείς το πώς θα έπρεπε να είναι και να παλέψεις γι’ αυτό με όλη σου τη δύναμη – όπως έκανε ο κυρ Νικόλας στο "Γαϊτανάκι". Αυτά τα στοιχεία προσπαθώ να διαπνέουν τη μουσική μου, αλλά και κάθε πλευρά της ύπαρξής μου.
Τι σημαίνει το συγκεκριμένο έργο για σένα;
Με το "Γαϊτανάκι" ήρθα σε επαφή σε πολύ μικρή ηλικία. Θυμάμαι ακόμα τη φορά που μας το διάβασε η δασκάλα στο σχολείο και με συγκλόνισε! Παρόλο που δε θυμόμουν καθαρά κάθε πλευρά της ιστορίας, είχε μείνει χαραγμένη στη μνήμη μου η εικόνα της αδελφοσύνης των παιδιών όλου του κόσμου σε ένα πελώριο γαϊτανάκι της ειρήνης που αγκάλιαζε τη γη, όπως επίσης και το ακλόνητο θάρρος του κυρ Νικόλα του Γαρύφαλλου που για χάρη της ιδέας του ξεπέρασε κάθε δυνατό και αδύνατο εμπόδιο. Μεγαλώνοντας έμαθα την ιστορία του πραγματικού ήρωα πίσω από το παραμύθι, του "Ανθρώπου με το Γαρύφαλλο", δηλαδή του Νίκου Μπελογιάννη. Αυτά τα δύο ήρθαν και συνδέθηκαν με το ανέβασμα της παράστασης. Και αυτό ήταν το πιο συγκλονιστικό… Ο ήρωας που τόσο πολύ με είχε μαγέψει η ιδέα του και είχε καθορίσει τη σκέψη μου τότε, ήταν υπαρκτός και όχι φανταστικός όπως συμβαίνει στα περισσότερα παραμύθια. Ήταν ο ίδιος που το θάρρος και η γλύκα του, μάγεψε την ενήλικη ζωή μου. "Το Γαϊτανάκι" ήρθε λοιπόν σα μία ευγενική υπενθύμιση του τι τελικά είναι σημαντικό και ουσιαστικό στη ζωή, αλλά και του πόση δύναμη έχει ένα σπουδαίο έργο. Γιατί όπως εγώ κράτησα ένα "απλό, παιδικό τραγουδάκι", όπως λέει και ο κυρ Νικόλας στο έργο μας, τόσα χρόνια στη μνήμη μου και καταφέρνει να με συγκινεί και να με παρακινεί ακόμα, τότε αυτό μπορεί να συμβεί ξανά και ξανά… Μέχρι το γαϊτανάκι τελικά να γίνει πραγματικότητα και "να σταματήσει καθετί κακό και άδικο πάνω σ’ αυτό τον κόσμο"… Και αυτός είναι ένας ωραίος λόγος να ζεις και να δημιουργείς.
