Το πρώην στέλεχος της εταιρείας του Mark Zuckerberg κατέθεσε στο αμερικανικό κογκρέσο και όσα είπε προκαλούν σοβαρές ενστάσεις για τα social media.
Μόλις λίγες ώρες μετά το 6ωρο blackout της περασμένης Δευτέρας που έβλαψε την αξιοπιστία του Facebook σε τεχνικό επίπεδο, άλλος ένας μπελάς βρήκε τον Mark Zuckerberg και τον κολοσσό που έχει δημιουργήσει. Η Frances Haugen, πρώην στέλεχος της εταιρείας μιλώντας στη συνεδρίαση της αμερικανικής γερουσίας παραλλήλισε τη δράση του Facebook με αυτή του τσιγάρου: "Όταν συνειδητοποιήσαμε ότι οι εταιρείες καπνού έκρυβαν τις ζημίες που προκαλεί στον οργανισμό, η κυβέρνηση ανέλαβε δράση. Ομοίως, όταν καταλάβαμε ότι τα αυτοκίνητα ήταν ασφαλέστερα με ζώνες ασφαλείας, η κυβέρνηση ανέλαβε δράση. Σας ικετεύω να κάνετε το ίδιο", είπε.
Δεν είναι η πρώτη φορά που το Facebook έρχεται αντιμέτωπο με κριτική για τις προθέσεις και τις τακτικές που ακολουθεί. Όμως τώρα, ο σάλος που προκλήθηκε από τα εσωτερικά έγγραφα, τα οποία η Haugen διέρρευσε στη Wall Street Journal, ήταν ιδιαίτερα έντονος. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η ίδια στη δήλωσή της προς το Κογκρέσο, η εταιρεία έβαζε σταθερά τα τεράστια κέρδη τους πάνω από τους ανθρώπους. "Η ηγεσία της εταιρείας γνωρίζει τρόπους για να κάνει το Facebook και το Instagram πιο ασφαλή για τους χρήστες. Όμως δεν προτίθεται να κάνει τις απαραίτητες αλλαγές επειδή έχει βάλει τα τεράστια κέρδη πάνω από τους ανθρώπους... Όσο το Facebook λειτουργεί στο σκοτάδι και δεν λογοδοτεί σε κανέναν, θα συνεχίσει να κάνει επιλογές που αντιβαίνουν στο κοινό καλό", συνεχίζει.
Ανάμεσα στις κατηγορίες, περιλαμβάνεται το γεγονός ότι η εταιρεία γνωρίζει από τα αποτελέσματα της δικής της εσωτερικής έρευνας, ότι το Instagram αποτελεί απειλή για την ψυχική υγεία των έφηβων κοριτσιών. Ήδη, το σκάνδαλο αυτό είχε σαν αποτέλεσμα η εταιρεία να αναβάλει την προγραμματισμένη έναρξη λειτουργίας του Instagram Kids.
Η Haugen επίσης ανέφερε πως ο σχεδιασμός του Facebook είναι τόσο κλειστός που δεν υπάρχει επίβλεψη ούτε καν από το δικό του Συμβούλιο Εποπτείας, το οποίο χαρακτήρισε εξίσου "τυφλό” με το κοινό. Επιπλέον, υποστήριξε ότι η εταιρεία είχε κάνει πολύ λίγα για να εμποδίσει την αξιοποίηση της πλατφόρμας από άτομα που θέλουν μέσω αυτής να προωθήσουν τη βία. "Το αποτέλεσμα είναι ένα σύστημα που ενισχύει τον διχασμό, τον εξτρεμισμό και την πόλωση - και υπονομεύει τις κοινωνίες σε όλο τον κόσμο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτή η επικίνδυνη διαδικτυακή συζήτηση έχει οδηγήσει σε πραγματική βία που βλάπτει ή και σκοτώνει", είπε.
Η αίσθηση ότι το Facebook βρίσκεται σε τροχιά υπαρξιακής κρίσης αναμφίβολα εντείνεται και από το γεγονός ότι την περασμένη Δευτέρα μια σειρά από τις εφαρμογές του "έπεσε” επί πολλές ώρες, κάτι που είχε σαν αποτέλεσμα ο ιδρυτής της να χάσει έξι δισεκατομμύρια δολάρια από την προσωπική του περιουσία μέσα σε λίγες ώρες.
Διάβασε κι εδώ: Το Facebook έκανε τα "στραβά μάτια" για VIP χρήστες που παραβίασαν τους κανόνες του
Η ανάγκη για ρύθμιση των social media
Όπως σχολιάζει στο madamefigaro.gr ο Στέλιος Παπαθανασόπουλος, καθηγητής οργάνωσης και πολιτικής των Μ.Μ.Ε. Στο τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών, έχει έρθει εδώ και καιρό η στιγμή που πρέπει να μιλήσουμε για κανόνες σε ό,τι αφορά τα social media. "Νομοτελειακά, θα πάμε στη φάση της ρύθμισης, εάν θέλουμε τα κοινωνικά δίκτυα να έχουν μια εύρυθμη λειτουργία”, λέει. "Εξάλλου, αυτό είναι που γίνεται πάντα και για οποιοδήποτε μέσο είναι μαζικό και χρησιμοποιείται από ένα πολύ μεγάλο μέρος του κοινού. Από τη στιγμή που μέσα από το Facebook, το Instagram κ.λπ. γίνονται παρεμβάσεις στο δημόσιο χώρο, δεν μπορεί παρά τα κράτη να επιβάλουν κανόνες λειτουργίας”. Ποιες αλλαγές αναμένεται να φέρουν αυτοί οι κανόνες στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα social media (και τα social media χρησιμοποιούν εκείνους) μένει να το διαπιστώσουμε στο άμεσο μέλλον.
Ποια είναι η Frances Haugen
Με καταγωγή από την Iowa, η Haugen αποφοίτησε από τον κολλέγιο Olin με πτυχίο Μηχανικών Υπολογιστών το 2006. Η πρώτη της δουλειά ήταν στη Google όπου έφτιαχνε αλγόριθμους για το Google Books αλλά και το Google+. Το 2009 η εταιρεία την έστειλε στο Harvard για το μεταπτυχιακό της ενώ κατά τη διάρκεια των σπουδών της συν-ίδρυσε το Secret Agent Cupid, ένα site γνωριμιών. Το 2011 επέστρεψε στη Google όμως λίγο αργότερα έμαθε ότι πάσχει από κοιλιοκάκη, μια ασθένεια που την άφησε με προβλήματα κινητικότητας. Το 2014 η Haugen έφυγε από τη Google και λίγο αργότερα νοσηλεύτηκε στη ΜΕΘ με θρόμβωση.
Όσο νοσηλευόταν, προσέλαβε έναν οικογενειακό φίλο για να τη βοηθά με τις δουλειές της. Εκείνος έγινε εμμονικός με το διαδίκτυο και με forums για εθνικιστικές και η φιλία τους τελικά τέλειωσε. Όπως είπε χαρακτηριστικά για αυτό το περιστατικό "Είναι άλλο πράγμα να διαβάζεις για την παραπληροφόρηση και άλλο πράγμα να χάνεις κάποιον από αυτή. Πολλοί άνθρωποι που δουλεύουν σε αυτά τα projects βλέπουν μόνο τη θετική πλευρά".
Η επαγγελματική της σταδιοδρομία συνεχίστηκε στο Yelp ενώ αργότερα πήγε στο Pinterest. Το 2018, το Facebook την πλησίασε για μια θέση εργασίας. Εκείνη είπε στην εταιρεία για την εμπειρία της όταν έχασε ένα φίλο από θεωρίες συνωμοσίας, δηλώνοντας ότι θα ήθελε να εργαστεί για να σταματήσει την εξάπλωση της παραπληροφόρησης.
Η Haugen ξεκίνησε να εργάζεται στο Facebook το 2019 στο τμήμα "αστικής ευθύνης" που απαριθμούσε 200 εργαζόμενους. Μαζί με άλλους 4 εργαζόμενους δούλεψαν σε ένα σύστημα που εντοπίζει ειδήσεις παραπληροφόρησης που στοχεύουν σε συγκεκριμένες ομάδες ανθρώπων. Το project τελικά δεν είχε ανταπόκριση εξαιρίας μειωμένων πόρων, όμως η Haugen παρατήρησε ότι οι περισσότερες ομάδες που ασχολούνταν με ζητήματα όπως η δουλεία, το εμπόριο λευκής σαρκός ή οι παράνομες πωλήσεις οργάνων, αποτελούνταν από λιγοστά άτομα.
Αυτό που κατάλαβε είναι ότι το Facebook δεν ήθελε να προσθέσει μέτρα ασφαλείας ώστε να μειώσει τον χρόνο που ο κόσμος περνά στις πλατφόρμες: "Το Facebook συνειδητοποίησε ότι εάν αλλάξουν τον αλγόριθμο ώστε να είναι πιο ασφαλείς, οι άνθρωποι θα περνούσαν λιγότερο χρόνο στο site, θα πατούσαν λιγότερες διαφημίσεις και η εταιρεία θα έβγαζε λιγότερα χρήματα", είπε χαρακτηριστικά η 37χρονη.
Λίγο μετά τις προεδρικές εκλογές το 2020, ο διευθυντής του τμήματος έφυγε ανακοινώνοντας ότι το Facebook κλείνει το συγκεκριμένο τμήμα με το προσωπικό να μεταφέρεται σε άλλα τμήματα της εταιρείας.
Τελικά, η Haugen κατάφερε να συγκεντρώσει αποδείξεις από τις έρευνες της εταιρείας για την παραπληροφόρηση αλλά και άλλο βλαβερό περιεχόμενο και τελικά παραιτήθηκε από το Facebook.
Δες ένα απόσπασμα συνέντευξής της:
Φωτο: ΑΠΕ -ΜΠΕ
