"Ναι, η άνεση είναι σημαντική, αλλά το να την αναδείξεις σε κορυφαία αξία δεν αποτελεί πολιτισμική πρόοδο" - Christian Louboutin
Από τη Marion Dupuis / Επιμέλεια: Ελένη Χαδιαράκου
Πριν από μερικούς μήνες η Catherine Deneuve, μιλώντας στη γαλλική Madame Figaro, είπε: "Αυτό που με εκπλήσσει περισσότερο όταν κυκλοφορώ στον δρόμο είναι ότι δε βλέπω πια γυναίκες που να φοράνε τακούνια! Κι εγώ, για να πάω για ψώνια, θα φορέσω μοκασίνια, αλλά σε μια βραδινή έξοδο θα βάλω οπωσδήποτε γόβες".
Μια ματιά στο street style οποιασδήποτε μεγάλης πόλης αρκεί για να διαπιστώσει κανείς ότι η παρατήρηση της Γαλλίδας ιέρειας του στυλ είναι σωστή. Πού έχουν πάει τα τακούνια; Αντικαταστάθηκαν από τα sneakers; Ξεχάστηκαν με την καραντίνα; Ή αποπέμφθηκαν στο πυρ το εξώτερο από το νεοφεμινιστικό κίνημα; Πιθανότατα όλα αυτά μαζί. Ωστόσο, θα ήταν λάθος να παραβλέψουμε την ικανότητα αυτού του αιώνιου συμβόλου της θηλυκότητας να αναγεννάται από τις στάχτες του.
Ψηλά τακούνια | Μια αναδρομή
Ήδη τα ψηλά τακούνια επανέρχονται δυναμικά στο προσκήνιο, καθώς όλο και περισσότερες γυναίκες απαρνιούνται την άνεση των φλατ και της πλατφόρμας και επιστρέφουν στη γόβα στιλέτο. Όπως εξηγεί ο Denis Bruna, υπεύθυνος συντήρησης στο Τμήμα Μόδας και Υφασμάτων του Μουσείου Διακοσμητικών Τεχνών στο Παρίσι, "εάν υπάρχει ένα πράγμα που μας δίδαξε η πανδημία, αυτό είναι ότι τελικά δεν ντυνόμαστε για τον εαυτό μας, αλλά για τους άλλους".
Έτσι, παρόλο που τα ψηλά τακούνια εγκαταλείφθηκαν (δικαίως) κατά τη διάρκεια της καραντίνας, παραμένουν ένα από τα κυρίαρχα στοιχεία στην ιστορία της μόδας ως συνώνυμο της κομψότητας και της θηλυκότητας. Όμως, τα πράγματα δεν ήταν πάντα έτσι, αφού αρχικά τα τακούνια εφευρέθηκαν για τους άντρες και συγκεκριμένα για τους Πέρσες ιππείς, προκειμένου τα παπούτσια τους να μένουν πιο σταθερά στους αναβολείς. Στη συνέχεια ταυτίστηκαν με το στυλ των ευγενών της Δύσης, ανεξάρτητα από το φύλο, και μέχρι το τέλος του 17ου αιώνα παρέμειναν μόνο ως γυναικείο "προνόμιο".
Τη δεκαετία του ’50 έκαναν την εμφάνισή τους τα τακούνια στιλέτο, που στα ’80s έγιναν σύμβολο της γυναίκας με θέση ισχύος, κυρίως στον επαγγελματικό στίβο. "Μολονότι για αρκετά χρόνια αποτελούσαν απαραίτητο στοιχείο της εμφάνισης σε συγκεκριμένα επαγγέλματα, τα τακούνια πλέον δε συνδέονται με κάποια "υποχρέωση”, επειδή στη Δύση οι γυναίκες έχουν μεγάλη ελευθερία στο στυλ τους" συνεχίζει ο Denis Bruna. "Επομένως, αν αποφασίσουν να φορέσουν ψηλά τακούνια το 2024, είναι από δική τους επιλογή!".
Τι πιστεύει όμως ο αδιαμφισβήτητος αυτοκράτορας της γόβας στιλέτο, και μάλιστα με κόκκινη σόλα, Christian Louboutin; "Ναι, η άνεση είναι σημαντική, αλλά το να την αναδείξεις σε κορυφαία αξία δεν αποτελεί πολιτισμική πρόοδο... Διαφορετικά, ας αρχίσουμε να κυκλοφορούμε όλοι με τις πιτζάμες μας" λέει. "Άλλωστε, γιατί θα πρέπει να έχουν αρνητική χροιά δεξιότητες όπως το να γνωρίζει κανείς πώς να στέκεται, να δείχνει πιο ψηλός και να νιώθει αυτοπεποίθηση; Επιπλέον, εκτός από το ότι αναδεικνύουν τα πόδια, τα ψηλά τακούνια αναγκάζουν μια γυναίκα να περπατάει πιο αργά σε έναν κόσμο που τρέχει όλο και πιο γρήγορα" καταλήγει ο θρυλικός σχεδιαστής παπουτσιών.
Τρεις λάτρεις της μόδας μιλούν για τη σχέση τους με τα τακούνια τους
Cindy Bruna, μοντέλο: "Όσο πιο ψηλά τα τακούνια, τόσο πιο άνετα αισθάνομαι".
Πότε ξεκίνησε η σχέση σου με τα τακούνια;
Όταν ήμουν ακόμα παιδί. Όταν έφευγε η μητέρα μου, δοκίμαζα τα παπούτσια της. Τα τακούνια με είχαν στοιχειώσει. Δημιουργούσα έναν ολόκληρο κόσμο με αυτά, τα φορούσα και ένιωθα ότι γινόμουν ροκ σταρ ή top model.
Θυμάσαι το πρώτο σου ζευγάρι;
Είχα κανονίσει το πρώτο μου κάστινγκ για τον Azzedine Alaïa, ήμουν 16 ετών και δεν ήξερα πώς να περπατήσω με τακούνια. Αγόρασα ένα ζευγάρι μαύρα μποτάκια με τακούνι 12 εκατοστών και τα φορούσα όλη μέρα, ακόμα και για να καθαρίσω το σπίτι! Σιγά σιγά έγιναν σαν παντόφλες για μένα. Και πέρασα το κάστινγκ με επιτυχία!
Σε ποιες περιπτώσεις φοράς ψηλά τακούνια;
Στην εφηβεία μου ήμουν η ψηλότερη του σχολείου και είχα κόμπλεξ με το ύψος μου, γι’ αυτό φορούσα μόνο φλατ, μέχρι που πήγα στο Παρίσι για να δουλέψω ως μοντέλο. Μου άρεσαν τα τακούνια στους άλλους, αλλά δίσταζα να τα φορέσω. Η μόδα μού έδωσε τη δυνατότητα να εκφραστώ, να αποδεχτώ το 1,83 μ. ύψος μου και να ενδώσω στην αγάπη μου για τα τακούνια.
Θεωρείς ότι αποτελούν σήμα κατατεθέν της εικόνας σου;
Ναι, ιδιαίτερα το τακούνι 12 εκατοστών που φοράω συνήθως. Όσο πιο ψηλά τα τακούνια, τόσο πιο άνετα αισθάνομαι.
Τα τακούνια είναι περιορισμός ή ελευθερία;
Εξαρτάται από το αν τα φοράς αναγκαστικά ή επειδή το θέλεις. Προσωπικά, το να επιλέγω να βάλω τακούνια, παρά το ύψος μου, είναι κάτι που με απελευθερώνει.
Τι προσφέρουν στη θηλυκότητα;
Μια έκρηξη αυτοπεποίθησης! Είναι όπως όταν βάζουμε ένα όμορφο κραγιόν. Από αυτό το αίσθημα αυτοπεποίθησης προκύπτει η κομψότητα. Τι πιο ωραίο από μια γυναίκα που νιώθει όμορφη (με ή χωρίς τακούνια).
Ποιοι είναι οι χειρότεροι εχθροί των τακουνιών;
Οι πίστες. Λατρεύω να χορεύω και παραδέχομαι ότι συνήθως, μετά από κάποιες ώρες, κυριολεκτικά τα πετάω.
Η γοητεία μιας γυναίκας συνδέεται με το ύψος των παπουτσιών της;
Δεν έχουν καμία σχέση. Πάντα έβρισκα αρνητική και υποτιμητική τη σύνδεση των ψηλών τακουνιών με το στερεότυπο της femme fatale. Δεν είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιούμε για να σαγηνεύσουμε ή να παγιδεύσουμε τους άντρες...
Το αγαπημένο σου ζευγάρι;
Οι γόβες So Kate του Louboutin είναι μακράν οι αγαπημένες μου, τις παίρνω μαζί μου σε κάθε ταξίδι και τις έχω φορέσει τόσο στο κόκκινο χαλί όσο και σε απλές συναντήσεις. Έχουν διαχρονικό στυλ και πάνε με όλα. Είναι πραγματικά το απαραίτητο ζευγάρι σε κάθε γκαρνταρόμπα.
Γιατί, κατά τη γνώμη σου, τα φλατ παπούτσια έγιναν τόσο δημοφιλή;
Από την εποχή του κορονοϊού αναζητάμε ολοένα και περισσότερο την άνεση. Τα τακούνια έχουν πολλά χαρακτηριστικά, αλλά η άνεση δεν είναι ένα από αυτά! Επίσης, πιστεύω ότι, χάρη στο νεοφεμινιστικό κίνημα, οι γυναίκες δε νιώθουν πια "υποχρεωμένες" να φορέσουν τακούνια. Πλέον έχουμε την ελευθερία να επιλέξουμε ανάμεσα σε φλατ ή τακούνια, χωρίς να επηρεάζει αυτό τη γνώμη των άλλων.
Camille Razat, ηθοποιός: "Όταν φοράω τακούνια, είναι και για να αναδείξω μια γυναικεία πλευρά που θεωρείται "επικίνδυνη”".
Πότε ξεκίνησε η σχέση σου με τα τακούνια;
Σε ηλικία 15 ετών, όταν άρχισα να ασχολούμαι με το μόντελινγκ. Επειδή είμαι μικρόσωμη, με ύψος 1,68 μ., φορούσα ψηλά τακούνια σε όλα τα κάστινγκ για να αισθάνομαι πιο σίγουρη για τον εαυτό μου. Μιλάμε για το 2010, που τα τακούνια ήταν πραγματικά υποχρεωτικά. Έχω την εντύπωση ότι σήμερα τα πρακτορεία μοντέλων είναι πιο ευέλικτα σ’ αυτό το θέμα. Βλέπω όλο και πιο πολλά μοντέλα που ξεχωρίζουν για τις ιδιαιτερότητές τους και ακόμα περισσότερα που φοράνε φλατ.
Θυμάσαι το πρώτο σου ζευγάρι;
Ήταν ένα ζευγάρι μαύρες γόβες που δεν πρέπει να κόστισαν πολύ, επειδή ήμουν 15 ετών και δεν είχα πολλά χρήματα.
Σε ποιες περιπτώσεις φοράς ψηλά τακούνια;
Όταν ήμουν νεότερη, τα φορούσα επειδή ήθελα να φαίνομαι περισσότερο "γυναίκα". Τώρα τα επιλέγω, π.χ., για ένα βραδινό ραντεβού επειδή είναι σέξι. Αλλά στην καθημερινότητά μου προτιμώ πλέον τα τετράγωνα τακούνια. Για μένα η άνεση είναι πολύ σημαντική. Στα γυρίσματα του Emily in Paris, επειδή υποδύομαι μια "γκλαμουράτη" γκαλερίστα, φοράω συχνά πολύ ψηλά τακούνια ή πιο σπάνια πλατφόρμες και πρέπει να παραδεχτώ ότι πολλές φορές δεν είναι ό,τι καλύτερο, ειδικά όταν πρέπει να περπατάω στα παλιά πλακόστρωτα δρομάκια του Παρισιού.
Το αγαπημένο σου ζευγάρι;
Οι γόβες Roger Vivier, με τακούνι 10 ή 12 εκατοστών. Είναι πολύ άνετες.
Τα τακούνια είναι περιορισμός ή ελευθερία;
Είναι κυρίως εργαλεία που επιλέγουμε (ή όχι) να χρησιμοποιήσουμε.
Τι προσφέρουν στη θηλυκότητα;
Σε αναγκάζουν να διατηρείς μια συγκεκριμένη στάση σώματος. Προσωπικά, όταν φοράω τακούνια, είναι και για να αναδείξω μια γυναικεία πλευρά που θεωρείται "επικίνδυνη".
Ποιοι είναι οι χειρότεροι εχθροί των τακουνιών;
Οι αεραγωγοί στον δρόμο. Θυμάμαι μια φορά που σφήνωσε ένα τακούνι μου την ώρα που πήγαινα για κάστινγκ. Το άφησα εκεί και έτρεξα να αγοράσω άλλα παπούτσια!
Η γοητεία μιας γυναίκας συνδέεται με το ύψος των παπουτσιών της;
Καθόλου. Αυτό είναι μάλλον η γνώμη των αντρών, όμως πιστεύω ότι εμείς οι γυναίκες αγαπάμε τα τακούνια για τον εαυτό μας.
Ο αγαπημένος σου υποδηματοποιός;
Ο Roger Vivier. Όταν ξεκίνησα να συνεργάζομαι με το brand (σ.σ. η Camille Razat είναι πρέσβειρα του οίκου από το 2020), κατάλαβα ότι τα τακούνια δεν είναι συνώνυμο των βασανιστηρίων. Επιπλέον, διαθέτει σχέδια κομψά αλλά και εκκεντρικά, υπάρχει κάτι για κάθε γούστο.
Γιατί, κατά τη γνώμη σου, τα φλατ παπούτσια έγιναν τόσο δημοφιλή;
Πιθανότατα κάποια στιγμή οι γυναίκες απέρριψαν τα τακούνια επειδή ήταν αναγκασμένες να τα φοράνε για μεγάλο χρονικό διάστημα, ειδικά όσες ασχολούνταν με συγκεκριμένα επαγγέλματα, όπως οι γραμματείς, οι αεροσυνοδοί και οι πωλήτριες. Από την άλλη, πιστεύω ότι θα υπάρχουν πάντα τακούνια στις πασαρέλες, γιατί δημιουργούν μια ξεχωριστή κίνηση, αν και παρατηρώ ότι ορισμένες ηθοποιοί, όπως η Jennifer Lawrence ή η Kristen Stewart, δε διστάζουν να περπατήσουν με φλατ στο κόκκινο χαλί. Σε κάθε περίπτωση, το να νιώθει μια γυναίκα όμορφη αφορά την ψυχολογική της κατάσταση και όχι το ύψος των τακουνιών της.
Η Camille Razat πρωταγωνιστεί και στην 4η σεζόν του Emily in Paris (από 15 Αυγούστου στο Netflix).
Carine Roitfeld, fashion director και δημοσιογράφος μόδας: "Με τα τακούνια αλλάζουμε προσωπικότητα".
Πότε ξεκίνησε η σχέση σου με τα τακούνια;
Όταν ήμουν 40 ετών, μια μέρα βρέθηκα απέναντι στον Mario Testino. Είναι πολύ ψηλός και αισθάνθηκα ευάλωτη. Τότε φορούσα συνήθως φλατ μπότες. Έτσι, υιοθέτησα άμεσα τα πολύ ψηλά τακούνια, 11 εκατοστών – σήμερα έχω κατεβεί στα 9. Ένιωσα ότι μου έδιναν δύναμη και, κυρίως, μου επέτρεπαν να βρίσκομαι στο ίδιο ύψος με τους άντρες όταν μιλούσαμε.
Σήμερα αποτελούν σήμα κατατεθέν της εμφάνισής σου;
Εντελώς! Όταν άρχισαν να δουλεύω στη Vogue ως αρχισυντάκτρια, υιοθέτησα ένα στυλ: μίνι φούστα, μπλούζα ή αντρικό πουκάμισο και τακούνια. Δημιούργησα έναν χαρακτήρα. Αλλάζουμε πλήρως προσωπικότητα με τα τακούνια. Από τότε δεν τα εγκατέλειψα ποτέ. Ευτυχώς, γιατί διαφορετικά θα περνούσα τη ζωή μου κονταίνοντας τα στριφώματα στα παντελόνια μου!
Τα τακούνια είναι περιορισμός ή ελευθερία;
Μπορείς να αισθανθείς ευάλωτη με τα τακούνια, γιατί ενδέχεται να παραπατήσεις, για παράδειγμα. Μου έχει συμβεί αρκετές φορές, αλλά ειλικρινά, όταν δείχνω πιο ψηλή, νιώθω πολύ πιο δυνατή. Πρέπει όμως να ξέρεις πώς να τα φοράς για να μη φαίνεσαι αστεία. Τα μοντέλα που πέφτουν όταν περπατάνε στην πασαρέλα, για παράδειγμα, είναι για λύπηση. Τα κορίτσια με τα ψηλοτάκουνα που φωτογραφίζονταν από τον Helmut Newton ήξεραν να κινούνται τέλεια πάνω σε αυτά.
Τι προσφέρουν στη θηλυκότητα;
Ωραία πόδια, λεπτούς αστραγάλους... Μου αρέσει, επίσης, ο ήχος που κάνουν όταν περπατάμε στον δρόμο. Ωστόσο, όταν φοράς φούστα και τακούνια και κάθεσαι, είναι απαραίτητο να σταυρώνεις τα πόδια σου. Όταν οι φωτογράφοι μάς φωνάζουν "Ξεσταυρώστε τα πόδια σας" στις πρώτες σειρές των επιδείξεων μόδας, ποτέ δεν υπακούω!
Ποιοι είναι οι χειρότεροι εχθροί των τακουνιών;
Οι πλακόστρωτοι δρόμοι! Κατά τη διάρκεια της Εβδομάδας Μόδας, εάν δεν μπορώ να τους αποφύγω, κοιτάζω ευθεία μπροστά και δε μιλάω σε κανέναν.
Η γοητεία μιας γυναίκας συνδέεται με το ύψος των παπουτσιών της;
Ναι, είναι πιο γοητευτική, νομίζω, μια γυναίκα με τακούνια. Αλλά πρέπει να ξέρεις να στέκεσαι για να μη φαίνεσαι άχαρη. Αυτό που λειτουργεί καλά είναι να παίζεις με τον συνδυασμό αρσενικού-θηλυκού, να φοράς, για παράδειγμα, ένα όμορφο αντρικό παλτό με γόβες στιλέτο.
Το αγαπημένο σου ζευγάρι;
Πάντα νιώθω καλά με τα Manolo Blahnik μου. Μου αρέσουν πολύ και οι γόβες Gianvito Rossi και, φυσικά, οι μυτερές γόβες στιλέτο Saint Laurent. Επίσης, για μεγάλο διάστημα φορούσα πέδιλα Alaïa με λουράκια που έδεναν ψηλά στο πόδι.
Γιατί, κατά τη γνώμη σου, τα φλατ παπούτσια έγιναν τόσο δημοφιλή;
Όταν ήμουν διευθύντρια της γαλλικής Vogue, είχα απαγορεύσει τις UGG τον χειμώνα και τις σαγιονάρες το καλοκαίρι. Για μένα αυτά τα δύο είναι πραγματικά η αρχή του τέλους. Η άνεση έχει γίνει προτεραιότητα σήμερα για τις γυναίκες. Το καταλαβαίνω, ειδικά για όσες χρειάζεται να περπατάνε μεγάλες αποστάσεις για να πάνε στη δουλειά τους. Ωστόσο, εξακολουθώ να μην καταλαβαίνω τη μόδα των sneakers, ακόμα και για τους άντρες. Το θεωρώ πολύ άσχημο, αλλά πρέπει να είμαι η μοναδική, επειδή όλοι τα φοράνε!
Η Carine Roitfeld είναι ιδρύτρια και αρχισυντάκτρια του περιοδικού CR Fashion Book.
