Η Maria Grazia Chiuri αποχωρεί μετά από εννέα χρόνια στο τιμόνι του οίκου. Θα αφήσει άραγε πίσω της ένα δυσαναπλήρωτο κενό για την εκπροσώπηση του γυναικείου βλέμματος στη μόδα;
Ήταν το 2016 όταν η Maria Grazia Chiuri ανέλαβε τα ηνία του Dior, ως η πρώτη γυναίκα καλλιτεχνική διευθύντρια στα 70 χρόνια ιστορίας του γαλλικού οίκου. Όμως δεν αρκέστηκε στο να γράψει ιστορία, φρόντισε να την ξαναδιαβάσει μέσα από ένα νέο πρίσμα: εκείνο της γυναίκας που δημιουργεί για άλλες γυναίκες. Από την πρώτη της συλλογή και το περίφημο T-shirt "We Should All Be Feminists” έγινε σαφές ότι το όραμά της δεν θα είναι απλώς αισθητικό. Θα είναι ιδεολογικό. Πολιτικό.
Γιατί αποχωρεί η Chiuri; Μπορεί απλώς να κουράστηκε, μπορεί να λύγισε υπό το βάρος των κριτικών για τις τελευταίες συλλογές της, σύμφωνα με τις οποίες κούραση και επαναληπτικότητα ήταν τα βασικά χαρακτηριστικά. Δεν μπορεί κανείς να γνωρίζει ακριβώς τι συμβαίνει πίσω από τις βαριές πόρτες των πολυτελών οίκων - ειδικότερα την τελευταία τριετία όπου οι διαρκείς αποχωρήσεις ή/ και μεταγραφές creative directors έχουν φέρει τα πάνω κάτω στη βιομηχανία (και πλέον περιγράφονται με τον εύστοχο όρο μουσικές καρέκλες). Αυτό όμως που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε είναι το γεγονός ότι οι γυναίκες creative directors στον χώρο, όλο και λιγοστεύουν.
Πού πήγαν όλες οι γυναίκες;
Το ζήτημα έχει τεθεί ήδη από τον πρώτο κύκλο αναταράξεων στη βιομηχανία, όταν αφορούσε μικρότερης εμβέλειας brands (με εξαίρεση τον οίκο Gucci και την αποχώρηση του Alessandro Michele το 2022 που εγκαινίασε αυτή την ταραγμένη περίοδο). Όταν οι αλλαγές άρχισαν να συμβαίνουν και στα mega brands ένα έγινε ξεκάθαρο. Οι νέοι creative directors είναι στην πλειονότητά τους λευκοί άνδρες ήδη εργαζόμενοι στους μεγάλους ομίλους όπου και ανήκουν σημαντικοί οίκοι, ο οποίοι απλώς αλλάζουν πόστα, σε μία κίνηση ενδεικτική της παγκόσμιας corporate τάσης. Οι όμιλοι δεν κάνουν μόδα, αλλά marketing και για αυτό δοκιμάζουν "πετυχημένες συνταγές” (λέγε με και Alessandro, Demna ή Pier Paolo). "Και δεν ενέχει αυτό ρίσκο;”, μπορεί να αναρωτηθείς. Σαφέστατα, απλώς αυτό που επισημαίνει μεγάλος αριθμός ανεξάρτητων fashion blogs και fashion IG accounts είναι ότι δεν δίνονται ευκαιρίες σε νέους σχεδιαστές - γυναίκες ή ανθρώπους από διαφορετική φυλή από τη λευκή.
Διαβάστε Επίσης
Όπως δήλωνε η Νατάσσα Σταμούλη, απόφοιτος του Central Saint Martins και online editor του 1 Granary στη Madame Figaro Μαΐου 2024 σχετικά με το πώς αντιμετωπίζεται η μητρότητα στη βιομηχανία, "Ακόμα και η ιδέα ότι οι εργαζόμενες γυναίκες στη μόδα μπορεί να θελήσουν κάποια στιγμή παιδιά έχει αποτελέσει εμπόδιο στην καριέρα τους. Επίσης, πολλές φορές άντρες με λιγότερη εμπειρία ή προσόντα παίρνουν τις θέσεις που προορίζονταν για εκείνες", ενώ συμπλήρωνε ότι σχετική έρευνα για άρθρο στο 1 Granary προέκυψε πως δεν είναι οι λίγες οι μητέρες που εξομολογήθηκαν ότι δεν μπόρεσαν να πάρουν άδεια μητρότητας ακόμα και την ημέρα που προβλεπόταν ο τοκετός τους, απλά γιατί πλησίαζε κάποιο σόου. Το παραπάνω είναι αρκετά σημαντικό για να κατανοήσουμε τι σημαίνει να είσαι γυναίκα στην απαιτητική και φρενήρη βιομηχανία της μόδας.
Διαβάστε Επίσης
Η Maria Grazia Chiuri λοιπόν, είναι μία από τις ελάχιστες γυναίκες στο χώρο που για σχεδόν μία δεκαετία σήκωσε στους ώμους της το βάρος ενός από τους παραγωγικούς οίκους και μάλιστα με τεράστια κληρονομιά. Η σχεδιάστρια καλούνταν να ανταπεξέλθει σε περίπου εννέα συλλογές ετησίως με στόχο φυσικά το αδιάλειπτο engagement των καταναλωτών με τον οίκο και την ενίσχυση της παγκόσμιας παρουσίας του. Σε αυτή την πορεία με τους ιλλιγκιώδεις ρυθμούς, η σχεδιάστρια επέβαλε τρυφερά τη φεμινιστική ματιά (της) μου τόσο ανάγκη έχει η υψηλή μόδα.
Το φεμινιστικό μανιφέστο της Maria Grazia Chiuri στον Dior
"We Should All Be Feminists” T-shirt
Η συλλογή με την οποία έκανε το ντεμπούτο της στον Dior περιλάμβανε το διάσημο slogan από το δοκίμιο της Chimamanda Ngozi Adichie, φέρνοντας τον φεμινιστικό διάλογο απευθείας στο catwalk.
SS20: Συνεργασία με τη φεμινίστρια ιστορικό τέχνης Judy Chicago
Ένα εντυπωσιακό σκηνικό σε σχήμα μήτρας, με banners που έγραφαν "What If Women Ruled the World?”, υπογράμμισε την εστίαση της Chiuri στη γυναικεία δημιουργικότητα και πολιτική. Η πασαρέλα μετατράπηκε σε μήτρα, κυριολεκτικά. Ένα σκηνικό-μανιφέστο για την μητρότητα, τη δύναμη και την αφανή συμβολή των γυναικών.
FW20: To γυναικείο ζήτημα σε moto
Λέξεις όπως Consent, Patriarchy = Repression και When women strike, the world stops εμφανίστηκαν ως φεμινιστικά statement μέσα στο show space, σε συνεργασία με την καλλιτέχνιδα Claire Fontaine.
SS22: Χορογραφία από την Sharon Eyal και ερμηνεία της γυναικείας σωματικότητας
Η επίδειξη θύμιζε τελετουργία με επίκεντρο την ένταση και τη δύναμη του γυναικείου σώματος, εξερευνώντας τον έλεγχο και την απελευθέρωση — ένα catwalk που γιορτάζει τη σάρκα, τη δύναμη και την ελευθερία.
SS23: Σκηνογραφία εμπνευσμένη από την Catherine de Medici
Η συλλογή ανέδειξε μια ιστορική φιγούρα που κατηγορήθηκε συχνά άδικα για "μαγεία", αποδομώντας πατριαρχικά στερεότυπα γύρω από τις ισχυρές γυναίκες στην ιστορία.
Το "γυμνό” φόρεμα της Chiara Ferragni για τα Sanremo 2023
Μια haute couture δημιουργία-προκήρυξη για το γυναικείο σώμα: το φόρεμα-οφθαλμαπάτη αναπαριστούσε το γυμνό σώμα της Ferragni, καταγγέλλοντας το body shaming και ζητώντας τον επαναπροσδιορισμό της δημόσιας εικόνας της γυναίκας.
Επαναφορά του Miss Dior ως σύμβολο γυναικείας ανεξαρτησίας
Μέσα από καμπάνιες, αρώματα και συνεργασίες, η Chiuri έδωσε νέο φεμινιστικό νόημα στο Miss Dior, εστιάζοντας όχι στην "μούσα", αλλά στην "ηρωίδα".
Συνεργασία με γυναικείες καλλιτεχνικές φωνές
Από τη Bianca Pucciarelli Menna (Tomaso Binga) ως την Marcella Campagnano, οι αναφορές της περιλάμβαναν γυναίκες που εξερευνούν τη σχέση φύλου, τέχνης και γλώσσας.
SS24 Couture: Η ιστορία της γυναίκας-μάγισσας
Μέσα από το show της στο Musée Rodin, η Chiuri φώτισε τη γυναικεία σοφία και τις ρίζες της καταπίεσης μέσα από παραμυθένια, αλλά πολιτικά φορτισμένα looks.
FW25: Η ταυτότητα ως ρευστότητα
Η Chiuri δημιούργησε μια συλλογή που εξερευνούσε τη ρευστότητα του φύλου, τον μη δυαδικό εαυτό και την αμφισβήτηση των έμφυλων ρόλων, μέσα από το πρίσμα του εμβληματικού μυθιστορήματος της Virginia Woolf, Orlando. Το show συνοδευόταν από φράσεις του Orlando, ενώ η ίδια η Chiuri είχε πει, "Η Virginia Woolf δεν μίλησε μόνο για το φύλο,μίλησε για το δικαίωμα στην πολυπλοκότητα.”
