Η τριήμερη γιορτή κινηματογράφου και μόδας Athens Fashion Film Festival θα τρέχει από τις 14 ως τις 16 Μαρτίου στο Ωδείο Αθηνών με ελεύθερη είσοδο.
Με τίτλο "Art-istic OR Art-ificial?" το 4ο Athens Fashion Film Festival επιστρέφει από Τρίτη 14 Μαρτίου έως Πέμπτη 16 Μαρτίου 2023 στο Ωδείο Αθηνών με ελεύθερη είσοδο και δελτία προτεραιότητας, σε ένα τριήμερο που πρωταγωνιστεί η σύγχρονη κουλτούρα: ταινίες, μόδα, συζητήσεις, gatherings, masterclasses και τεχνητή νοημοσύνη. Με κεντρικό θέμα την τεχνητή νοημοσύνη στην ανθρώπινη δημιουργικότητα, το 4ο AFFF επεκτείνει τον ανοιχτό διάλογό του με τη μόδα, τον κινηματογράφο και την Τέχνη και διερευνά την σχέση τους με το AI, εξερευνά την ανατρεπτική γενιά των Zoomers ενώ μένει πιστό στις θεματικές που βάζει κάθε χρόνο, όπως είναι η βιωσιμότητα, η συμπερίληψη, η γυναικεία ενδυνάμωση και η κυκλική οικονομία. Για τη φετινή οπτική ταυτότητα του AFFF, δημιουργήθηκε μία σειρά απρόβλεπτων και αλληγορικών εικονογραφήσεων, με πρωταγωνιστές τα ανθρωπομορφικά ζώα όπως τα συναντάμε στα παραμύθια και τους μύθους, μέσα σε έναν αλλόκοτο/ανορθόδοξο κόσμο μόδας που τα περιβάλλει, έτσι όπως τα "φαντάστηκε" η τεχνητή νοημοσύνη με την χρήση του midjourney, ένα text-to-image AI, σε Art Direction της Νικόλ Αλεξανδροπούλου και της graphic designer Karina Shabanova. Με αφορμή την έναρξη του φεστιβάλ, μιλήσαμε με την ιδρύτρια και Καλλιτεχνική Διευθύντρια Νικόλ Αλεξανδροπούλου.
Μιλήστε μας για εσάς και για το πώς προέκυψε η ιδέα του Athens Fashion Film Festival.
Ας πάμε λίγο πίσω λοιπόν. Ήρθα για ένα project στην Αθήνα το 2008 από τη Ρώμη όπου μεγάλωσα, σπούδασα Ιστορία Τέχνης και Φωτογραφία και ξεκίνησα την καριέρα μου αλλά και την οικογένειά μου. Είμαι σκηνοθέτις και έχω την εταιρεία παραγωγής Libellula Productions, με έδρα την Αθήνα και εξειδίκευση στο ντοκιμαντέρ. Αγαπώ τα βιογραφικά ντοκιμαντέρ. Είτε πρόκειται για ιστορίες διάσημων είτε ανθρώπων της διπλανής πόρτας. Είμαι ιδρύτρια του Athens Fashion Film Festival το οποίο έκανε την πρώτη του εμφάνιση το 2019 και είναι ένα από τα δεκάδες Φεστιβάλ Ταινιών Μόδας και Design ανά τον κόσμο. Η ιδέα, μου ήρθε σκεπτόμενη τη σύγχρονη ελληνική κουλτούρα, τις δημιουργικές βιομηχανίες. Οι δημιουργικοί επαγγελματίες στην Ελλάδα διαθέτουν υψηλό καλλιτεχνικό επίπεδο και η ματιά του ελληνικού κοινού είναι αρκετά ώριμη ώστε να καταλάβει ότι τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα έρχονται μέσα από τη συνδιαλλαγή μεταξύ διαφορετικών χώρων της τέχνης. Μέσα από τα στοιχεία που δανείζουν και δανείζονται.
Τι είναι οι "ταινίες µόδας” και με τι κριτήρια τις επιλέγετε;
Είναι ταινίες μικρού μήκους από όλο τον κόσμο, από κάθε ήπειρο, οι οποίες είναι ανεξάρτητες παραγωγές ή παραγωγές επωνύμων brands. Κάνουμε μια προσεκτική διαλογή ώστε να προβάλλουμε ταινίες με έντονο το εικαστικό στοιχείο, art film, είτε ταινίες που είναι απολύτως κινηματογραφικές. Διαθέτουν δηλαδή σενάριο και συγκεκριμένη σκηνοθεσία.
Γιατί είναι σημαντικό να υπάρχει ένα κινηµατογραφικό φεστιβάλ αφιερωµένο στη μόδα, τι σκοπό έχει;
Έχουμε προβάλει μεγάλους σκηνοθέτες όπως η Agnes Varda, ο Martin Scorcese, ο Wim Wenders, ο Matteo Garrone, Luca Guandagnino αλλά και υπερταλαντούχους νέους σκηνοθέτες από όλο τον κόσμο. Οι ιστορίες θίγουν καυτά κοινωνικά ζητήματα. Άλλωστε η μόδα γεννιέται και διαμορφώνεται από αυτό που συμβαίνει στον κόσμο. Υπάρχουν, επίσης, ντοκιμαντέρ με έντονο περιβαλλοντολογικό ενδιαφέρον και καταπληκτικά πορτρέτα ανθρώπων που μέσα από τη σχέση τους με τη μόδα και γενικότερα την αισθητική τους μας δίνουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε θέματα όπως: Gender role, women empowerment, ανθρώπινα δικαιώματα. Υπάρχουν Φεστιβάλ Ταινιών Μόδας σε περισσότερες από 40 χώρες.
Πώς συνδέονται μόδα και κινηματογράφος;
Ας φέρουμε στον νου μας όλες αυτές τις αξεπέραστες μούσες του κινηματογράφου από την Audrey Hepburn, τη Faye Dunaway, και την Ali MacGraw, μέχρι την Catherine Deneuve, την Diane Keaton και τη Julianne Moore. Tο ένα εικονικό look μετά το άλλο. Βέβαια τότε οι ενδυματολόγοι συνεργάζονταν με τους σχεδιαστές μόδας, όπως ο Giorgo Armani που έντυσε τον Michael Douglas στην ταινία Wall Street και τον Richard Gere στο American Zigolo. Οι σχεδιαστές συχνά αναπαρήγαγαν στις συλλογές την ψυχή των κινηματογραφικών κοστουμιών, επειδή το κοινό έπαιρνε έμπνευση από τον κινηματογράφο για το τι θα φορούσε την επόμενη μέρα. Και μετά ήρθε το διαδίκτυο. Άλλαξαν τόσο οι επιρροές όσο και η αισθητική. Τα fashion films, τώρα, είναι η κινηματογραφική στιγμή, ας πούμε, της μόδας.
Τι σημαίνει "μόδα” για εσάς και ποια είναι η σχέση σας με αυτή;
Έχει αλλάξει το συναίσθημα που μου προκαλεί η μόδα και κατά συνέπεια η έννοιά της. Θέλω η μόδα να αναδεικνύει και να βελτιώνει την ποιότητα ζωής, να συνδέεται με ό,τι μπορεί να δράσει ευεργετικά στο περιβάλλον, να συνδυάζεται με την τέχνη: Η αισθητική, εν ολίγοις, να συναντά την ηθική. Αυτός άλλωστε ήταν και ο τίτλος μας στο Φεστιβάλ του 2020. Όσο για τη σχέση μου με τη μόδα, θέλω τα ρούχα που επιλέγω να αναδεικνύουν με διακριτικό τρόπο τα καλύτερα χαρακτηριστικά μου, δηλαδή ένα μικρό άνοιγμα στην πλάτη, στα μπράτσα, στα πόδια ίσως. Όσο γίνεται, προτιμώ να είναι κομμένα ή διορθωμένα πάνω στο σώμα μου. Επιδιώκω πάντα να συνδυάζω στυλ, μπορεί να βάλω μπότες με ασημένιες παγιέτες με φούστα ή παντελόνι Prince of Wales. Μου αρέσει να ξεχωρίζει το στυλ μου αλλά όχι με κάθε κόστος. Άλλωστε θεωρώ ότι ένας άνθρωπος ξεχωρίζει για άλλους λόγους.
Κεντρικό θέμα του φετινού φεστιβάλ είναι η τεχνητή νοημοσύνη: Πώς βλέπετε την επίδρασή της στην πραγματικότητά μας; Τι σας ενθουσιάζει και τι σας τρομάζει;
Τα τελευταία χρόνια έχω ασχοληθεί με το θέμα της Τεχνητής Νοημοσύνης μέσα από το ντοκιμαντέρ In the Image of Human, σε συνεργασία με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, που ολοκλήρωσα προσφάτως και που θα παρουσιαστεί το επόμενο διάστημα. Μέσα από τα ταξίδια που έκανα αναζητώντας απαντήσεις σε σχετικά ερωτήματα επισκέφτηκα και το MIT Μedia Lab όπου κατάλαβα ότι είναι νωρίς να απαντήσουμε στο ερώτημα για το αν όντως είναι σε θέση να αντικαταστήσουν πλήρως οι μηχανές τον άνθρωπο. Εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης ήδη χρησιμοποιούνται στις δημιουργικές βιομηχανίες, δηλαδή στη μόδα, τον κινηματογράφο, τη σύγχρονη τέχνη, τις πλατφόρμες (τηλεοπτικές κ.λπ.) και προσωπικά δεν είμαι καθόλου φοβική απέναντι σε αυτό. Το ερώτημα είναι αν μπορεί να υπάρξει Τεχνητή Συνείδηση και τι γίνεται με όσα ηθικά ζητήματα προκύπτουν γύρω από αυτό το ερώτημα. Κι αυτό είναι κάτι που το αναλύουμε στο ντοκιμαντέρ μας.
Ως γυναίκα σκηνοθέτης, ποιο είναι το μεγαλύτερο challenge που αντιμετωπίσατε στην πορείας σας;
Προσπαθώ να συγκεντρώσω το budget που απαιτείται -δεν είναι μικρό- και να βρω τους καλύτερους συμπαραγωγούς και συνεργάτες ώστε να πραγματοποιήσω, σε μια μυθοπλασία, τη ζωή του Billy Bo. Του Έλληνα σχεδιαστή της δεκαετίας του ‘80 που ήταν από τα πρώτα θύματα του AIDS στη χώρα. Δεν ξέρω αν θα ήταν πιο εύκολο αν ήμουν άνδρας σκηνοθέτης. Πιστεύω ότι το challenge είναι, κυρίως, να καταφέρει κάποιος ένα μεγάλο σχετικά εγχείρημα σε μια χώρα με μικρή αγορά.
Ποια είναι η θέση της γυναίκας στο χώρο της σκηνοθεσίας σήμερα;
Η αναλογία γυναικών και ανδρών στον χώρο και αντιστοίχως, η ποσόστωση.
Ποια ταλέντα πρέπει να διαθέτει ένας/μία σκηνοθέτης;
Εσωτερική ελευθερία, περιέργεια, επιμονή, αισθητική.
Πώς βλέπετε το σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο;
Καλλιτεχνικά, βρίσκεται σε έναν πολύ καλό arthouse δρόμο. Άλλωστε κάπως έτσι τράβηξε και τη διεθνή προσοχή. Το ίδιο και τα ντοκιμαντέρ. Η έννοια της εξωστρέφειας έχει αλλάξει με τη βοήθεια των τηλεοπτικών πλατφορμών. Παλαιότερα, όλες οι ταινίες ή οι μίνι σειρές έπρεπε να είναι στα αγγλικά. Όχι πια. Αυτό είναι πολύ βοηθητικό ώστε οι ελληνικές ταινίες και σειρές να καταφέρουν να βγουν εκτός συνόρων. Ο κινηματογράφος όπως και η μόδα είναι βιομηχανίες, οπότε έχουν ανάγκη και μηχανισμούς που θα βοηθήσουν στο να είναι βιώσιμες βιομηχανίες.
Ποιο θεωρείτε highlight του φετινού φεστιβάλ;
Το πολύ ενδιαφέρον Διαγωνιστικό Πρόγραμμα και το workshop / συζήτηση για την Τεχνητή Νοημοσύνη στην Ανθρώπινη Δημιουργικότητα. Φοβόμαστε μήπως μας αντικαταστήσουν τα ρομπότ. (γέλια)
Ποιο θεωρείτε highlight της καριέρας σας μέχρι σήμερα;
Το Athens Fashion Film Festival! (γέλια) Highlight της δουλειάς μου στην Ελλάδα θα έβαζα τη σειρά ντοκιμαντέρ Συν Γυναιξί (ΕΡΤ2, 2020-2021) διότι ήταν η πρώτη φεμινιστική σειρά στην ελληνική τηλεόραση, ενώ λίγο μετά την έναρξή της ήρθε και το ελληνικό #Μetoo.
Ποια είναι η αγαπημένη σας ταινία; Υπάρχει κάποια στην οποία επιστρέφετε;
La Grande Bellezza. Επίσης ξαναβλέπω πολλές ρομαντικές ταινίες… και όποια άλλη μπορώ να δω με τις κόρες μου, οι τρεις μας, για να διαφωνήσουμε φυσικά κατόπιν σε πολλά σημεία. Aπό τις πιο πρόσφατες, ξεχωρίζω το Tar.
Τα προτρέτα της Νικόλ Αλεξανδροπούλου φωτογραφήθηκαν από την Ολυμπία Κρασαγάκη.
