Στις 5 Σεπτεμβρίου, συμπληρώνονται 79 χρόνια από τη γέννηση του Freddie Mercury, του θρύλου, που εκτός από κορυφαίος μουσικός, υπήρξε ένα αυθεντικό style icon.
Έχοντας βάλει στα ακουστικά το "Innuendo” του 1991, το τελευταίο άλμπουμ που κυκλοφόρησαν οι Queen με τον Freddie Mercury πριν από τον θάνατό του, τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, διαβάζω την εξής ατάκα του: "I dress to kill, but tastefully”. Σκέφτομαι, ότι αν τη μεταφράσω, θα χάσει την πνευματώδη ουσία της, το επίκτητο, αλλά πέρα για πέρα βρετανικό χιούμορ που τον χαρακτήριζε.
Και κάτι ακόμη. Ότι ενδεχομένως, όσο σας πάω ένα ταξίδι στις καθοριστικές στιλιστικές στιγμές του, θα δυσκολευτώ να διατηρήσω την πρέπουσα απόσταση, εξαιτίας της μεγάλης μου αγάπης προς τον άνθρωπο, τον μουσικό και το είδωλο μόδας. Ας, είναι. Θα μου επιτρέψω και τα δύο δημοσιογραφικά ατοπήματα. Σήμερα είναι τα γενέθλια του Freddie Mercury και άρα, μέρα γιορτής κι ελευθερίας. I want to break free.
Η γέννηση ενός style icon
Ίσως, για να ξετυλίξει κανείς το νήμα της σχέσης του Freddie Mercury με τη μόδα πρέπει πρώτα να ανατρέξει στις σπουδές του. Μεταναστεύοντας από τη Ζανζιβάρη στο Λονδίνο το 1963, στα τέλη της εφηβείας του, φοίτησε στο Ealing College of Art, μαζί με τον Pete Townshend των Who και τον κιθαρίστα των Rolling Stones Ronnie Wood, παίρνοντας πτυχίο στη γραφιστική. Άλλωστε, είναι ο ίδιος που σχεδίασε το εμβληματικό λογότυπο των Queen με το "οικόσημο", βασισμένο στα ζώδια. Τελειώνοντας τις σπουδές του κι ενώ ξεκινούσε τα πρώτα του βήματα στη μουσική, για να βιοποριστεί εργαζόταν σε έναν πάγκο με ρούχα στην αγορά του Κένσινγκτον με τη φίλη του Mary Austin.
Μάλιστα, εκεί είχε και μία αναπάντεχη συνάντηση με ένα εξίσου αμίμητο style icon. Ένας από τους πελάτες του υπήρξε ο David Bowie, ο οποίος, μαζί με τον Marc Bolan, όρισε τη στιλιστική μετάβαση από τους mods στο glam rock. Οι δύο τους βόλταραν συχνά στην περίφημη Carnaby Street, έψαχναν ακόμη και μέσα σε κάδους για να βρουν το επόμενο στιλιστικό διαμάντι που θα έχτιζε τον ανατρεπτικό, έντονο και φυλόρευστο ενδυματολογικό τους κώδικα και φυσικά στην υπαίθρια αγορά του Κένσινγκτον. Έτσι, ο David Bowie, βρέθηκε κάποτε να αγοράζει ένα ζευγάρι δερμάτινες μπότες από τον τότε άσημο μουσικό και fashion lover, Freddie Mercury.
Το κεφάλαιο Zandra Rhodes
Η σχέση του Freddie Mercury με την εικόνα και τη μόδα είναι καθοριστική για την πορεία των Queen και την αμείωτη επιρροή που έχει το προσωπικό του στιλ μέχρι σήμερα στη βιομηχανία της μόδας. Η Βρετανίδα σχεδιάστρια Zandra Rhodes, το αντισυμβατικό κορίτσι με τα φούξια μαλλιά και τη μοναδική αντίληψη για το ένδυμα, αποδίδει τη στιλιστική ευφυΐα του Freddie Mercury, ακριβώς σε αυτή την τριβή με τις τάσεις και τις φυλές του Λονδίνου μέσα από την "πρωινή δουλειά” του και τις μυριάδες καλλιτεχνικές του αναφορές.
Η συνεργασία Rohdes - Mercury θα γίνει η αισθητική σφραγίδα της σκηνικής παρουσίας των Queen και θα γεννήσει το genderfluid στιλ για το οποίο γράφουμε και μιλάμε όλοι σήμερα. Η Zandra Rhodes, βρίσκονταν σχεδόν πίσω από κάθε εμφάνιση των Queen τη δεκαετία του '70, παρόλο που μέχρι τότε, με εξαίρεση ένα κοστούμι για τον Marc Bolan, δεν είχε σχεδιάσει ανδρικά ρούχα.
Ο Mercury ήθελε κάτι με το οποίο θα μπορούσε να κινείται εύκολα πάνω στη σκηνή και λάτρευε τις πιέτες. Κάπως έτσι, η Rhodes δημιούργησε το λευκό Batwing Costume (1974) το αρχικό σχέδιο του οποίου ήταν νυφικό γυναικείο top, μία από τις πιο εμβληματικές εμφανίσεις του Freddie Mercury. Παράλληλα, τα ανοιχτά πουκάμισα με βολάν από τον πρώην creative director του οίκου Gucci, Alessandro Michele που φόρεσε ο Harry Styles, είναι ένα nod στα πουκάμισα που σχεδιάζει η Rhodes για τον Mercury.
Οι ολόσωμες φόρμες
Στα Grammy’s 2023 ο Harry Styles εμφανίστηκε με μία ολόσωμη φόρμα με ρόμβους Egonlab που άφηνε εκτεθειμένο το στέρνο του, ενώ στο Φεστιβάλ Βενετίας του 2022, ο Timothée Chalamet εμφανίστηκε με ένα κόκκινο halter jumpsuit Haider Ackermann που άφηνε ακάλυπτη την πλάτη του.
Δύο εμφανίσεις που δεν θα είχαν συμβεί αν δεν είχε υπάρξει ο Freddie Mercury και η εμμονή του με τις ολόσωμες φόρμες. Όπως επίσης και οι διαρκείς αναφορές σε αυτές στα catwalks των Moschino και Andreas Kronthaler for Vivienne Westwood, μαζί με τις κάπες που επίσης συμπληρώνουν τη στιλιστική ταυτότητα του Mercury.
Η σχεδιάστρια Wendy de Smet σχεδίασε μερικές από τις αξιομνημόνευτες ολόσωμες φόρμες του Freddie Mercury, μεταξύ αυτών και η χαρακτηριστική λευκή φόρμα με καπιτονέ φτερά στους καρπούς και τους αστραγάλους, καθώς ο frontman των Queen της είχε ζητήσει να μοιάζει με τον θεό Ερμή (σ.σ. Mercury στα αγγλικά). Την ολόσωμη αυτή φόρμα φορά στην περιοδεία A Night at the Opera του 1975, αλλά και στο βίντεο Bohemian Rhapsody.
Η ίδια είχε δηλώσει στον Guardian: "Ήταν απολύτως σχολαστικός με κάθε λεπτομέρεια". Αγόρασε και της πήγε ο ίδιος το ύφασμα, μια πρώιμη έκδοση της ελαστικής Lycra, επειδή, όπως της είπε, "θα κινούμαι πολύ". Ζήτησε το σχέδιο να είναι όσο το δυνατόν πιο σφιχτό - η De Smet χρησιμοποίησε τετραπλές ραφές για να διασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξει κάποιο ατύχημα επί σκηνής.
Μέχρι τα τέλη των 70’s ακολούθησαν η εμβληματική κεντημένη με πούλιες ασημένια ολόσωμη φόρμα με το αβυσσαλέο ντεκολτέ και εκείνη με τους ρόμβους αρλεκίνου σε αντίστοιχο κόψιμο. Αλλά ποιος μπορεί να ξεχάσει κι ένα από τα πιο ακραία, πιο εξωφρενικά, αλλά και εντυπωσιακά κομμάτια που φόρεσε ποτέ ο Freddy Mercury το 1984 στο video clip του "It’s a Hard Life”, την κόκκινη ολόσωμη φόρμα με μάτια, γνωστή και ως prawn suit, (prawn σημαίνει γαρίδα). Την ολόσωμη φόρμα δημιούργησε η ταλαντούχα σχεδιάστρια κοστουμιών Natasha Korniloff. Γνωστή για τη δουλειά της σε παραγωγές όπως ο Άμλετ και το "Ashes to Ashes" του David Bowie, η Natasha σχεδίασε την κόκκινη, φτερωτή φόρμα ειδικά για τον Freddie.
Η άλλη αρρενωπότητα
Στα μέσα τις δεκαετίας του ‘80 ο Freddie Mercury αφήνει πίσω του τη λάμψη του glam rock και φέρνει την Tom of Holland αισθητική και τις BDSM αναφορές εντελώς μαλακά, σχεδόν ανυποψίαστα, στην ποπ κουλτούρα. Η χαρακτηριστική του εμφάνιση στο Live Aid του 1985 με λευκό φανελάκι, στενό ξεβαμμένο τζιν με ζώνη με τρουκς και περιβραχιόνιο με τα ίδια "στολίδια”, μαζί με το εμβληματικό του μουστάκι είναι ίσως και αυτή που έρχεται στο μυαλό κάποιου όταν ακούει Freddie Mercury.
Ένας πολύ συγκεκριμένος queer ενδυματολογικός κώδικας, ενισχυμένος φυσικά με τις προσωπικές στιλιστικές παρεμβάσεις του ίδιου έγινε, μέσα από μία εμφάνιση, μια από τις πιο δυνατές στιγμές της pop κουλτούρας και επαναπροσδιόρισε την αρρενωπότητα δίχως η συντηρητική κοινωνία να βλεφαρίσει. Μία τρανή απόδειξη της επιρροής του Freddie Mercury στην παγκόσμια μόδα. Αξέχαστο επίσης παραμένει μέχρι σήμερα το κίτρινο στρατιωτικό jacket δια χειρός Emanuels (ο οποίος σχεδίασε επίσης το νυφικό της πριγκίπισσας Νταϊάνα) που υπήρξε ορόσημο της νέας ενδυματολογικής εποχής του Freddie Mercury μαζί με τη βασιλική κορώνα και τον μανδύα που φορέθηκαν καθ' όλη τη διάρκεια της περιοδείας "Magic", του 1986 από την σχεδιάστρια κοστουμιών Diana Moseley. Αυτή η περίοδος του Freddie έχει εμπνεύσει μέχρι σήμερα πολλές δημιουργίες των AMIRI, Saint Laurent, Isabel Marant, Balmain, αλλά και Junya Watanabe, μεταξύ άλλων.
Η παρακαταθήκη
Και τώρα επιστρέψτε μου να παρασυρθώ και να γίνω λίγο πιο προσωπική, όπως είχα προβλέψει. Δεν θα υπάρξει άλλος σαν τον Freddie Mercury. Το γεγονός ότι, 34 χρόνια μετά το θάνατό του εξακολουθεί να επηρεάζει τη μόδα και πιο συγκεκριμένο το ανδρικό και κατά συνέπεια το φυλόρευστο στιλ, χαρίζοντας λίγη από την τόλμη του στα σημερινά pop icons που προσπαθούν να βρουν τη θέση τους στον κόσμο, αποδεικνύει το πάθος του για τη συνολική επιμέλεια της εικόνας του, της μουσικής του, της ζωής του, μα πάνω από όλα την ακλόνητη πίστη του στον εαυτό του.
"Δεν θα γίνω ροκ σταρ, θα γίνω θρύλος”, είχε πει κάποτε, και αυτή του η φράση, ακόμα και μεταφρασμένη σε τρυπάει το ίδιο δυνατά. Κι αυτό γιατί, πλάσματα σαν τον Freddie Mercury, με τέτοια επίγνωση των δυνατοτήτων τους και τόσο θάρρος να τις εξερευνήσουν, δε γεννιούνται κάθε μέρα. Χρόνια πολλά Freddie.
