Ελληνίδες σχεδιάστριες, ισχυρές παρουσίες στο εγχώριο βιώσιμο ένδυμα μιλούν για τη βιωσιμότητα ως απόφαση, τις προκλήσεις και τη χαρά της δημιουργίας ενός sustainable ενδύματος.
Τα βιώσιμα ελληνικά brands και οι σχεδιάστριες πίσω από αυτά μας κάνουν περήφανους και μας κρατούν αισιοόδοξους για το μέλλον της βιομηχανίας της μόδας. Γνωρίζουμε 11 πρωτοπόρες Ελληνίδες σχεδιάστριες και τα sustainable brands τους.
Μαριέττα Καρπαθίου - ergon Mykonos

Πες μας δύο λόγια για το brand σου.
Η ergon Mykonos γεννήθηκε το 2015 ως μια οργανική προέκταση της αγάπης μου για το design. Χαίρομαι πάρα πολύ γι αυτήν την ερώτηση καθότι το ύφασμα μας είναι από μόνο του ένα αναπόσπαστο κομμάτι του brand. Παράγεται από 100% ελληνικό βαμβάκι και υφαίνεται από Έλληνες υφαντουργούς, μια τέχνη που δυστυχώς βρισκόταν σε δυσμενή θέση μέχρι πρόσφατα παρ όλη τη μεγάλη ιστορία της στη χώρα μας.
Είμαστε πολύ περήφανοι γι αυτό καθώς καταφέραμε μέσω της τεχνικής fil coupé να εμπλουτίσουμε τη χρωματική παλέτα που επέβαλλε ο αργαλειός μέχρι τότε, δημιουργώντας έτσι ένα μοναδικό ύφασμα το οποίο από μόνο του αποτελεί ένα καλλιτεχνικό δημιούργημα πριν ακόμα πάρει την τελική μορφή του ενδύματος.
Ως προς την ειδίκευση, θεωρώ ότι ρούχα που "υμνούν” τα ταξίδια, τους νέους προορισμούς και τις εμπειρίες είναι το χαρακτηριστικό μας καθώς αποτελούν και τις βασικές πηγές έμπνευσης για τις συλλογές. Επίσης, αγαπώ πολύ τα κοστούμια οπότε κι αυτά είναι κομμάτια που πρωταγωνιστούν σε κάθε συλλογή ergon Mykonos.
Τι ήταν αυτό που σε οδήγησε να πάρεις την απόφαση να δημιουργήσεις ένα βιώσιμο brand;
Η αλήθεια είναι ότι δεν νομίζω ότι θα μπορούσα να κάνω και διαφορετικά. Η βιωσιμότητα στη μόδα είναι πολύ σημαντική αρχή για εμένα και την ομάδα μου, γι αυτό άλλωστε και η παραγωγή μας είναι περιορισμένη και αριθμημένη. Το ζημιογόνο αποτύπωμα που αφήνουμε στο περιβάλλον επιδιώκω να είναι το μικρότερο δυνατό καθότι βλέπουμε εμφανώς πλέον τα σημάδια της κλιματικής αλλαγής, συνεπώς θεωρώ χρέος όλων μας να βοηθήσουμε στη μείωση του αρνητικού αποτυπώματος όσο μπορούμε.

Από τη μία η χώρα διαθέτει πλούσια κλωστοϋφαντουργική παράδοση, από την άλλη ο κλάδος της βρίσκεται σε διαρκή παρακμή εδώ και δεκαετίες. Τι σημαίνει αυτό για το δικό σου brand;
Όπως προανέφερα, η ergon Mykonos εμπνέεται από το ελληνικό καλοκαίρι μεταξύ άλλων. Για εμάς η πλούσια παράδοση, το μαξιμαλιστικό φολκλόρ παρελθόν, οι μίνιμαλ κυκλαδίτικες φιγούρες και η σύγχρονη ελληνική ιστορία αποτελούν απαραίτητα συστατικά για τη δημιουργία κάθε συλλογής. Συνεπώς, η κλωστοϋφαντουργία, μια τέχνη που έχει συμβάλλει καταλυτικά στο ελληνικό ένδυμα, ήταν σχεδόν μονόδρομος αφού για εμένα θα επανασυστηνόταν με έναν τρόπο που δεν είχε πραγματοποιηθεί μέχρι πρότινος. Φυσικά, αυτή η επιλογή μου έχει ένα τίμημα.
Δυστυχώς η παραγωγή στην Ελλάδα ακόμα χρειάζεται εκπαίδευση, παιδεία αλλά και βοήθεια καθότι οι μεγάλες ελλείψεις καθυστερούν τη δημιουργία κάθε συλλογής με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε εκπρόθεσμοι μερικές φορές στις πιεστικές χρονικές απαιτήσεις της αγοράς του εξωτερικού. Ένα πρόβλημα που πιστεύω αντιμετωπίζουν πολλοί Έλληνες δημιουργοί.
Όλο και περισσότερα brands υιοθετούν βιώσιμες πρακτικές, ενώ η στρατηγική ΕΕ για τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα φαίνεται να δίνει μια ανάσα στον πλανήτη. Είσαι αισιόδοξη για το μέλλον της βιομηχανίας της μόδας;
Χαίρομαι πολύ που όλο και περισσότεροι δημιουργοί ακολουθούν μια πιο βιώσιμη οδό στην παραγωγή τους. Η μόδα, όπως και κάθε μορφή τέχνης, αποτυπώνει την κοινωνία και τις απαιτήσεις της, συνεπώς η επιτακτική ανάγκη να ληφθούν μέτρα για την προστασία του πλανήτη δεν θα μπορούσε να εξαιρέσει τον κλάδο μας. Είμαι αισιόδοξη, λοιπόν, πως όλο και περισσότεροι, και κυρίως νέοι σχεδιαστές, θα χαράξουν μια νέα πορεία για τη μόδα η οποία θα έχει πλέον και οικολογικό χαρακτήρα.

Τι είναι αυτό που σε συγκινεί πιο πολύ στη δημιουργία ενός βιώσιμου ρούχου;
Η οικολογική συνείδηση είναι sine qua non για την ergon Mykonos, γι αυτό με χαροποιεί ιδιαιτέρως να βλέπω να παράγεται ένα προϊόν υψηλής ποιότητας χωρίς να είναι ζημιογόνο ούτε για το περιβάλλον αλλά ούτε για τη luxury διάστασή του, ειδικά αν σκεφτούμε ότι η δημιουργία βιώσιμων ρούχων μέχρι προδφάτως, συνήθως, ήταν συνυφασμένη με ένα ένδυμα χωρίς ιδιαίτερη καλλιτεχνική αξία και "βάθος”. Η βιώσιμη μόδα δεν υστερεί σε τίποτα.
Ποια είναι για σένα η πιο σημαντική αλλαγή που πρέπει να κάνει κάθε γυναίκα στον τρόπο που αντιμετωπίζει τη μόδα για ένα πιο sustainable μέλλον;
Θεωρώ ότι η διαχρονικότητα είναι ο σημαντικότερος άξονας. Η επένδυση στα ρούχα μας είναι η κορωνίδα του sustainability. Κάθε ρούχο μπορεί να αποτελέσει ένα κομμάτι τέχνης που με το πέρασμα του χρόνου όχι μόνο δεν χάνει την αξία του αλλά αντιθέτως εμπλουτίζεται με νέες αναμνήσεις από τον άνθρωπο που το φοράει και περνά από γενιά σε γενιά.
Βαλίσια Γκότση, Στέλλα Παναγοπούλου - 2OW+1NE=2

Πείτε μας δύο λόγια για τα brand σας.
Το 2WO+1NE=2 δημιουργήθηκε το 2017. Εξαρχής επιλέξαμε να χρησιμοποιούμε βιώσιμα υφάσματα και γαλλικές ραφές που συμβάλλουν στην μακροζωία του ενδύματος. Ταυτόχρονα ποτέ δεν ήμασταν οπαδοί των trends και του τι επιτάσσει η μόδα έχοντας ως στόχο τα ρούχα να χαρακτηρίζονται από μια διαχρονικότητα.
Τι ήταν αυτό που σας οδήγησε να πάρετε την απόφαση να δημιουργήσετε ένα βιώσιμο brand;
Για εμάς η "επιλογή” να ακολουθήσουμε την κατεύθυνση της βιωσιμότητας ήταν μονόδρομος. Όντας ακόμη φοιτήτριες στη σχολή, είχαμε αποφασίσει την πορεία που θα επιλέγαμε και το concept του brand. Στόχος μας ήταν, και παραμένει, να δημιουργούμε ρούχα σχεδιασμένα και υλοποιημένα έτσι ώστε να επιτυγχάνουν τη βέλτιστη ποιότητα σε όλα τα πιθανά κριτήρια. Πάντοτε ήμασταν κατά του φαύλου κύκλου που επιτάσσει η γρήγορη μόδα αγοράζοντας ρούχα που έχουν ημερομηνία λήξης.

Μας ενδιαφέρει η μακροσκελής διαδικασία που κρύβεται πίσω από ένα ρούχο, η οποία περιλαμβάνει μελέτη, σχεδιασμό, υλοποίηση και συμμετοχή πολλών διαφορετικών ανθρώπων από διάφορες ειδικότητες, γιατί έτσι αναδεικνύεται η μοναδικότητά του αντί για την αναλωσιμότητα που του προσδίδει η γρήγορη μόδα.
Από τη μία η χώρα διαθέτει πλούσια κλωστοϋφαντουργική παράδοση, από την άλλη ο κλάδος της βρίσκεται σε διαρκή παρακμή εδώ και δεκαετίες. Τι σημαίνει αυτό για το δικό σας brand;
Δυστυχώς δεν υπάρχει κρατική μέριμνα για την ανάπτυξη του οποιοδήποτε βιομηχανικού κλάδου στην Ελλάδα. Κατά συνέπεια, η χώρα δεν είναι αυτάρκης στα προϊόντα που χρειάζεται για κατανάλωση και δεν υπάρχει ανάπτυξη της οικονομίας, γενικότερα. Δεν γνωρίζουμε αν η επαναλειτουργία της κλωστοϋφαντουργίας θα οδηγούσε σε μείωση των τιμών των υφασμάτων και των πρώτων υλών. Μέχρι στιγμής, με την επανεκκίνηση της παραγωγής μεταξιού στο Σουφλί αυτό δεν ισχύει.
Πόσο εύκολο είναι για ένα βιώσιμο brand να εντοπίσει την προέλευσης της πρώτης ύλης που χρησιμοποιεί έτσι ώστε να είναι βέβαιο ότι παράγει sustainable ενδύματα;
Είναι πολύ εύκολο διότι υπάρχουν οργανισμοί πιστοποιήσεων όπως το OEKO-TEX που ελέγχουν τον τρόπο παραγωγής των πρώτων υλών.Ακόμη, υπάρχουν εξειδικευμένοι προμηθευτές βιώσιμων υλικών.

Όλο και περισσότερα brands υιοθετούν βιώσιμες πρακτικές, ενώ η στρατηγική ΕΕ για τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα φαίνεται να δίνει μια ανάσα στον πλανήτη. Είστε αισιόδοξες για το μέλλον της βιομηχανίας της μόδας;
Δε νομίζουμε ότι θα υπάρξει μια άμεση στροφή 180°, όσο μεσουρανούν εταιρίες fast fashion και κόσμος που τις στηρίζει. Είναι, ωστόσο, πολύ θετικό το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια οι άνθρωποι προσέχουν περισσότερο τι και πως το καταναλώνουν, ξεκινώντας από τις διατροφικές τους συνήθειες, εν συνεχεία με την προσωπική τους φροντίδα και πιο πρόσφατα βλέπουμε μια στροφή σε πιο ηθικές επιλογές στον τρόπο που επιλέγουν να ντυθούν.
Ζωτικής σημασίας είναι να κατανοήσουμε ότι η βιωσιμότητα δεν αφορά μόνο τους συγκεκριμένους κλάδους αλλά σχετίζεται με τα πάντα που μας περιβάλλουν, μέχρι και στα πιο απλά καθημερινά πράγματα. Το κλειδί είναι να μην αντιμετωπίζουμε την βιωσιμότητα σαν μια ατομική προσπάθεια χωρίς αντίκτυπο αλλά ως ένα συλλογικό βήμα προς ένα ευοίωνο μέλλον, το οποίο έρχεται σύντομα.
Τι είναι αυτό που σας συγκινεί πιο πολύ στη δημιουργία ενός βιώσιμου ρούχου;
Μας ενθουσιάζει το γεγονός ότι δεν είμαστε απλοί παρατηρητές αλλά ότι συμμετέχουμε ενεργά σε κάθε στάδιο δημιουργίας του ρούχου. Ακόμη, η συμπερίληψη τεχνικών -και τεχνιτών- που μέχρι πρόσφατα τις αντιμετωπίζαμε σαν ξεπερασμένες, αλλά στην πραγματικότητα συμβάλλουν στο πάντρεμα παραδοσιακών και νέων μεθόδων δημιουργώντας κάτι φρέσκο και καινοτόμο.
Χριστιάνα Βαρδάκου - Christiana Vardakou

Πες μας δύο λόγια για τα brand σου.
Το brand δημιουργήθηκε το 2019. Είναι το μόνο brand αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα που χρησιμοποιεί αποκλειστικά φυτικές βαφές για την βαφή των υφασμάτων. Χρησιμοποιούμε μόνο οργανικά υφάσματα όπως το λινό, το βαμβάκι και το μετάξι. Τα συνθετικά υφάσματα εκτός του ότι είναι επιβλαβή ως το περιβάλλον αλλά και στην ανθρώπινη επιδερμίδα, δεν μπορούν να βαφτούν με φυτικές βαφές.
Στο showroom μας στεγάζεται και το εργαστήριο μας. Πιστεύουμε στην απόλυτη διαφάνεια, έτσι κάποιος μπορεί να επισκεφτεί το χώρο μας και να δει όλη τη διαδικασία παραγωγής: ύφανση υφάσματος σε αργαλειό, βαφές υφασμάτων και νημάτων με διαφορετικές τεχνικές στην κουζίνα μας, δημιουργία πατρόν καθώς και ράψιμο. Όλα γίνονται στο εργαστήριο μας, από τη Ματίλντα, τη Βιολέτα και εμένα. Δημιουργούμε αντικείμενα για το σπίτι, αξεσουάρ και γυναικεία ρούχα κατά κύριο λόγο, αλλά έχουμε και υπηρεσία made to order όπου μπορούμε να φτιάξουμε αντρικά και παιδικά ρούχα, ακόμα και νυφικά!
Τι ήταν αυτό που σε οδήγησε να πάρεις την απόφαση να δημιουργήσεις ένα βιώσιμο brand;
Από την αρχή των σπουδών μου (BA: Textile Design, Chelsea College of Arts, London) εντάχθηκα στο κίνημα "Slow Design”, με βασικές αρχές τη βιωσιμότητα στην παραγωγή, την αειφορία και ανακύκλωση στη μόδα, και το zero waste. Στο πανεπιστήμιο άρχισα να πειραματίζομαι με φυτικές βαφές, κάνοντας έρευνα και μαθαίνοντας για τα οργανικά υφάσματα που βιοδιασπώνται, αποφεύγοντας την εφαρμογή τοξικών χημικών, φροντίζοντας για την υγεία μου ως σχεδιάστρια αλλά και την υγεία των καταναλωτών, μιας και οι φυτικές βαφές είναι γνωστό ότι κάνουν καλό στην επιδερμίδα και ότι βοηθούν άτομα με έκζεμα ή αλλεργίες.
Μετά τις σπουδές μου, ήθελα να μάθω περισσότερα για παραδοσιακές τεχνικές βαφής της Νοτιοανατολικής Ασίας, έτσι ξεκίνησα ένα οδοιπορικό το οποίο διήρκεσε 4 μήνες. Ταξίδεψα σε 7 χώρες, κάνοντας μαθήματα και σεμινάρια ύφανσης, βαφής, κεντήματος, κ.ά. Όσο ταξίδευα έβλεπα πολλά εργαστήρια γυναικών όπου μπορούσε κάποιος να δει όλη την διαδικασία παραγωγής, κάτι το οποίο δεν είχα ξαναδεί ποτέ μου.
Ενώ με περίμενε μια δουλειά ως print designer στο Λονδίνο, αποφάσισα ότι θα ήθελα να γυρίσω στην Αθήνα, να δημιουργήσω ένα χώρο παρόμοιο με τους χώρους που είχα δει, όπου κάποιος μπορεί να μάθει για τα υφάσματα και για το πως φτιάχνεται ένα ρούχο, αλλά και να προμηθευτεί μοναδικά χειροποίητα αντικείμενα/ρούχα που δεν θα έχει κανένας άλλος - μιας και λόγω της διαδικασίας είναι αδύνατο να υπάρξει άλλο ίδιο.

Από τη μία η χώρα διαθέτει πλούσια κλωστοϋφαντουργική παράδοση, από την άλλη ο κλάδος της βρίσκεται σε διαρκή παρακμή εδώ και δεκαετίες. Τι σημαίνει αυτό για το δικό σου brand;
Ας ξεκινήσουμε από το γεγονός ότι αυτό που σπούδασα (textile design / σχεδιασμός υφασμάτων), δεν μπορεί κάποιος να το σπουδάσει στην Ελλάδα… Οι σχολές κλωστοϋφαντουργίας έχουν κλείσει, η τελευταία ήταν στο ΤΕΙ Πειραιά που έκλεισε το 2021. Στην Σχολή Κάλων Τεχνών δεν υπάρχει (και ούτε υπήρχε ποτέ) κάποιο τμήμα που να ασχολείται με το ύφασμα, ενώ σε σχεδόν όλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες μπορείς να πάρεις πτυχίο σχεδιασμού υφασμάτων πηγαίνοντας σε Σχολή Καλών Τεχνών. Αυτό είναι πρόβλημα για το brand μου γιατί ενώ είμαστε ένα brand ρούχων κατά κύριο λόγο ασχολούμαστε με το ύφασμα, και το ύφασμα είναι αυτό που κάνει το brand μας να ξεχωρίζει.
Όταν θα είμαι έτοιμη να μεγαλώσω την ομάδα μας, θα πρέπει να εκπαιδεύσω κάποιον από την αρχή ή να βρω κάποιον που θα έχει σπουδάσει έξω. Πριν λίγους μήνες είχα την ευκαιρία να προσλάβω κάποιον για πρακτική μέσω ενός προγράμματος που ανήκω (Homo Faber Guide by the Michelangelo Foundation) αλλά έπρεπε να έχουμε το ίδιο πτυχίο σαν όρο του προγράμματος, έτσι αναγκάστηκα να βρω κάποιον από το εξωτερικό αντί να δώσω αυτή την ευκαιρία σε κάποιον από εδώ.
Είναι πραγματικά πολύ κρίμα που δεν μπορεί κάποιος στην Ελλάδα να σπουδάσει κάτι σε σχέση με το ύφασμα, έτσι ώστε να κρατηθούν οι παραδώσεις ζωντανές αλλά και να δημιουργηθούν καινοτόμες επιχειρήσεις και brand, που ενώ γνωρίζουν για τις παραδόσεις, χρησιμοποιώντας τις γνώσεις κάνουν κάτι καινούριο και πρωτότυπο. Έχω ακούσει ότι θα ανοίξουν κάποιες σχολές μέσα στα επόμενα χρόνια και πραγματικά το εύχομαι.

Πόσο εύκολο είναι για ένα βιώσιμο brand να εντοπίσει την προέλευσης της πρώτης ύλης που χρησιμοποιεί έτσι ώστε να είναι βέβαιο ότι παράγει sustainable ενδύματα;
Το ερώτημα αυτό συνδέεται με το παραπάνω, δυστυχώς, ενώ έχουμε την πρώτη ύλη πχ βαμβάκι, τα περισσότερα εργοστάσια παραγωγής νήματος και υφασμάτων από βαμβάκι έχουν κλείσει. Τη δεκαετία του 50 υπήρχαν πάνω από 500 εργοστάσια και βιοτεχνίες στη περιοχή της Νέας Ιόνιας στην Αθήνα μόνο, τώρα στην ίδια περιοχή είναι ζήτημα αν υπάρχουν 4…
Για εμένα είναι πάρα πολύ σημαντικό το να χρησιμοποιώ οργανικά υφάσματα, και ένα άλλο πρόβλημα που αντιμετωπίζω είναι ότι δεν μπορώ να βρω ελληνικά οργανικά υφάσματα με πιστοποίηση, κάθε φορά που ρωτάω μου λένε ότι είμαι η μόνη που ενδιαφέρομαι και κοστίζει πολύ να πάρουν πιστοποίηση οπότε από τη στιγμή που δεν την ζητάνε άλλοι σχεδιαστές τότε δεν έχει νόημα να πάρουν.
Επομένως, για να λύσω κάπως το πρόβλημα μου, πηγαίνω εγώ η ίδια στα εργοστάσια και βλέπω και ρωτάω έτσι ώστε να είμαι σίγουρη ότι είναι η σωστή ποιότητα υφάσματος που θέλω και ότι έχει φτιαχτεί με βιώσιμο τρόπο… Υπάρχει φυσικά και η λύση του να πάρεις υφάσματα από κάποια άλλη χώρα και να ξέρεις ότι έχουν πιστοποίηση, αλλά αν σκεφτεί κάποιος τα μεταφορικά και το αντίκτυπο τους στο περιβάλλον δεν νομίζω ότι αυτό το κάνει sustainable πια.
Όλο και περισσότερα brands υιοθετούν βιώσιμες πρακτικές, ενώ η στρατηγική ΕΕ για τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα φαίνεται να δίνει μια ανάσα στον πλανήτη. Είσαι αισιόδοξη για το μέλλον της βιομηχανίας της μόδας;
Πιστεύω ότι έχουν αρχίσει και γίνονται πολλές προσπάθειες για ένα πιο βιώσιμο μέλλον, και από brands, και από σχεδιαστές, και από την ΕΕ αλλά και από τους καταναλωτές. Από τη μία ναι είμαι αισιόδοξη για το μέλλον της βιομηχανίας, γιατί όλο και περισσότεροι έχουμε κατανοήσει πόσο κρίσιμη είναι η κλιματική αλλαγή. Αλλά συγχρόνως κατά τη γνώμη μου, πρέπει η ΕΕ να αυστηροποιήσει την νομοθεσία σε όλες τις παραγωγικές διαδικασίες στις μεγάλες fast fashion εταιρείες.
Η πραγματικότητα είναι οτι όσο και να υπάρχουν μικρά sustainable brands και όσο και να προσπαθούν να αλλάξουν τη παραγωγή και το "ήθος” της μόδας, από τη στιγμή που υπάρχουν μεγάλες εταιρίες που χρησιμοποιούν φθηνά και τοξικά υφάσματα, χημικές βαφές που μολύνουν τα ποτάμια και τον υδροφόρο ορίζοντα, όπου το εργατικό προσωπικό που ράβει τα ρούχα πληρώνεται υπερβολικά λίγα χρήματα και δουλεύει υπό επικίνδυνες συνθήκες… όλα αυτά πρέπει να αλλάξουν τώρα!
Τι είναι αυτό που σε συγκινεί πιο πολύ στη δημιουργία ενός βιώσιμου ρούχου;
Η κεντρική ιδέα πίσω από τη δημιουργία του brand μου περιστρέφεται γύρω από το emotionally durable design: ήθελα σαν καλλιτέχνης/δημιουργός να δημιουργώ μια σχέση μεταξύ καταναλωτή και προϊόντος. Κάθε χειροποίητο αντικείμενο του brand είναι μοναδικό και φέρει μια ιστορία η οποία συναντά και συμβαδίζει με αυτή του κάθε καταναλωτή.
Έτσι ένα ύφασμα μπορεί να μεταμορφωθεί από ένα αναλώσιμο αντικείμενο σε ένα οικογενειακό κειμήλιο, μια ανάμνηση, κάτι το διαχρονικό. Αυτό που με συγκινεί περισσότερο από όλα είναι όταν κάποιος πελάτης έρχεται και μου ζητάει να φτιάξουμε κάτι συγκεκριμένο για κάποιο αγαπημένο πρόσωπο. Από κουβέρτες για ένα νεογέννητο, ή ένα μαντίλι που να έχει μια μικρή λεπτομέρεια κεντήματος και να συμβολίζει κάτι ξεχωριστό που μόνο εμείς θα ξέρουμε.
Τέλος, μια από τις πιο αγαπημένες μου στιγμές ήταν όταν η Ξένια μου έστειλε μήνυμα στο ινσταγραμ (χωρίς να με ξέρει προσωπικά) και μου είπε ότι πιστεύει ότι είμαι η μόνη που θα μπορούσε να της φτιάξει ένα νυφικό που να της αρέσει και να νιώθει άνετα, ένα νυφικό που να ταιριάζει με τη προσωπικότητα της και το χαρακτήρα της. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη συγκίνηση που ένιωσα διαβάζοντας αυτό το μήνυμα, αλλά και όταν παραδώσαμε το τελικό νυφικό.

Ποια είναι για σένα η πιο σημαντική αλλαγή που πρέπει να κάνει κάθε γυναίκα στο τρόπο που αντιμετωπίζει τη μόδα για ένα πιο sustainable μέλλον;
Πιστεύω ότι όλοι μας πρέπει να αρχίσουμε να προτιμούμε τη ποιότητα έναντι της ποσότητας. Ναι ίσως ένα μπλουζάκι από ένα sustainable brand να κάνει όσο 5 μπλουζάκια από ένα μαγαζί fast fashion… Πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε όλη τη ζωή αυτού του ρούχου, πως φτιάχτηκε, που φτιάχτηκε, με τι υλικά και σε τι συνθήκες. Αν το ρούχο είναι κατασκευασμένο από οργανικά υφάσματα (πχ βαμβάκι) κάποια στιγμή θα βιοδιασπαστεί, αντίθετα με ένα πολυεστερικό ύφασμα, που μπορεί να παραμείνει στο πλανήτη για πάνω από 500 χρόνια, αφήνοντας το αποτύπωμα του…
Πρέπει να μάθουμε να προσέχουμε τα πράγματα μας, να προσπαθήσουμε να τα κρατήσουμε για όσο πιο πολύ μπορούμε, ίσως να αρχίσουμε να κάνουμε mending ή να βρίσκουμε τρόπους να δίνουμε στα ρούχα μας μια δεύτερη ζωή είτε επειδή τα έχουμε βαρεθεί, είτε επειδή δεν είναι πια της μόδας, είτε επειδή έχουν χαλάσει σε κάποιο σημείο. Στο εργαστήριο μας για παράδειγμα έχουμε ξεκινήσει μια καινούρια υπηρεσία up-cycling όπου κάποιος μπορεί να μας φέρει κάποιο ρούχο του και να του το βάψουμε, έτσι ώστε να του δώσουμε μία δεύτερη ζωή. Πρέπει επίσης, να σταματήσουμε να ακολουθούμε τα trends τόσο εμμονικά, και να προτιμήσουμε πιο διαχρονικά ρούχα, που εκφράζουν τον χαρακτήρα μας.
Ναταλία Γεωργαλά - WOERA

Πες μας δύο λόγια για τα brand σου.
Η WOERA ιδρύθηκε στα τέλη του 2019 με σκοπό να προσφέρει το τέλειο ανδρικό πουκάμισο για τις γυναίκες. Η ιδέα γεννήθηκε ύστερα από μια απεγνωσμένη προσπάθεια του αγοριού μου να με σταματήσει να "κλέβω" τα πουκάμισα του. Κάνοντας μια έρευνα αγοράς, παρατήρησα πως δεν υπάρχει κανένα brand το οποίο να προσφέρει αποκλειστικά boyfriend πουκάμισα προσαρμοσμένα πάνω στη γυναίκα (τουλάχιστον κάποιο που να καλύπτει τις δικές μου ανάγκες). Και κάπως έτσι πήρα την απόφαση να το λανσάρω εγώ.
Μου πήρε πολύ χρόνο να βρω τον κατάλληλο ράφτη και να τελειοποιήσω το fit γι ’αυτό και άργησε πολύ η υλοποίηση της ιδέας. Όλα μου τα υφάσματα είναι ύψιστης ποιότητας (χρησιμοποιούμε σχεδόν εξολοκλήρου φυσικές ίνες με ελάχιστες εξαιρέσεις) και η κατασκευή γίνεται εξολοκλήρου εδώ στην Ελλάδα μιας και θέλω να στηρίξω την τοπική αγορά, να παρακολουθώ όλη τη διαδικασία παραγωγής, αλλά και να προμοτάρω την χώρα μας όσο μπορώ προς τα έξω.
Τι ήταν αυτό που σε οδήγησε να πάρεις την απόφαση να δημιουργήσεις ένα βιώσιμο brand;
Η απόφασή μου ήταν αποτέλεσμα της πεποίθησής μου ότι η μόδα μπορεί να είναι όχι μόνο όμορφη, αλλά και φιλική προς το περιβάλλον και την κοινωνία. Ήθελα να δημιουργήσω ένα brand που θα προωθεί τη βιωσιμότητα σε όλη τη διαδικασία παραγωγής. Θα είμαι απολύτως ειλικρινής - είναι σχεδόν αδύνατο να είμαστε 100% βιώσιμοι ως μια μικρή εταιρεία, καθώς το κόστος είναι τεράστιο.
Ωστόσο, είμαστε περήφανοι που μπορούμε να είμαστε sustainable, έστω και στο 85%, και ελπίζουμε να βελτιωνόμαστε χρόνο με το χρόνο. Είμαστε αφοσιωμένοι στη διατήρηση ενός επιχειρηματικού μοντέλου που θα συνεχίσει να υποστηρίζει την τοπική παραγωγή, θα περιορίζει το οικολογικό μας αποτύπωμα και θα διατηρεί μια εντελώς διαφανή αλυσίδα εφοδιασμού.

Από τη μία η χώρα διαθέτει πλούσια κλωστοϋφαντουργική παράδοση, από την άλλη ο κλάδος της βρίσκεται σε διαρκή παρακμή εδώ και δεκαετίες. Τι σημαίνει αυτό για το δικό σου brand;
Η πλούσια κλωστοϋφαντουργική παράδοση της Ελλάδας για εμάς αποτελεί πηγή έμπνευσης. Αν και ο κλάδος βρίσκεται σε παρακμή, εμείς το βλέπουμε ως ευκαιρία να αναζωογονήσουμε αυτήν την παράδοση και να την φέρουμε στο σήμερα. Στη WOERA προσπαθούμε να αξιοποιήσουμε την τεχνογνωσία και την ποιότητα που υπάρχει στην τοπική βιομηχανία, προωθώντας ταυτόχρονα τη βιωσιμότητα και την καινοτομία.
Πιστεύουμε ότι μπορούμε να συνδυάσουμε την παράδοση με το μοντέρνο design και τις σύγχρονες τάσεις, δημιουργώντας κάτι που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του σήμερα. Παρά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος στην Ελλάδα, εμείς παραμένουμε αφοσιωμένοι στην τοπική παραγωγή και στην προώθηση της ελληνικής παράδοσης, προσφέροντας ποιοτικά και βιώσιμα προϊόντα που αντιπροσωπεύουν την κληρονομιά μας και τη διαχρονική αξία της.
Πόσο εύκολο είναι για ένα βιώσιμο brand να εντοπίσει την προέλευσης της πρώτης ύλης που χρησιμοποιεί έτσι ώστε να είναι βέβαιο ότι παράγει sustainable ενδύματα;
Ο εντοπισμός της προέλευσης της πρώτης ύλης μπορεί να αποτελέσει πρόκληση. Παρόλα αυτἀ, εμείς προσπαθούμε να συνεργαζόμαστε με πιστοποιημένους προμηθευτές και επιδιώκουμε ανοιχτή επικοινωνία μαζί τους ώστε να εξακριβώνουμε την προέλευση των υλικών.

Όλο και περισσότερα brands υιοθετούν βιώσιμες πρακτικές, ενώ η στρατηγική ΕΕ για τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα φαίνεται να δίνει μια ανάσα στον πλανήτη. Είσαι αισιόδοξη για το μέλλον της βιομηχανίας της μόδας;
Ναι, είμαι αισιόδοξη για το μέλλον. Η αυξανόμενη ευαισθητοποίηση για τη βιωσιμότητα και οι προσπάθειες που καταβάλλονται παγκοσμίως από brands και οργανισμούς, όπως η ΕΕ, δείχνουν ότι οι αλλαγές προς την καλύτερη κατεύθυνση είναι εφικτές - αρκεί να υπάρχει θέληση. Η συνειδητοποίηση της σημασίας της βιωσιμότητας αυξάνεται διαρκώς, και αυτό ανοίγει τον δρόμο για μια πιο βιώσιμη μόδα. Απλώς, όλη αυτή η αλλαγή απαιτεί χρόνο.
Τι είναι αυτό που σε συγκινεί πιο πολύ στη δημιουργία ενός βιώσιμου ρούχου;
Το ότι βάζω κι εγώ το δικό μου λιθαράκι για ένα καλύτερο μέλλον. Το να γνωρίζω ότι τα προϊόντα μας συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος με κάνει να αισθάνομαι ότι κάνουμε μια θετική διαφορά στον κόσμο που θα ζήσουν τα παιδιά μας.

Ποια είναι για σένα η πιο σημαντική αλλαγή που πρέπει να κάνει κάθε γυναίκα στο τρόπο που αντιμετωπίζει τη μόδα για ένα πιο sustainable μέλλον;
Να επιδιώκει βιώσιμα και υπεύθυνα κατασκευασμένα ρούχα, στηρίζοντας εταιρείες που προωθούν αυτές τις αξίες. Επιπλέον, η επιλογή λιγότερων, αλλά υψηλής ποιότητας κομματιών με μια πιο διαχρονική αισθητική, αλλά και η πρακτική της ανακύκλωσης στην γκαρνταρόμπα μας μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στη μείωση των αποβλήτων και στην εξοικονόμηση των πόρων.
Σοφία Καραγιάννη, Βασιλική Συμεωνίδη - Vathos Apparel

Πείτε μας δύο λόγια για τα brand σας.
Το VATHOS Apparel είναι ένα οικολογικό brand που γεννήθηκε το 2016. H φιλοσοφία μας βασίζεται στου κανόνες του Ethical fashion. Για τα ρούχα μας χρησιμοποιούμε μόνο οργανικά υφάσματα, τα οποία επιλέγονται με αυστηρά κριτήρια που έχουν να κάνουν με τη διαδικασία παραγωγής τους. Τα υλικά μας κατασκευάζονται πάντα σύμφωνα με αυστηρά περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια και προέρχονται από καλλιέργειες χωρίς τοξικά φυτοφάρμακα και λιπάσματα, ενώ κατά τη διαδικασία της βαφής χρησιμοποιούνται χρώματα εγκεκριμένα από τον Global Organic Textile Standard.
Ο πυρήνας κάθε διαδικασίας που χρησιμοποιείται για την παραγωγή των VATHOS Apparel είναι η κοινωνική ευαισθησία. Οι πρακτικές που εφαρμόζονται στο σύνολό τους δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον, ενώ ταυτόχρονα προσεγγίζουν ευρύτερα με ευαισθησία το κοινωνικό σύνολο, καθώς στόχος μας είναι να κινούμαστε ηθικά απέναντι τόσο στο περιβάλλον, όσο και στην οικονομία.
Σχεδιάζουμε ρούχα για τη σύγχρονη γυναίκα, που αναζητά άνεση και στυλ στην καθημερινότητα της. Καθαρές και απλές γραμμές, διαχρονικά designs και υψηλή ποιότητας ραφής είναι τα βασικά χαρακτηριστικά των συλλογών μας. Σκοπός μας είναι να κατασκευάζουμε ρούχα που έχουν διάρκεια στο χρόνο.

Τι ήταν αυτό που σας οδήγησε να πάρετε την απόφαση να δημιουργήσετε ένα βιώσιμο brand;
Το brand δημιουργήθηκε μέσα από την ανάγκη μας να δούμε τη μόδα με έναν διαφορετικό τρόπο, ένα διαφορετικό κίνητρο, να αντιμετωπίσουμε αυτόν τον χώρο με μια διαφορετική οπτική. Έτσι έχοντας σαν γνώμονα το πώς μπορούμε να συμβάλλουμε και εμείς με τη σειρά μας στην προστασία του πλανήτη, θέσαμε στους εαυτούς μας μία πρόκληση: να δημιουργήσουμε ρούχα με υλικά φιλικά προς το περιβάλλον αλλά και να βοηθήσουμε στο χτίσιμο της οικολογικής συνείδησης στον κόσμο της μόδας, πάντα μέσα από μια δημιουργική διαδικασία.
Από τη μία η χώρα διαθέτει πλούσια κλωστοϋφαντουργική παράδοση, από την άλλη ο κλάδος της βρίσκεται σε διαρκή παρακμή εδώ και δεκαετίες. Τι σημαίνει αυτό για το δικό σας brand;
Ξεκινώντας το brand το 2016, τις πρώτες ύλες μας τις προμηθευόμασταν από το εξωτερικό, καθώς δεν υπήρχαν οργανικά υφάσματα στην αγορά της Ελλάδας. Επομένως, για εμάς ήταν μονόδρομος. Η αλήθεια είναι ότι διαπιστώσαμε ότι λείπουν οι φορείς και οι πρωτοβουλίες οι οποίες θα στηρίξουν τον κλάδο γενικά αλλά και μία προσπάθεια παραγωγής βιώσιμων πρώτων υλών.
Πόσο εύκολο είναι για ένα βιώσιμο brand να εντοπίσει την προέλευσης της πρώτης ύλης που χρησιμοποιεί έτσι ώστε να είναι βέβαιο ότι παράγει sustainable ενδύματα;
Μιας και όλα τα υφάσματά επιλέγονται με αυστηρά κριτήρια που έχουν να κάνουν με τη διαδικασία παραγωγής τους και θα πρέπει να κατασκευάζονται σύμφωνα με αυστηρά περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια το σημαντικότερο κομμάτι στην επιλογή των υφασμάτων είναι να έχουν πιστοποίηση για την προέλευση τους. Μόνο με αυτό τον τρόπο μπορεί κανείς να είναι σίγουρος για την προέλευση της πρώτης ύλης. Θέλει προσοχή και καλή έρευνα.

Όλο και περισσότερα brands υιοθετούν βιώσιμες πρακτικές, ενώ η στρατηγική ΕΕ για τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα φαίνεται να δίνει μια ανάσα στον πλανήτη. Είστε αισιόδοξες για το μέλλον της βιομηχανίας της μόδας;
Αυτή τη στιγμή πιστεύομε ότι η βιωσιμότητα είναι το μέλλον της μόδας και δεν είναι επιλογή, είναι ανάγκη. Πιστεύουμε ότι στο μέλλον τα πάντα θα κινούνται με βάση την βιωσιμότητα. Το οικοσύστημα μας καταρρέει και τα περιθώρια είναι μικρά. Οι συνεχείς αλλαγές δεν μας αφήνουν περιθώρια για επιλογές. Δεν πρέπει να το αντιμετωπίζουν σαν πολυτέλεια αλλά σαν αναγκαιότητα. Επομένως, η υπό αυτές τις συνθήκες, πιστεύουμε ότι η μόδα θα αλλάξει ή έχει αρχίσει ήδη να αλλάζει.
Τι είναι αυτό που σας συγκινεί πιο πολύ στη δημιουργία ενός βιώσιμου ρούχου;
Κάθε κομμάτι μας αποτελεί κάτι περισσότερο από ένα απλό ρούχο, πρόκειται για ένα αντικείμενο που κρύβει μέσα του ένα σκοπό, μία ιστορία, που αντιπροσωπεύει μια αξία και δημιουργεί συναισθήματα. Το να καταφέρνουμε να μεταφέρουμε αυτήν την "εμπειρία" σε κάθε γυναίκα που φοράει το ρούχο είναι για μας το πιο ωριαίο και συγκινητικό κομμάτι σε όλη την διαδικασία.

Ποια είναι για σας η πιο σημαντική αλλαγή που πρέπει να κάνει κάθε γυναίκα στο τρόπο που αντιμετωπίζει τη μόδα για ένα πιο sustainable μέλλον;
Πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τη στάση και τις πράξεις μας απέναντι στη φύση. Πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που σχεδιάζουμε ρούχα, που αγοράζουμε, τον τρόπο που καταναλώνουμε, τον τρόπο που φοράμε ρούχα. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να κάνουμε πιο ευσυνείδητη κατανάλωση και ένα βιώσιμο τρόπο ζωής οικονομικά. Επομένως, πέρα από το κομμάτι της μόδας χρειάζεται να επαναπροσδιορίσουμε τη στάση και τις πράξεις μας απέναντι στη φύση, εστιάζοντας κυρίως στις καταναλωτικές συνήθειες στη ζωή μας - στο σπίτι, στα ρούχα μας, στο καλλυντικά μας στο φαγητό μας, στο αυτοκίνητό μας στο ταξίδι μας.
Αλεξάνδρα Κουζιάκη - Plexida Knitwear

Πες μας δύο λόγια για το brand σου.
H Plexida Knitwear δημιουργήθηκε το 2012. Είμαστε μια εταιρεία χειροποίητων πλεκτών ρούχων και αξεσουάρ που παράγονται με βιώσιμο και ηθικό τρόπο αποκλειστικά στην Ελλάδα. Κάθε κομμάτι πλέκεται με φροντίδα στο χέρι, ενώ χρησιμοποιούμε αποκλειστικά υψηλής ποιότητας πρώτες ύλες, όπως ιταλική ράφια, μοχέρ και πιστοποιημένο βαμβάκι oeko-tex. Από την πρώτη μας μέρα, έχουμε υιοθετήσει μια προσέγγιση "zero waste” βάσει της οποίας η παραγωγή μας γίνεται είτε κατόπιν παραγγελίας είτε σε πολύ μικρές ποσότητες, ενώ όλα νήματα και πρώτες ύλες που περισσεύουν, φυλάσσονται για μελλοντικά projects. Αντλούμε έμπνευση από απλές αλλά εκλεπτυσμένες φόρμες και δημιουργούμε σχέδια που εξυμνούν την άνεση και τη διαχρονικότητα.
Τι ήταν αυτό που σε οδήγησε να πάρεις την απόφαση να δημιουργήσεις ένα βιώσιμο brand;
Έχοντας μια σαφή εικόνα των φοβερά αρνητικών επιπτώσεων που έχει η βιομηχανία της μόδας στο περιβάλλον και την ποιότητα ζωής μας, και με την πεποίθηση πως η αλλαγή θα μπορέσει να επέλθει μόνο αν η καθεμία και ο καθένας δεσμευόμαστε προσωπικά απέναντι στο περιβάλλον, η δημιουργία ενός sustainable brand έμοιαζε μοναδική επιλογή. Είμαστε περήφανες στην Plexida, που παίρνουμε μέρος σε αυτή την παγκόσμια προσπάθεια για τον επαναπροσδιορισμό μιας πιο ουσιαστικής και βαθιάς σχέσης με τη φύση. Για μας, η βιωσιμότητα είναι νοοτροπία και μια διαρκής καθημερινή πρόκληση. Πάντα αναζητούμε νέους τρόπους για να βελτιώνουμε την ποιότητα των υλικών που χρησιμοποιούμε, τον τρόπο που συμβάλλουμε στην κοινότητα και τις σχέσεις που διατηρούμε με τους ανθρώπους, με τους οποίους δουλεύουμε μαζί.

Από τη μία η χώρα διαθέτει πλούσια κλωστοϋφαντουργική παράδοση, από την άλλη ο κλάδος της βρίσκεται σε διαρκή παρακμή εδώ και δεκαετίες. Τι σημαίνει αυτό για το δικό σου brand;
Ξεκινώντας την Plexida, επιδιώξαμε αρχικά να χρησιμοποιήσουμε ελληνικές πρώτες ύλες που παράγονται από εγχώριες βιοτεχνίες. Πολύ γρήγορα όμως διαπιστώσαμε πως κάτι τέτοιο δεν ήταν εφικτό, τουλάχιστον όσον αφορά τα νήματα χειροπλεκτικής που αποτελούν την κύρια πρώτη ύλη μας. Η Ελλάδα δεν διαθέτει σημαντική παραγωγή σε αυτόν τον τομέα πλέον, παρά τις προσπάθειες που κατέβαλαν οι άνθρωποι του κλάδου για να τη διατηρήσουν ζωντανή. Ως αποτέλεσμα, αναγκαστήκαμε να επιλέξουμε Ευρωπαϊκά νήματα, κυρίως Ιταλικής προέλευσης, τα οποία πληρούν τα κριτήρια βιωσιμότητας. Βέβαια συνεχίζουμε να αγοράζουμε όλα τα νήματά μας από Έλληνες προμηθευτές, προκειμένου να στηρίζουμε με κάθε δυνατό τρόπο την τοπική οικονομία.
Πόσο εύκολο είναι για ένα βιώσιμο brand να εντοπίσει την προέλευση της πρώτης ύλης που χρησιμοποιεί, έτσι ώστε να είναι βέβαιο ότι παράγει sustainable ενδύματα;
Αρχικά αντιμετωπίσαμε αρκετές προκλήσεις, καθώς η έρευνά μας απαιτούσε πολύ χρόνο και χρειάστηκε να απορρίψουμε αρκετές εταιρείες που δεν πληρούσαν τις προδιαγραφές βιωσιμότητας και ασφάλειας ή δεν παρείχαν επαρκείς πληροφορίες για τα προϊόντα τους. Ευτυχώς, πλέον η διαδικασία έχει γίνει πιο εύκολη. Η αυξανόμενη ζήτηση για υλικά που έχουν παραχθεί ηθικά και με σεβασμό προς το περιβάλλον έχει οδηγήσει τις εταιρείες να παρέχουν περισσότερα βιώσιμα προϊόντα. Ακόμη, υπάρχει μια σειρά πιστοποιητικών που διασφαλίζουν την ποιότητα, την προέλευση και τον τρόπο παραγωγής των νημάτων. Στην Plexida χρησιμοποιούμε νήματα πιστοποιημένα για τη μη ύπαρξη βαφών που είναι επιβλαβείς για τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Επιπλέον, έχει πιστοποιηθεί ότι παράγονται σε μονάδες που τηρούν τις αρχές της κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευθύνης.

Όλο και περισσότερα brands υιοθετούν βιώσιμες πρακτικές, ενώ η στρατηγική ΕΕ για τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα φαίνεται να δίνει μια ανάσα στον πλανήτη. Είσαι αισιόδοξη για το μέλλον της βιομηχανίας της μόδας;
Τόσο η στρατηγική της Ε.Ε. για βιώσιμα και κυκλικά κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα όσο και η αυξανόμενη ευαισθητοποίηση των καταναλωτών μάς γεμίζουν ελπίδα. Οι άνθρωποι έχουμε σε μεγάλο βαθμό συνειδητοποιήσει την ανάγκη για υπεύθυνες επιλογές που εγγυώνται σχέση σεβασμού με το περιβάλλον. Παρά τα μελανά σημεία, όπως η τακτική του greenwashing από ορισμένες εταιρείες, είμαι βέβαιη ότι, τελικά, η ηθική αντιμετώπιση της φύσης θα επικρατήσει. Είναι στα χέρια μας να στηρίξουμε αυτήν τη θετική πορεία.
Τι είναι αυτό που σε συγκινεί πιο πολύ στη δημιουργία ενός βιώσιμου ρούχου;
Αυτό που με συγκινεί ιδιαίτερα είναι η ιδέα της δημιουργίας ενός κομματιού που αντέχει στον χρόνο και διατηρεί την ποιότητά του αναλλοίωτη. Ούσα πλέκτρια 3ης γενιάς γνωρίζω από πρώτο χέρι αφενός τη δημιουργική χαρά που προσφέρει ο χειροποίητος τρόπος παραγωγής και αφετέρου την μοναδικότητα που προσδίδει σε κάθε ρούχο που παράγουμε. Επιλέγοντας συνδυαστικά υλικά και διαδικασίες που σέβονται το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία, γεμίζω χαρά και περηφάνια. Ωστόσο, η μεγαλύτερη συγκίνηση προέρχεται από τη σκέψη ότι τα ρούχα που δημιουργούμε θα φορεθούν ξανά και ξανά και ίσως να περάσουν και στην επόμενη γενιά, συνδυάζοντας έτσι την παράδοση με τη σύγχρονη βιωσιμότητα.

Ποια είναι για σένα η πιο σημαντική αλλαγή που πρέπει να κάνει κάθε γυναίκα στο τρόπο που αντιμετωπίζει τη μόδα για ένα πιο sustainable μέλλον;
Ό,τι έρχεται στον κόσμο μέσω της μόδας επηρεάζει τα τρέχοντα συστήματα, τη Γη, όλα τα όντα και τις μελλοντικές γενιές που θα έλθουν - το έχουμε δει πια! Ας ανοίξει λοιπόν η συζήτηση για τις ποικίλες δυνατότητες, έξω από αυτήν που μας έχει επιτραπεί να πιστεύουμε ως μόνη δυνατή.
Η πιο σημαντική αλλαγή που θα πρέπει να κάνουμε η καθεμία και ο καθένας από εμάς είναι αρχικά να αναρωτηθούμε, τι αίσθηση θέλουμε να έχει η μόδα, ποια θέλουμε να είναι η εμπειρία μας με τη μόδα και ποιες αξίες την προσδιορίζουν.
Σε ένα πιο πρακτικό επίπεδο, θα συνέβαλε θετικά αν αντί απλώς να καταλώνουμε, να επιλέγουμε συνειδητά και με βασικό γνώμονα την ποιότητα και το διαχρονικό design. Όποτε μπορούμε, ας προτιμήσουμε τα χειροποίητα και τα vintage ρούχα, την ανακύκλωση, και ας δωρίζουμε τα ρούχα μας όταν δεν τα χρειαζόμαστε πλέον. Η μόδα ως μέσο έκφρασης, αντικατοπτρίζει εκτός των άλλων τις αξίες μας και μπορούμε να την οδηγήσουμε προς μια κατεύθυνση που σέβεται το περιβάλλον και τους ανθρώπους που συμμετέχουν σε αυτόν τον κύκλο!
Ιωάννα Κουρμπέλα - Kourbela

Πες μας δύο λόγια για τα brand σου.
Η εταιρεία μας έκανε τα πρώτα της βήματα την δεκαετία του ’70, ανοίγοντας στην Πλάκα ένα εργαστήριο με χειροποίητα πλεκτά. Μέσα στα επόμενα χρόνια, η παράδοση του ελληνικού χειροποίητου πλεκτού ενέπνευσε συλλογές με φυσικά νήματα, μοναδικά σχέδια, εξαιρετική ύφανση και ραφή και έφερε την "Kourbelas Knitwear" τότε στις διεθνείς αγορές.
Το 2003 αναλαμβάνοντας την καλλιτεχνική διεύθυνση της εταιρίας, επανασυστηθήκαμε με την ομώνυμη επωνυμία Ioanna Kourbela, δημιουργώντας ένα brand με βασικά χαρακτηριστικά των συλλόγων του το design με επιρροές από τον ελληνικό πολιτισμό και την κλασσική Ελλάδα , την σταθερή επιλογή στις ποιοτικές φυσικές πρώτες ύλες, καθώς και την εγχώρια παράγωγη. Οι συλλογές έδωσαν μια νέα διάσταση στην ελληνική fashion σκηνή και στο πώς αυτή παρουσιάζεται στην παγκόσμια αγορά, κατακτώντας συνοδοιπόρους από όλο τον κόσμο.
Στο σήμερα, η εταιρεία μας διανύει μια νέα και πολύ δημιουργική εποχή , εκσυγχρονίζεται και ανανεώνεται υπό το όνομα Kourbela για την prêt-à-porter συλλογή της, διατηρώντας το Ioanna Kourbela για την Atelier συλλογή με τις χειροποίητες νυφικές και βραδινές δημιουργίες της, αποτυπώνοντας τη νέα εποχή με ανοιχτό πνεύμα και διατηρώντας πάντα τις διαχρονικές της αξίες, που έχουν ως επίκεντρο τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
Το νέο μας σύμβολο είναι ένα μονόγραμμα που αποτελείται από δύο νήματα. Αυτός ο δεσμός συμβολίζει την δέσμευση μας για βιωσιμότητα, αλήθεια και αυθεντικότητα, αξίες που πρεσβεύονται μέσα από κάθε ρούχο Kourbela.

Από τη μία η χώρα διαθέτει πλούσια κλωστοϋφαντουργική παράδοση, από την άλλη ο κλάδος της βρίσκεται σε διαρκή παρακμή εδώ και δεκαετίες. Τι σημαίνει αυτό για το δικό σου brand;
Η Ελλάδα με μακρά παράδοση στην κλωστοϋφαντουργία, διαθέτει το καλύτερο βαμβάκι παγκοσμίως, το οποίο είναι και η βασική πρώτη ύλη των συλλογών μας τα τελευταία 30 χρόνια.
Ο κλάδος τα τελευταία χρόνια, μέσω των προσπαθειών που γίνονται, βρίσκεται σε τροχιά ανάπτυξης. Η ελληνική μόδα και η ελληνική παραγωγή στην παγκόσμια αγορά πια έχει ισχυρή παρουσία. Και αυτό οφείλεται κυρίως στην ενωτική τάση τόσο των δημιουργών, όσο και των παραγωγών, που έχει βοηθήσει στην εξαγωγική εικόνα του κλάδου.
Σαφώς, εάν υπήρχε κρατική στήριξη, όπως και σε πολλούς άλλους κλάδους της χώρας, τα πράγματα θα ήταν πολύ πιο λειτουργικά και με διαφορετικό ρυθμό ανάπτυξης. Εμείς ως εταιρεία έχοντας ενεργή ανάμειξη σε κλαδικούς φορείς, με τον CEO της εταιρείας Παντελή Κουρμπέλα ως πρόεδρο στον ΣΚΕΕ (Σύνδεσμος Κατασκευαστών Έτοιμων Ενδυμάτων) και εμένα ως γενική γραμματέα του συλλόγου Ελλήνων Σχεδιαστών, καθημερινά προσπαθούμε μαζί με συναδέλφους του κλάδου να δημιουργήσουμε ένα πλαίσιο ενεργοποίησης και υποστήριξης, σε πολλά επίπεδα, για τον κλάδο της ένδυσης.
Πόσο εύκολο είναι για ένα βιώσιμο brand να εντοπίσει την προέλευσης της πρώτης ύλης που χρησιμοποιεί έτσι ώστε να είναι βέβαιο ότι παράγει sustainable ενδύματα;
Καθόλου εύκολο, είναι μια πολυσύνθετη και πολυδιάστατη διαδικασία η έρευνα των Α’ υλών καθώς και η παράγωγη μιας συλλογής ρούχων. Από την αρχή της ιδρύσεως μας ως εταιρεία επιδιώκουμε να παράγουμε με όρους αειφορίας. Κρατάμε τους βασικούς πυλώνες όπως αυτός της εγχώριας παραγωγής , στηρίζοντας την ελληνική οικονομία αλλά παράλληλα και τη διατήρηση της τοπικής τεχνογνωσίας. Χρησιμοποιούμε ελληνικές φυσικές πρώτες ύλες, μειώνοντας έμμεσα τη ρύπανση που δημιουργείται από την μεταφορά των προϊόντων και την επιβάρυνση του περιβάλλοντος. Και μέσα από την έντονη εξαγωγική μας δραστηριότητα, προωθούμε το ελληνικό design δημιουργώντας πρόσφορο έδαφος για τις νέες γενιές.

Όλο και περισσότερα brands υιοθετούν βιώσιμες πρακτικές, ενώ η στρατηγική ΕΕ για τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα φαίνεται να δίνει μια ανάσα στον πλανήτη. Είσαι αισιόδοξη για το μέλλον της βιομηχανίας της μόδας;
Ο βιώσιμος τρόπος παραγωγής είναι πια μονόδρομος. Αργά ή γρήγορά, όλος ο κλάδος θα υιοθετήσει πιο βιώσιμες πρακτικές παραγωγής ρούχων και θα εκπαιδεύσει το κοινό του ώστε να αντιληφθεί τα οφέλη και τις αξίες της βιώσιμης μόδας. Είναι πια καθήκον όλων μας να ενημερωθούμε και να συνειδητοποιήσουμε τι σημαίνει βιωσιμότητα και ως παραγωγοί και ως καταναλωτές.
Τι είναι αυτό που σε συγκινεί πιο πολύ στη δημιουργία ενός βιώσιμου ρούχου;
Η ενέργεια που συνοδεύει τη δημιουργία ενός βιώσιμου ρούχου. Όταν επιλέγεις ένα προϊόν το οποίο έχει παραχθεί από ανθρώπους και α’ ύλες, που δεν έχουν λειτουργήσει επιβαρυντικά για τον πλανήτη και τον ίδιο τον άνθρωπο, επιλέγεις τη χαρά και την καλή ενέργεια που το συνοδεύει.
Ποια είναι για σένα η πιο σημαντική αλλαγή που πρέπει να κάνει κάθε γυναίκα στο τρόπο που αντιμετωπίζει τη μόδα για ένα πιο sustainable μέλλον;
Ως καταναλωτές, ανεξαρτήτως φύλου, θα πρέπει να ενημερωθούμε για τη βιώσιμη μόδα και να καταναλώνουμε λιγότερο και πιο ποιοτικά για ένα πιο sustainable μέλλον. Θα πρέπει να στηρίζουμε όσο το δυνατόν περισσότερο την Αειφορία, την ηθική παραγωγή και δημιουργία ρούχων, καθώς και το ηθικό εμπόριο μέσα από τις επιλογές μας. Θα πρέπει να αντιληφθούμε όλοι τη δύναμη που έχουμε επιλέγοντας κάποιο προϊόν ως καταναλωτές. Στηρίζουμε έναν ολόκληρο τρόπο δημιουργίας, παραγωγής και εμπορίας ρούχων μέσα από κάθε επιλογή μας.
Ευγενία Βαμβακά - Semiology

Πες μας δύο λόγια για τα brand σου.
Το 1986 ξεκίνησα το μεγαλύτερο ταξίδι της ζωής μου: αυτό, στον κόσμο της μόδας, στον κόσμο όπου συνομιλούν η ομορφιά, η κομψότητα, η ευαισθησία, η αλλαγή, η επικοινωνία, η ύλη με τις αισθήσεις μας, η επιχειρηματικότητα, ο σχεδιασμός, η παραγωγή.
Δημιούργησα το brand που σήμερα ονομάζεται Semiology, επανδρώνοντάς το με εξαιρετικούς εξειδικευμένους τεχνίτες, λάτρεις της ποιότητας στην δημιουργία ρούχων. Σχεδιαστές, πατρονίστ, κόφτες, μοδίστρες,. Η επιλογή τους ήταν βασισμένη στον τρόπο σκέψης τους, στην αγάπη και τον σεβασμό τους προς την γυναίκα και προς την εργασία.
Έχοντας αξίες την ποιότητα, την προτίμησή μας για φυσικές πρώτες ύλες, την απαλότητα των υφασμάτων που αγγίζουν το σώμα μας, την τέλεια εφαρμογή του ρούχου που θα αγκαλιάσει την σιλουέτα.
Μελετήσαμε με φροντίδα και προσοχή τα ρούχα που κάνουν μία γυναίκα να αισθάνεται χαρούμενη και άνετη. Δώσαμε έμφαση στους διαφορετικούς σωματότυπους και σχεδιάζουμε τρεις ξεχωριστές γραμμές για τρεις διαφορετικούς σωματότυπους με τρεις διαφορετικές συλλογές για κάθε τύπο γυναίκας ανάλογα με το lifestyle της. Άρα, κάθε σεζόν παραδίδουμε εννέα συλλογές που αγκαλιάζουν το σώμα, αναδεικνύουν την προσωπικότητα και ενισχύουν την αυτοπεποίθηση της.
Μία συνολική πρόταση "total look” είναι απαραίτητη. Αρκετούς προβληματισμούς έχουμε στην καθημερινότητά μας. Εμείς σαν Semiology θέλουμε να διευκολύνουμε τις πελάτισσές μας δίνοντάς τους σχέδια που είναι πρωτότυπα, διαφορετικά και μοναδικά. Που όταν τα φορούν αισθάνονται άνετα, ελεύθερα και έτοιμες να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε πρόκληση ανά πάσα στιγμή, διότι είναι ο δυνατός εαυτός τους που υποστηρίζεται από την καλύτερη δυνατή εμφάνισή τους.
Τα ρούχα έχουν την ιδιότητα να μας μεταμορφώνουν. Αλλάζουν την εικόνα του εαυτού που προβάλουμε προς τα έξω. Όταν αισθανόμαστε καλά μέσα σε ενδυμασία που μας ικανοποιεί, ακτινοβολούμε και αυτό εισπράττεται από το περιβάλλον μας.

Τι ήταν αυτό που σε οδήγησε να πάρεις την απόφαση να δημιουργήσεις ένα βιώσιμο brand;
Ήταν μονόδρομος: το να μην διαπραγματευτώ ποτέ τις αξίες που πρέσβευα στην ζωή μου. Πίστευα ανέκαθεν ότι στην εργασία μας ενσωματώνουμε και εφαρμόζουμε τις αξίες και τα πιστεύω μας. Είναι συγκλονιστικό το άγγιγμα ενός υπέροχου ποιοτικού υφάσματος. Οπωσδήποτε για την βιωσιμότητα μίας επιχείρησης τα χρήματα είναι σημαντικότατος παράγοντας, όμως δεν αποτελεί τη μοναδική αξία. Ο σεβασμός προς τους πελάτες, τους προμηθευτές και προσωπικό είναι κύριο μέλημά μας. Η αγάπη για την δημιουργία ενός τίμιου προϊόντος που συνεισφέρει στο "ευ ζην", το ενδιαφέρον μας για το τι πραγματικά χρειάζονται και θέλουν οι πελάτες μας καθοδηγούν τον τρόπο εργασίας μας.
Από τη μία η χώρα διαθέτει πλούσια κλωστοϋφαντουργική παράδοση, από την άλλη ο κλάδος της βρίσκεται σε διαρκή παρακμή εδώ και δεκαετίες. Τι σημαίνει αυτό για το δικό σου brand;
Αυτό σημαίνει μία επαγγελματική πορεία δύσκολη, σε μία χώρα που η παραγωγή είναι σχεδόν απαγορευτική. Όμως, δεν είμαστε όλοι ίδιοι (ευτυχώς) και οι σχεδιαστές ρούχων, οι μοδίστρες και οι άνθρωποι της ένδυσης αγαπούμε αυτό που κάνουμε και επιμένουμε, κόντρα σε όλα τα προβλήματα να συνεχίζουμε, διότι αυτός είναι ο δικός μας τρόπος έκφρασης των αξιών μας και η δική μας πρόταση για αλλαγή και εξέλιξη της ζωής.
Μας αρέσει και αποζητούμε συνεργάτες και προμηθευτές που μοιράζονται το όραμά μας, μένουν πιστοί στην τέχνη τους και ακολουθούν παραδοσιακές τεχνικές που σέβονται τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Χρησιμοποιούμε μόνο ελληνικά φυσικά υφάσματα από κάθε γωνιά της χώρας, συνεργαζόμαστε με τεχνίτες που βάφουν φυσικά τα υφάσματα, ακούμε όσους έχουν να προτείνουν καινοτομίες που θα βελτιώσουν την παραγωγή χωρίς να επιβαρύνουν το περιβάλλον.
Το ότι επιβιώνουμε όλα αυτά τα χρόνια, υπηρετώντας πιστά τις αξίες μας, αναγνωρίζεται από το κοινό που μας προτιμά και μας δίνει δύναμη να συνεχίζουμε με υποβόσκουσα αισιοδοξία και να αντέχουμε σε ένα τόσο αντίξοο περιβάλλον.
Πόσο εύκολο είναι για ένα βιώσιμο brand να εντοπίσει την προέλευσης της πρώτης ύλης που χρησιμοποιεί έτσι ώστε να είναι βέβαιο ότι παράγει sustainable ενδύματα;
Είναι αρκετά εύκολο αν συνεργάζεται κανείς με αξιόπιστους προμηθευτές. Σήμερα η γνώση είναι διαθέσιμη για όποιον την αναζητά και εμείς στην Semiology ψάχνουμε πάντα να μάθουμε λεπτομέρειες της προέλευσης των πρώτων υλών μας, του τρόπου που έχουν παραχθεί, τί είδους υλικά έχουν χρησιμοποιηθεί για την βαφή τους, ποια είναι τα χαρακτηριστικά και οι ποιότητές τους, ώστε να επιλέγουμε τα καλύτερα για την παραγωγή ρούχων που αντέχουν στο χρόνο, την χρήση και τη φροντίδα-συντήρησή τους. Επιλέγουμε κυρίως φυσικές ίνες, όπως το οργανικό βαμβάκι. Τα επαινετικά σχόλια των πελατισσών μας είναι η μεγαλύτερη υποστήριξη και επιβεβαίωση ότι το καταφέρνουμε.

Όλο και περισσότερα brands υιοθετούν βιώσιμες πρακτικές, ενώ η στρατηγική ΕΕ για τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα φαίνεται να δίνει μια ανάσα στον πλανήτη. Είσαι αισιόδοξη για το μέλλον της βιομηχανίας της μόδας;
Το ότι όλο και περισσότερο ακούγεται το θέμα της βιωσιμότητας είναι σίγουρα ελπιδοφόρο, καθώς ενημερώνονται κυρίως τα νέα παιδιά που με χαρά βλέπω ότι αγκαλιάζουν την ιδέα, προβληματίζονται και δρουν ανάλογα.
Χαίρομαι όταν ακούω ότι η επιλογή τους γίνεται με κριτήριο που συμπεριλαμβάνει τον "προβληματισμό" για την προστασία του πλανήτη μας. Το περιβάλλον είναι υπόθεση όλων μας και ο καθένας μας είναι υπεύθυνος με τις πράξεις του.
Βέβαια, απέχουμε ακόμα πολύ από το να δούμε αποτελέσματα. Το φτηνό κόστος παραγωγής, και κατ’ επέκταση πώλησης, έχει σαν αποτέλεσμα κακή ποιότητα υφασμάτων, βαφών, γενικά πρώτων υλών.
Η βιομηχανία της ένδυσης είναι η δεύτερη σε μόλυνση του πλανήτη παγκοσμίως, καθώς η χρήση τοξικών υλικών απαγορεύει τη διαχείριση των αποβλήτων. Είναι λυπηρό να υπάρχουν βουνά από σκουπίδια της κλωστοϋφαντουργίας που παραμένουν σε χωματερές, χωρίς ακόμα να μπορούν να δοθούν λύσεις. Είμαι αισιόδοξη πιστεύοντας ότι στο τέλος κάτι θα γίνει-όπως γίνεται πάντα-, πιστεύω στην τεχνολογία και την επιστήμη που αργά ή γρήγορα εφευρίσκουν το "αντίδοτο". Ακόμα, όμως, δεν έχουμε ουσιαστική λύση στο θέμα.
Τι είναι αυτό που σε συγκινεί πιο πολύ στη δημιουργία ενός βιώσιμου ρούχου;
Η εντιμότητα που ενσωματώνει. Αν το αναλύσουμε, έχουμε ένα προϊόν που αποτελείται από πολύ καλές πρώτες ύλες, φιλικές προς το δέρμα του σώματός μας, απαλές στην αφή, το οποίο έχει παραχθεί αμείβοντας σωστά όλους τους συντελεστές που συνεργάστηκαν για την δημιουργία του και δίνει χαρά και ικανοποίηση στον τελικό χρήστη που εκτιμά αυτό που αγοράζει και κυρίως το χαίρεται σε βάθος χρόνου.
Επίσης, με συγκινεί το γεγονός ότι με την ομάδα μου της Semiology έχουμε συμβάλλει στην υποστήριξη των συνολικών αξιών, σαν να έχουμε προσθέσει ένα ακόμα μικρό τουβλάκι στην βελτιστοποίηση του τρόπου ζωής μας και στην προστασία του πλανήτη μας.
Ποια είναι για σένα η πιο σημαντική αλλαγή που πρέπει να κάνει κάθε γυναίκα στο τρόπο που αντιμετωπίζει τη μόδα για ένα πιο sustainable μέλλον;
Η σημαντικότερη αλλαγή είναι να ενημερωθεί σωστά και να κατανοήσει τη διαφορά ανάμεσα στη "γρήγορη" και την "αργή" μόδα. Η πρώτη έχει το πλεονέκτημα της τιμής, αλλά δεν έχει την αντοχή στον χρόνο και την ποιότητα της δεύτερης. Στην "γρήγορη – φτηνή" μόδα ό,τι δεν πωλείται, πάει γρήγορα για πέταμα. Αρκετά σκουπίδια έχουμε γύρω μας, καλό είναι να αντισταθούμε στη διαιώνιση της παραγωγής τους.
Η "αργή" μόδα είναι μέρος ενός βιώσιμου μέλλοντος. Οι γιαγιάδες μας έλεγαν "το φτηνό είναι ακριβό και το ακριβό φτηνό". Ένα ακριβό ρούχο σίγουρα αντέχει στο μέλλον όσο καλά στέκεται και στο παρόν, διότι το πατρόν, τα υλικά και οι αξίες που ενσωματώνονται σ’ αυτό το αγκαλιάζουν και το στηρίζουν, το κάνουν διαχρονικό.
Χριστίνα Χριστοδούλου - IT'S A SHIRT

Πες μας δύο λόγια για τα brand σου.
Το IT’S A SHIRT είναι περισσότερο ένα project παρά ένα brand που κατασκευάζει ενδύματα. Ο τίτλος του δηλώνει το αντικείμενο του αλλά όχι τη ταυτότητα του. Το πουκάμισο είναι ένα unisex ρούχο το οποίο μπορεί να είναι μέρος μια κοινής γκαρνταρόμπα, χωρίς περιορισμούς και όρια, ο διαχωρισμός συλλογών συντελεί στη πληθώρα παραγωγής και κατανάλωσης. Στόχος είναι η στροφή του καθενός µας στη συνειδητή αγορά ενός προϊόντος που έχει µια ιστορία να πει, που έχει κατασκευαστεί µε προσοχή και σεβασµό στο περιβάλλον και στις ανθρώπινες αξίες.
Κατά την άποψή μου, το sustainability δεν ξεκινά απ’ το ύφασμα που χρησιμοποιούμε αλλά από το πώς αντιμετωπίζουμε τους γύρω μας. Κάθε άνθρωπος που στηρίζει το IT’S A SHIRT είναι συνεπιβάτης στο ταξίδι μας παρά ένας ακόμη πελάτης. Τα υφάσματα που χρησιμοποιούνται δεν κάνουν ταξίδι για να φτάσουν στα χέρια μου, προσπαθώ να αντλώ ό,τι υλικό μπορώ από την εγχώρια αγορά, είτε είναι deadstock είτε είναι ελληνικής κατασκευής.
Φυσικά και προμηθεύομαι από χώρες της Ευρώπης βαμβακερές ποπλίνες που δεν παράγονται πλέον στην Ελλάδα, αλλά είναι από οικογενειακές επιχειρήσεις είτε από certified κλωστουφαντουργίες που επιλέγουν φυσικούς τρόπους βαφής καθώς και όσο λιγότερο νερό είναι δυνατό.

Τι ήταν αυτό που σε οδήγησε να πάρεις την απόφαση να δημιουργήσεις ένα βιώσιμο brand;
Οι γονείς μου είχαν βιοτεχνία ρούχων για δεκαετίες μέσα στην οποία μεγάλωσα. Μετά από τις σπουδές μου στη Καλών Τεχνών της Αθήνας και πάνω στο Textile design στη Σουηδία, προσπάθησα να δημιουργήσω κάτι το οποίο θα συνδύαζε τα όσα έμαθα, τα όσα με προσελκύουν, ενθουσιάζουν ή προβληματίζουν μαζί με το οικογενειακό μου υπόβαθρο.
Μου φαινόταν σπάνιο να βρω κάποιο εγχωριο ελληνικό brand/project που να είναι ανοιχτό σε συνεργασίες µε ανθρώπους από διαφορετικούς τοµείς και χώρες. Έτσι βήμα βήμα προσπαθώ να χτίσω ένα portfolio συλλογών και συνεργασιών χωρίς να γίνεται εις ΄βαρος του πλανήτη αλλά και της αγοραστικής δυνατότητας του καταναλωτή. Έχουμε συνδέσει το πολύ ακριβό με τη καλή ποιότητα. Το IT’S A SHIRT προσπαθεί να συνδέσει τη ποιότητα με την ειλικρίνεια και τη διαφάνεια κατασκευής ενός πουκαμίσου.
Το ΙΤ’S A SHIRT ήθελα να είναι κάτι αρκετά συγκεκριµένο, ώστε να έχει δυνατότητες εξέλιξης, χωρίς να χαόνει με το πλήθος των επιλογών του. Η μεγάλη προσφορά πολλές φορές συντελεί στην μείωση της αξίας ενός προϊόντος.
Από τη μία η χώρα διαθέτει πλούσια κλωστοϋφαντουργική παράδοση, από την άλλη ο κλάδος της βρίσκεται σε διαρκή παρακμή εδώ και δεκαετίες. Τι σημαίνει αυτό για το δικό σου brand;
Θα ήθελα να σημειώσω πως είναι πολύ στενάχωρο που η χώρα μας έχει τόσο πλούσια παράδοση στη κλωστοϋφαντουργία και στις τεχνικές αυτής και που αυτό ανήκει δυστυχώς στο παρελθόν. Σχεδόν το 90% έχει κλείσει και τα υφάσματα των εταιρειών αυτών, παράδειγμα της Πειραϊκής Πατραϊκής, βρίσκονται μόνο τυχαία σε παλιές αποθήκες έτοιμα να πεταχτούν από την υγρασία. Το ίδιο συμβαίνει και με τα κουμπιά που χρησιμοποιώ.
Τα περισσότερα είναι κουμπιά καλής ποιότητας και όχι πλαστικά. Πολλές φορές η κυρία στο μαγαζί που προμηθεύομαι από το κέντρο της Αθήνας αναρωτιέται πως κάποιος μπορεί και αξιοποιεί ταιριαστά παλιάς κατασκευής υλικά με το σύγχρονο design. Είμαι τυχερή που οι γονείς μου έχουν γνωριμίες οι οποίες με φέρνουν κοντά με υφάσματα εξαιρετικής ποιότητας από προηγούμενες δεκαετίες , τα οποία είναι ανώτερα των τωρινών παραγωγών.
Προσπαθώ να αξιοποιώ ό,τι βρίσκεται, παρόλα’ αυτά αυτό συντελεί πάντα σε πουκάμισα που δε γίνεται να ξαναβγουν ( re-stock). Ίσως αυτό τα κάνει και ακόμη περισσότερο ξεχωριστά. Εάν φτιαχτούν 15 κομμάτια από ένα τέτοιο ύφασμα, δεν υπάρχει δυνατότητα κατασκευής ξανά. Οι ελληνικές εταιρείες που κατασκευάζουν λινό, βαμβακερό, αλλά και μάλλινο ακόμη είναι τόσες λίγες που δε μπορούν να συναγωνιστούν κλωστουφαντουργίες όπως της Ιταλίας, Τουρκίας κλπ. Είναι δύσκολο να μη διαλέγεις τον εύκολο δρόμο στην επιλογή υφασμάτων καθώς και χρονοβόρο. Αυτό όμως εκτιμάται πολύ σα διαδικασία απ’ τα άτομα που ήδη αγαπούν το IT’S A SHIRT.
Εκτός από τη διαλογή υφασµάτων και τη σχεδιαστική εναλλαγή, το IT’S A SHIRT θεωρώ ότι δίνει μεγάλη βάση στο art direction. Πολλές φορές η ιδέα, η φωτογράφηση ή το κείµενο που θα συνοδεύσει κάθε σειρά πουκαµίσων, έρχεται πρώτη. Η εξέλιξη μάλλον έρχεται και όσο ψάχνεις και όσο δεν ησυχάζεις.

Όλο και περισσότερα brands υιοθετούν βιώσιμες πρακτικές, ενώ η στρατηγική ΕΕ για τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα φαίνεται να δίνει μια ανάσα στον πλανήτη. Είσαι αισιόδοξη για το μέλλον της βιομηχανίας της μόδας;
Δε ξέρω πόσο αισιόδοξη είμαι για το μέλλον της μόδας, καθώς η μόδα είναι στημένη και βασισμένη στην αντίθετη διαδικασια. Αυτή τη στιγμή για να μιλάμε για βιώσιμες πρακτικές, σημαίνει πως όλες οι giant chains και fast fashion companies θα αλλάξουν 100% τακτική. Αυτό για να συμβεί σημαίνει πως θα σταματήσει ένα μεγάλο ποσοστό καταναλωτών να συντηρεί αυτή τη συνθήκη. Σε αυτό που αισιοδοξώ είναι πως όλο και περισσότερες ατομικές και μικρές επιχειρήσεις συμβάλλουν με το τρόπο τους σε μια διαφορετική καταναλωτική συνήθεια. Σε αυτή που όλοι σκεφτόμαστε ποιός υπάρχει πίσω το προϊόν, πόσο κοντά μας κατασκευάστηκε και σε τι συμβάλλουμε με το να το επιλέγουμε.
Για παράδειγμα, τα υφάσματα που χρησιμοποιεί το IT’S A SHIRT δεν κάνουν ταξίδι για να φτάσουν στα χέρια μου, προσπαθώ να αντλώ ό,τι υλικό μπορώ από την εγχώρια αγορά. Το να κατασκευάζεις κάτι σημαίνει πώς ρυπαίνεις το πλανήτη, το σημαντικό όμως είναι να πραγματοποιείται η κατασκευή με το μικρότερο ‘κόστος’ ώς προς τον πλανήτη μας και συνάμα προς εμάς.

Τι είναι αυτό που σε συγκινεί πιο πολύ στη δημιουργία ενός βιώσιμου ρούχου;
Δε ξέρω αν θα χρησιμοποιούσα τη λέξη συγκίνηση, αλλά θα έλεγα πως με ενθουσιάζει ότι μπορεί να δημιουργηθεί κάτι μέσα από τόσο προσωπική δουλειά και αναζήτηση και να αγαπηθεί εξίσου το ίδιο από αυτόν που θα το αποκτήσει. Όποιος στηρίζει το IT’S A SHIRT , έχει ένα κομμάτι της ‘ψυχής’ του.
Ποια είναι για σένα η πιο σημαντική αλλαγή που πρέπει να κάνει κάθε γυναίκα στο τρόπο που αντιμετωπίζει τη μόδα για ένα πιο sustainable μέλλον;
Το ένδυμα κάθε άλλο παρά άψυχο είναι. Είναι μέρος της καθημερινότητας μας και του σώματος μας. Είναι σημαντικό να συνειδητοποιησουμε πως με την επιλογή του εκάστοτε προϊόντος, επιλέγουμε και αυτόν που βρίσκεται πίσω από αυτό.