"Ήμουν καλή στη φυσική και τα μαθηματικά. Θα μου άρεσε να δουλεύω στη Silicon Valley. O πατέρας μου με παρέσυρε στις τέχνες...". Στην ερώτηση για το τι διαφορετικό θα μπορούσε να είχε κάνει αν δεν είχε αναλάβει, ήδη από τα 24 της χρόνια, να ηγηθεί ενός από τους πιο διάσημους και επιτυχημένους οίκους της Ελλάδας, το brand Parthenis, η Ορσαλία Παρθένη εντελώς αυθόρμητα στην αρχή θα μου πει "δεν θα μπορούσα να κάνω κάτι διαφορετικό". Με την κουβέντα, ωστόσο, αποκαλύπτει την αγάπη της για δυο επιστήμες που οι περισσότεροι, όπως εγώ, δυσκολεύονται να συνδέσουν με τη δημιουργία. "Κι όμως, τα μαθηματικά μυαλά είναι από τα πιο δημιουργικά", θα μου απαντήσει η Ορσαλία. "Αν δεν μπορείς να σκεφτείς και να προτείνεις λύσεις, δεν μπορείς να είσαι δημιουργικός".
Αν τη ρωτήσεις για τον τίτλο της, δεν θα σου απαντήσει σχεδιάστρια, αλλά Creative Director. Δεν σπούδασε σχέδιο, δεν ήταν καν ο σκοπός της να αναλάβει την επιχείριση Parthenis, που δημιούργησαν οι γονείς της, ο σπουδαίος της ελληνικής μόδας, Δημήτρης Παρθένης, και η μητέρα της, Χρυσάνθη Ασκητή. Μάλιστα, τα πρώτα χρόνια που ανέλαβε την εταιρεία, δεν το έλεγε πουθενά, θα εξομολογηθεί. Κι όμως, η Ορσαλία Παρθένη είναι από εκείνα τα σπάνια παραδείγματα συνεχιστών που όχι απλώς συντήρησαν μία σημαντική κληρονομία, του μινιμαλισμού στην ελληνική μόδα, αλλά την εξέλιξαν και την οδήγησαν με επιτυχία στο μέλλον. Ούτε έμεινε στη σκιά ενός σπουδαίου δημιουργού, όπως συμβαίνει συχνά με τους απογόνους ταλαντούχων ανθρώπων, πέρασε μπροστά και ξεχώρισε ως creative mind, προσωπικότητα και επιχειρηματίας της ελληνικής μόδας. Και αυτό χωρίς να παρεκκλίνει από την ταυτότητα του brand που δημιούργησε η οικογένειά της και στην οποία η ίδια παραμένει πιστή, όχι μόνο γιατί την εκφράζει προσωπικά, αλλά και γιατί πιστεύει ότι το να συντηρήσεις μία ταυτότητα στην ελληνική αγορά είναι από μόνο του επιτυχία.
Η Ορσαλία Παρθένη ασχολείται ενεργά με τα θέματα του κλάδου των Ελλήνων δημιουργών και πρόσφατα επανεξελέγη Πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης σχεδιαστών μόδας. Τη συναντήσαμε και μιλήσαμε για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες σχεδιαστές, την προβολή της ελληνικής μόδας στο εξωτερικό, τη γυναικεία εκπροσώπηση στην ελληνική μόδα, αλλά και την ιστορία και το μέλλον του brand Parthenis.
-Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες δημιουργοί;
Για μένα, η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να μας πάρουν στα σοβαρά. Σαν κλάδο μας θεωρούν "ελαφρύ", ότι είμαστε για να βγαίνουμε στα κανάλια, σαν μία μορφή διασκέδασης, ότι δεν προσφέρουμε στην οικονομία. Αυτή η αντίληψη είναι λάθος. Παγκοσμίως η μόδα είναι ένας από τους πιο δυνατούς παραγωγικούς κλάδους και αυτό δυστυχώς η ελληνική πολιτεία δεν το έχει κατανοήσει, εστιάζει περισσότερο στο κομμάτι της βιοτεχνίας. Με αποτέλεσμα να μη υπάρχει πραγματική στήριξη στην ελληνική δημιουργία, πόσω μάλλον την ελληνική δημιουργία που κατασκευάζεται στην Ελλάδα. Είναι πολύ δύσκολο να κατασκευάζεις πια στην Ελλάδα.
-Γιατί είναι δύσκολο;
Κυρίως γιατί ο τομέας των πρώτων υλών, η κλωστοϋφαντουργία δηλαδή, άρχισε να καταστρέφεται σταδιακά από τα 80s, ενώ στα 90s αποτελειώθηκε. Εγώ πρόλαβα και δούλεψα με πολλές κλωστοϋφαντουργίες που υπήρχαν στην Ελλάδα μέχρι κάποια στιγμή. Φτιάχναμε μάλλινα, υπήρχαν βαμβακερά νήματα καταπληκτικά. Η Ελλάδα παράγει το 80% του ευρωπαϊκού βαμβακιού, αλλά ένα μεγάλο ποσοστό του εξάγεται εκτός Ευρώπης.
Το δεύτερο πρόβλημα είναι η έλλειψη εξειδικευμένων τεχνιτών σε όλες τις ειδικότητες. Ευτυχώς, κάποια παιδιά έχουν αρχίσει να μπαίνουν στη λογική του χειροποίητου και να δείχνουν ενδιαφέρον γι' αυτό. Όμως, αυτό που δεν υπάρχει στη νέα γενιά είναι η υπομονή, ότι απαιτείται χρόνος για να μάθεις μια τέχνη. Έχουμε ξεχάσει πώς να χρησιμοποιούμε τα χέρια μας. Μεταπολεμικά, ήταν κυρίαρχη η πεποίθηση ότι όλοι πρέπει να σπουδάσουμε κάτι, αλλά ειδικά για τις τέχνες που αφορούν τη μόδα δεν αρκούν μόνο οι σπουδές, είναι τέχνες που μαθαίνεις πρακτικά και χρειάζεται να αφιερώσεις χρόνο για να τις μάθεις. Έτσι, έχουμε καταλήξει να έχουμε έλλειψη σε μοδίστρες, πατρονίστ, κόφτες, δεν έχουμε ανθρώπους να πλέκουν κ.ο.κ.
-Πού βρίσκεται η ελληνική μόδα σε παγκόσμιο επίπεδο αυτή τη στιγμή;
Δεν ανήκουμε στα κέντρα της μόδας, όπως το Μιλάνο, το Παρίσι και η Νέα Υόρκη. Υπάρχουν χώρες στα Βαλκάνια, ας πούμε, που διοργανώνουν fashion weeks που προκαλούν το διεθνές ενδιαφέρον. Κι αυτό συμβαίνει γιατί εδώ η μόδα δεν έχει αναγνωριστεί ως ένα κομμάτι που αξίζει πολιτιστικής προβολής, δεν αντιμετωπίζεται ως πολιτιστικό προϊόν το οποίο μπορεί να βγει προς τα έξω. Προβάλουμε περισσότερο το παρελθόν για την πολιτιστική μας προβολή στο εξωτερικό. Εγχώρια η προβολή της μόδας αντιμετωπίζεται περισσότερο ως κοσμικό γεγονός και όχι σαν ένα
πολιτιστικό γεγονός με σημαντικές εμπορικές προεκτάσεις.
Η χρονική στιγμή, μάλιστα, είναι καλή για να προωθήσουμε και να προβάλουμε διεθνώς τη μόδα, το design, την αρχιτεκτονική, όχι μόνο λόγω του αυξημένου τουρισμού, αλλά γιατί στην Ελλάδα, μετά τον Covid και χάρη στην εξ' αποστάσεως εργασία, έχουν μετακομίσει και δραστηριοποιούνται πολλοί καλλιτέχνες, μουσικοί, designers, Creatives. Όπως συνέβη κάποτε με το Βερολίνο, που χάρη το φτηνό real estate, είχε συγκεντρώσει πολλούς δημιουργικούς ανθρώπους. Το ίδιο συμβαίνει στην Αθήνα τώρα και πρέπει να το εκμεταλλευτούμε.
-Τι πρέπει να κάνουμε, λοιπόν, για να αποκτήσουμε μια πιο διεθνή αναγνώριση; Είμαστε ανταγωνιστικοί για να βγούμε προς τα έξω;
Σε πρώτη φάση να δούμε πιο σοβαρά αυτό που κάνουμε. Τόσο εμείς οι σχεδιαστές όσο και η Πολιτεία. Αν το δούμε σε σχέση με την τιμή, δεν ξέρω πόσο ανταγωνιστικοί είμαστε. Καλώς ή κακώς, είναι ακριβό να κατασκευάζεις στην Ελλάδα. Και τα ασφαλιστικά κόστη είναι υψηλά.
Τώρα, από την άλλη υπάρχουν εργαλεία τα οποία μπορούμε να αξιοποιήσουμε όπως η συμμετοχή μας σε εκθέσεις, οι παρουσιάσεις σε συνεργασία με πρεσβείες, η συνεργασία με τον ΕΟΤ και το υπουργείο τουρισμού για να ενσωματωθεί ένα κομμάτι της μόδας στις καλλιτεχνικές αποστολές, όπως για παράδειγμα στο περίπτερο της Ελλάδας στην Μπενιάλε της Βενετίας. Οι τέχνες μεταξύ τους μπορούν να συμπράξουν. Επίσης, στις κινηματογραφικές παραγωγές που γυρίζονται στην Ελλάδα γιατί να μην προβάλλονται τα ελληνικά ρούχα, γιατί να μην ντύνουμε τους σταρ; Ο Βασίλης Ζούλιας έκανε μια μεγάλη επιτυχία με το Emily in Paris. Υπάρχουν ασφαλώς τρόποι να επικοινωνήσουμε σε πρώτη φάση τη μόδα έξω και σε δεύτερη φάση να δούμε και το εμπορικό κομμάτι.
- Πιστεύεις ότι έχει αρχίσει να αλλάζει κάτι σε σχέση με το πόσο γρήγορα "καταναλώνουμε" τη μόδα (fast fashion);
Και ναι και όχι. Όλοι παρασυρόμαστε και έχουμε ψωνίσει από fast fashion brands. To κατανοώ να αγοράσει κάποιος για τα παιδιά του, εξάλλου μεγαλώνουν οπότε τα ρούχα τους πολύ σύντομα δεν θα τους κάνουν και θα πρέπει να τα δώσεις ή να τα ανακυκλώσεις. Οι μεγαλύτερες ηλικίες
επιλέγουν τη fast fashion κυρίως για οικονομικούς λόγους, αλλά δεν έχουν τις ίδιες ανάγκες με τα παιδιά και θα μπορούσαν να επιλέγουν λιγότερα και πιο ποιοτικά ρούχα.
Το fast fashion είναι το αντίστοιχο του πόσο γρήγορα έχουμε την πληροφορία στα χέρια μας και παρασυρόμαστε κοιτώντας στα social media. Αυτά τα δυο, η πληροφορία και το fast fashion, έχουν γίνει τα addictions μας. Κάποια στιγμή, όμως, φτάνουμε στο σημείο όπου τελειώνουν οι ιδέες, δεν υπάρχει κάτι καινούργιο σαν πληροφορία και, όπως πάντα, η μόδα επιστρέφει στην ιστορία της. Όσα ρούχα και να αγοράσουμε, ιδίως αν είναι χαμηλής ποιότητας, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να είμαστε κομψοί και να αναπτύξουμε ένα προσωπικό στιλ.
-Ποιες είναι οι αγωνίες των νέων δημιουργών που απευθύνονται στην Ένωση; Και εσύ τι τους συμβουλεύεις;
Το πρόβλημα με τους νέους δημιουργούς και την Ένωση είναι ότι επειδή έχουμε μια συνδρομή για να γίνει κανείς μέλος της δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν και δεν εγγράφονται. Όμως, υπάρχει η δυνατότητα να εγγραφούν χωρίς το δικαίωμα ψήφου στις εκλογές. Στόχος μας είναι να αυξήσουμε τα μέλη για να μπορέσουμε να μειώσουμε τη συνδρομή.
Οι αγωνίες τους έχουν να κάνουν με το αν μπορούν να σταθούν οικονομικά, που βεβαίως είναι η μεγαλύτερη αγωνία για όλους τους επιχειρηματίες της μόδας όχι μόνο τους νέους. Επίσης, το πού θα φτιάξουν τα ρούχα τους γιατί δεν διαθέτουν όλοι μονάδες και τα κάνουν σε τρίτους οπότε είναι δέσμιοι του κάθε κατασκευαστή που ανάλογα με τις παραγγελίες μπορεί να καθυστερήσει τη μικρότερη παραγωγή. Προσωπικά, τους συμβουλεύω να κάνουν μικρές συλλογές και να πουλάνε μια ιδέα τη φορά. Να κρατούν την ταυτότητά τους ξεκάθαρη και να μην παρασύρονται από τις τάσεις γιατί μια ξεκάθαρη ταυτότητα είναι αυτή σου δίνει αναγνωρισιμότητα.
-Τι είναι αυτό που εξασφαλίζει την ταυτότητα σ' ένα brand;
Το ό,τι ένας δημιουργός επιλέγει για το brand του να είναι ένα πράγμα, κι όχι όλα τα πράγματα.Το να είσαι niche και να απευθύνεσαι σ' ένα μέρος του κοινού καλά είναι μεγάλη επιτυχία. Κατ' αρχάς, δεν χρειάζεται να τους έχεις όλους ικανοποιημένους – αυτό αποτελεί μάθημα ζωής γενικά. Εμπορικά και επαγγελματικά, λοιπόν, και από τη στιγμή που δεν μπορείς να βγεις με πολύ φτηνή τιμή, πρέπει να βγεις εστιάζοντας σε μια συγκεκριμένη μερίδα κοινού.
-Η ταυτότητα έχει να κάνει και με την προσωπικότητα του δημιουργού;
Έχει να κάνει με το πόσο μπορείς να εξελίξεις το brand σου μέσα σ' αυτή την ίδια την ταυτότητα γιατί καλώς ή κακώς υπάρχει ένας περιορισμός από αυτή. Και ναι μεν λειτουργείς περιοριστικά με το να έχεις ταυτότητα, αλλά έτσι μπορείς να εξελιχθείς αντί να αναλώνεσαι από εδώ κι από εκεί. Σίγουρα θα κάνεις τις δοκιμές σου. Και εγώ που είχα μια κληρονομημένη ταυτότητα έκανα τις δικές μου, και λάθη έκανα.
-Σε τρόμαξε ποτέ η ιδέα ότι στα 24 ανέλαβες τα ηνία μιας επιτυχημένης επιχείρησης;
Δεν είχα επιλογή. Και τότε δεν με τρόμαξε, γιατί είμαι τέτοιος χαρακτήρας, μ' αρέσει η πρόκληση. Είμαι πυροσβέστης σαν χαρακτήρας, δώσε μου πρόβλημα να στο λύσω. Το πιο τρομακτικό ίσως ήταν ότι είχα φύγει από την ελληνική πραγματικότητα για 7 χρόνια και έπρεπε παράλληλα να προσαρμοστώ σ' αυτή. Είχα φύγει στα 17 στο εξωτερικό για σπουδές και γύρισα 24 όταν πια η Ελλάδα είχε κάνει μια τεράστια αλλαγή.
-Όταν ανέλαβες το brand Parthenis, ποια συμβουλή σου έδωσαν οι γονείς σου;
Το να μείνω πιστή στις αξίες του οίκου, να μείνω πιστή στο κομμάτι ποιότητα, να μην αναλώνομαι σε χιλιάδες ιδέες. Ο μινιμαλισμός ήταν φιλοσοφία ζωής για τους γονείς μου, δεν ήταν απλά το brand, ζούσαν έτσι.
Η μητέρα μου ήταν υπεύθυνη για το κομμάτι της κατασκευής των ρούχων και ένα κομμάτι του σχεδιασμού, ο πατέρας μου είχε αναλάβει τα μαγαζιά, το look του brand. Η μαμά μου ήταν ο αφανής ήρωας σ' αυτή την ιστορία, έκανε μεγάλο κομμάτι της δουλειάς, είχε το work ethic που κουβαλούσε ως μετανάστρια από τη Γερμανία. Κανένας από τους δύο γονείς μου δεν είχε background στο σχέδιο και στην κατασκευή των ρούχων, οι γονείς μου ξεκίνησαν στον χώρο της μόδας ανοίγοντας την "Brigitte, μια πολυσυλλεκτική μπουτίκ, όπως ήταν τότε η τάση στο εξωτερικό.
-Τι έχεις πάρει από τον μπαμπά σου και τι από τη μητέρα σου;
Από τον πατέρα μου έχω πάρει το να μην φοβάμαι τίποτα και να είμαι ανοιχτή σαν άνθρωπος. Ο πατέρας μου ήταν το πρόσωπο της εταιρείας, ένας πολύ φωτεινός, χαρισματικός άνθρωπος ο οποίος, όμως, δεν θα δίστασε να γίνει και δυσάρεστος. Εγώ θέλω να είμαι πιο αρεστή, είμαι πιο ήπια. Η μητέρα μου ήταν ο άνθρωπος που συγκρατούσε όλη αυτή την ταχύτητα και την ενέργεια, από εκείνη έχω πάρει αυτό το "κράτημα", να είμαι ανοιχτή, αλλά και να ξέρω πότε πρέπει να μαζεύομαι.
-Ποιες οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετώπισες όταν ανέλαβες την επιχείρηση;
Επί δέκα χρόνια δεν έλεγα ότι έχω αναλάβει εγώ το brand, δεν αισθανόμουν ασφάλεια. Αν με ρωτήσεις δεν θα σου πω ότι είμαι σχεδιάστρια, δεν έχω εκπαιδευτεί ως σχεδιάστρια. Είμαι Creative Director και επιχειρηματίας.
-Από τη μία κάποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι η Ορσαλία βρήκε στρωμένη δουλειά, από την άλλη έχουμε πολλά παραδείγματα οικογενειακών επιχειρήσεων που έκλεισαν όταν ανέλαβαν τα παιδιά. Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να συντηρήσεις μιας σπουδαία κληρονομία;
Δεν είναι καθόλου εύκολο, ειδικά στη μόδα που τα πράγματα είναι high & low, είσαι στις τάσεις ή δεν είσαι. Γι' αυτό και επιμένω στην ταυτότητα. Ας πούμε, τα trends τώρα μπορεί να με ωφελούν ως brand, αλλά στα 90s όταν ανέλαβα την επιχείρηση, το στιλ ήταν πιο statement, πιο boho, δεν ζήσαμε τα βελγικά 80s εμείς εδώ. Ο δημιουργός, λοιπόν, πιστεύω δεν πρέπει να παρασύρεσαι από τα trends, πάντα θα υπάρχει χώρος για το δικό του στιλ.
Για να συντηρήσεις μια κληρονομία οφείλεις να κάνεις ένα revisit στην ιστορία της. Αλλά δεν μπορείς να φεύγεις από την ιστορία της.
-Ένιωσες ποτέ ότι θα ήθελες να κάνεις κάτι διαφορετικό;
Άλλη δουλειά (γέλια). Δεν σκόπευα να αναλάβω στην αρχή. Ωστόσο, δεν σκέφτηκα ποτέ από τότε ότι θα μπορούσα να κάνω κάτι άλλο. Τώρα που το σκέφτομαι, θα μπορούσα να είχα ασχοληθεί με τη φυσική και τα μαθηματικά, στα οποία ήμουν καλή. Θα μπορούσα να φανταστώ τον εαυτό μου να δουλεύει στη Silicon Valley. O πατέρας μου με παρέσυρε στις τέχνες.
-Η έμπνευσή σου για τις συλλογές;
Ο καθημερινός άνθρωπος, οι τάσεις, μία παράσταση, μία ταινία, μία μουσική. Η φύση και η αντίθεσή της με το urban περιβάλλον.
-Βιωσιμότητα: Τι σημαίνει για το brand Parthenis; Και πόσο εύκολο είναι να κάνεις βιωσιμότητα με εντοπιότητα;
Το no.1 για μένα είναι ο διαχρονικός σχεδιασμός. Όταν φτιάχνεις ρούχα με την καλή ποιότητα που αντέχουν στον χρόνο, νομίζω έχεις πετύχεις ένα μεγάλο κομμάτι βιωσιμότητας. Ο πελάτης επιστρέφει σε εσένα. Ξέρεις πόσες φορές μπαίνουν πελάτες που μου λένε είχα χρόνια να ψωνίσω από εσάς, ξέρεις πόσα ρούχα σου έχω στη ντουλάπα μου και δεν έχουν πάθει τίποτα. Μερικές φορές, βεβαίως, αυτό πάει κόντρα στην κατανάλωση, αλλά εγώ το χαίρομαι και θεωρώ ότι είναι σημαντικό για το brand.
Είναι δύσκολο να κάνεις βιώσιμη μόδα, ναι μεν έχουν βγει όλες αυτές οι πιστοποιήσεις αλλά πάντα πρέπει να το ψάχνουμε λίγο περισσότερο. Άρα η διαχρονικότητα έχει μεγαλύτερο νόημα.
-Το μέλλον του brand το έχεις σκεφτεί;
Προσπαθώ. Όλο βάζω τον εαυτό μου να σκεφτεί ένα δεκαετές πλάνο γιατί έρχεται η επόμενη γενιά και ήδη ο ένας γιος μου έχει εκφράσει την επιθυμία να ασχοληθεί με το brand. Θέλω να φτιάξω την εταιρεία και να φτάσει σ' ένα βαθμό που είτε να μπορεί να πουληθεί είτε να μπορεί να περάσει στην επόμενη γενιά σε μια πολύ καλή κατάσταση γιατί μέσα σ' αυτά τα χρόνια έχουν συμβεί πολλά- κρίση, πανδημία- που μας πήγαν πίσω.
-Μόδα και γυναικεία εκπροσώπηση: Στην Ελλάδα έχουμε θέμα υπο-εκπροσώπησης; Γιατί πιστεύεις ότι συμβαίνει αυτό;
Φυσικά και έχουμε. Για αρχή, δες τα μέλη της Ένωσης, πόσοι άνδρες είναι και πόσες γυναίκες. Ίσως είναι λίγο καλύτερα στην Ελλάδα γιατί το μοντέλο είναι διαφορετικό, έχουμε πολύ κατά παραγγελία ρούχο και γυναίκες που το εξυπηρετούν. Νομίζω ότι η υπο-εκπροσώπηση οφείλεται στο ότι λειτουργούμε με στερεότυπα, έχουμε στο μυαλό μας τον άνδρα σχεδιαστή, και επίσης, οι γυναίκες δεν εμπιστευόμαστε εύκολα μία άλλη γυναίκα να μας πει τι μας πάει, εμπιστευόμαστε περισσότερο τον άντρα και το βλέπω αυτό και στην πώληση στα μαγαζιά. Αυτό ξεκινάει από την ίδια την ψυχολογία της γυναίκας, αλλά ελπίζω ότι αυτό αλλάζει γιατί ζούμε πια σε εποχές που το φύλο δεν έχει τόσο σημασία.
-Τεχνητή Νοημοσύνη: πιστεύεις ότι θα αντικαταστήσει τη δημιουργικότητα;
Αν χρησιμοποιηθεί σωστά όχι. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να γίνει εργαλείο για τη δημιουργικότητα και να μας ταξιδέψει πιο γρήγορα σε δημιουργικούς δρόμους που δεν είχαμε φανταστεί. Ένα τέτοιο εργαλείο μπορεί να είναι χρήσιμο και για την μείωση των αποβλήτων της μόδας μια και η εικόνα που μας χαρίζει μπορεί να μειώσει τον αριθμό άσκοπων δειγμάτων και δοκιμών.
Είναι επίσης εργαλείο για να μας ελευθερώνει χρόνο για να μπορούμε να είμαστε πιο δημιουργικοί. Το "τεχνητό" παράλληλα θα δώσει μια μεγαλύτερη αξία στο "χειροποίητο", κάτι ανάλογο με την επιστροφή στον αναλογικό ήχου στη μουσική, ή της χρήσης του φιλμ στον κινηματογράφο και στη φωτογραφία.
-Το μέλλον της μόδας το βλέπεις αισιόδοξο ή απαισιόδοξο;
Αν θέλουμε να δούμε θετικά το μέλλον της μόδας, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε σοβαρά το κομμάτι της βιωσιμότητας. Τα ρούχα πρέπει να γίνουν συλλεκτικά, να τα θαυμάζουμε και για την ιδέα τους αλλά και για την κατασκευή τους. Να έχουν αξία, να μας ομορφαίνουν τη ζωή και να μην
επιβαρύνουν το περιβάλλον. Πρώτα απ’ όλα οι δημιουργοί να εστιάζουν πρώτα στην ποιότητα και λιγότερο στον εντυπωσιασμό ώστε οι καταναλωτές να σέβονται και να αγαπούν τις δημιουργίες τους.
-Θυμάσαι την πρώτη φορά που έπεσε στα χέρια σου το πρώτο MF;
Συνήθιζα πάντα να διαβάζω περιοδικά στην παραλία και το πρώτο MF το ξεφύλλισα στον Άγιο Σώστη στη Μύκονο.
-Μία ευχή τώρα που συμπληρώνουμε 30 χρόνια;
Να τα χιλιάσετε!
