Μετά τα σκάνδαλα σεξουαλικών παρενοχλήσεων που ήρθαν πρόσφατα στο  φως, διχάζουν την κοινή γνώμη άνοιξε και στη χώρα μας ο διάλογος για μια καλά παγιωμένη πραγματικότητα που επιμένουμε να παραβλέπουμε. Η σεξουαλική παρενόχληση δεν αφορά μόνο διάσημους σταρ του Χόλιγουντ (αυτούς που ξεκίνησαν το κίνημα #MeToo) ούτε μόνο προβεβλημένα πρόσωπα της ελληνικής κοινωνίας, όπως η Σοφία Μπεκατώρου. Συμβαίνει παντού και είναι το ίδιο κατακριτέα σε κάθε χώρο. Σε έναν κυκεώνα απόψεων, με το θύμα συχνά να αμφισβητείται, μερικές φορές είναι αρκετά δύσκολο να αναγνωρίσει κάποιος τα σημάδια, να μιλήσει ανοιχτά και φυσικά να αναζητήσει βοήθεια. Πότε μιλάμε, λοιπόν, για σεξουαλική παρενόχληση;

"Προκειμένου να κατανοήσουμε σε τι αναφερόμαστε όταν μιλάμε για σεξουαλική παρενόχληση η λέξη κλειδί είναι ο όρος ανεπιθύμητη. Οποιαδήποτε ενέργεια με σεξουαλικό περιεχόμενο ή υπονοούμενο είναι ανεπιθύμητη από τον αποδέκτη θεωρείται σεξουαλική παρενόχληση. Για να είμαστε πιο ακριβείς ένα φλερτ ή κάποιο κολακευτικό σχόλιο συνήθως δεν περιλαμβάνονται στην παραπάνω κατηγορία. Ωστόσο επίμονο φλέρτ χωρίς ανταπόκριση, καθημερινά σχόλια για την εμφάνιση ενός ατόμου, ‘αστεία’ και ανέκδοτα σεξουαλικού περιεχομένου ή οποιαδήποτε άλλη λεκτική ή σωματική επαφή σεξουαλικής φύσεως ανήκουν στην κατηγορία της σεξουαλικής παρενόχλησης. Πρέπει να καταστεί σαφές ότι η σεξουαλική παρενόχληση είναι μορφή βίας και για αυτό σε ψυχολογικό επίπεδο ο/η αποδέκτης μπορεί να νιώσει αίσθημα παραβίασης του προσωπικού του χώρου, ντροπής, συστολής, εξευτελισμού και φόβου" εξηγεί η Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια Φωτεινή Κορναράκη.

"Συνήθως γνωστοποιούμε τα όρια με λεκτικά μέσα, κάνοντας σαφή την άρνηση ή την διαφωνία μας για κάτι. Φυσικά και τα όρια γίνονται ορατά και μέσω της ευρύτερης συμπεριφοράς όπως παραδείγματος χάρη αν αποφεύγουμε να βρεθούμε στον ίδιο χώρο με κάποιον ή με το να μην του απευθύνουμε τον λόγο. Ωστόσο επειδή όταν μιλάμε για σεξουαλική παρενόχληση αναφερόμαστε σε παραβίαση προσωπικών ορίων είναι απαραίτητο τα όρια να δηλώνονται με όσο πιο σαφή και αμετάκλητο τρόπο γίνεται πράγμα που όμως συνήθως δεν συμβαίνει λόγω των συναισθημάτων φόβου, ντροπής ή της κατάστασης σοκ που βιώνει το θύμα".

Όρια και υπερβολές

Παγιωμένες αντιλήψεις που αφορούν συνήθως το ντύσιμο μίας γυναίκας (πολύ προκλητικό) ή ενδεχομένως τη διάθεσή της να πειραματιστεί έχουν ως αποτέλεσμα να στοχοποιείται τελικά το θύμα και όχι ο θύτης, με αποτέλεσμα πολλές γυναίκες να αναρωτιούνται αν πρέπει να μιλήσουν. "Τέτοιες απόψεις είναι άκρως επικίνδυνες και θέτουν σε κίνδυνο το βασικό ανθρώπινο δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης. Δυστυχώς τέτοιου είδους σχόλια ακούγονται εκτός από το ανδρικό και από το γυναικείο φύλο κάτι το οποίο είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικό και ενισχύει τις διακρίσεις κατά των γυναικών. Κάθε άνθρωπος έχει το αναφαίρετο δικαίωμα να πειραματιστεί σε κοινωνικό και προσωπικό επίπεδο εφόσον δεν παραβιάζει κάποιον νόμο ή δεν βάζει σε κίνδυνο τη ζωή του ή την ζωή κάποιου άλλου. Απόψεις της κατηγορίας τα ήθελε και τα έπαθε όπως πχ το προκλητικό ντύσιμο μιας κοπέλας είναι αυτό που προσέλκυσε τον βιαστή, στοχοποιούν το θύμα και το κάνουν να αισθάνεται ενοχή. Πρέπει επιτέλους να καταστεί σαφές ότι σε κάθε περίπτωση σεξουαλικής παρενόχλησης ή κακοποίησης την ευθύνη φέρει αποκλειστικά και μόνο ο θύτης".

" Υπερβολικός είναι ίσως ο αριθμός των γυναικών που έχουν πέσει θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης και που τον τελευταίο καιρό αποτελεί θέμα συζήτησης στα ΜΜΕ (σ.σ. και όχι οι αλλεπάλληλες καταγγελίες εις βάρος των ανδρών). Είναι σα να μην θέλουμε να πιστέψουμε αυτό που συμβαίνει, το οποίο είναι ότι στην Ευρώπη μια στις δύο γυναίκες έχουν πέσει θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης. Αυτό που βλέπουμε είναι ότι στο παρελθόν έχει υπάρξει, αλλά και ακόμα υπάρχει, μια βουβή αποδοχή της σεξουαλικής παρενόχλησης, με τις γυναίκες να θεωρούνται συχνά υποχρεωμένες να υποστούν σχόλια που δεν επιθυμούν για την εμφάνιση ή την συμπεριφορά τους και να χαρακτηρίζονται ως υπερβολικές ή ακόμα και μη ερωτικές αν αντιδράσουν. Είναι ζωτικής σημασίας αυτό να αλλάξει και να αποδεχθούμε ότι τα ποσοστά της σεξουαλικής παρενόχλησης είναι τρομακτικά υψηλά κάτι που έγινε φανερό και μέσω του viral hashtag #metoo που έφερε στο φως εκατομμύρια μαρτυρίες παγκοσμίως".

Η επόμενη μέρα

 " Το πρώτο και πιο σημαντικό είναι όπως αναφέραμε και παραπάνω η ξεκάθαρη δήλωση της άρνησης. Δεν είναι σε καμία περίπτωση καταδικασμένη να μπει σε ρόλο θύματος. Αντιθέτως είναι απολύτως ικανή να υπερασπιστεί τον εαυτό της και δεν θα πρέπει να διαστάσει να θέσει τα όρια της υπό το καθεστώς φόβου. Επίσης πολύ σημαντικό είναι να μιλήσει σε κάποιο πρόσωπο με το οποίο νιώθει ασφάλεια και το εμπιστεύεται, τόσο για να νιώσει καλύτερα αλλά και για να χρησιμοποιήσει το συγκεκριμένο άτομο ως μάρτυρα αν αποφασίσει να προβεί σε καταγγελία. Σε περίπτωση που η παρενόχληση συνεχιστεί θα πρέπει να γίνεται λεπτομερής καταγραφή της επιθετικής συμπεριφοράς σε ημερολόγιο προκειμένου να προσκομιστεί ως αποδεικτικό στοιχείο σε περίπτωση καταγγελίας. Αν παρ’ όλα αυτά η παρενόχληση συνεχίζεται ή αν το άτομο νιώσει απειλή για την σωματική ή ψυχική του ακεραιότητα θα πρέπει να απευθυνθεί άμεσα στην αρμόδια αρχή είτε αυτή είναι η αστυνομία, ο εργοδότης, η διεύθυνση του σχολείου κλπ. Πρέπει να τονίσουμε ότι αν η αρμόδια αρχή δεν προβεί στη λήψη μέτρων για την παύση της παρενόχλησης αφού έχει λάβει γνώση αυτής, θεωρείται συνυπεύθυνη με τον θύτη".

"Όπως και με πολλά άλλα θέματα έτσι και σε αυτό ή πρόληψη είναι ίσως το πιο σημαντικό βήμα. Όσο περισσότερο μιλάμε για την σεξουαλική παρενόχληση, τους τρόπους αντιμετώπισης της, την ενίσχυση της άποψης ότι οι γυναίκες δεν είναι θύματα και παθητικοί δέκτες, αντιθέτως έχουν τεράστιο δυναμισμό που δεν θα πρέπει να φοβούνται να εκφράσουν, τότε πολλά μπορούν να αλλάξουν. Το πιο δύσκολο και πιο σημαντικό βήμα όμως είναι να απαλειφθούν όπως είπαμε και παραπάνω απόψεις που ενοχοποιούν τις γυναίκες και καθιστούν την σεξουαλική παρενόχληση θέμα ταμπού. Είναι αναγκαία η αύξηση της ευαισθητοποίησης με καμπάνιες που να περιγράφουν με σαφήνεια τι είναι η σεξουαλική παρενόχληση και πώς αυτή αντιμετωπίζεται προκειμένου οι γυναίκες να είναι προετοιμασμένες να αναγνωρίσουν την παρενόχληση και να αντιδράσουν άμεσα σε αυτήν".

Η Φωτεινή Κορναράκη είναι Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια 

Στοιχεία Επικοινωνίας: Τηλ: 6987741826

Email: kornarakifoteini@gmail.com

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για Mόδα, Ομορφιά, Συγχρονη Ζωή, Πολιτισμό, Design και Γαστρονομία στο madamefigaro.gr