Πιο επίκαιρο από ποτέ, το νέο βιβλίο της Πασχαλίας Τραυλού έρχεται για να ταράξει τα νερά.
Τι σημαίνει να είσαι γυναίκα το 2021; Σημαίνει να αγαπάς τον εαυτό σου, να μπορείς να εξελίσσεσαι όπως θέλεις. Να απολαμβάνεις μικρές και μεγάλες στιγμές. Να ζεις την κάθε μέρα και να πιστεύεις ότι αξίζει. Σημαίνει όμως και να κουβαλάς ακόμα στις πλάτες σου τον φόβο ακόμα κι αν δεν το συνειδητοποιείς καθημερινά. Τα σκηνικά επαγγελματικής και ενδοοικογενειακής βίας, οι σωματικοί και ψυχολογικοί βιασμοί, αλλά και οι προκαταλήψεις "Μα καλά, γιατί τριγυρνούσε μόνη της τέτοια ώρα;", "Μα καλά, τι φορούσε;", "Μα γιατί δεν έχει γίνει ακόμα μάνα; Τι περιμένει; Μετά δεν θα μπορεί" δείχνουν ότι η βία, ακόμα κι αν έχει αλλάξει πρόσωπο, παραμένει.
Το νέο βιβλίο της Πασχαλίας Τραυλού, Σαντέ και λικέρ τριαντάφυλλο, είναι πιο επίκαιρο από ποτέ θίγοντας τη βία που δέχονται οι γυναίκες εδώ και πολλά χρόνια. Με μια θεατρική αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο που σε κάνει να νιώθεις πως η πρωταγωνίστρια βρίσκεται πάνω στο σανίδι και αποδίδει έναν μονόλογο για τη ζωή της, η συγγραφέας αποδίδει με άψογο τρόπο τις εικόνες της προπολεμικής και μεταπολεμικής περιόδου και τοποθετεί και τον αναγνώστη στο σκηνικό.
Μια ιστορία που ξεκινά το ’30 και φτάνει μέχρι και σήμερα. Η κεντρική ηρωίδα δεν είναι απλώς μία ακόμη γυναίκα. Είναι κάθε καταπιεσμένη γυναικεία φύση που ψάχνει απεγνωσμένα διέξοδο από τις προκαταλήψεις και τον κοινωνικό ιστό, που απαιτεί από τη γυναίκα να μην εξελίσσεται. Δεν μπορούμε να τη χαρακτηρίσουμε καλή ή κακή. Στο βιβλίο πρωταγωνιστεί η γυναίκα που μάχεται στη ζωή της, η γυναίκα που διεκδικεί τη θέση της μέσα από αντίξοες συνθήκες.
Και τι δεν έζησε η Ζαχάρω. Μια ζωή γεμάτη. Βία, φτώχεια, κακοποίηση, πόλεμο, έρωτα, πόνο, Χούντα, αλλά και πλούτη. Την έζησε τη ζωή της η Τρελοζαχάρω. Πλούσια και έντονη. Και άνδρες γνώρισε και τόπους και ιδέες. Σταθερή έμεινε μόνο στα τσιγάρα της και στο λικέρ. Ήρθε όμως μια στιγμή που δεν πήγαινε άλλο. Που έπρεπε να σταθεί στα πόδια της.
Δεν ταίριαζε στην κοινωνία που γεννήθηκε, ήταν κλειστή, ανδροκρατούμενη. Η μητέρα της ουσιαστικά παντρεύτηκε για ένα χρέος και έκανε δύο κορίτσια τρέμοντας για τη ζωή τους. Σε μια κοινωνία που ανέχεται, που ζει μέσα στο ψέμα, στην υποκρισία και στην αδιαφορία, καμιά γυναίκα κακοποιημένη δεν έχει πού να στραφεί, αφού η ίδια η κοινωνία είναι αυτή που συγκαλύπτει συμπεριφορές. Πού ακούστηκε γυναίκα χωρισμένη τη δεκαετία του ’40; Μερικές φορές βέβαια θα ακουστούν σχόλια για έναν χωρισμό ακόμα και σήμερα: Γιατί έφυγε; Πού νομίζει ότι θα πάει μόνη της χωρίς εισόδημα; Γιατί δεν έμεινε για τα παιδιά;
Για άλλη μια φορά η Πασχαλία Τραυλού παίρνει θέση εμπνευσμένη από την ιστορία της Μελέκ Ιπέκ. Δεν μπορεί να μείνει αμέτοχη απέναντι στη βία, στην ανισότητα, στον εξαναγκασμό που βιώνουν οι γυναίκες πίσω από κλειστές πόρτες. Αντιστέκεται στην απουσία της ισότητας που κρύβεται περίτεχνα ακόμα και σήμερα, στην κατακραυγή των γυναικών που καταλήγουν δακτυλοδεικτούμενες αν κάνουν τις δικές τους επιλογές για το πώς εκείνες θέλουν να πορευτούν. Η βία, εξάλλου, είναι ένα φαινόμενο που καθορίζει τις μοίρες των γυναικών κάθε εποχής και υπάρχει και στις μέρες μας. Απλώς συγκαλύπτεται. Μόνο όμως όταν τα στόματα ανοίγουν μπορεί να αντιμετωπιστεί.
Το Σαντέ και λικέρ τριαντάφυλλο είναι ένα βιβλίο-ελπίδα. Για να είσαι αυτή που εσύ θέλεις να είσαι. Γυναίκα καριέρας ή όχι, μητέρα ή όχι, αλλά σε κάθε περίπτωση ελεύθερη.
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.
