Ως γυναίκα αρχιτέκτονας και συνιδρύτρια ενός βραβευμένου γραφείου, η Στέλλα Πιερή, με αφορμή την έκθεση "2nd Nature" - 50 χρόνια Pieris.Architects στο Ωδείο Αθηνών, μας μιλά για τη δύναμη και τη σημασία της βιωσιμότητας, τις προσωπικές και επαγγελματικές προκλήσεις στο χώρο της αρχιτεκτονικής και τον αντίκτυπο της "οικο-συναισθηματικής νοημοσύνης" στο σχεδιασμό έργων.
Συνιδρύτρια στο γραφείο Pieris.Architects, η Δρ. Στέλλα Πιερή διαθέτει ως μηχανικός εξειδίκευση σε τεχνικά θέματα κατασκευής, καθώς και εκτενή εμπειρία στον σχεδιασμό βιώσιμων έργων, όπως ιδιωτικές κατοικίες, ξενοδοχειακές υποδομές, κτίρια γραφείων, οικιστικά έργα μεγάλης κλίμακας και δημόσια έργα χαμηλού ενεργειακού αποτυπώματος, σε συνεργασία με πανεπιστημιακούς φορείς. Η βιώσιμη ανάπτυξη και η οικο-συναισθηματική διάσταση της αρχιτεκτονικής βρίσκονται στον πυρήνα της δουλειάς της και είναι οι αξίες που πρεσβεύει στον δημόσιο αρχιτεκτονικό διάλογο. Είναι απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Σέφιλντ και κατέχει διδακτορικό από το Ε.Μ.Π. με ειδίκευση στον σχεδιασμό ξενοδοχειακών καταλυμάτων μηδενικών εκπομπών άνθρακα και ενέργειας. Έχει διδάξει στο Ε.Μ.Π. (2009-2017) "Σύνθεση και Κατασκευή" και στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (2017-2018) "Εφαρμογή Βιοκλιματικών Παθητικών Συστημάτων στα Κτίρια" στο πρόγραμμα Zero Spaces. Έχει προσκληθεί ως ομιλήτρια σε ακαδημαϊκά ιδρύματα στο εξωτερικό και έχει συμμετάσχει ως μέλος κριτικής επιτροπής σε σημαντικούς εθνικούς και διεθνείς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς.
Ως γυναίκα αρχιτέκτονας και συνιδρύτρια ενός βραβευμένου γραφείου, πώς αντιμετωπίσατε τις προκλήσεις του επαγγέλματος και ποιες συμβουλές θα δίνατε σε νέες γυναίκες που επιθυμούν να ακολουθήσουν τον χώρο της αρχιτεκτονικής;
Πρόκειται για ένα ανδροκρατούμενο χώρο στον οποίο η ικανότητα και ταλέντο όμως αναγνωρίζονται ανεξαρτήτως φύλου. Ωστόσο, καθώς οι γυναίκες κάνουν συχνά διαλείμματα σταδιοδρομίας λόγω ευθυνών φροντίδας, η σταδιοδρομία τους είναι συχνά πιο δύσκολη. Είναι δυνατόν να μετριαστεί εν μέρει αυτή η πίεση και να επιτρέψει σε μια γυναίκα να συνεχίσει την σταδιοδρομία χωρίς να θυσιάσει προσωπικές ή οικογενειακές δεσμεύσεις προϋποθέτει όμως ένα υποστηρικτικό οικογενειακό περιβάλλον και επιμονή. Η αρχιτεκτονική χρειάζεται τις γυναίκες. Και παρά τις όλες δυσκολίες, οι γυναίκες συνεχίζουν να δίνουν το παρόν, να κατακτούν, να οραματίζονται και να δημιουργούν σημαντική αρχιτεκτονική. Είναι σημαντικό να επιλέγουμε πάντα να έχουμε δίπλα μας ανθρώπους οι οποίοι καταλαβαίνουν τους στόχους μας και μας εμπνέουν. Οφείλουμε να αντιλαμβανόμαστε ότι το φύλο του κάθε ανθρώπου δεν πρέπει να αποτελεί τροχοπέδη αλλά είναι πάντα μια πηγή μοναδικών δεξιοτήτων που φέρνει στο τραπέζι μαζί με την εμπειρογνωμοσύνη του ως αρχιτέκτονας. Για το λόγο αυτό πρέπει διαρκώς όλοι να επιδιώκουμε να εξελίξουμε τον εαυτό μας.
Η βιωσιμότητα είναι βασική παράμετρος της φιλοσοφία των Pieris.Architects. Πώς πιστεύετε ότι έχει εξελιχθεί η έννοια της βιώσιμης αρχιτεκτονικής τα τελευταία χρόνια και πώς τη βλέπετε να διαμορφώνεται στο μέλλον;
Είναι πολύ ελπιδοφόρο ότι όλο και περισσότερα γραφεία αρχίζουν να ασχολούνται με θέματα βιωσιμότητας και βιοκλιματικού σχεδιασμού. Γεγονός που αποτυπώνει και μια έντονη επιθυμία ιδιωτών να εφαρμόσουν τέτοιες πρακτικές στα κτίρια τους. Στη δουλειά μας προσπαθούμε να διαχειριστούμε πολλά ζητούμενα να ανταποκριθούμε δημιουργικά στις επιθυμίες του πελάτη, να δημιουργήσουμε υπεύθυνα κτίρια, να σεβαστούμε την ποιότητα της τοπικής οικολογίας και κοινωνίας, να κάνουμε κάτι απροσδόκητο, αισθητικά άρτιο και διαχρονικό, να συνεισφέρουμε στις συζητήσεις και αναζητήσεις του κλάδου μας και μέσα από συνέργειες να καταφέρουμε να είμαστε ουσιαστικοί αρωγοί των προσπαθειών για βιώσιμη ανάπτυξη. Στο μέλλον, σίγουρα θα έχουμε περισσότερα εργαλεία για να εφαρμόσουμε αφού και η τεχνολογία υλικών εξελίσσεται σε αυτήν την κατεύθυνση.
Η έννοια της "οικο-συναισθηματικής νοημοσύνης" που προωθείτε είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Μπορείτε να μας εξηγήσετε τι ακριβώς σημαίνει και πώς ενσωματώνεται στο σχεδιασμό των έργων σας;
Εφηύραμε τον όρο οικο-συναίσθημα για να περιγράψουμε το συναίσθημα που γεννάται μέσα από την ελεύθερη επαφή ανθρώπου φύσης. Είναι πλέον επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι η φύση έχει ευεργετικά αποτελέσματα για την ευεξία και την υγεία του ανθρώπου. Στη έργο μας, είναι σημαντική η ενσωμάτωση της φύσης –μέσα, πάνω, κάθετα στα κτίρια, αναλόγως. Συνοδεύεται όμως πάντα από μια ολιστική προσέγγιση σχεδιασμού. Με την επιστημονικότητα στον σχεδιασμό· ενσωματώνουμε τα παθητικά συστήματα ψύξης και θέρμανσης, επιλέγουμε τη σωστή χωροθέτηση και τον προσανατολισμό του κτιρίου, κατά τέτοιο τρόπο που να δέχεται το φυσικό φως στο εσωτερικό του, εξασφαλίζουμε τη σκίαση των ανοιγμάτων, από όπου η ηλιακή ακτινοβολία θα ήταν δυσάρεστη, προωθούμε τις εφαρμογές των απαραίτητων τεχνολογικών συστημάτων κ.α. Προχωράμε όμως και ακόμα παραπέρα. Επιδιώκουμε με την αρχιτεκτονική μας να αφυπνίσουμε αισθήσεις και συναισθήματα. Τα κτίριά που σχεδιάζουμε εμπεριέχουν τη φύση, σέβονται το φυσικό περιβάλλον και αξιοποιούν τη δυναμική του χώρου επιδιώκοντας να εμφυσήσουν στον κάτοικό του την ανάγκη για έναν πιο οικολογικό τρόπο ζωής, οξύνουν δηλαδή την "οικο-συναισθηματική νοημοσύνη".
Η δημιουργική σας διαδικασία πηγάζει από την παράδοση ή την καινοτομία; Ποιες είναι οι βασικές σας πηγές έμπνευσης όταν ξεκινάτε ένα νέο έργο;
Η δημιουργική διαδικασία πηγάζει από μια επιθυμία για σεβασμό της παράδοσης και της ανθρώπινης και φυσικής οικολογίας του τόπου υλοποίησης του έργου έχει όμως πάντα μια έντονη έφεση στην καινοτομία. Πως συνδυάζουμε και τα δύο; Εμπνεόμαστε από τη γεωμορφολογία, την τοπική αρχιτεκτονική παράδοση και τις παραδοσιακές τέχνες και τεχνικές για να δώσουμε μορφή σε κτίριά μας σε περιαστικά τοπία. Παράλληλα όμως σε αστικά περιβάλλοντα επιδιώκουμε να εφαρμόσουμε σύγχρονα υλικά και προηγμένες μεθόδους κατασκευής έχοντας πάντα κατά νου ότι κάθε κτίριο αποτυπώνει στον "ιστό" της πόλης και το "σώμα" της τοπικής κοινωνίας μια συγκεκριμένη αρχιτεκτονική πρόθεση. Η δική μας είναι να γίνει οργανικό μέρος της, να έχει όσο το δυνατόν μικρότερο αποτύπωμα και να δημιουργήσει τις κατάλληλες προϋποθέσεις για ένα οικολογικότερο τρόπο ζωής.
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζετε σήμερα ως αρχιτεκτονικό γραφείο που επιδιώκει να ισορροπήσει ανάμεσα στην αισθητική, τη λειτουργικότητα και την οικολογική ευαισθησία;
Η άρτια αισθητική, η λειτουργικότητα και η οικολογική ευαισθησία συνυπάρχουν πάντα ως πρόθεση και στόχος σε όλα τα έργα του γραφείου Pieri.Architects. Είναι μια δημιουργική διαδικασία που γίνεται αβίαστα και μας δίνει χαρά. Δεν το αντιμετωπίζουμε ποτέ ως πρόκληση που απαιτεί την ισορροπία αλλά ως μια σύνθεση στοιχείων εξίσου σημαντικών που στο τελικό κτίριο θα αποτελούν ένα ενιαίο και αδιάρρηκτο σύνολο .
Στην έκθεση "2nd Nature", παρουσιάζετε επιλεγμένα έργα και εικαστικές εγκαταστάσεις που συνδυάζουν την αρχιτεκτονική με τη βιωσιμότητα. Ποιο είναι το κεντρικό μήνυμα που θέλετε να αποκομίσει ο επισκέπτης από αυτή την εμπειρία;
Η έκθεση "2nd Nature" προσκαλεί τον επισκέπτη σε μια βιωματική εμπειρία, ένα ταξίδι ανακάλυψης του τι σημαίνει οικο-συναίσθημα. Έχουμε ενορχηστρώσει τόσο το άκουσμα όσο και την εμπειρία της όσφρησης και της αφής για να δείξουμε πώς ο αρχιτεκτονικός χώρος επηρεάζει αυτές τις αισθήσεις. Η επιλογή του Ωδείου Αθηνών –το κτίριο-τοπόσημο του περίφημου αρχιτέκτονα Ιωάννη Δεσποτόπουλου– δεν ήταν τυχαία. Η έκθεση είναι μια δήλωση σε σχέση με αυτά που εξέφραζαν αρχιτεκτονικά κινήματα του Μοντερνισμού εκείνης της εποχής και τα ζητούμενα μιας γενιάς αρχιτεκτόνων σήμερα. Πέρα από την αναμφισβήτητα γοητευτική καθαρότητα της απλής γεωμετρικής δομής των κτιρίων του Μοντερνισμού, όπου η ένταση δημιουργείται μέσα από την αυστηρότητα των περιγραμμάτων και την προσεγμένη αναλογία των επιμέρους στοιχείων, η νέα γενιά αρχιτεκτόνων, μπροστά στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και το φορτισμένο ψυχολογικά τοπίο που διαμορφώνεται στις σύγχρονες πόλεις, καλείται να θέσει σε προτεραιότητα τον άνθρωπο, το φυσικό περιβάλλον και τα συναισθήματα που το κτίριο του προκαλεί.
Pieris.Architects – "2nd Nature"
Ωδείο Αθηνών, Πολυχώρος Ω2, Ρηγίλλης & Βασ. Γεωργίου Β΄ 17-19, Αθήνα, Διάρκεια έκθεσης: 8-16 Νοεμβρίου 2024
Ημέρες & ώρες λειτουργίας έκθεσης: Δευτέρα, Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή: 11:00-20:00. Τρίτη: 10:00-18:00. Σάββατο & Κυριακή: 11:00-19:00.
Είσοδος ελεύθερη
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνήσετε με τους Pieris.Architects στο τηλέφωνο 2108000676
