Με αφορμή τη συμμετοχή στην παράσταση "ΟΥ ΦΟΝΕΥΣΕΙΣ", η Δήμητρα Χατούπη μιλά αποκλειστικά στο madamefigaro.gr.
Το θέατρο, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, παραμένει ένα ισχυρό μέσο έκφρασης και επικοινωνίας. Μέσα από τις ιστορίες που αφηγείται, μας προσκαλεί να εξερευνήσουμε τα βάθη της ανθρώπινης ψυχής, να ταυτιστούμε με τους ήρωες και να βιώσουμε ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων. Ως μορφή τέχνης, εμπνέεται από την κοινωνία και τις εξελίξεις της, αλλά και τις παθογένειες που παρατηρούνται.
Φέτος, μία από τις πιο αξιοσημείωτες παραστάσεις είναι το "ΟΥ ΦΟΝΕΥΣΕΙΣ”, στο οποίο πρωταγωνιστεί η Δήμητρα Χατούπη. Γεννημένη στη Θεσσαλονίκη, με σπουδές στην αγγλική φιλολογία, το τραγούδι και τον κλασικό χορό, η ηθοποιός έχει διαγράψει μία μακρά και επιτυχημένη πορεία στην υποκριτική. Για τις ερμηνείες της, έχει λάβει πολλά βραβεία, μεταξύ των οποίων το Μαρίκα Κοτοπούλη το 1997, καθώς και τέσσερα βραβεία στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Το 2003 ίδρυσε τη σχολή θεάτρου Δήλος, την οποία και διευθύνει μέχρι σήμερα.
Με αφορμή τη συμμετοχή της στην παράσταση "ΟΥ ΦΟΝΕΥΣΕΙΣ”, η Δήμητρα Χατούπη μίλησε στο madamefigaro.gr για τις γυναικοκτονίες, το κίνημα #MeToo και τη δύναμη του θεάτρου.
Φέτος, συμμετέχετε στην παράσταση "ΟΥ ΦΟΝΕΥΣΕΙΣ”, που αφορά στη θέση της γυναίκας από την αρχαιότητα έως σήμερα, τις γυναικοκτονίες και τη σεξιστική κοινωνία. Μιλήστε μας για τον ρόλο σας.
ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΟΥΠΗ: Ο ρόλος δεν έχει όνομα ή καλύτερα έχει το όνομα "γυναίκα". Εκείνης της γυναίκας που διασχίζει τον χρόνο και τον χώρο από το παρελθόν μέχρι σήμερα, αλλάζοντας μορφή, όχι όμως και ταυτότητα. Συνεπώς έχει τη δυνατότητα να λειτουργεί ως σύμβολο -όπως και όλοι οι ρόλοι στην παράσταση. Αλλάζοντας συνεχώς μορφές, είναι πάντα παρούσα, δρα, κρίνει, σχολιάζει, σαρκάζει, εκδικείται, παρατηρεί. Όλες αυτές οι μεταμορφώσεις συνθέτουν έναν ρόλο μέσα σε μία θραυσματική πραγματικότητα όπως είναι η ζωή των γυναικών που κακοποιούνται, που έχουν κακοποιηθεί, που συνεχίζουν να κακοποιούνται σε μία κοινωνία που δυστυχώς ακόμα δεν τη σέβεται και την υποτιμάει. Σε μια κοινωνία πατριαρχική, όπου η ίδια η δικαιοσύνη αγνοεί το δίκαιο.
Πώς πιστεύετε ότι η παράσταση αυτή συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση του κοινού για το θέμα της γυναικείας βίας; Ποιο μήνυμα θέλετε να περάσετε στο κοινό μέσα από τον ρόλο σας;
Πιστεύω απόλυτα στη δύναμη του θεάτρου με την έννοια μιας κατάθεσης που μπορεί να δημιουργήσει στον θεατή συν-κίνηση, συμμετοχή, διάλογο με τα δρώμενα και με τον εαυτό του. Έτσι κι αλλιώς, ο ρόλος του θεάτρου είναι έμμεσος. Οι πρόβες μας ήταν πολύ δημιουργικές. Είχαν συνεχώς την έννοια της ανακάλυψης καινούργιων στοιχείων και ειδήσεων. Λέγαμε κάθε μέρα: "Πάλι; Και σήμερα; Άλλος ένας φόνος;". Η συγκέντρωση όλου του υλικού ήταν μία σπάνια διαδικασία που παρά τον ζόφο του υλικού μάς έκανε όλο και πιο δημιουργικούς.
Έτσι, προχωρήσαμε στις πρόβες και με τον τρόπο που η Άντζελα Μπρούσκου ξέρει να οδηγεί τα πράγματα, δηλαδή με την κατάθεση αυτής της στιγμής του τώρα, δημιουργήθηκε μια σημαντική, συμπαγής ομάδα που την καίει πραγματικά το ίδιο το θέμα της παράστασης, δηλαδή η γυναικοκτονία.
Στην performance θίγονται θέματα και πέραν των γυναικοκτονιών ,ακριβώς επειδή δεν είναι μόνο αυτές η αιτία, αλλά είναι το αποτέλεσμα της στάσης μιας ολόκληρης κοινωνίας που φοβάται να ξεβολευτεί και του κοινωνικού κατεστημένου που υποστηρίζει σθεναρά τα κεκτημένα μέσα από έναν τεράστιο συντηρητισμό.Έτσι, μας προκύπτουν ερωτήματα όπως: Ποιος είναι ο ρόλος των ΜΜΕ; Να κρίνει εντελώς επιφανειακά το συμβάν; Ποιος είναι ο ρόλος του πολίτη; Να έχει άποψη για τα πάντα και απλώς να βρίσκει αφορμή να την καταθέτει; Πόσο σημαντική και καταστροφική είναι η ανάγκη του ανδρικού φύλου να εξουσιάζει γιατί έτσι έχει μάθει έτσι τον έχουν μάθει έτσι έχει μεγαλώσει;
"Είσαι γυναίκα μου, μου ανήκεις, είσαι δική μου. Μπορώ να σε κάνω ότι θέλω". Αυτό δεν υπάρχει πάντα πίσω από μία γυναικοκτονια; Εύκολα επίσης δεν υπερασπίζονται όλοι τη ψυχολογική διαταραχή; Ακούμε συνέχεια για εγκλήματα πάθους, τη φράση "εν βρασμώ ψυχής". Κι ακόμα οι περισσότερες γυναικοκτονίες έχουν προκύψει από ανθρώπους που έχουν παρελθόν, έχουν δείξει δείγματα που πιθανόν να οδηγήσουν στο έγκλημα. Πώς είναι δυνατόν να μην έχει ασχοληθεί κανείς μ αυτό;
Πώς βιώσατε το κίνημα #MeToo στον χώρο του θεάτρου; Πιστεύετε ότι έχει φέρει αλλαγές;
Το #MeToo είναι ένα πολύ σημαντικό, τεράστιο κίνημα αλληλεγγύης και ενσυναίσθησης των γυναικών από το ξεκίνημα του. Τότε που το δωδεκάχρονο κοριτσάκι εξομολογήθηκε στην Tarana Burke, ότι έχει βιαστεί και η ίδια απάντησε #MeToo, μέχρι και σήμερα. Ελπίζω αυτό το κίνημα να έχει τη συνέχεια που του πρέπει και κυρίως να μπορέσει να προχωρήσει ακόμα περισσότερο.
Ποια είναι τα μεγαλύτερα μαθήματα που έχετε μάθει από τους ρόλους που έχετε υποδυθεί;
Κάθε ρόλος είναι μία πρόκληση, αφού πάντα περιέχει την αγωνία αν τα καταφέρεις να ανακαλύψεις για ακόμη μία φορά έστω ένα από τα κομμάτια σου που είναι κρυμμένα. Μακάρι να μπορεί κανείς να έχει την ευκαιρία να ανακαλύψει όσο περισσότερα μπορεί. Ναι, υπάρχουν ρόλοι που σου αφήνουν ένα κενό, είναι αυτοί που δεν κατάφερες να τους συναντήσεις πραγματικά ανεξάρτητου επιτυχίας. Αυτό είναι κάτι που το ξέρεις μόνο εσύ. Αυτήν την συνάντηση την ξέρεις μόνο εσύ. Επίσης πιστεύω ότι δεν είναι τυχαίο το πότε έρχεται ή προκαλείται ένας ρόλος στην ζωή σου. Πολλές φορές αισθάνομαι ότι μία προσωπική στιγμή φέρνει κάποιο ρόλο ή τον αναζητεί ή και το αντίθετο.
Αναρωτιέμαι πάντως γιατί πάντα υπάρχει η λέξη αναμέτρηση όταν πρόκειται για ένα ρόλο. Λες και αυτός είναι ο εχθρός σου και σου βάζει τρικλοποδιές για να δει αν θα τα καταφέρεις. Είναι αστείο. Το ερώτημα δεν είναι η αναμέτρηση, που εμπεριέχει πάντα τον φόβο της αποτυχίας. Το ερώτημα είναι: η αποτυχία που τόσο φοβάμαι έχει να κάνει με την εικόνα μου στο θέατρο ή με εμένα τον ίδιο;
Δεν μου αρέσει η λέξη μάθημα προτιμώ τη λέξη ερώτηση. Άρα μπορώ να μιλήσω για ερωτήματα που προέκυψαν μέσα από τους ρόλους μου. Μερικά από αυτά είναι τα εξής: Έχει κανείς τη δύναμη να αντικρίσει τους φόβους του; Δεν είμαστε εδώ για να κάνουμε λάθος και όχι για να είμαστε πάντα σωστοί; Πού βρίσκεται η πραγματική δύναμη και γιατί πρέπει πάντα κανείς να είναι δυνατός;
Μεταξύ άλλων όμως είστε και καθηγήτρια υποκριτικής. Πώς συνδυάζετε την ενεργή σας παρουσία στη σκηνή με τη διδασκαλία στη σχολή; Ποια είναι τα οφέλη και οι προκλήσεις αυτής της διπλής ιδιότητας;
Η εκπαίδευση είναι μία πολύ σημαντική ιστορία. Γνωρίζεις όταν ξεκινάς ότι πρέπει να δώσεις κομμάτια σου και να αφιερωθείς σ’ αυτό. Στην αρχή υπάρχει μία τεράστια εμπλοκή και των δύο ιδιοτήτων με τον καιρό καταλαβαίνεις ότι αυτό που πρέπει να αποφύγεις είναι να διδάσκεις όταν παίζεις και να παίζεις όταν διδάσκεις. Όταν το αντιλήφθηκα αυτό νομίζω ότι έπαψε πια να είναι εμπόδιο το ένα για το άλλο.
Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζετε ως καθηγήτρια υποκριτικής;
Ναι, υπάρχει μια ισχυρή πρόκληση. Η πρόκληση ότι αν συμβεί κάτι ισχυρό στην διάρκεια του μαθήματος, να μπορείς να παραδεχτείς στον εαυτό σου, ότι αυτό που κάνει αυτήν τη στιγμή ο σπουδαστής δεν το είχα σκεφτεί και ίσως είναι πολύ προχωρημένο. Η πρόκληση είναι να έχεις την ειλικρίνεια να το παραδεχτείς. Γιατί φυσικά μπορεί να συμβεί. Όχι πάντα φυσικά. Αν το αποδεχτούμε απόλυτα αυτό είναι σαν να μην αναγνωρίζουμε το λάθος ή να αγνοούμε παντελώς την στιγμή.
Γεννιέται ή γίνεται κάποιος ηθοποιός;
Και τα δύο. Το "γεννιέσαι" απλώς δεν μπορεί να έχει καμία εξέλιξη. Το" γίνεσαι " χωρίς το γεννιέσαι επίσης δεν μπορεί να έχει εξέλιξη.
Στη διάρκεια της καριέρας σας, έχετε βραβευτεί αρκετές φορές. Ποιο από αυτά τα βραβεία όμως σας έχει συγκινήσει περισσότερο και γιατί;
Τα βραβεία αναφέρονται σε μία συγκεκριμένη στιγμή ερμηνείας και είναι η υποκειμενική εκτίμηση, αφού είναι πάντα άποψη συγκεκριμένων ανθρώπων.
Θυμάστε την πρώτη φορά που ανεβήκατε στην σκηνή; Ποια ήταν τα συναισθήματα που νιώσατε; Σήμερα αισθάνεστε το ίδιο;
Υπήρχε τεράστια χαρά, επειδή απλώς δεν σκεφτόμουν. Υπήρχε η αθωότητα του νεοφώτιστου, η τόσο αφοπλιστική αυτή αθωότητα, η χωρίς τεχνική ίσως, αλλά τόσο αφοπλιστική, που σε κάνει να αιφνιδιάζεις και να αιφνιδιάζεσαι επί σκηνής. Μετά έρχεται η ευθύνη για τους μεγάλους ρόλους, οι ενοχές, η αυτολογοκρισία και ο φόβος της αποτυχίας μέχρι που φτάνει η στιγμή που αισθάνεσαι ότι έχεις ανάγκη να ξανακατακτήσεις αυτήν την αθωότητα, να επαναφέρεις τη συνθήκη της τότε εμπειρίας σου. Θυμάμαι πολύ έντονα την πρώτη μου παράσταση που ήταν το "Πινόκιο" στην παιδική σκηνή της Ξένιας Καλογεροπούλου. Μεγάλη εμπειρία για ένα άπειρο πλάσμα να βρεθεί σε ένα τόσο σπάνια προστατευμένο περιβάλλον, που το πρόσφερε αυτή η σπουδαίας ποιότητας γυναίκα.
Υπάρχει κάποιο ταξίδι που σας σημάδεψε;
Είμαι δυστυχής που τα τελευταία χρόνια δεν έχω ταξιδέψει όσο θα ήθελα "λόγω υποχρεώσεων". Αυτό το "λόγω υποχρεώσεων", και το λέω ειρωνικά, λειτουργούν πολλές φορές σαν άλλοθι για να απομακρυνθεί κανείς από αυτή τη μοναδική εμπειρία: "να έρθω σε επαφή με το άγνωστο και να το ζήσω", επειδή για μένα αυτό είναι το ταξίδι.
Υπάρχει ένα ταξίδι σε ένα φεστιβάλ κινηματογράφου στο Σαν Σεμπάστιαν με ταινία του Σταύρου Τσιώλη. Έμεινα δύο μέρες στην Μαδρίτη. Το θυμάμαι αυτό το ταξίδι, επειδή δεν μπόρεσα να μπω στην ίδια τη Μαδρίτη, δεν μπόρεσα να εισχωρήσω έστω και για λίγο στο άγνωστο της πεδίο. Δεν μπόρεσα να εισπράξω την ευκαιρία ζωής που μου δόθηκε.
Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σας;
Ο φόβος της απώλειας.
Τι σας κάνει ευτυχισμένη;
Ο Αριστοτέλης μας λέει πως "η ευτυχία δεν είναι κατάσταση, είναι επιλογή".
Πληροφορίες για την παράσταση "ΟΥ ΦΟΝΕΥΣΕΙΣ”
Σκηνή Ωμέγα, Δημοτικό θέατρο Πειραιά
Σύλληψη - Σκηνοθεσία, Artdirection: Άντζελα Μπρούσκου
Σύμβουλος δραματουργίας - Φωτισμοί: Στέβη Κουτσοθανάση
Επιμέλεια ήχου: Αλεξάνδρα Κατερινοπούλου
Το Ζεϊμπέκικο είναι πρωτότυπη μουσική σύνθεση του Τάσου Μελετόπουλος /Arrangement: Χρήστος Αλεξάκης
Φωτογραφίες/Trailer: Αναστασία Γιαννάκη
Σχεδιασμός αφίσας: Michelangelo Bevilacqua
Υπεύθυνη Επικοινωνίας για την παράσταση: Χρύσα Ματσαγκάνη
Διανομή: Δήμητρα Χατούπη, Ανδριανή Κυλάφη, Κωνσταντίνος Γιουρνάς, Άλκηστις ΠολυχρόνηΠαραστάσεις: Από Σάββατο11 Ιανουαρίου έως Κυριακή 9 Φεβρουαρίου
Τιμές εισιτηρίων
15€ (κανονικό),
10€ (φοιτητικό, μαθητικό, άνω των 65 ετών)
8€ (άνεργοι, ΑΜΕΑ, ομαδικό άνω των 6 ατόμων)
5 € (ατέλειες ΣΕΗ, ΑΣΚΤ, ΠΕΣΥΘ)
Διάρκεια παράστασης: 90 λεπτά
Προπώληση εισιτηρίων: MORE
Η παράσταση είναι κατάλληλη από 16 και άνω.
Η παράσταση "Ου Φονεύσεις” πραγματοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού.
