Συνέντευξη με τη διεθνούς φήμης βιολονίστρια και δασκάλα στη χορωδία String Theory.
Η Έλλη Κεντεντζιάν είναι βιολοντσελίστρια, τραγουδίστρια και συνθέτρια με διεθνή παρουσία. Έχει εμφανιστεί ως σολίστ με την Ορχήστρα της Φιλαρμονικής Εταιρείας Κέρκυρας, έχει συνεργαστεί ως βιολοντσελίστα και χορωδός με την Εθνική Λυρική Σκηνή, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και έχει παρουσιαστεί σε διεθνή φεστιβάλ.
Ως συνθέτρια και performer, επικεντρώνεται στον συνδυασμό βιολοντσέλου και φωνής, έναν διάλογο που εξερευνά με πρωτοποριακό τρόπο σε διεθνές επίπεδο. Οι συνθέσεις της που συνδυάζουν μουσική και σκηνική αφήγηση έχουν παρουσιαστεί σε Ελλάδα, ΗΠΑ, Γερμανία, Ιταλία και Τουρκία, προσελκύοντας το ενδιαφέρον κοινού και συνεργατών για την πρωτότυπη προσέγγιση.
Φέτος, για δεύτερο χρόνο συμμετέχει στα φωνητικά σύνολα της String Τheory ενώ είναι υπεύθυνη φωνητικής εκπαίδευσης και εκμάθησης του ρεπερτορίου σε ένα από τα δύο τμήματα της χορωδίας, φέρνοντας κάτι περισσότερο από τεχνική· χιούμορ, φαντασία και την πεποίθηση ότι η μουσική μπορεί να ενώσει διαφορετικές φωνές και ζωές.
Έχεις εμφανιστεί σε μεγάλα φεστιβάλ και σκηνές και μάλιστα με διεθνείς βραβεύσεις. Αυτή τη χρονιά σε βρίσκουμε να διδάσκεις στη χορωδία String Theory· τι σε γοητεύει περισσότερο στο να διδάσκεις εκεί;
Θα έλεγα οι άνθρωποι που την απαρτίζουν. Στην String Theory συγκεντρώνεται ένα αρκετά ετερόκλητο πλήθος. Έρχονται άτομα από όλες τις ηλικιακές ομάδες και από όλα τα πεδία ενασχόλησης και καταλήγει να υπάρχει τόση ποικιλία στους "μικρόκοσμους" που αποτελούν το τμήμα! Με ενθουσιάζει που άνθρωποι με τελείως διαφορετικές ιστορίες -καμία βαρετή- συναντιούνται εξαιτίας της αγάπης τους για το ομαδικό τραγούδι. Κάθε Δευτέρα στέκομαι μπροστά σε ένα ημικύκλιο χορωδών οι οποίοι ως επί το πλείστον δεν είναι επαγγελματίες τραγουδιστές, έρχονται όμως με τόση φιλομάθεια και όρεξη που δίνουν και σε μένα φρέσκια έμπνευση για αυτό που κάνω.
Φυσικά, μέσα στα άτομα της String Τheory είναι εννοείται και ο πυρήνας της, "ο εγκέφαλος και η καρδιά" της, ή αλλιώς ο Γιώργος Πατεράκης και η Εύη Τζίτζη. Το ενδιαφέρον που δείχνουν οι άνθρωποι αυτοί για όλο τον σχεδιασμό και την επιμέλεια του προγράμματος δίνει σε μένα και την εξαιρετική μουσικό και συνεργάτιδα μου την Αντιγόνη Γκόγκη - υπεύθυνη για το Performance τμήμα της String Theory- μια ιδιαίτερα προνομιακή πλατφόρμα να πραγματοποιήσουμε τις ιδέες μας για την χορωδία.
Ο διάλογος μεταξύ του βιολοντσέλου και της φωνής σου είναι η προσωπική σου καλλιτεχνική υπογραφή. Τι από αυτό μεταφέρεις στους μαθητές σου;
Ξέρεις, λένε ότι το βιολοντσέλο είναι το κοντινότερο όργανο στην ανθρώπινη φωνή. Έχουν πολλές ομοιότητες αυτά τα δύο στο ηχόχρωμα, και οι βασικές αρχές για το πώς φέρεται το σώμα στο παίξιμο και στο τραγούδι, είναι οι ίδιες. Οπότε υπάρχουν πολλές αναλογίες που δανείζομαι από το "εξωτικό” βιολοντσέλο και παρατηρώ ότι αυτό ανανεώνει το ενδιαφέρον στη χορωδία.
Βασικά όμως επιχειρώ να φέρω στους μαθητές την νοοτροπία που με οδήγησε σε αυτό τον συνδυασμό. Από μικρή κατάλαβα πως το βιολοντσέλο και το τραγούδι είναι οι δύο μεγάλες μου μουσικές αγάπες. Πάντα άκουγα ότι πρέπει να διαλέξω να κάνω ένα από τα δύο. Χρειάστηκε πολύ κουράγιο για να βγω από τη "φυλακή" της μουσικής ταμπέλας και να τα συνδυάσω. Βλέπω πως όλοι μας, και οι χορωδοί, ερχόμαστε για μάθημα φορώντας τις δικές μας ταμπέλες: "Πολύ άπειρος”, "πολύ έμπειρος”, "πολύ μεγάλος”, "πολύ μικρός για να δοκιμάσω αυτό που μου λες”. Εκεί αντλώ από την δική μου πορεία για να προκαλέσω αυτές τις άμυνες, ελπίζοντας οι μαθητές μου να περάσουν λίγο πιο εύκολα από τον φόβο του καινούριου στην ευαλωτότητα που χρειάζεται η μάθηση του οποιουδήποτε πράγματος.
Η String Theory έχει έντονη κοινωνική δράση. Εσένα τι σε κινητοποιεί να διδάσκεις σε ένα σύνολο που κατεβαίνει και σε φυλακές ή σε γηροκομεία;
Το πρώτο πράγμα που μου έρχεται στο μυαλό είναι μια φράση από την ταινία "The Shawshank Redemption”. Εκεί, σε μια φυλακή ύψιστης ασφαλείας ένας κρατούμενος εισχωρεί στο δωμάτιο που κάνουν τις ανακοινώσεις και παίζει από τα μεγάφωνα προς όλους τους φυλακόβιους ένα ντουέτο από κάποια όπερα του Μότσαρτ. Ακούμε την φωνή του Morgan Freeman, έναν συνκρατούμενο, να σχολιάζει "Δεν ξέρω για ποια πράγματα τραγουδούσαν. Το μόνο που ξέρω είναι ότι εκείνη τη μέρα για λίγα λεπτά κάθε άντρας στη φυλακή του Shawshank ήταν ελεύθερος.” Η μουσική έχει το χαρακτηριστικό ότι απευθύνεται σε ένα κομμάτι μας πιο βαθύ από την λογική, τις απόψεις ή τις επιλογές μας. Ένα κομμάτι που δεν μπορεί να φθαρεί από την ηλικία ούτε μπορεί να το στερήσει κάποια τιμωρία ή κρατικός περιορισμός. Είναι με άλλα λόγια ένας μάρτυρας της ανθρωπινότητάς μας. Ή και θεϊκό αν θες. Αυτό είναι βαθιά μου πεποίθηση και το γεγονός ότι έχω την ευκαιρία να συμβάλω σε μία χορωδία που υπηρετεί τους ανθρώπους αλλά και τους υπερασπίζεται με την φωνή της, είναι μεγάλη μου τιμή!
Αν έπρεπε να δώσεις μια συμβουλή σε μια γυναίκα που αγαπάει τη μουσική αλλά διστάζει να δοκιμάσει να μπει στη χορωδία, ποια θα ήταν;
Χμμμ! Κάτσε να της τα πω απευθείας!
Αγαπητή υποψήφια χορωδέ, είμαι σίγουρη ότι η μελλοντική βερσιόν σου που δοκίμασε την χορωδία σε κοιτάει χαμογελώντας για τους δισταγμούς που φαίνονταν τόσο μεγάλοι αλλά μόλις ξεπεράστηκαν δεν τους ξανασκέφτηκες ποτέ. Να ξέρεις ότι στο μέλλον έχεις κάνει πράγματα που δεν φανταζόσουν ότι μπορούσες, έχεις γνωρίσει καινούριους ανθρώπους και τους έχεις δει να σε υποστηρίζουν, πιθανότατα έχεις συγκινηθεί από τη μουσική που κάνετε όλοι μαζί, και έχεις βιώσει να ταξινομείς το μπέρδεμα της καινούριας μουσικής πληροφορίας. Κάθε φορά που τραγουδάς δημιουργείς καινούριες εγκεφαλικές συνάψεις και μέσα από το τραγούδι έχεις βρει έναν απρόσμενο τρόπο επαφής με το σώμα σου. Είναι επίσης αποδεδειγμένο ότι το ομαδικό τραγούδι μειώνει το άγχος και τονώνει ακόμα και το ανοσοποιητικό σύστημα. Είναι φυσιολογικό να διστάζεις να μπεις σε μια καινούρια ομάδα αλλά σε συμβουλεύω να έρθεις μία φορά δοκιμαστικά να δεις πώς σου φαίνεται!
Ως μουσικός με δική σου πορεία, πώς είναι να συνεργάζεσαι με τον ΓιώργοΠατεράκη, τον δημιουργό της String Theory; Τι έχεις πάρει από τη δική του ματιά στη μουσική;
Ο Γιώργος Πατεράκης είναι συνεργάτης και είναι και σχολείο από μόνος του! Το πιο σημαντικό, πιστεύει στην χορωδία. Γι’ αυτό νομίζω και την εξελίσσει πολύ πιο πέρα από αυτό που θα φανταζόταν κανείς. Αυτό είναι από τα πράγματα που δεν χωράνε σε οδηγό σπουδών, αλλά μεταφέρεται αποκλειστικά από ανθρώπους είτε εντός και εκτός πανεπιστημίων.
Έπειτα, συμπεριφέρεται στους συνεργάτες του με απόλυτο σεβασμό και χώρο σε αυτά που θέλουν να δοκιμάσουν. Πρωταγωνιστικό ρόλο στη νοοτροπία του έχει το "εμείς” και όχι το "εγώ”. Το ίδιο και πολύ περισσότερο κάνει και στην μουσική. Το ζητούμενο στις πρόβες μας δεν είναι απλά η εκμάθηση των νοτών και να συμφωνήσουμε στο πιο ταιριαστό φραζέ, αλλά το να ακουγόμαστε σαν ένα. Νιώθω πολύ τυχερή που μπορώ να εξασκούμαι σ’ αυτήν την περιχώρηση που δεν την έχω πετύχει συχνά σε τέτοιο βαθμό. Σίγουρα με εξελίσσει κι εμένα αυτό και μπορώ να το εφαρμόσω και σε άλλες συνεργασίες…και στη ζωή γενικότερα!
Θέλω επίσης να αναφέρω κάτι που είπε κάποια στιγμή, μετά από μία πρόβα στο σπίτι του με το κουιντέτο της String Theory καθώς μας ξεπροβόδιζε στην πόρτα. Το δάχτυλό του έδειξε ένα μισοκατεστραμμένο πεζοδρόμιο και μας είπε "Το βλέπετε αυτό; Δεν είναι το φυσιολογικό. Δεν πρέπει να συνηθίσουμε την ασχήμια!” Νομίζω αυτό το μικρό του σχόλιο μού εκφράζει για τον Γιώργο τόσο την χαρακτηριστική λεπτοδουλειά που κάνει ως μουσικός, όσο και τον τρόπο που αντιστέκεται στην "ασχήμια” στον χώρο της μουσικής συνεργασίας και δυστυχώς εκμετάλλευσης που συναντά συχνά ένας μουσικός στην Ελλάδα.
Αν η String Theory ήταν γυναίκα, τι χαρακτήρα θα είχε;
Η String Theory είναι μια γυναίκα με άσβεστη περιέργεια. Είναι πεισματάρα, κάποιες φορές έχει νεύρα, και άλλες μπορεί να τραγουδήσει ένα νανούρισμα με τόση ευαισθησία που όταν τελειώσει, τίποτα απ’ τα κακά του κόσμου να μην βγάζει πια νόημα. Έχει χιούμορ και το χρησιμοποιεί συνειδητά σαν μια πράξη αντίστασης σε έναν κόσμο σοβαροφάνειας. Είναι όμως αυστηρή με τον εαυτό της και αυτό της δημιουργεί μια μόνιμη σιγοκαίουσα θέληση να ξεπερνάει τα όριά της. Της αρέσει να γιορτάζει κάθε φορά που παρατηρεί πρόοδο…ποιον κοροϊδεύω, της αρέσει να γιορτάζει γενικά! Δεν κλείνει τα μάτια στον πόνο του διπλανού της και προσπαθεί να τον βοηθήσει έμπρακτα. Είναι φιλόδοξη χωρίς να γίνεται μεγαλομανής. Της αρέσει να βάζει στόχους να τραγουδάει σε μέρη που θα ακουστεί και δεν φοβάται την δουλειά ή την πίεση που χρειάζεται για να γίνει αυτό. Κατά βάθος είναι φυσιολάτρης, οπότε ποτέ δεν θα σου πει όχι σε μια εκδρομή κάπου με φύση, όργανα και καλή παρέα!
