Δεν πιστεύει στο κάρμα, αν και στη ζωή του κάπως όλα δένουν με έναν τρόπο μαγικό. Σχεδόν υπερρεαλιστικό, όπως η φύση των έργων του. Άλλωστε, το να συνθέτει σουρεαλιστικούς κόσμους αντλώντας έμπνευση από στοιχεία της καθημερινότητας είναι το δικό του αρτιστίκ παιχνίδι. Ο Ugo Gattoni είναι ο άνθρωπος πίσω από τις εικαστικές αφίσες των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι.
Δώδεκα χρόνια μετά την πρώτη του εμπλοκή με τους Ολυμπιακούς Αγώνες, στο Λονδίνο, ο Ugo Gattoni έχει αλλάξει. Ωρίμασε, πρόσθεσε χρώματα στις δημιουργίες του, συνεργάστηκε με κορυφαία luxury brands, όπως ο οίκος Hermès, ταξίδεψε, αναδιαμόρφωσε την καλλιτεχνική του οπτική. Κράτησε, όμως, ένα στοιχείο του αναλλοίωτο: την αδυναμία του στη συνεχή κίνηση και στο σύμπαν του ρεαλιστικά φανταστικού. Το στοιχείο αυτό εκτίμησε η επιτροπή των φετινών Ολυμπιακών Αγώνων αναθέτοντάς του τον σχεδιασμό των επίσημων πόστερ του κορυφαίου αθλητικού θεσμού.
Πώς προέκυψε η συνεργασία με τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού;
Ήταν στα μέσα Ιουλίου του περσινού καλοκαιριού, όταν μέλη της Οργανωτικής Επιτροπής με προσέγγισαν μέσω του επαγγελματικού μου λογαριασμού στο Instagram και μου εξέφρασαν την επιθυμία τους να συνεργαστούμε. Λίγες ημέρες μετά πραγματοποιήθηκε μία διά ζώσης συνάντηση και, αφού αντιληφθήκαμε και οι δύο ότι ο τρόπος σκέψης μας ταυτίζεται, ξεκινήσαμε αυτή την πολύ δημιουργική και τιμητική συνεργασία.
Ποια ήταν η έμπνευσή σου για τις αφίσες;
Για να είμαι ειλικρινής, η βάση των σχεδίων μου ξεκίνησε να σχηματίζεται πριν καν πραγματοποιήσω το πρώτο meeting με τους διοργανωτές των Ολυμπιακών Αγώνων. Στο μυαλό μου υπήρχε η αρχαία Ελλάδα και ο πολιτισμός της. Στην πρώτη μας συνάντηση αποφασίστηκαν τα σύμβολα τα οποία από κοινού επιθυμούσαμε να συμπεριληφθούν και συνιστούν κομμάτια του ολυμπιακού ιδεώδους, όπως ο πυρσός, το στάδιο, οι σημαίες των χωρών. Τα πρώτα μου σχέδια δεν απέχουν πολύ από την τελική επιλογή.
Ποιο είναι το βασικό μήνυμα που θέλεις να περάσεις;
Θεμέλιος λίθος κάθε δημιουργίας μου είναι η ελευθερία. Διαπνέει πάντα με κάποιον τρόπο την αύρα των σχεδίων μου. Όταν, λοιπόν, δημιουργούσα τις αφίσες των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού, προσπάθησα να μιμηθώ μια διαδρομή αδιάκοπη μέσα στον χρόνο με συγκεκριμένους σταθμούς –τα έτη, κατά τη διάρκεια των οποίων πραγματοποιήθηκαν οι Αγώνες, και τις πόλεις όπου έλαβαν χώρα–, που να αποπνέει σε κάθε της σημείο ελευθερία στην κίνηση και στο όνειρο, στη φαντασία. Ελπίζω να τα κατάφερα.
Τα έργα σου είναι εντυπωσιακά και σύνθετα. Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείς για τη δημιουργία τους;
Πρώτα σχηματίζεται στο μυαλό μου ο πυρήνας της ιδέας. Στη συνέχεια την αποτυπώνω παραδοσιακά σε ένα σκίτσο. Πλέον, για να είμαι ειλικρινής, ενδέχεται να αποφύγω το χαρτί και να πραγματοποιήσω το στάδιο της αποτύπωσης κατευθείαν στον υπολογιστή ή σε μια μεγάλη οθόνη. Ακολουθούν οι επιμέρους σχεδιαστικές λεπτομέρειες, τις οποίες μπορώ να δημιουργήσω και να αλλάξω εύκολα σε μια μεγάλη οθόνη, και, φυσικά, η σύνθεσή τους. Σε αυτό το σημείο σχηματίζω το τελικό σώμα και τις γραμμές. Μόλις αυτό είναι έτοιμο, προχωράω στο πιο αγαπημένο μου στάδιο της διαδικασίας: εκείνο της προσθήκης του χρώματος. Επιλέγω με προσοχή την παλέτα, τον φωτισμό και την απόχρωση και μέσω αυτών συνθέτω την τελική αίσθηση που επιθυμώ να αφήνει στον αποδέκτη το κάθε μου έργο.
Πώς θα χαρακτήριζες τα έργα σου;
Μου αρέσει να εκπλήσσω τους ανθρώπους και νιώθω ότι όλα ξεκινούν από εκεί. Επιδιώκω να πειραματίζομαι με τις φόρμες, τις γραμμές που ακολουθώ, τα χρώματα, τα επιμέρους σχέδια που εισχωρούν στο τελικό, τα σύμβολα με μια διάσταση ονειρική. Θα μπορούσα, λοιπόν, να περιγράψω τα έργα μου ως την τέχνη της έκπληξης αποτυπωμένη σε χαρτί.
Υπήρξες αθλητής της κολύμβησης στην εφηβεία σου. Η ενασχόλησή σου με τους Ολυμπιακούς Αγώνες αναζωπύρωσε τη σχέση σου με τον αθλητισμό;
Πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση. Δεν το είχα σκεφτεί υπό αυτό το πρίσμα μέχρι σήμερα, αλλά, ναι, έχει πράγματι αναθερμανθεί ο δεσμός μου με τον αθλητισμό. Μετά την έναρξη της συνεργασίας μου με τους Ολυμπιακούς Αγώνες το πάθος μου για την κίνηση και τον αθλητισμό με έναν ιδιαίτερο τρόπο αναζωπυρώθηκε. Άλλωστε, μέσα από την κολύμβηση απέκτησα σημαντικές αρετές, όπως το να βρίσκω τη θέση μου απέναντι στον ανταγωνισμό, να προσπαθώ να γίνομαι καλύτερος, να πειθαρχώ.
Τι είναι αυτό που κινητοποιεί την ανάγκη σου για δημιουργία;
Μου αρέσει να αντλώ έμπνευση από απλά πράγματα, από εικόνες που αντικρίζω στην καθημερινότητά μου. Για παράδειγμα, χθες το απόγευμα παρατήρησα μερικά εντυπωσιακά φυτά στο μπαλκόνι ενός σπιτιού εδώ στη Γαλλία. Τα φωτογράφισα και ήδη σκέφτομαι αν έχουν θέση σε ένα από τα μελλοντικά μου έργα. Επίσης, τα ταξίδια κινητοποιούν τη σκέψη μου. Η απόδρασή μου στο Μεξικό και η γνωριμία με την κουλτούρα του λαού πριν από δύο χρόνια επηρέασαν την καλλιτεχνική μου οπτική.
Στα έργα σου, πάντως, η εικόνα θυμίζει παράθυρο σε έναν φαντασιακό κόσμο...
Θα τη χαρακτήριζα περισσότερο ως μια ουτοπία συντεθειμένη από στοιχεία που κυριαρχούν στη ρεαλιστική μας καθημερινότητα. Αρκετές φορές αντιμετωπίζω τον εαυτό μου ως έναν αρχιτέκτονα που σχεδιάζει εντός ενός άλλου κόσμου. Πρόκειται για μια διαρκή κίνηση ελευθερίας μέσα από την οποία γεννιέται η δημιουργία.
Υπάρχει ένα καρμικό – αν θα μπορούσα να το χαρακτηρίσω έτσι – στοιχείο στη σύνδεση σου με τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Και αυτό δεν είναι άλλο ότι το 2012 δημιούργησες την έκδοση "Bicycle" για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου...
Παρόλα αυτά, δεν πιστεύω στο κάρμα. Μόνο στη δύναμη της σύμπτωσης (γελάει). Και αυτό, ίσως επειδή οι συγκεκριμένες συνεργασίες προέκυψαν κάτω από εντελώς διαφορετικές συνθήκες. Αρκεί να αναλογιστείτε ότι η έκδοσή αυτή δεν αναφέρθηκε ούτε στην πρώτη μου συνάντηση με την Οργανωτική Επιτροπή των φετινών Ολυμπιακών Αγωνών...
Από το νεαρό αγόρι του 2012 και του "Bicycle" έως τον Ugo Gattoni του σήμερα (2024), πόσο έχει αλλάξει η καλλιτεχνική σου οπτική;
Αρκετά. Νομίζω ότι πλέον αντιμετωπίζω την τέχνη μου από μία πιο ελεύθερη σκοπιά. Το 2012 ο τρόπος σκέψης μου δομούταν από τον ρεαλισμό και την πειθαρχία της κολύμβησης. Ήμουν πιο αυστηρός και οι δημιουργίες μου κυρίως ασπρόμαυρες. Δεν υπήρχαν (άλλα) χρώματα στα έργα μου. Οι συνεργασίες που ακολούθησαν, με κορωνίδα τη σύμπραξη μου με τον οίκο Hermès, αναδιαμόρφωσαν την οπτική μου. Ωρίμασα. Επαναπροσδιόρισα την αισθητική μου και το έργο που θέλω να αφήσω πίσω μου ως καλλιτέχνης στο φινάλε της ζωής μου.
Αλήθεια, μπορείς να μας πεις περισσότερες λεπτομέρειες για τη συνεργασία σου με τον οίκο Hermès;
Φυσικά, δεν υπάρχει όρος εχεμύθειας πλέον (γελάει). Η Hermès είναι κάτι σαν την προσωποίηση της φινέτσας, του luxury χαρακτήρα, της αισθητικής τελειότητας. Ένας διαφορετικός τρόπος να δεις το παρόν και να οραματιστείς το μέλλον, με αξιοσημείωτο, όμως, παρελθόν. Τα ερείσματα και η ιστορία του οίκου αποκρυσταλλώνονται στο σπουδαίο του αρχείο, με το οποίο ήρθα σε επαφή προκειμένου να αντλήσω έμπνευση για τα φουλάρια και τις δημιουργίες μου. Είμαι περήφανος για αυτή μου τη σύμπραξη και ευγνώμων για την ελευθερία που μου προσέφεραν. Δεν υπήρχαν κατευθυντήριες γραμμές, όσο παράταιρο κι αν ακούγεται, μόνο αμοιβαία εμπιστοσύνη.
Σημαντικό αυτό...
Πολύ. Συνεργαζόμουν με έναν από τους πλέον ιστορικούς οίκους πολυτελούς μόδας και αισθανόμουν ελεύθερος να κινηθώ και να ελιχθώ καλλιτεχνικά.
Είναι ίσως και αυτό το μυστικό ισορροπίας ανάμεσα στον χαρακτήρα ενός brand και την προσωπική σου καλλιτεχνική οπτική;
Ακριβώς. Η ελευθερία είναι πολύτιμη για τον καλλιτέχνη. Όταν μία συνεργασία δεν διακατέχεται από ανελαστικούς περιορισμούς, τότε μπορείς να δημιουργήσεις έργα υψηλής ποιότητας, ξεχωριστής αισθητικής, συναισθηματικής πληρότητας.
Ας μείνουμε λίγο στο συναίσθημα. Είναι το πάθος εκείνο το στοιχείο που κινητοποιεί πρώτα τη σκέψη και στη συνέχεια τις καλλιτεχνικές σου δημιουργίες;
Για να είμαι ειλικρινής, αυτή είναι μία ερώτηση που μου κάνουν αρκετά συχνά από την αρχή της καριέρας μου. Τις πρώτες φορές, αναρωτιόμουν τον λόγο, ίσως επειδή δεν είχα υποβάλλει τον εαυτό μου σε αυτή τη σκέψη. Νομίζω ότι ακόμη δεν μπορώ να απαντήσω αν το συναίσθημα είναι η δική μου κινητήριος δύναμη δημιουργίας (γελάει). Μου αρέσει να αντλώ έμπνευση από απλά πράγματα, από εικόνες που αντικρίζω στην καθημερινότητά μου. Για παράδειγμα, χθες το απόγευμα παρατήρησα μερικά εντυπωσιακά φυτά στο μπαλκόνι ενός σπιτιού εδώ στη Γαλλία. Τα φωτογράφησα και ήδη σκέφτομαι αν έχουν θέση σε ένα από τα μελλοντικά μου έργα. Επίσης, τα ταξίδια κινητοποιούν τη σκέψη μου. Η απόδραση μου στο Μεξικό και η γνωριμία με την κουλτούρα του λαού, πριν από δύο χρόνια, επηρέασε την καλλιτεχνική μου οπτική.
Η μορφή της τέχνης σου απαιτεί εστίαση στη λεπτομέρεια, ακρίβεια. Υπάρχουν τα χαρακτηριστικά αυτά και στην προσωπικότητά σου;
Είμαι τελειομανής, χωρίς αυτό να μεταφράζεται σε κάποιο είδος ψυχαναγκασμού. Παρατηρώ τη λεπτομέρεια στη ζωή μου, σχεδόν αβίαστα. Στις απλές, αλλά και τις περισσότερο απλές συνήθειες, εντοπίζω τις λεπτομέρειες και από εκεί σχηματίζω τη συνολική εικόνα.
