Η διαδικασία εκλογής του Αμερικανού Προέδρου διαφέρει σημαντικά από την αντίστοιχη εκλογή Κυβέρνησης στην Ελλάδα.
Στις αμερικανικές εκλογές δεν υπάρχει σύστημα άμεσης εκλογής. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι πολίτες δεν ψηφίζουν απευθείας έναν από τους δύο υποψηφίους για την Προεδρία, δεν υπάρχει δηλαδή ένα ψηφοδέλτιο που αναγράφει το όνομα του Donald Trump κι ένα άλλο με αυτό της Kamala Harris. Οι ψηφοφόροι ψηφίζουν τους εκπροσώπους τους που είναι μέλη του Ρεπουμπλικανικού ή του Δημοκρατικού κόμματος. Αυτοί θα είναι οι εκλέκτορες που με τη σειρά τους θα ψηφίσουν για την εκλογή του προέδρου.
Υπάρχουν συνολικά 538 εκλέκτορες, αριθμός που προκύπτει από το άθροισμα των βουλευτών (435 που εκλέγονται ανάλογα με τον πληθυσμό) και των γερουσιαστών κάθε πολιτείας (2 για κάθε πολιτεία, συνολικά 100). Η Καλιφόρνια έχει 55 εκλέκτορες επειδή έχει 53 εκπροσώπους στη Βουλή, το Βερμόντ έχει 3 επειδή έχει έναν εκπρόσωπο και δύο γερουσιαστές. Η Ουάσιγκτον DC, η οποία δεν στέλνει μέλη στο Κογκρέσο, έχει επίσης τρεις. Για να αποκτήσει κάποιος πρόσβαση στον Λευκό Οίκο πρέπει να συγκεντρώσει 270 ψήφους.
Ποιοι πολίτες ψηφίζουν
Το μόνο που χρειάζεται για να συμμετάσχει κανείς στις Αμερικανικές εκλογές είναι να έχει εγγραφεί στους εκλογικούς καταλόγους. Αυτό μπορεί να το κάνει οποιοσδήποτε είναι άνω των 18 ετών και αφού ζητήσει να ψηφίσει με εγγραφή στην εκλογική πλατφόρμα. Η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται συνήθως ένα μήνα πριν από την ημέρα των εκλογών, υπάρχουν ωστόσο πολιτείες, όπως το Μέιν και το Ουισκόνσιν, όπου αυτό είναι δυνατό να γίνει ακόμα και την ημέρα των εκλογών.
Η διαδικασία
Κάθε πολιτεία έχει τότε τη δική της μορφή ψηφοφορίας και το δικό της ψηφοδέλτιο. Μέχρι το 2000 υπήρχε ένα σύστημα διάτρησης καρτών. Κάθε ψηφοφόρος λάμβανε μια κάρτα με τα ονόματα των υποψηφίων της περιοχής του και έκανε μια τρύπα δίπλα στο όνομα του υποψηφίου της επιλογής του. Στη συνέχεια, τα ψηφοδέλτια καταμετρούνταν με μηχανογραφικό σύστημα, το οποίο επιτάχυνε τη διαδικασία καταμέτρησης. Όμως, στις εκλογές του 2000, έγιναν κάποια λάθη στην καταμέτρηση και πλέον το σύστημα άλλαξε και η επεξεργασία του γίνεται από ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Σε πολλές περιπτώσεις, οι ψηφοφόροι ψηφίζουν επιλέγοντας τον υποψήφιο που προτιμούν σε μια οθόνη αφής, ενώ σε καμία περίπτωση δεν υπάρχουν τα δικά μας γνωστά χάρτινα ψηφοδέλτια όπου σημειώνεις ένα σταυρό με στυλό. Μετά την ψηφοφορία, ο πολίτης παίρνει ένα αυτοκόλλητο ως "ευχαριστώ” -κάτι που πολλοί ποστάρουν στα social media.
Διαβάστε Επίσης
Πώς βγαίνει ο νικητής
Αυτός που συγκεντρώνει την πλειοψηφία των ψήφων σε μια πολιτεία, έχει δηλαδή έστω και μία ψήφο πάνω από τον αντίπαλό του, συγκεντρώνει όλους τους εκλέκτορες της συγκεκριμένης πολιτείας. Μόνο η Νεμπράσκα και το Μέιν κατανέμουν τις ψήφους τους, σε 5 και 4, σύμφωνα με το αναλογικό σύστημα, με εξαίρεση δύο από αυτούς που εκλέγονται σε όλη την πολιτεία, ενώ οι άλλοι προέρχονται από μικρές περιφέρειες. Οι εκλέκτορες που παίρνουν την πλειοψηφία είναι παραδοσιακά υποχρεωμένοι να ψηφίσουν με τη σειρά τους τον υποψήφιο Πρόεδρο που στηρίζει η παράταξή τους. Ωστόσο, έχουν υπάρξει στο παρελθόν εκλέκτορες που δεν ψήφισαν σύμφωνα με τις οδηγίες του κόμματος. Στο Μίσιγκαν και τη Μινεσότα υπάρχει νόμος που ακυρώνει την ψήφο ενός εκλέκτορα που ξεφεύγει από τη γραμμή του κόμματος. Πάντως, αυτές οι αλλαγές στην πρόθεση ψήφου δεν ήταν ποτέ καθοριστικές για το αποτέλεσμα.
Οι πολιτείες που κρίνουν το αποτέλεσμα
Υπάρχουν πολιτείες που ψηφίζουν παραδοσιακά τους Ρεπουμπλικάνους υποψηφίους (όπως το Τέξας) κι άλλες που στηρίζουν τους υποψηφίους των Δημοκρατικών (όπως η Καλιφόρνια).Υπάρχουν όμως κι άλλες που δεν στηρίζουν κάθε φορά την ίδια παράταξη -και από αυτές είναι που θα κριθεί το τελικό αποτέλεσμα, όπως έγινε το 1976 όταν ήταν το Οχάιο που έφερε τον Jimmy Carter στο Λευκό Οίκο. Οι δημοσκόποι παίρνουν μια εικόνα για την τάση που επικρατεί σε εθνικό επίπεδο από τη θέση που έχουν οι Δημοκρατικοί και οι Ρεπουμπλικάνοι στο Οχάιο και τα τελευταία χρόνια ήταν πάντα αυτοί που κέρδιζαν στη συγκεκριμένη πολιτεία που έβγαζαν τελικά τον Πρόεδρο που θα πήγαινε στον Λευκό Οίκο. Άλλες βασικές πολιτείες από αυτή την άποψη είναι οι Κολοράντο, Αϊόβα, Μίσιγκαν, Νεβάδα, Νιου Χάμσαϊρ, Βόρεια Καρολίνα, Πενσυλβάνια, Βιρτζίνια και Ουισκόνσιν.
Διαβάστε Επίσης
Η επιστολική ψήφος
Η ψηφοφορία με επιστολή που αποστέλλεται μέσω ταχυδρομείου είναι πολύ ισχυρή στις Ηνωμένες Πολιτείες και είναι προσβάσιμη σε όλους σε 28 πολιτείες. Τα ψηφοδέλτια, τα οποία περιλαμβάνουν έναν μοναδικό αριθμό ή έναν σειριακό κώδικα, αποστέλλονται στους ψηφοφόρους, οι οποίοι μπορούν να τα ταχυδρομήσουν ή να τα παραδώσουν στις αρμόδιες αρχές (με σφραγίδα ταχυδρομείου μέχρι την ημέρα των εκλογών ως απόδειξη). Για να ελεγθεί η εγκυρότητα της επιστολικής ψήφου, οι αρχές συγκρίνουν την υπογραφή του ψηφοφόρου πάνω στο φάκελο με αυτή της εγγραφής του στους εκλογικούς καταλόγους. Για να διατηρηθεί η ανωνυμία της ψηφοφορίας, το ψηφοδέλτιο διαχωρίζεται από τον φάκελο πριν καταμετρηθεί. Υπάρχει μάλιστα και ηλεκτρονική εφαρμογή που ονομάζεται "Πού είναι το ψηφοδέλτιο μου;" ώστε οι ψηφοφόροι να μπορούν να παρακολουθούν το ψηφοδέλτιό τους, από την υποβολή έως την καταμέτρησή του.
