Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει μια γυναίκα που μένει σε μέρη όπως η Νίσυρος και η Θύμαινα όταν θέλει να κάνει παιδί και το "θαύμα" που βίωσαν.
Η καθημερινότητα σε ένα νησί φαντάζει ειδυλλιακή αν σταθούμε μόνο στην εικόνα που αντικρίζουμε όταν το επισκεφτούμε τους καλοκαιρινούς μήνες. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για τη μητρότητα. Συχνά, μιλάμε μόνο για το όμορφο κομμάτι αυτού του "ταξιδιού". Υπάρχουν όμως πολλές δυσκολίες και ειδικά στις σύγχρονες κοινωνίες. Αν βάλεις στην εξίσωση το μεγάλωμα του παιδιού σε ένα ακριτικό νησί, αυτές πολλαπλασιάζονται. Η Madame Figaro ζήτησε από δύο μαμάδες, που ζουν και μεγαλώνουν τα παιδιά τους σε δύο απομακρυσμένα νησιά του Αιγαίου, να μας μιλήσουν για τις δικές τους ιστορίες. Το κοινό τους στοιχείο είναι ότι η καθημερινότητά τους έγινε πιο εύκολη με την πολύτιμη βοήθεια της HOPEgenesis, μιας αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας που θέτει στο επίκεντρό της την καταπολέμηση της υπογεννητικότητας και τη στήριξη της οικογένειας. Οι άνθρωπόι της γνωρίζουν βιωματικά τις συνθήκες που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι νησιώτισσες που θέλουν και δεν μπορούν -για οποιονδήποτε λόγο- να κάνουν παιδί.
Το δημογραφικό αδιέξοδο σε νούμερα
Η HOPEgenesis είναι η πρώτη και η μόνη οργάνωση που ασχολείται με το δημογραφικό πρόβλημα στην Ελλάδα, ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα που έχει να διαχειριστεί η χώρα μας. Έχουμε 1 γέννηση ανά 2 θανάτους. Η μείωση του πληθυσμού δεν είναι η μόνη συνέπεια καθώς προκύπτουν κοινωνικές και οικονομικές πτυχές.
Οι στατιστικές έρευνες του ΟΗΕ δείχνουν ότι ο πληθυσμός της Ελλάδας θα μειωθεί από τα 10.000.000 σε 8.500.000 έως το 2050 και από τα 8.500.000 κατοίκων το 2050, το 36% θα είναι άνω των 65 ετών. Το 2050 θα εργάζεται 1 και θα συνταξιοδοτούνται 3.
Ο βασικότερος αποτρεπτικός λόγος για την απόκτηση παιδιού από τους Έλληνες είναι η οικονομική κατάσταση και ακολουθούν οι ανεπαρκείς παροχές από το κράτος. Αυτό το "κενό" οραματίζεται να γεφυρώσει η HOPEgenesis στοχεύοντας στο να γεννηθούν δεκάδες παιδιά που θα ζωντανέψουν και πάλι κάθε γωνιά της Ελλάδας µε τις παιδικές φωνές τους.
Δραστηριοποιείται από το 2015 στον τομέα της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας, με αποστολή την καταπολέμηση της υπογεννητικότητας, τη στήριξη της οικογένειας και την εύρεση λύσεων για το δημογραφικό αδιέξοδο. Μέχρι σήμερα, έχουν γεννηθεί πάνω από 800 παιδιά σε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας με τη βοήθεια του προγράμματος δωρεάν τοκετού και εγκυμοσύνης. Τα προηγούμενα χρόνια αυτές οι περιοχές είχαν μηδενικές γεννήσεις.
Μεγαλώνοντας παιδιά στη Νίσυρο
Στη Νίσυρο έχουμε φτάσει πλέον στον σημαντικό αριθμό των 30 γεννήσεων τον χρόνο. Κάτι που είναι πολύ σημαντικό για τις τοπικές κοινωνίες. Μία από αυτές της μαμάδες είναι και η Ελένη Παπαδάκη που γεννήθηκε και μεγάλωσε στο νησί των Δωδεκανήσων. Μετά από ένα διάλειμμα μιας δεκαετίας για σπουδές και δουλειά στο εξωτερικό επέστρεψε στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στο νησί μαζί με τον σύζυγό της όπου και μεγαλώνουν σήμερα τις δίδυμες κόρες τους. Η Δωροθέα και η Μαρία ήρθαν στον κόσμο πριν από 4,5 χρόνια.
"Πάντα ήθελα να κάνω παιδιά. Και ήθελα να τα κάνω μικρή αλλά τελικά τα έκανα στα 36 μου" λέει στη Madame Figaro. "Οι μικρές ήρθαν στον κόσμο με εξωσωματική" μας λέει εξηγώντας πως αντιμετώπισε αρκετές δυσκολίες στο να μείνει έγκυος. "Είχαμε κάνει όλες τις εξετάσεις στην Αθήνα και μας είπαν ότι ούτε εγώ ούτε ο άντρας μου έχουμε πρόβλημα. Κι αυτό είναι δύσκολο το να μην έχεις τίποτα, είναι πιο πιεστικό. Τους έλεγα 'πείτε μου ότι έχουμε κάτι ή εγώ ή ο συζύγός μου να κάνουμε μια θεραπεία παρά να μου λέτε ότι δεν έχουμε κάποιο πρόβλημα και ότι απλά δε μπορείς γιατί δεν ξέρουμε. Μου είχαν πει ότι είναι ανεξήγητη υπογονιμότητα".
"Όλα καλά όμως. Τουλάχιστον έκανα δύο κοριτσάκια" μας λέει λίγο αφού άφησε τις μικρές της στο μάθημα της μουσικής προπαιδείας -τα παιδιά στο νησί έχουν την επιλογή να κάνουν αρκετές δραστηριότητες χειμώνα και καλοκαίρι. "Είναι διαφορετικοί χαρακτήρες. Η μία είναι τσαούσα και ζωηρή και η άλλη είναι λίγο πιο ήσυχη. Έτσι ισορροπεί η κατάσταση αλλά και πάλι δεν παύει να είναι δύο παιδιά. Γιατί ακόμα και τώρα που είναι 4,5 είναι δύσκολο".
Ο σύζυγός της διατηρεί εστιατόριο. Οι περισσότεροι στο νησί ασχολούνται με τον τουρισμό οπότε το οικονομικό πρόβλημα δεν είναι, για εκείνη, ο λόγος που οι γυναίκες στη Νίσυρο δεν κάνουν παιδιά. "Ίσως να έχουν άγνοια για το τι πρέπει να κάνουν για την υπογονιμότητα" σημειώνει. Έχει δει πολλές γυναίκες στο νησί που αντιμετωπίζουν δυσκολίες αλλά δεν μιλάνε για αυτές πουθενά αλλού πέρα από την οικογένειά τους. Εκείνη έμαθε για το πρόγραμμα της HOPEgenesis μέσα από μία ανάρτηση του Δήμου. Ήρθε σε επαφή μαζί τους πριν μείνει έγκυος και την συμβούλευσαν για όλα όσα χρειαζόταν να ξέρει. Κι αφού γέννησε είχε στήριξη ενώ πλέον συνεχίζει να έχει επαφές με τους ανθρώπους της HOPEgenesis. "Δεν μας ξεχνάνε" μας λέει η κα Παπαδάκη.
Η 40χρονη μητέρα προτρέπει κι άλλες γυναίκες να ζητήσουν βοήθεια. "Το έχω πει και σε άλλες. Στην αρχή κάποιες δεν θέλανε και δεν ξέρω τον λόγο αλλά τώρα βλέπω όλο και περισσότερες που μπαίνουν στο πρόγραμμα".
Τι προσφέρει το πρόγραμμα της HOPEgenesis
Μέσω του προγράμματος καλύπτεται το κόστος τοκετού και κύησης. Επίσης, παρέχεται η μεταφορά και η διαμονή των εγκύων σε συνεργαζόμενα ιατρικά κέντρα και προσφέρεται η βέλτιστη φροντίδα από αξιόπιστο ιατρικό και μαιευτικό προσωπικό, τόσο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης όσο και κατά την εβδομάδα του τοκετού. Τέλος, καλύπτεται κάθε έκτακτο περιστατικό που θα μπορούσε να παρουσιαστεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
"Η δράση της HOPEgenesis ξεκίνησε από τα μικρά μας ακριτικά νησιά, εκεί που τόσο η ανασφάλεια, όσο και η οικονομική επιβάρυνση των ζευγαριών μίας ενδεχόμενης εγκυμοσύνης τους απέτρεπε από το να αποκτήσουν παιδί. Η HOPEgenesis αφουγκράστηκε το πρόβλημα και έδωσε τη λύση" λέει στη Madame Figaro o πρόεδρος της HOPEgenesis Δρ. Στέφανος Χανδακάς. "Το αποτέλεσμα είναι να ξανακούμε γέλια παιδιών στις παιδικές χαρές και τα σχολεία. Θα συνεχίσουμε να είμαστε δίπλα τους με κάθε τρόπο, ώστε να στηρίξουμε τις οικογένειες που έχουν λάβει τη δύσκολη απόφαση να παραμείνουν στον τόπο τους παρ' όλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν".
Αυτή τη στιγμή η HOPEgenesis δραστηριοποιείται σε περισσότερες από 500 απομακρυσμένες περιοχές (ακριτικά νησιά και δυσπρόσιτα χωριά), συνεργάζεται με 24 ιατρικά κέντρα σε Αθήνα και επαρχία (δημόσια και ιδιωτικά), και η ιατρική της ομάδα αποτελείται από περισσότερους από 50 ιατρούς, μαίες και άλλους επαγγελματίες υγείας, που βρίσκονται σε 15 διαφορετικά μέρη της Ελλάδας.
Το πρώτο "θαύμα" στη Θύμαινα
Η πρώτη επωφελούμενη στην ιστορία του προγράμματος, Κατερίνα Μαρκάκη είναι από τη Θύμαινα. Τον γιο της έφερε στον κόσμο, την 1η Δεκεμβρίου 2016, ο γυναικολόγος και πρόεδρος της HOPEgenesis Δρ. Στέφανος Χανδακάς που έγινε στη συνέχεια και νονός του μικρού Μηνά.
Έχει άλλα δύο παιδιά, 25 και 26 ετών που είναι ναυτικοί. Το τρίτο της παιδί ήρθε μετά από 16 χρόνια, όταν εκείνη ήταν 36 ετών. "Έτυχε. Δεν το είχαμε προγραμματίσει" λέει στη Madame Figaro.
Στο νησί, οι περισσότεροι κάτοικοι είναι ναυτικοί ή ψαράδες και απασχολούνται με αγροτικές δουλειές. Υπάρχει μια απλή παιδική χαρά και ένα Νηπιαγωγείο και το Δημοτικό για τα παιδιά του. Για το Γυμνάσιο και το Λύκειο θα πρέπει να περάσουν απέναντι, στους Φούρνους. Απαραίτητη προϋπόθεση για αυτή τη διαδρομή των 15 λεπτών είναι να είναι καλός ο καιρός. Είναι πιο δύσκολο, λοιπόν, να μεγαλώνεις ένα παιδί και τα πρακτικά ζητήματα παίζουν αποτρεπτικό ρόλο για μία νέα γυναίκα να αποφασίσει να κάνει παιδί. "Έχουμε έναν γιατρό και όχι πάντα. Μπορεί να υπάρξει ένα χρονικό διάστημα που να μην έχουμε. Είναι ένας αγροτικός γιατρός για τις πρώτες βοήθειες. Είναι και το θέμα με τις συγκοινωνίες γιατί όταν έχει φουρτούνα ή μποφόρ είναι δύσκολο αν πάθουμε, κούφια η ώρα, κάτι" μας εξηγεί η κα Μαρκάκη.
Η ίδια έμαθε για την HOPEgenesis από την Ομάδα Αιγαίου που επισκέπτεται κάθε χρόνο τη Θύμαινα. "Με βοήθησαν πρώτα και κύρια με το οικονομικό κομμάτι. Αυτό είναι το πιο ουσιώδες, έτσι όπως ζούμε, σε αυτά τα χρόνια. Αν δεν μπορείς οικονομικά, είναι λίγο δύσκολο. Εννοείται και η ασφάλεια, κάθε μήνα μας παρέχουν εισιτήρια, διαμονή".
Πώς την κάνει να νιώθει που είναι ένα σημείο αναφοράς στην ιστορία της HOPEgenesis με τον γιο της να είναι το πρώτο "θαύμα" του προγράμματος; "Με κάνει χαρούμενη. Γιατί βλέποντας εμένα ξεκινάνε κι άλλες γυναίκες που βλέπουν την ασφάλεια του προγράμματος και το εμπιστεύονται" απαντά η 46χρονη μητέρα.
"Μιλάω για αυτό. Στο νησί είμαστε μία οικογένεια, ξέρει ο ένας τον άλλον. Το προτείνω πρώτα και κύρια για το οικονομικό, την ασφάλεια γιατί κάθε μήνα ξέρεις ότι έχεις τον γιατρό σου και θα πας. Γιατί στο νησί μπορεί να μη πηγαίναμε κάθε μήνα στον γιατρό" συνεχίζει.
"Θέλω να ευχαριστήσω τον κύριο Χανδακά και όλη την ομάδα του για τη σιγουριά και την ασφάλεια που νιώθουμε εμείς οι γυναίκες για να φέρουμε στον κόσμο υγιή παιδιά".
Όσο για το το ποια χαρακτηριστικά θέλει ο γιος της να πάρει από τον νονό του και βραβευμένου με το "Βραβείο του Ευρωπαίου Πολίτη", λέει: "Θέλω να πάρει την καλοσύνη του πάνω απ' όλα και την υπευθυνότητά του για τον συνάνανθρωπό του".
