Σε μια εποχή όπου το scroll έχει αντικαταστήσει την ανάγνωση και η άμεση ικανοποίηση κυριαρχεί, η έννοια της προσωπικής αισθητικής βρίσκεται σε κρίση. Η ατέρμονη ροή των τάσεων που κατακλύζει τα social media, δημιουργεί μια σύγχυση: τελικά, διαμορφώνουμε το δικό μας στιλ ή απλώς αναπαράγουμε ό,τι μας προτείνει ο αλγόριθμος;
Η αισθητική, με την πραγματική της έννοια, είναι μία διαδικασία που χρειάζεται χρόνο. Χτίζεται μέσα από την έκθεση σε ερεθίσματα, την ανάλυση και το προσωπικό βίωμα. Όπως υποστήριξε ο κοινωνιολόγος Pierre Bourdieu, η αισθητική δεν είναι απλώς μια προσωπική προτίμηση, είναι μια κοινωνικά κωδικοποιημένη γλώσσα που αποκαλύπτει τις αξίες μας. Είναι το αποτέλεσμα της παιδείας, των εμπειριών και της διαρκούς αυτο-αναζήτησης. Είναι η καλλιεργημένη ικανότητα να ξεχωρίζεις το ουσιαστικό από το φευγαλέο.
Αντιθέτως, οι τάσεις λειτουργούν με την ταχύτητα του φωτός. Από το "clean girl aesthetic" μέχρι το "Mob wife", οι αισθητικές μετατοπίσεις είναι τόσο γρήγορες που δεν αφήνουν περιθώριο για προβληματισμό. Υιοθετούνται παρορμητικά, χωρίς να τίθεται το βασικό ερώτημα: "Γιατί μου αρέσει αυτό;" Σύμφωνα με μελέτη του London College of Fashion, σχεδόν το 70% των νέων υιοθετεί τάσεις από το TikTok και το Pinterest χωρίς να ψάξει την προέλευση ή το πολιτισμικό τους πλαίσιο. Η αισθητική έχει πάψει να είναι μια διαδικασία καλλιέργειας και έχει γίνει μια απλή performance.
Ο αλγόριθμος έχει αντικαταστήσει το ένστικτο. Η επικύρωση έρχεται πλέον μέσα από την επιβεβαίωση της κοινής γνώμης. "Αν αρέσει σε πολλούς, τότε σίγουρα είναι καλό". Αυτή η λογική όμως είναι αντίθετη με την πραγματική αισθητική, η οποία δεν βασίζεται στη συναίνεση, αλλά στη συνείδηση. Απαιτεί περιέργεια, κριτική σκέψη και, κυρίως, την ικανότητα να ξεχωρίζεις.
Όπως έγραψε ο συγγραφέας Shumon Basar, "Ζούμε σε μια εποχή όπου αναθέτουμε τη σκέψη στο δίκτυο. Τα συναισθήματα φιλτράρονται μέσα από φίλτρα". Αυτό ισχύει και για την αισθητική μας. Οι άνθρωποι συγχέουν πλέον την αισθητική με την ικανότητα να αναγνωρίζουν τις τελευταίες τάσεις. Ανταλλάσσουν απόψεις σαν αξεσουάρ, χωρίς να κατανοούν πραγματικά το αντικείμενο. Καθώς η μόδα γίνεται ολοένα και πιο επίπεδη, μετατρέποντας κλασικά σύμβολα σε meme και νοσταλγικές αναφορές, ο χώρος για την προσωπική έκφραση μειώνεται.
Είναι, λοιπόν, εξαιρετικά δύσκολο, αλλά όχι ανέφικτο, να διατηρήσεις την αυθεντικότητά σου. Το κλειδί βρίσκεται στην επιστροφή στον εαυτό μας. Στο να εκπαιδευτούμε ξανά στο να αναγνωρίζουμε τι μας εκφράζει πραγματικά, πριν το διαδίκτυο πάρει αυτή την απόφαση για εμάς. Η προσωπική μας αισθητική δεν είναι ένα ρούχο που φοράμε, αλλά μια στάση ζωής που πρέπει να υπερασπιστούμε.