Όσο τραγουδά Η Αγάπη Δυναμώνει, το παιδί-θαύμα ενηλικιώνεται κρατώντας αποστάσεις από τις ρομαντικές φωτογραφίες των παπαράτσι, τη συναυλιακή του εικόνα, αλλά και τα φαντάσματα του δικού του παρελθόντος. <br />
Αναρωτιέμαι αν σε όλες αυτές τις φωτογραφίες του Μιχάλη Χατζηγιάννη αγκαζέ με την καλή του/σε κότερο με την καλή του/στις Αναχωρήσεις του “Ελ. Βενιζέλος” με την καλή του, που πιάνει κλεφτά το βλέμμα μου περνώντας μπροστά από περίπτερα υπάρχει και μια διάσταση περήφανης χαράς. Δηλαδή, αυτό το «περνάω καλά και θέλω να το μοιραστώ με όλους». Με διαψεύδει κατηγορηματικά. Ποτέ δεν είχε την ανάγκη, μου λέει, να στηρίξει τη δουλειά του με μια τέτοια διαδικασία. Του απαντώ, πως θα μπορούσε να το αποφύγει. Έτσι όπως κάνουν οι επώνυμοι που έχουν κουραστεί από το κυνήγι των φωτογράφων, κρύβοντας το φακό με το χέρι τους και άλλα τέτοια.
- “Δεν γίνεται να το αποφύγεις”.
- “Δεν θα μπορούσες να κρατήσεις τη σχέση σου, δηλαδή, κρυφή;”
- “Είναι δυνατόν; Θα έπρεπε να εξαφανιστώ. Και δεν θέλω να εξαφανιστώ. Έχω να κάνω πράγματα ακόμη”.
Υπήρχε, δηλαδή, μια περίοδος που ενώ έκανες επιτυχίες, τα έβλεπες όλα μαύρα;
Ίσως για μία τριετία-τετραετία να είχα βγει λίγο από το παιχνίδι, να είχα υποβαθμίσει με κάποιο τρόπο και τη δουλειά μου και τον εαυτό μου. Έκανα βέβαια ό,τι έπρεπε να κάνω, αλλά χωρίς ιδιαίτερη διάθεση. Το αν γινόταν κάποιο τραγούδι επιτυχία ή όχι, αυτό με ενδιέφερε λιγότερο. Υπήρχε εξάλλου και μία κεκτημένη ταχύτητα σε όλα αυτά.
Δεν θα μπορούσε όλο αυτό να οφείλεται σε μια φυσιολογική κούραση ή στην ξέφρενη επιτυχία που ξεκίνησε πολύ νωρίς;
Ναι, θα μπορούσε. Κοίτα, θα μπορούσα να βρω πολλούς λόγους και ελαφρυντικά για να το δικαιολογήσω, αλλά το θεωρώ ένα μεγάλο προσωπικό μου λάθος, το οποίο θα φροντίσω να μην επαναλάβω.
Αναφέρεσαι σ’ ένα λάθος. Υπήρξε μια δική σου επιλογή, δηλαδή.
Μια καντική θεωρία λέει “Όταν κάτι μπορείς να το κάνεις, οφείλεις να το κάνεις με όλη τη δύναμη της ψυχής σου”. Ανέκαθεν ήμουν ταγμένος σε αυτή τη λογική. Και από τη στιγμή που αφέθηκα, λοιπόν, θεωρώ ότι ήταν μια δική μου αποτυχία. Κατά την προσωπική μου αξιολογική κρίση, όσον αφορά πάντα τη δική μου πορεία.
ΧΕΡΙΑ ΨΗΛΑ
Υπάρχει πάντα διαφορά ανάμεσα σ’ αυτό που φαίνεται και σε ό,τι κρύβεται από πίσω.
Αποκλείεται να είσαι μόνο ο ενθουσιώδης τύπος που διασκεδάζει τα πλήθη στις συναυλίες.
Δυστυχώς, δεν ήμουν ποτέ αυτός ο τύπος. Αυτό απλώς πριμοδοτήθηκε λόγω καταστάσεων ή λόγω του φιζίκ μου, δεν ξέρω. Δεν μπόρεσα ποτέ να το εξηγήσω.
Μιλάς για το κομμάτι του εαυτού σου που λέει στις συναυλίες «πάμε όλοι μαζί, δικό σας, χέρια ψηλά»;
Ναι. Ποτέ δεν το απαρνήθηκα, αλλά δεν είμαι μόνο αυτό. Υπάρχει μία πολυσχίδια σ' αυτό που κάνω, η οποία δέχεται πολλές ερμηνείες.
Κάπως έτσι ίσως να εξηγούνται και τα τραβήγματα στη φωνή, που φλερτάρουν με την αισθητική της αθηναϊκής νύχτας.
Βέβαια. Αυτό ήταν ένα παραστράτημα, που συμβαίνει όχι μόνο όταν φλερτάρεις, αλλά όταν βρίσκεσαι κανονικά στον χώρο της νύχτας. Δεν ελέγχεται εύκολα. Μπορεί να νιώθεις ότι κάτι δεν πάει καλά, αλλά δεν μπορείς να το διακόψεις. Όταν είσαι μέσα σ’ αυτό, πρέπει να το κάνεις. Αλλιώς αποφασίζεις να αποστασιοποιηθείς. Θεωρώ πάντως ότι μου είναι πολύ δύσκολο να το ξανακάνω, δεν μου ταιριάζει καλλιτεχνικά. Βέβαια λόγω των εποχών, ποτέ δεν πρέπει να λες “ποτέ”.
Μέσα σ’ αυτά τα 15 χρόνια της μεγάλης επιτυχίας, υπήρχαν στιγμές που ένιωσες να πελαγοδρομείς;
Χμ. Τώρα πρέπει κατά κάποιον τρόπο να καταρρίψω πράγματα που έλεγα στο παρελθόν, όπως το ότι ήμουν σίγουρος για κάθε μου βήμα. Λοιπόν, η επιτυχία του κάθε «επόμενου» άλμπουμ και με ενθουσίαζε και με φόβιζε ταυτόχρονα, γιατί ήθελα πάντα να κάνω κάτι διαφορετικό. Λίγο όμως η κεκτημένη φόρα, λίγο οι δάφνες της αναγνώρισης, λίγο ο περίγυρος, λίγο οι εταιρείες, μου έλεγαν να κάνω το επόμενο βήμα στην ίδια λογική, για να συνεχιστεί η επιτυχία. Αυτό έχτισε μια νοοτροπία, στην οποία είμαι και δημιουργός και πρωταγωνιστής. Είχα την πλήρη ευθύνη. Θα μπορούσα εύκολα να ξεφύγω κάνοντας διαφορετικά πράγματα ίσως από νωρίς.
Πώς δηλαδή;
Υπήρχε ανέκαθεν η άλλη πλευρά. Στο σπίτι μου έχω δίσκους, που αν τους ακούσει κάποιος ίσως εκπλαγεί. Έχω γράψει κλασική μουσική, ακόμη και συμφωνική, που δεν θα ήθελα να εκθέσω. Μπορεί κάποτε να είχα στο μυαλό μου μια άλλη πορεία. που την έχω κλείσει στο συρτάρι. Το λέω απλώς επειδή δεν θέλω να παίξω του ρόλο του μετανιωμένου καλλιτέχνη.
Και σου αρέσουν αυτά τα κλασικά που έχεις γράψει;
Ακούγοντάς τα με ικανοποιούν. Βέβαια αν είχα πάρει αυτόν το δρόμο, ίσως σήμερα να μην κάναμε αυτή τη συνέντευξη.
Ποτέ δεν ξέρεις. Πάντως αυτός ο άλλος Μιχάλης υπάρχει ακόμα;
Ναι, και υπήρχε και υπάρχει. Απλώς τον ξέρω μόνο εγώ και κάποιοι άλλοι, λίγοι.
Οι δύο Μιχάληδες παίζουν ποτέ ξύλο μεταξύ τους;
Τώρα έχουν συμφιλιωθεί. Παλιά έπαιζαν πιο πολύ.
Συνέχεια στη σελίδα 2
ΟΙ ΦΗΜΕΣ ΓΙΑ ΤΑ «ΛΕΦΤΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ»
Και η μοιρασμένη ζωή ανάμεσα στις δύο πατρίδες.
Υπάρχει η φήμη ότι έχασες πολλά λεφτά στην Κύπρο.
Οι φήμες παίρνουν τεράστιες διαστάσεις. Ως Κύπριος εμπιστεύτηκα το τραπεζικό μας σύστημα κι ένα μικρό μέρος υπέστη ζημιά. Όλα τα άλλα είναι υπερβολές.
Σε θεωρείς και επιχειρηματία ή μόνο καλλιτέχνη;
Είχα ανέκαθεν μια συνεπή και ψύχραιμη διαχείριση των οικονομικών μου.
Από μικρή ηλικία;
Ναι. Νομίζω πως οι Κύπριοι το έχουμε αυτό.
Δεν ήσουν ποτέ σπάταλος;
Όχι. Ούτε τώρα είμαι ιδιαίτερα.
Καλά, τώρα, αυτό θα ήταν προκλητικό.
Όντως.
Όλα αυτά τα χρόνια που μένεις στην Ελλάδα, τι σου αρέσει και τι σε απωθεί στον ελλαδίτικο τρόπο ζωής;
Είμαι εδώ από τα 18 μου και θεωρώ πως έχω προσαρμοστεί πλήρως στην ελλαδίτικη νοοτροπία, όπως το θέτεις.
Όταν πας στην Κύπρο, δηλαδή, το παρατηρούν οι δικοί σου;
Βεβαίως. Όπως επίσης, αναγνωρίζουν την προφορά, πια, και τους ενοχλεί γιατί πιστεύουν πως ξεχνάω την κυπριακή διάλεκτο. Κάτι που βεβαίως δεν συμβαίνει, διότι τη μιλάω απταίστως. Η ζωή στην Ελλάδα μου αρέσει με όλα τα καλά και όλα τα κακά - και δεν είναι λίγα ούτε τα μεν, ούτε τα δε.
Με ποιον τρόπο, πιστεύεις, επηρέασε η Κύπρος την αισθητική των τραγουδιών σου;
Επειδή εκεί οι αναφορές είναι μοιρασμένες, όπως καταλαβαίνεις επηρεάστηκα εξίσου και από το ελληνικό και από το λεγόμενο δυτικό τραγούδι. Και όχι μόνο. Μεγάλωσα κοντά στην πράσινη γραμμή της Λευκωσίας, κοντά σε ένα τζαμί. Κάθε απόγευμα, λοιπόν, από τις 5 έως τις 8 ακούγαμε τον Ιμάμη να ψέλνει το Κοράνι. Ήταν εξαιρετικός και πολλές φορές προσπαθούσα να τον μιμηθώ τραγουδώντας, κάτι που έχει περάσει στις ερμηνείες μου.
ΜΟΝΑΧΙΚΟΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ
Μείναμε στην ουσία. Αφήσαμε τα ονόματα στην άκρη.
Είσαι γενικά μοναχικός;
Αρκετά.
Ακόμα και σε περιόδους που είσαι σε σχέση;
Βεβαίως. Για μένα ο χρόνος αυτός είναι δημιουργία, ζωή, γνώση. Όπως επίσης το να έχω χρόνο να παρατηρώ. Θεωρώ ότι αυτό είναι δράση.
Ωστόσο, όσο μεγαλώνεις, αρχίζεις να πιστεύεις πως υπάρχει όντως αυτός ο ένας άνθρωπος για σένα;
Ναι, και είναι κάτι που δεν το ένιωθα παλιότερα.
Δεν ξέρω πάντως ως εξαιρετικά επιτυχημένος, αν αφήνεις εύκολα κάποιον να μπει αληθινά στη ζωή σου, να σε αντιλαμβάνεται συνολικά, και να έχει το δικαίωμα να σχολιάζει αυτά που κάνεις.
Έχεις πέσει μέσα. Θα σου μιλήσω ειλικρινά. Είμαι ένας άνθρωπος που δεν δέχεται εύκολα κριτικές σε προσωπικό επίπεδο - όσο κι αν λέμε πράγματα του τύπου «μου αρέσουν οι κριτικές». Αν νιώθεις όμως ότι ο άνθρωπος δίπλα σου είναι όντως ο άνθρωπός σου, τότε θέλεις να ακούς τη γνώμη του, ακόμη και να δέχεσαι την κριτική του.
Άρα αυτή την περίοδο νιώθεις ότι είσαι σε μια τέτοια σχέση.
Ναι. Με όλες τις μορφές καλλιτεχνικής ελευθερίας που μπορεί να έχει, σεβασμού της ιδιωτικότητας σε ό,τι αφορά τη δουλειά μας, και διαφύλαξης προσωπικών στιγμών. Και καθώς τηρούνται όλα αυτά χωρίς να χρειαστεί να το πούμε, τότε καταλαβαίνουμε αμφίδρομα πως αυτό μας οδηγεί κάπου.
Κι είσαι και σε μια ηλικία που μπορείς να το εκτιμήσεις.
Σαφώς. Αυτό πριν από λίγα χρόνια δεν θα γινόταν σε καμία περίπτωση.
Το ενδεχόμενο ενός παιδιού σε τρομάζει;
Η πατρότητα, γενικώς, τρομάζει τους άντρες.
Πόσο μάλλον τους καλλιτέχνες, που θεωρούν παιδιά τους τα έργα τους.
Ακριβώς. Πώς θα βάλεις σε πρώτη θέση κάποιον άλλο; Αλλά κάποια στιγμή έρχεται η ώρα να βάλουμε κάποιον πάνω από μας, τον εγωισμό μας, την εγωπάθειά μας. Είναι ένα χρήσιμο χαστούκι στον καλλιτεχνικό ναρκισσισμό μας.
Κάτι, που, όπως βλέπω, αρχίζεις και το αντιμετωπίζεις ως σκέψη...
...Ρεαλιστική.
Όπως, επίσης, βλέπω ότι είσαι αποφασισμένος να προχωρήσεις στο επόμενο βήμα.
Είμαι έτοιμος, εννοείς, να προχωρήσω συνειδητά σε ένα πιο συγκεκριμένο μονοπάτι. Ναι, είμαι.
Συνέχεια στη σελίδα 3
ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ CD Η ΑΓΑΠΗ ΔΥΝΑΜΩΝΕΙ
Και την καλλιτεχνική ωρίμανση.
Ελέγχεις πλήρως την παραγωγή της δουλειάς σου;
Από το άλμπουμ Κρυφό Φιλί και για ένα πολύ μεγάλο διάστημα είχα την απόλυτη επίβλεψη. Ενορχήστρωνα, ήμουν παραγωγός, έκανα τα πάντα. Από ένα σημείο και μετά, μπορεί να φαινόμουν εγώ, αλλά ουσιαστικά άφηνα αυτή τη δουλειά να την κάνουν άλλοι. Τώρα, με το άλμπουμ Η Αγάπη Δυναμώνει ξαναγύρισα, δουλεύοντας μαζί με τον Κώστα Καλημέρη.
Τι διαφορετικό προτείνει αυτό το άλμπουμ;
Σηματοδοτεί μια καλλιτεχνική ωρίμανση, μια συνειδητότητα ενός άλλου εαυτού. Φέρνει βιώματα, εμπειρίες, σκέψεις. Είναι ένα βήμα σε μία άλλη καλλιτεχνική διάσταση.
Απευθύνεται και σε νέους ακροατές ή στο ήδη κοινό σου;
Σε όλους.
Με ποιους στιχουργούς συνεργάζεσαι αυτή τη φορά;
Με τον Νίκο Μωραΐτη, την Ελεάννα Βραχάλη, τον Θάνο Παπανικολάου και την Ελένη Γιαννατσούλια.
Έχω την αίσθηση ότι οι μελωδίες σου βγαίνουν πολύ εύκολα. Ισχύει;
Ναι. Αν μια μελωδία σ’ ένα τραγούδι με δυσκολέψει πάρα πολύ, σημαίνει πως κάτι δεν πάει καλά.
ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΜΙΟΥΖΙΚΑΛ ΑΝΝΙ
Το δεύτερο στην καριέρα του.
Πώς και είπες το ναι;
Γιατί ήταν μια αναπάντεχη πρόκληση. Είναι ένα είδος που ένας τραγουδιστής θα μπορούσε να το υπηρετήσει.
Ίσως να το λες αυτό επειδή είσαι πιο ανοιχτός στο είδος λόγω Κύπρου με τις διττές της επιρροές.
Μπορεί. Εξάλλου στα 17 μου συμμετείχα στο μιούζικαλ Πυγμαλίων και Γαλάτεια.
Και πώς το βλέπεις μέχρι στιγμής;
Και με χαροποιεί και με αγχώνει. Είναι ένα όμορφο οικογενειακό δράμα.
Ποιο ρόλο θα έχεις;
Του Μίστερ Γουόρμπαξ, που υποδυόταν ο Άλμπερτ Φίνεϊ.
Ποιο είναι το μήνυμα του έργου;
Το πώς μπορεί ένας άνθρωπος σκληρός κι εγωπαθής να αλλάξει μέσα από τη δύναμη της αγάπης ενός μικρού παιδιού.
Γιατί, κατά τη γνώμη σου, ανεβαίνουν τόσα μιούζικαλ φέτος;
Αρχικά, η νέα γενιά είναι πιο εξοικειωμένη με το είδος. Επίσης, οι πρώτοι πειραματισμοί λειτούργησαν θετικά, κάτι που έδωσε θάρρος στους παραγωγούς να συνεχίσουν, κι επιπλέον ως εμπλουτισμένο θέαμα, έρχεται σε μια εποχή που ο κόσμος ψάχνει κι άλλες επιλογές.
INFO:
Το άλμπουμ Η Αγάπη Δυναμώνει κυκλοφορεί από την Cobalt Music.
Το μιούζικαλ Άννι ανεβαίνει την ερχόμενη θεατρική περίοδο από τη live2, σε σκηνοθεσία της Θέμιδος Μαρσέλλου και με πρωταγωνίστρια την Άννα Παναγιωτοπούλου.
