O Jack Savoretti συστήθηκε στο ελληνικό κοινό το 2019 όταν και κυκλοφόρησε το άλμπουμ του Singing To Strangers που έμελλε να γίνει η πρώτη τεράστια επιτυχία του σε πολλές χώρες. Η σχέση του με την Ελλάδα βέβαια είχε ξεκινήσει πολύ πριν αφού έχει πολλούς Έλληνες φίλους. Πλέον την επισκέπτεται ολοένα και πιο συχνά για συναυλίες. Λίγο πριν από την προγραμματισμένη εμφάνισή του στο θέατρο Λυκαβηττού, στις 20 Σεπτεμβρίου, μίλησε στη Madame Figaro για όλα αυτά που του αρέσουν στη χώρα μας, για το νέο του ιταλόφωνο άλμπουμ Miss Italia που τον βοήθησε να ανακαλύψει πόσο "Ιταλός" είναι αλλά και για το αν θα έγραψε τραγούδια στα ελληνικά.
Είναι λίγες μόλις ημέρες πριν από την εμφάνισή σου στην Αθήνα. Ποιες είναι οι σκέψεις σου;
Ανυπομονώ! Έχουμε ένα απίστευτο κοινό στην Ελλάδα. Η Αθήνα ειδικά είναι μία από τις αγαπημένες μου πόλεις στον κόσμο. Μου αρέσει να έρχομαι στην Ελλάδα γιατί το ελληνικό κοινό άκουσε τη μουσική μου πολύ πριν έρθω. Είναι μία από τις λίγες χώρες που επισκέπτομαι που το κοινό αγάπησε πρώτο τη μουσική μου κι αυτό είναι απίθανο. Είναι πολύ ωραίο να παίζεις για ένα τέτοιο κοινό. Επίσης νιώθω πολύ τυχερός για την αποδοχή που έχουμε στην Ελλάδα που είναι μία από τις πιο όμορφες χώρες στον κόσμο και έχω μία δικαιολογία να επιστρέφω. Είμαι πολύ ευγνώμων για τους θαυμαστές μου και για τη μουσική που το έκανε αυτό δυνατό.
Ποια ήταν η τελευταία φορά που βρέθηκες εδώ;
Τον Μάιο με αφορμή κάποιες ραδιοφωνικές εμφανίσεις. Το οποίο είναι τέλειο γιατί ήταν στις αρχές του καλοκαιριού και είμαι τυχερός γιατί έρχομαι και στο τέλος του, στις δύο καλύτερες περιόδους για να έρθεις στην Ελλάδα.
Τι είναι αυτό που σου αρέσει περισσότερο στην Ελλάδα;
Δύσκολη ερώτηση. Οι άνθρωποι είναι απίστευτοι... Κάθε φορά που έρχομαι δέχομαι θερμό καλωσόρισμα από τον κόσμο και είναι ενθουσιασμένοι που θα μας δουν και θα ακούσουν τη μουσική μας. Συναντώ μια πολύ ενθουσιασμένη εκδοχή τους οπότε είναι δύσκολο να ξεχωρίσω κάτι άλλο πέρα από τον κόσμο. Ο τρόπος που μας υποδέχονται κάθε φορά που ερχόμαστε στην Ελλάδα είναι απίστευτος. Την τελευταία φορά που ήρθα στην Ελλάδα πήραμε ταξί και μας ρώτησε ο οδηγός "γιατί είστε εδώ παιδιά;" και του είπαμε ότι έχουμε συναυλία. Όταν ρώτησε το όνομα της μπάντας ο κιθαρίστας μου του είπε Jack Savoretti και γύρισε και είπε: "πείτε του γεια από μένα, αγαπώ τη μουσική του". (Γελάει.) Και το λάτρεψα! Γιατί δεν ήξερε ποιος είμαι αλλά αγαπούσε τη μουσική μου. Αυτό ήταν απίθανο. Είναι το πιο ωραίο κομπλιμέντο που μπορείς να πάρεις ως μουσικός.
Πιστεύεις ότι θα αγαπήσουν και το Miss Italia που είναι σε μία γλώσσα όχι τόσο διαδεδομένη όσο τα αγγλικά;
Είναι διαφορετική γλώσσα αλλά η κουλτούρα είναι ίδια. Θεωρώ ότι ο λόγος που η Ελλάδα ανταποκρίθηκε και στα προηγούμενα άλμπουμ ήταν εξαιτίας αυτού. Όλοι οι μεσογειακοί λαοί συνδέονται με τη μουσική -δεν θεωρώ ότι ήταν τυχαίο. Δεν πιστεύω ότι πρέπει να καταλαβαίνεις κάθε λέξη για να νιώσεις το τραγούδι. Μπορώ να ακούσω γερμανική όπερα και παρόλο που δεν καταλαβαίνω τι λένε με παρακινεί συναισθηματικά. Και πιστεύω ότι η σύνδεση που έχω με την Ελλάδα και το ελληνικό κοινό έχει να κάνει στη βάση του με τη Μεσόγειο, μπορείς να την ακούσεις στα άλμπουμ: την έκφραση του συναισθήματος, τη νοσταλγία και τη μελαγχολία. Είναι πράγματα που όλοι οι Μεσόγειοι έχουμε. Αν κοιτάξω στον χάρτη που έχει μεγαλύτερη ανταπόκριση η μουσική μου, είναι σε αυτούς τους λαούς. Θα μπορούσαμε να κάνουμε ολόκληρη περιοδεία με καράβι λοιπόν. (Γελάει.) Δεν πιστεύω ότι ήταν τυχαίο οπότε τώρα που τραγουδάω στα ιταλικά δεν θα έχει μεγάλη διαφορά. Στην πραγματικότητα πιστεύω ότι θα φέρει πιο κοντά τους ανθρώπους.
Διαφέρει από αυτό το κοινό της Βρετανίας;
Το βρετανικό κοινό πραγματικά με εξέπληξε γιατί πίστευα ότι δεν θα υπάρχει κανένα ενδιαφέρον και είναι η χώρα όπου έχει πάει καλύτερα. Έφτασε στο νούμερο ένα στο iTunes και στο Amazon της Βρετανίας. Είναι μερικές σημαντικές στιγμές. Θεωρώ ότι ο λόγος που έχω κοινό στη Βρετανία είναι η "φυγή". Στη Βρετανία δεν ακούν τη μουσική μου για τη νοσταλγία αλλά γιατί είναι μία απόδραση από την πραγματικότητα. Και είναι ενδιαφέρον γιατί δεν έχει σχέση με το ελληνικό και ιταλικό κοινό που την ακούει έχοντας μια αίσθηση οικειότητας γιατί τους αρέσει η νοσταλγία. Με το βρετανικό κοινό είναι το αντίθετο. Έχει πολύ ενδιαφέρον να βλέπεις πώς δύο διαφορετικά κοινά ανταποκρίνονται με διαφορετικό τρόπο.
Οπότε δεν είχες, να φανταστώ, δεύτερες σκέψεις για το ιταλόφωνο άλμπουμ.
Φυσικά και είχα. Όλη μου η ομάδα είχε, όχι μόνο εγώ. (Γελάει.) Μου έλεγαν "είσαι σίγουρος;". Είναι όμως ένα άλμπουμ που δεν ήθελα απλά να κάνω, έπρεπε να το κάνω. Ήταν κάτι πιο δυνατό από μένα. Δεν ήταν μια στρατηγική επαγγελματική επιλογή. Δεν ήταν ότι η δισκογραφική μου ζήτησε να το κάνω στα ιταλικά. Ο πατέρας μου πέθανε πριν από 2,5 χρόνια και ήταν η πρώτη φορά που ένιωσα πραγματικό πόνο. Τίποτα δεν λειτουργούσε, τίποτα δεν βοηθούσε. Η ιταλική μουσική ήταν το μοναδικό πράγμα που με έσωσε. Όταν άκουγα ιταλική μουσική ένιωθα ωραία. Έκλαιγα αλλά ένιωθα ωραία. Με πλήγωνε αλλά ένιωθα οικειότητα, ένιωθα ότι ο πατέρας μου ήταν παρών. Έτσι βρήκα ότι ο μόνος τρόπος για να το διατηρήσω αυτό ήταν αρχικά με το να πάω στην Ιταλία. Μου άρεσε να είμαι στην Ιταλία μετά από αυτό γιατί όλοι ακούγονταν σαν εκείνον, όλοι μύριζαν σαν εκείνον, έμοιαζαν με εκείνον. Ένιωθα λοιπόν πολύ συνδεδεμένος παρόλο που είχε φύγει. Στη διάρκεια που ήμουν εκεί, όσο περισσότερο έγραφα στα ιταλικά τόσο συνδεδεμένος ένιωθα με τον πατέρα μου. Για αυτό το έκανα. Και η εμπειρία ήταν μία από τις πιο σπουδαίες εμπειρίες της ζωής μου.
Μια εβδομάδα πριν βγει το άλμπουμ σκεφτόμουν: "Θεέ μου, τι έχω κάνει". Και με έκανε να ανησυχήσω γιατί έχω πολλούς ανθρώπους που δουλεύουν μαζί μου, που εξαρτώνται κάποιες φορές από το αν τα άλμπουμ πάνε καλά. Αν δεν πάνε καλά τουλάχιστον 25 άνθρωποι δεν θα δουλέψουν την επόμενη χρονιά. Είναι δύσκολο. Είναι μια ευθύνη. Δεν ξέρω όμως, εμπιστεύτηκα το κοινό μας ότι θα το κατανοήσει. Δεν ξέρω αν θα αποκτήσουμε νέο κοινό -δεν είναι το κυριότερο- αλλά πίστεψα ότι οι άνθρωποι που μας ακούν θα το νιώσουν. Γιατί δεν είναι ψεύτικο, δεν είναι "κοίτα τι μπορώ να κάνω, μπορώ να τραγουδήσω στα ιταλικά", είναι αυθεντικό. Προέκυψε από μία αυθεντική ανάγκη ότι ήταν κάτι που έπρεπε να κάνω.
Ήταν ένας τρόπος να τιμήσεις τον πατέρα σου και όχι ένα όνειρο που είχες γενικά;
Το είχα ως όνειρο, από τη στιγμή που ξεκίνησα. Επτά άλμπουμ και 20 χρόνια πριν. Πολλοί μου έλεγαν ότι πρέπει να κάνω ένα ιταλικό άλμπουμ και πάντα απαντούσα: "Θα το κάνω, κάποια στιγμή, αλλά δεν θα το κάνω απλά για να κάνω ένα ιταλόφωνο άλμπουμ. Θα ξέρω πότε είναι η σωστή στιγμή για να το κάνω". Δυστυχώς, ήταν σε μία στιγμή πολύ σημαντική για τη ζωή μου. Για αυτό όμως μου άρεσε που το έκανα, γιατί ήταν σημαντική και όχι απλά "ας δούμε αν μπορώ να κάνω ένα ιταλόφωνο άλμπουμ". Ήταν πολύ αληθινό, η εμπειρία της δημιουργίας του ήταν πολύ αληθινή.
Τραγουδώντας τα κομμάτια του Miss Italia φαντάζομαι φέρνει στο μυαλό σου τον πατέρα σου. Δεν είναι επώδυνο αυτό για εσένα;
Είναι πιστεύω μαγικό. Κρατά τη μνήμη έντονα ζωντανή. Οπότε ναι, αυτό είναι ένα κομμάτι αλλά αυτό το άλμπουμ δεν είναι για τον πατέρα μου. Ο λόγος που έπρεπε να το κάνω είναι σίγουρα ο πατέρας μου αλλά τα τραγούδια δεν έχουν να κάνουν με εκείνον. Μόνο το Sara Siempre Domenica είναι ένα τραγούδι που γράφτηκε για τον πατέρα μου και αυτό είναι το μοναδικό τραγούδι στο άλμπουμ μου που δυσκολεύω να ακούσω. Αυτό είναι το δύσκολο αλλά τα υπόλοιπα αφορούν διαφορετικά πράγματα που ζούσα εκείνη την εποχή. Θα σου πω τι ακριβώς ήταν, ο πατέρας μου ήταν ο λόγος που ήθελα να συνδεθώ με το ιταλικό μου κομμάτι. Ήθελα να καταλάβω ποιος είμαι τώρα που εκείνος δεν είναι εδώ. Πόσο Ιταλός είμαι. (Γελάει.) Ποιες είναι οι ιταλικές μου ρίζες. Αυτό το άλμπουμ είναι περισσότερο μια ανακάλυψη αυτού και για αυτό το ονόμασα Miss Italia. Ήταν η Ιταλία που έλειπε από εμένα και η νοσταλγία μου για την Ιταλία, γιατί μου έλειπε αυτή η σύνδεση και ήταν η στιγμή να την βρω.
Το άλμπουμ αυτό είναι και μία κληρονομιά για τα δικά σου παιδιά, ένας τρόπος να ενώσεις το παρελθόν με το μέλλον.
Εντελώς! Γιατί, ξέρουν ότι είμαι ενθουσιασμένος όταν παρακολουθώ ποδόσφαιρο και στηρίζω την Ιταλία και την στηρίζουν κι εκείνα. Το γνωρίζουν αυτό αλλά το άλμπουμ είναι χειροπιαστό. Η κόρη μου είπε το πιο υπέροχο πράγμα μία εβδομάδα πριν βγει το άλμπουμ. Η σύζυγός μου το έβαλε στο σπίτι να το ακούσει και η κόρη μου μού έγραψε σε ένα μήνυμα: "Μπαμπάκα μόλις άκουσα το άλμπουμ σου. Είναι όμορφο. Πραγματικά ακούγεται σαν να είσαι εσύ". Αυτό είπε και της απάντησα ότι ήταν τόσο υπέροχη πρόταση. Είναι πραγματικό. Δεν είναι απλά ένα ιταλόφωνο άλμπουμ. Αυτό που το παιδί μου έλεγε είναι ότι είναι αυθεντικό. Και αυτή ήταν μία από τις πιο αγαπημένες μου κριτικές για το άλμπουμ. (Γελάει.)
Μιας και ανέφερες την κόρη σου, αναρωτιέμαι πως είναι τα καλοκαίρια για την οικογένειά σου που η βάση σου ουσιαστικά είναι όλος ο κόσμος.
Η σύζυγός μου θα συμφωνούσε σε αυτό. Και τα παιδιά μου. Είναι το καλό και το κακό αυτού που κάνουμε. Μου αρέσει να ταξιδεύω και μου αρέσει να επιστρέφω στο σπίτι. Είναι μία δύσκολη ισορροπία. Προσπαθώ να το κρατήσω τώρα που είμαι 40 χρονών και θέλω να το κρατήσω ειδικά στην Ευρώπη και είμαι εντός και εκτός όσο γίνεται. Αλλά δεν είναι πάντα έτσι τα πράγματα. Συμβαίνει κυρίως όταν κυκλοφορεί ένα νέο άλμπουμ και μετά χαλαρώνει για ένα ή δύο χρόνια. Είναι ένα roller-coaster αλλά είναι όμορφο αν γίνεται σωστά.
Συμβαίνει κυρίως τα καλοκαίρια όμως. Όταν οι άλλοι κάνουν διακοπές με τις οικογένειές τους, εσύ ταξιδεύεις.
Αυτός είναι ο τρόπος της μουσικής. Τα καλοκαιρινά φεστιβάλ έχουν αλλάξει τη βιομηχανία της -υπάρχουν τόσα πολλά φεστιβάλ πια. Παλαιότερα υπήρχαν στο Ηνωμένο Βασίλειο και μερικά στην Ευρώπη αλλά πλέον κάθε χώρα έχει εκατοντάδες φεστιβάλ οπότε είναι καλή εποχή για να δουλέψεις.
Έχεις βρεθεί στην Ιταλία μετά την κυκλοφορία του άλμπουμ;
Ναι έχω πάει αρκετά και ήταν καταπληκτικά. Η υποδοχή του ήταν ωραία. Αυτό ήταν στην πραγματικότητα το πιο τρομακτικό, το ιταλικό κοινό σε σχέση με το βρετανικό κοινό. Το βρετανικό κοινό δεν έχει προσδοκίες ακούγοντας τα ιταλικά αλλά το ιταλικό κοινό θα λέει "για να δούμε αν μπορεί να το κάνει". (Γελάει.) Μέχρι τώρα φαίνεται ότι αρέσει σε όσους το ακούνε.
Είπες πριν ότι τώρα βρήκες "ποιος είσαι". Θεωρείς σημαντικό να επιστρέφουμε στις ρίζες μας και ειδικά για τους καλλιτέχνες;
Δεν θεωρώ ότι βρήκα ποιος είμαι αλλά ανακάλυψα περισσότερα για το ποιος είμαι και πάντα υπάρχουν κι άλλα. Αυτή είναι η ζωή. Αν ανοίγεις την καρδιά σου και το μυαλό σου, πάντα θα ανακαλύπτεις κάτι παραπάνω για τον εαυτό σου. Για αυτό και το ταξίδι είναι τόσο σημαντικό. Κάθε φορά που ταξιδεύεις μαθαίνεις κάτι για τον εαυτό σου που δεν γνώριζες μέχρι τότε. Κάθε φορά. Είτε είναι καλό είτε κακό αλλά πάντα μαθαίνεις κάτι. Το ίδιο συμβαίνει και όταν φτιάχνεις ή δημιουργείς κάτι, θα βιώσεις μια νέα πτυχή σου, θα μάθεις κάτι για τον εαυτό σου. Όταν φτιάχνεις ένα άλμπουμ πάντα μαθαίνεις μια νέα πλευρά του εαυτού σου. Αυτό ήταν αρκετά ακραίο γιατί ήταν μία πολιτισμική αφύπνιση. Πάντα ήξερα ότι ήμουν Ιταλός, ένιωθα Ιταλός, τη στιγμή που πατάω το πόδι μου στην Ιταλία νιώθω σαν στο σπίτι μου, όταν βλέπω την ποδοσφαιρική ομάδα της Ιταλίας βλέπω τα αδέρφια μου και το νιώθω οικείο, τη στιγμή που μυρίζω ιταλική μαγειρική νιώθω σπίτι μου. Εξερεύνησα όμως, θα έλεγα, την εσωτερική μου ιταλική πλευρά και όχι την επιφανειακή για να το βρω κι αυτό ήταν καινούριο.
Όταν ολοκληρώνεται η παραγωγή του άλμπουμ, υπάρχει μαζί και μία θλίψη;
Το αντίθετο. Είναι σαν να τελειώνεις ένα ωραίο γεύμα. Νιώθεις ικανοποιημένος. Δεν νιώθω ποτέ θλίψη. Συνήθως νιώθω θλίψη στην αρχή. Για αυτό και γράφω το άλμπουμ. (Γελάει.). Μόλις ολοκληρωθεί, είναι ένα υπέροχο συναίσθημα. Μετά από λίγο, θέλεις να το ξανακάνεις. Υπάρχει μια συνέντευξη του Paul McCartney όπου τον ρωτάνε ποιο είναι το πιο αγαπημένο του τραγούδι από αυτά που έχει γράψει και απάντησε: "Δεν το έχω γράψει ακόμα". Και αυτό είναι το συναίσθημα, πάντα θέλεις να κάνεις το επόμενο. Όταν τελειώνει, τελειώνει για σένα. Εγώ δεν ζω τώρα το Miss Italia μου, το ζούσα για δύο χρόνια. Είναι σαν να ολοκληρώνεις ένα βιβλίο, τώρα το διαβάζεις εσύ, είναι η σειρά σου να το ζήσεις. Το δικό μου μέρος ολοκληρώθηκε. Έχει ενδιαφέρον αυτό!
Οπότε τώρα γράφεις τα νέα σου τραγούδια ή απολαμβάνεις το ταξίδι του νέου άλμπουμ;
Και τα δύο. Απολαμβάνω το ταξίδι το ταξίδι του Miss Italia που έχει πλέον ξεκινήσει αλλά έχω αρχίσει και να γράφω κι άλλα πράγματα. Είναι κι αυτό διασκεδαστικό. Νομίζω ότι αυτή είναι η φύση της δουλειάς μας.
Ίσως ένα άλμπουμ σε μία άλλη γλώσσα;
(Γελάει.) Ένα ελληνόφωνο άλμπουμ.
Γιατί όχι; Πιστεύω ότι μιλάς λίγα ελληνικά.
Το βρίσκω τόσο δύσκολο. Δεν ξέρω γιατί αλλά, πάντα θεωρώ ότι θα καταλάβω γιατί καταλαβαίνω τους Έλληνες, την κουλτούρα τους αλλά δεν καταλαβαίνω τη γλώσσα τους. Πάντα θεωρώ ότι θα μπορέσω να καταλάβω γιατί, ξέρεις, λένε "una faccia una razza" αλλά τη στιγμή που μιλούν Έλληνες, τίποτα. (Γελάει.) Δεν καταλαβαίνω τίποτα, είναι απαίσιο.
Οπότε πάει το ελληνόφωνο άλμπουμ. Κάποια άλλη γλώσσα;
Δεν με βλέπω να κάνω άλλο ιταλόφωνο άλμπουμ, για να είμαι ειλικρινής. Γιατί αυτή η σημαντική στιγμή στη ζωή μου ήταν ο λόγος που το έκανα. Το επόμενο είναι σίγουρα αγγλόφωνο.
Κλείνοντας, θέλω να σταθώ σε αυτό που έλεγες αναφορικά με την ευθύνη που έχεις απέναντι στους ανθρώπους που δουλεύουν μαζί σου. Επειδή πάντα αναφέρεσαι στην ομάδα σου. Και έχω την αίσθηση ότι κι εκείνοι στο ανταποδίδουν ακολουθώντας σε σε κάθε επιλογή.
Είμαι πολύ τυχερός που με εμπιστεύονται και κάποιες από τις τρελές μου ιδέες. Είναι όμως και μία ευθύνη είτε μου αρέσει είτε όχι. Είμαστε ένα περιπλανώμενο τσίρκο και για να επιβιώσουμε θα πρέπει να συνεχίσουμε να ταξιδεύουμε και να κάνουμε συναυλίες. Αυτό κάνουμε. Το σκέφτομαι έτσι και μου αρέσει. Είναι ένα από τα πράγματα που με κρατά ξάγρυπνο τις νύχτες. Όχι γιατί το μισώ αλλά γιατί νοιάζομαι. Οπότε θέλω να δουλεύω για όλους μας. Θέλω να κάνω τη μουσική που θέλω να κάνω αλλά επίσης ελπίζω κάθε φορά ότι θα νοιαστούν και πολλοί άνθρωποι για αυτό που κάνουμε και όλοι μπορούμε να πάμε για δουλειά και να συνεχίσουμε αυτό που κάνουμε.
Καταλαβαίνω πως η επιτυχία δεν σε έχει αλλάξει. Νοιάζεσαι το ίδιο όπως και στο ξεκίνημά σου για τους ανθρώπους που δουλεύετε μαζί.
Δεν πιστεύω ότι η επιτυχία και το χρήμα αλλάζει τους ανθρώπους. Υπογραμμίζει αυτό που ήδη υπάρχει. Αν ήσουν εγωιστής πριν από την επιτυχία σου, όταν κάνεις επιτυχία όλοι θα δουν ότι παραμένεις ένας εγωιστής. Αν νοιάζεσαι για πράγματα πριν από την επιτυχία σου, όταν κάνεις επιτυχία οι άλλοι θα δουν ότι νοιάζεσαι για πράγματα. Δεν σε αλλάζει απλά ενισχύει αυτό που είσαι. Αυτή είναι η δική μου εμπειρία. Βλέπω απαίσιους ανθρώπους να κάνουν επιτυχία και να παραμένουν απαίσιοι και βλέπω υπέροχους ανθρώπους που κάνουν επιτυχία να παραμένουν υπέροχοι.
*Ο Jack Savoretti θα εμφανιστεί με το συγκρότημά του την Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου στο Δημοτικό Θέατρο Λυκαβηττού και το Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου στη Μονή Λαζαριστών.
