Με αφορμή την μετάφραση από την ίδια στη γλώσσα μας, του βιβλιου Πάντα Ήρωες, του Fabien Marsand
Ήταν μια έκπληξη να δούμε το όνομα της Χάρις Αλεξίου στο εξώφυλλο ενός βιβλίου που ο τίτλος του δεν ομοιοκαταληκτεί σε τίποτε με την φωνή και τα τραγούδια της σημαντικής Ελληνίδας ερμηνεύτριας. Fabien Marsand “Πάντα ήρωες”, μετάφραση, Χάρις Αλεξίου, εκδ. Μεταίχμιο.Το βιβλίο περιγράφει έναν προσωπικό άθλο: ο συγγραφέας του, γνωστός με το ψευδώνυμο Grand Corps Malade, είναι ένας τραγουδοποιός και ποιητής και απο τους πλέον δημοφιλείς Γάλλους καλλιτέχνες, τιμημένος μάλιστα με τον τίτλο του ιππότη του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων, το 2008. Ένα ατύχημα, τον οδήγησε στην ακινησία,οι γιατροί του εξήγησαν οτι δεν θα περπατούσε ποτέ ξανά. Ωστόσο ύστερα από έναν χρόνο εντατικής θεραπείας και επίμονης προσπάθειας, ο Fabien Marsand, διέψευσε τις προβλέψεις τους. Περπάτησε. Και έκανε αυτή την εμπειρία του βιβλίο. Η Χάρις Αλεξίου μετέφρασε και μας προτείνει αυτή τη συγκλονιστική μαρτυρία του Grand Corps Malade. Σ΄ενα βιβλίο με χιούμορ, περιπαικτική διάθεση και πολύ συναίσθημα. Αυτή ήταν και η αιτία να την αναζητήσουμε και να την ρωτήσουμε για ότι μας ξάφνιασε: την επιλογή και την μετάφραση ενός Γαλλικού βιβλίου. Η πρώτη ερώτηση δεν θα μπορούσε να είναι άλλη...
Ήταν μια έκπληξη για μας, να δούμε το όνομά σας, στην μετάφραση του βιβλίου του Fabien Marsaud “Πάντα ήρωες”. Αλλά ας αρχίσουμε απο την ιδια την γλώσσα: Πως ξεκίνησε η γνωριμία σας μαζί της; υπάρχει κάτι που σας εκφράζει περισσότερο σ αυτήν; Περισσότερο την ακούτε ή την διαβάζετε;
Από τα μαθητικά μου χρόνια κόλλησα με την γλώσσα. Μετά ήρθαν τα Γαλλικά τραγούδια, μετά τα ταξίδια μου στο Παρίσι, μετά οι συναυλίες μου, μετά οι φιλίες μου εκεί. Άρχισα να πηγαίνω πιο συχνά, να μένω περισσότερο, να νιώθω πιο οικεία, να γνωρίζω την πόλη, χωρίς την βιασύνη της τουρίστριας, να γνωρίζω τους σύγχρονους καλλιτέχνες και κυρίως να μιλάω την γλώσσα. Σίγουρα καταλαβαίνω περισσότερα απ’ ότι μπορώ να μιλήσω και μου αρέσει ακόμη μέχρι σήμερα να την ανακαλύπτω
Τι σας τράβηξε σ αυτο το βιβλιο, γιατι θελησατε να το μεταφράσετε εσείς και να το μοιραστήτε με το ελληνικό κοινό;
Με το βιβλίο αυτό γνώρισα έναν κόσμο που τον ήξερα μόνο “φωτογραφικά”, τον κόσμο των ανθρώπων με ειδικές ανάγκες.. Τα άτομα αυτά που μέσα σε μια στιγμή βλέπουν την ζωή τους να αλλάζει, παραμένοντας όμως κατά τα άλλα οι ίδιοι άνθρωποι. Δεν είναι μόνο οι αδυναμία τους να κινηθούν αλλά και όλες οι υπόλοιπες λειτουργίες τους είναι μια καθημερινή δοκιμασία γι’ αυτούς αλλά και τους οικείους τους. Για μένα δεν είναι το βιβλίο που έγραψε ένας Γάλλος αλλά ένας νέος άνθρωπος που έχασε την αυτονομία του και την ελευθερία να πάει το σώμα του και κατά προέκταση και την ζωή του εκεί που αυτός θέλει. Είδα πως παιδιά είκοσι χρόνων βρίσκονται καθηλωμένα σε ένα καροτσάκι και τα όνειρα που κάνουν πρέπει να τα στριμώξουν μέσα στις δυνατότητες που τους δίνει η μη δυνατότητα τους να είναι αυτόνομοι. Να κάνουν μπάνιο, να ανεβούν στο κρεβάτι τους, να περιποιηθούν την υγιεινή τους ακόμη και τις φυσικές τους ανάγκες.
Υπήρξε κάτι που σας δυσκόλεψε στην μετάφρασή του;
Η σχετικά πρόσφατη εμπειρία μου από το ατύχημα του αδελφού μου, που έζησα από κοντά, με έκανε να κατανοήσω την ιδιαίτερη γλώσσα των ιατρικών όρων. Ο καθηγητής ορθοπεδικής κύριος Παναγιώτης Σουκάκος που το διάβασε βρήκε την μετάφραση απολύτως σωστή. Κατά τα άλλα έπρεπε να φέρω στα δικά μας μέτρα την σύγχρονη γλώσσα- καμιά φορά σε αργκό- των πιτσιρικάδων. Το έψαξα πολύ αυτό και τα κατάφερα. Η γλώσσα του Φαμπιέν ήταν εύκολη ντοκιμανταιρίστικη με χιούμορ και γλύκα.
Έχετε τραγουδήσει στα Γαλλικά σε πολλά και σημαντικά θέατρα και εκδηλώσεις. Πως είναι να τραγουδάς σε μια άλλη γλώσσα απο την μητρική σου, ποιο ειναι το αίσθημα της Γαλλικής γλώσσας ώς τραγούδι;
Έχει σημασία να νιώθεις οικεία με μια γλώσσα που τραγουδάς. Βέβαια η μουσική μας βοηθά πολύ στην εκφορά του λόγου. Υπάρχουν τραγούδια που μπορώ να τα πω κι άλλα που με δυσκολεύουν. Δεν θα διάλεγα πάντως να πω ένα τραγούδι που να πηγαίνει κόντρα στον ψυχισμό μου και στην δική μου εκφραστική κατανόηση.
Αλήθεια απο το πλούσιο πάνθεον της Γαλλικής τι μουσικούς και μουσικές θαυμάζετε;
Από την εποχή της Εντιθ Πιαφ και της Ζυλιέτ Γκρεκό μέχρι τον Αλαιν Μπασούνγκ και τον Γκραν κορ Μαλαντ που ακούω, έχουν αλλάξει πολλά στο Γαλλικό τραγούδι. Εγώ μένω σε λίγους και καλούς αλλά κυρίως στους παλιούς. Δεν θα πάψω όμως ποτέ να ακούω τον Φερέ.
Εχετε ένα βιογραφικό τόσο πλούσιο που δεν αφήνει και πολλά περιθώρια για ερωτήσεις. Πείτε μου λοιπόν τι δεν έχετε κάνει και θα θέλατε πολύ...
Α... τι να σας πω; Οι επιθυμίες μου με τον χρόνο που περνά είναι ασαφείς πια . Το μόνο που θέλω είναι να αφήνομαι στα πράγματα. Να αιφνιδιάζομαι από τις δημιουργίες των νέων και αν χωράω κι εγώ λίγο εκεί να τους δίνω την πείρα μου και να ...τσιμπολογάω κι εγώ απ΄ αυτούς, χαχαχα.
Και τέλος: τι ετοιμάζετε για το καλοκαιρι.
Θα ασχοληθώ με το αγαπημένο μου χόμπυ . Θα κάνω συναυλίες με την Τάνια και με τους Nouveau sextet.
Σχετικά θέματα:
Συνομιλώντας... με την Βάσω Τρίγκα
Συνομιλώντας... με την Ανθή Δοξιάδη
