Η χορογράφος της παράστασης The Space Cadet που παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης στις 17 και 18 Μαΐου, μιλάει αποκλειστικά στο madamefigaro.gr.
To The Space Cadet είναι μια εμπειρία που ξεπερνά τα όρια όχι μόνο της βαρύτητας αλλά και της φαντασίας.Η pop up παράσταση χορού που απέσπασε την τέταρτη θέση στα διεθνή βραβεία φωτισμού [d]arc awards, και έχει παρουσιαστεί σε εμβληματικές τοποθεσίες όπως το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, τα υψίπεδα του Ψηλορείτη και την ορεινή Βωβούσα, προσγειώνεται αυτό το Σαββατοκύριακο στη σκηνή του Ιδρύματος Μιχάλη Κακογιάννη.
Η δημιουργός της, Χλόη Αλιγιάννη, μιλάει στο madamefigaro.gr και εξηγεί πόσο πολύ μια αποστολή στο διάστημα μπορεί τελικά να προσομοιάζει με ένα ταξίδι στον εσωτερικό μας κόσμο.
Ποια ήταν η έμπνευση πίσω από την παράσταση "The Space Cadet”;
ΧΛΟΗ ΑΛΙΓΙΑΝΝΗ: Η ιδέα για το έργο γεννήθηκε μέσα από την προσωπική μου καθημερινότητα στο Λονδίνο, όπου, όπως και ο αστροναύτης, βίωνα την εμπειρία του να βρίσκεσαι "εκτός βάσης". Ήταν μια συνθήκη φορτισμένη από τη νοσταλγία, αλλά και από την αντίφαση ανάμεσα στο έντονα αστικό και τεχνολογικά επιταχυμένο περιβάλλον και την εσωτερική ανάγκη για απλές, ουσιαστικές εμπειρίες – όπως η επαφή με τη φύση.
Τι συμβολίζει το ταξίδι του αστροναύτη;
Για μένα, ο αστροναύτης συμβολίζει δύο αντιθετικές αλλά κι εξίσου δυνατές ανάγκες: για σύνδεση αλλά και ελευθερία. Πρόκειται για έναν ταξιδιώτη που ξεπερνά τα προσωπικά του όρια και τους φυσικούς περιορισμούς του, σε μια διαδικασία βαθιά εσωτερική. Την ίδια στιγμή, όμως, το ταξίδι του δεν θα ήταν δυνατό χωρίς την απόλυτη εξάρτηση κι εμπιστοσύνη στους άλλους – ένα άφημα που βασίζεται στην αίσθηση του "ανήκειν". Με έναν συμβολικό τρόπο, αυτή η λεπτή ισορροπία ανάμεσα στο άτομο και την ομάδα είναι κάτι στο οποίο καλούμαστε να εξασκούμαστε και στη ζωή και μέσα στις κοινωνίες μας.
Η παράσταση έχει βραβευτεί για τους φωτισμούς της στα διεθνή βραβεία φωτισμού [d]arc awards]. Τι ρόλο παίζει το φως στην εξέλιξη της ιστορίας;
Όλη η δράση του έργου συμβαίνει μέσα στον περιορισμένο, κυκλικό χώρο ενός σκάφους, το οποίο και σχεδίασα με βάση κατασκευές δορυφόρων διαφόρων δεκαετιών, το εσωτερικό του διαστημικού σταθμού και με λίγα στοιχεία από τη ζωή του πλανήτη μας. Ο χώρος αυτός έχει φωτιστεί αρχιτεκτονικά από την Άννα Σμπώκου, με την οποία συνεργαζόμαστε ήδη από όταν ήμασταν και οι δυο στο Λονδίνο. Ως αποτέλεσμα του φωτισμού, ο χώρος μεταμορφώνεται σε υπο-χώρους και συνθήκες μέσα στις οποίες συμβαίνει η δράση.
Ενώ ήθελα να υπάρχει στοιχείο τεχνολογίας στην παράσταση, έχω συνειδητά επιλέξει να μην επεκταθεί αυτό σε όλες τις δυνατότητες της σημερινής εποχής με βιντεοπροβολές, mapping και τα λοιπά ώστε να μείνει ο σκηνικός χώρος με μια πιο αναλογική αίσθηση. Ακόμα και η περιστροφή του σκηνικού συμβαίνει χειροκίνητα. Δε θα μπορούσε το φως βέβαια να μην έχει κεντρικό ρόλο ως δομικό συστατικό του σύμπαντος! Το παιχνίδι με το φως και το σκοτάδι λοιπόν είναι και ο πυρήνας της παράστασης και κινούν την δραματουργία. Αλλάζουν τη σχέση του ερμηνευτή με τον χώρο και συνεπώς και με τον θεατή, κάνοντας εφικτή την δημιουργία χώρων και ενός τύπου ‘μοντάζ’ επί σκηνής. Θέλαμε να απομονώσουμε, να πλαισιώσουμε δράση, να εξαφανίσουμε και να φανερώσουμε, να δώσουμε κίνηση. Να δημιουργήσουμε κυριολεκτικά και μεταφορικά περιβάλλοντα.
Το "The Space Cadet” μάς προσκαλεί σ’ ένα ταξίδι στο άπειρο του διαστήματος, αλλά μάς καλεί να κοιτάξουμε και μέσα μας. Πόσο εύκολη είναι η ενδοσκόπηση σ’ έναν κόσμο γεμάτο περισπασμούς;
Εύκολη δεν είναι σίγουρα όταν το να μείνει κανείς όντως με τον εαυτό του είναι πλέον πολυτέλεια. Όλα γύρω μας διεκδικούν την προσοχή μας, τον χρόνο μας και την ιδιωτικότητά μας. Είναι όμως πλέον απόλυτα απαραίτητο να συμβεί αυτό το ‘κλείσιμο της πόρτας’ - έστω και για λίγο - όσο δυνατά και να χτυπά ο έξω κόσμος. Κάπου εκεί κρύβεται ο πυρήνας του καθενός μας, τα τραύματα του, τα ταλέντα, οι επιθυμίες και η μοναδικότητά μας. Μας χρειάζεται περισσότερος χρόνος όπου δρούμε, σκεφτόμαστε, ζούμε χωρίς κανείς να γνωρίζει γι’ αυτό, ως πρωταγωνιστές και όχι σκηνοθέτες, και με την πλήρη συνείδηση ότι ο χρόνος μας εδώ είναι πεπερασμένος.
Κατά τη διαδικασία της δημιουργίας του "The Space Cadet” αισθάνθηκες κάποια προσωπική μετατόπιση, μια αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο βλέπεις τον κόσμο;
Η δημιουργία του έργου συνέπεσε με την επιστροφή μου στην Ελλάδα και με τις συνθήκες εγκλεισμού της πανδημίας. Μεταβατικές καταστάσεις τις οποίες συνόδευσε για εμένα το The Space Cadet και από τις οποίες έχω μετακινηθεί γεωγραφικά αλλά και εσωτερικά. Η πιο μεγάλη μετατόπιση έχει έρθει μέσα από τα μαθήματα που έχω πάρει από την συνεργατική διαδικασία και την τριβή με την ομάδα των συντελεστών. Οι διαπροσωπικές σχέσεις δηλαδή. Εργαλεία για σύνδεση με τους άλλους. Το πώς χτίζονται συνεργασίες και σχέσεις που εξελίσσονται μέσα στον χρόνο, την εμπιστοσύνη, τον χώρο για αναδίπλωση της ατομικότητας μέσα στην ομάδα, τη ρήξη και την επούλωση, τον περιορισμό του εγωισμού, την ευθύνη, το ρίσκο, τη χαρά του να μοιράζεσαι ένα βαθιά προσωπικό όραμα και να αφήνεις κι άλλους να μπουν δημιουργικά σε αυτό. Το πρότζεκτ με έκανε να εκτιμήσω αυτά τα στοιχεία και να επιδιώκω πλέον αυτήν την ανθρώπινη διάσταση στο εργασιακό περιβάλλον ως αδιαμφισβήτητο κομμάτι της δουλειάς μας αλλά και ως αξίες έξω από το στούντιο στην ζωή γενικώς.
Για τη δημιουργία της παράστασης συνεργάστηκες, μεταξύ άλλων, με την Mindy Howard, η οποία είναι εκπαιδεύτρια τουριστών αστροναυτών από την Inner Space Training. Πες μας λίγα λόγια γι’ αυτή τη συνεργασία.
Οι συζητήσεις μου με την Mindy ξεκίνησαν όσο ακόμη ήμουν Αγγλία. Επικοινώνησα μαζί της έχοντας δει μια ομιλία στο TedX και αμέσως ήταν πολύ ανοιχτή στο να συμβάλλει. Το αντικείμενό της μου είχε φανεί πολύ μοναδικό. Έχει μια πολυσύνθετη καριέρα και σπουδές κι έχει πλέον δημιουργήσει ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης τουριστών αστροναυτών που αφορά το κομμάτι της ψυχολογικής προετοιμασίας για ένα διαστημικό ταξίδι και όχι μόνο. Στην αρχή σκέφτηκα - "μα πόσους τουρίστες αστροναύτες ξέρω;” - αλλά μετά κατάλαβα πως για να υπάρχει ήδη κάτι τέτοιο κάτι θα σημαίνει για το τι θα προκύψει στο μέλλον. Έπειτα μ’ ενδιέφερε πολύ να μάθω πώς βλέπει εκείνη τη βιομηχανία, τις γνώσεις και τη φιλοσοφία της γύρω από το αντικείμενο. Ουσιαστικά, αυτό που έχουμε κάνει μαζί είναι πολλές συζητήσεις οι δυο μας αλλά και μετέπειτα με τον χορευτή Γιάν Άγγελο Αποστολίδη. Γύρω από το τι συμβαίνει φυσιολογικά και ψυχολογικά σε ένα διαστημικό ταξίδι στον άνθρωπο και τη φύση του ταξιδιού γενικά. Συζητήσεις που κάπως πάντα στο τέλος κατέληγαν σε θέματα φιλοσοφίας, οικολογία και ψυχολογία το οποίο βρήκα πολύ όμορφο από κάποιον που βρίσκεται στη δική της θέση. Με είχε κεντρίσει επίσης το γεγονός πως έχει ονομάσει την εταιρία της Inner Space Training, αφήνοντας χώρο για την εσωτερικότητα που μπορεί να έχει ένα εξωστρεφές ταξίδι στο διάστημα. Κι επίσης η Mindy είναι κυριολεκτικά μια αληθινή space cadet (εκπαιδευόμενη αστροναύτης)! Είναι, δηλαδή, σε φάση προετοιμασίας για πτήση στο διάστημα που θα γίνει το 2029.
Έχεις εργαστεί πολλά χρόνια στο Λονδίνο. Πόσο σε άλλαξε, σαν άνθρωπο αλλά και σαν καλλιτέχνη αυτό το ταξίδι; Και πώς ήταν η επιστροφή στην Ελλάδα;
Πέρασα 11 χρόνια της ζωής μου στο Λονδίνο,18-30 χρονών, μια ζωή. Είναι σημαντικά αυτά τα χρόνια και σμιλεύτηκα πολύ σαν άνθρωπος εκεί. Στις ηλικίες αυτές δεν μπορείς να πεις εύκολα πώς ήσουν πριν και πώς άλλαξες μετά γιατί είναι χρόνια έντονης διαμόρφωσης έτσι κι αλλιώς. Σίγουρα θα ήμουν άλλος άνθρωπος χωρίς το ταξίδι αυτό. Εκεί σπούδασα, εκεί εργάστηκα για πρώτη φορά. Εκεί ουσιαστικά βγήκα στον έξω κόσμο και ανεξαρτητοποιήθηκα, μέτρησα τις δυνάμεις μου, έτρεξα πάρα πολύ, έχασα το πέρασμα του χρόνου, στριμώχτηκα όσο ποτέ σε τρένα, χάθηκα, βρέθηκα, έκανα φίλους ζωής από όλον τον πλανήτη, βρέθηκα αντιμέτωπη με μια άλλη κοινωνία και κουλτούρα, εκτίμησα την αξία της άλλης οπτικής γωνίας και του να είσαι κάπου περαστικός αλλά και το δώρο του να νιώθεις πως ανήκεις σε έναν τόπο. Σε ένα κομμάτι μου θα είμαι πάντα Λονδρέζα. ‘Οποια εργασιακή ηθική, ανοιχτομυαλιά, προσαρμοστικότητα καθώς και άπειρα καλλιτεχνικά ερεθίσματα τα οφείλω σε αυτήν την πόλη.
Το Λονδίνο όμως, όπως όλες οι μεγάλες μητροπόλεις, είναι γεμάτο από ανθρώπους που ψάχνουν γι’ αυτό το συναίσθημα του "ανήκειν” μέσα στο χάος μικροκοινοτήτων των εκατομμυρίων. Κάποια στιγμή τα μεγέθη και οι κοινωνικές αντιθέσεις άρχισαν να με πιέζουν έντονα και η αίσθηση πως υπάρχει για μένα ένας τόπος στον οποίον κατά κάποιον τρόπο ανήκα αλλά δεν γνώριζα πραγματικά μου προκαλούσε συναισθήματα αποξένωσης και νοσταλγίας.
Έτσι κι έφυγα από το Λονδίνο, λοιπόν, όταν άρχισα να νιώθω μετέωρη και πως δεν με χώρα ο τόπος. Αξιολόγησα τι συστατικά χρειάζομαι σαν άνθρωπος για να νιώθω καλά και να δημιουργώ και για μένα αυτά βρίσκονται στην Ελλάδα. Δεν έχουν να κάνουν καθόλου με την οικονομία ή τις ευκαιρίες, αλλά με την ιεράρχηση των αξιών και των συστατικών μιας πλήρους ζωής. Το σχετίζεσθαι, το φως, ο αυθορμητισμός, η τροφή, η κοινότητα, η φύση. Για μένα η επιστροφή στην Ελλάδα και η σύνδεση όλων των γεωγραφικών περιόδων της ζωής μου, σαν ένα παζλ, σημαίνει πραγματική ωρίμανση και εσωτερική ευθυγράμμιση. Νιώθω φυσικά πιο πηγαία δημιουργική από ποτέ.
