"Να γελάμε όσο μπορούμε πιο δυνατά"
Ας κάνουμε μια σκέψη. Τι θα είχε συμβεί στον τόπο μας εάν μια γυναίκα έβγαινε και έλεγε δημόσια όσα είπε η Μαντόνα για τη Χίλαρι.
Αν έλεγε δηλαδή πως θα προβεί σε σεξουαλική πράξη ("blowjob", είπε η Μαντόνα) προς όποιον ψηφίσει τον τάδε ή προς όποιον κάνει το δείνα;
Δεν είναι δύσκολη η απάντηση. Η πλειοψηφία των αντρών θα την εξύβριζε ως πρόστυχη και η πλειοψηφία των γυναικών θα την κατάγγειλε για προβολή της γυναικείας προσωπικότητας ενώ η Γενική Γραμματεία Ισότητας θα ζητούσε την απαγόρευσή της από κάθε μέσο και την καταδίκη της από όλους μέχρις ότου ζητήσει δημοσίως συγνώμη! Κι όσοι θα γέλαγαν με τη φράση αυτή, όπως θα ήταν φυσικό, θα το έκαναν σιωπηλά μη και μπλέξουν με την τρέλα. Αυτά θα συνέβαιναν στην Ελλάδα του 2016, μην έχετε καμία αμφιβολία. Τα είδαμε άλλωστε και με την περίφημη διαφήμιση της Άντζελα Δημητρίου για τα Jumbo – που δεν συμπαθώ μεν αλλά αυτός δεν ήταν λόγος για να μην γελάσω με τη ψυχή μου με την διαφήμιση που ήταν δίχως αμφιβολία εξαιρετική.
Όχι αυτά δεν συνέβαιναν στην Ελλάδα πάντα. Αυτές οι υστερικές αντιδράσεις, που καταδεικνύουν την υποκριτική συντηρητικοποίηση της κοινωνίας, έχουν οξυνθεί τα τελευταία 2 χρόνια.
Βλέπετε η πολιτική κατάσταση σήμερα δεν έχει επιφέρει μόνο τεράστια οικονομική βλάβη και μια θεσμική διολίσθηση πρωτοφανή στην περίοδο της μεταπολίτευσης, αλλά έχει συντηρητικοποιήσει την κοινωνία οδηγώντας την σε συμπεριφορές που ανήκαν σε περασμένες εποχές. Κι επειδή αυτή η διαδικασία γίνεται αθόρυβα και επιβάλλεται με αδιόρατους τρόπους, είναι και πιο επικίνδυνη και το πιο δύσκολα αντιμετωπίσιμη. Κι αν υπάρχει ένας τρόπος να το αντιμετωπίσουμε δεν είναι άλλος από το να το αναδεικνύουμε με κάθε ευκαιρία, πριν γίνει συνήθεια και κοινωνική νόρμα.
Βασικός μηχανισμός της συντηρητικοποίησης της κοινωνίας είναι η δαιμονοποίηση του χιούμορ. Κι αυτό είναι ίσως πιο ορατό.
Στην περίοδο της διακυβέρνησης των τελευταίων δύο ετών το χιούμορ δεν είναι ανεκτό. Οι επιθέσεις από δήθεν απλούς πολίτες σε σκιτσογράφους είναι καθημερινή πρακτική. Ενώ δεν είναι καθόλου σπάνιο να βγάζει ανακοίνωση το κόμμα ζητώντας την καταδίκη κάποιου που έγραψε πχ στο facebook κάτι αστείο που ένιωσαν πως τους έθιγε! Και η απάντηση "εξαρτάται από το χιούμορ" δεν είναι καθόλου πειστική. Η σάτιρα, το αστείο, δεν διαχωρίζεται σε αποδεκτό και σε μη αποδεκτό από την κυβέρνηση. Ή είναι αποδεκτό ή δεν είναι. Εξάλλου η απελευθέρωση της κοινωνίας, έγινε μέσα από το χιούμορ. Και πρώτος διδάξας δεν είναι άλλος από τον Αριστοφάνη. Και η ελληνική κοινωνία ήταν μια κοινωνία με έντονο το αριστοφανικό στοιχείο.
Μην μας κάνει εντύπωση η δαιμονοποίηση του χιούμορ. Το χιούμορ ήταν πάντα εχθρός των καθεστώτων που προσπαθούν να ελέγξουν την κοινωνία, των καθεστώτων που ρέπουν προς τον ολοκληρωτισμό. Ένα από τα κλασσικά βιβλία καταγγελίας του ολοκληρωτισμού, είναι το "Αστείο" του Κούντερα. Η ιστορία είναι απλή: ένα μέλος του κόμματος κάνει μια πλάκα, γράφει κάτι που το θεωρούσε αστείο στην κοπέλα του. Αυτό το "αστείο" όμως δεν το βρίσκει καθόλου "αστείο" το καθεστώς. Κι έτσι ξεκινά ο Γολγοθάς του μέχρις ότου χάνει τα πάντα και καταλήγει σε φυλακές για εχθρούς του καθεστώτος.
Για να μην βρεθούμε λοιπόν αντιμέτωποι με μυθιστορηματικές καταστάσεων, ας κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας για να εμποδίσουμε αυτή την ύπουλη και υποκριτική συντηρητικοποίηση της κοινωνίας.
Και να γελάμε! Ω ναι, να γελάμε όσο μπορούμε πιο δυνατά. Αυτό είναι προϋπόθεση.
Πως το είπε λοιπόν η Madonna; "I'm really good".
*Η Αφροδίτη Αλ Σάλεχ σπούδασε Ψυχολογία (ΑΠΘ), Θέατρο (ΒΕΑΚΗ) και πολιτικές επιστήμες (ΝΟΠΕ), ενώ έκανε το μεταπτυχιακό της με διπλωματική "Κέντρο της Αθήνας - Μια έκθεση στο φόβο και στην πόλωση", στο City University of London. Τα βιβλία της, "Το μάτι της λίμνης" και "Ο Βεσάρος" έχουν εκδοθεί από τις εκδόσεις ΕΣΤΙΑ και ΩΚΕΑΝΙΔΑ αντίστοιχα. Αρθρογραφεί στο Capital.gr
