Τι έχει αλλάξει στον τρόπο που συναντάμε ο ένας τον άλλο στο μέτωπο των σχέσεων που λέγεται ραντεβού;
Τα πράγματα στην παιδική χαρά δεν είναι πια όπως τα θυμόμαστε. Όταν μεγάλωνα, ήταν OK για ένα αγόρι να τραβάει τις κοτσίδες σου, οι μεγάλοι μάς πληροφορούσαν με νόημα ότι "του αρέσεις, γι’ αυτό σε πονάει". Σήμερα διάβασα για άλλη μία φορά ένα κείμενο για το πόσο λάθος μηνύματα είχαν περάσει στο υποσυνείδητό μας με αυτή τη νοοτροπία. OK, ήταν ένα άρθρο για το φεμινισμό. Αλλά, αν το σκεφτεί κανείς, είτε λόγω χειραφέτησης είτε λόγω κρίσης, όλα λίγο ή πολύ έχουν αλλάξει στον τρόπο που σχετιζόμαστε με το άλλο φύλο. Εάν εκείνος πληρώσει στο πρώτο ραντεβού ή εάν του ανοίξεις εσύ την πόρτα, τι είδους κώδικα χρησιμοποιείς και πώς μεταφράζεται από τον άλλο; Η αλήθεια είναι πως, ενώ όλα γύρω μας αλλάζουν, ένα πράγμα μένει σταθερό: όλοι μας έχουμε απλά ανάγκη να μας αγαπούν και να μας αποδέχονται. Έχοντας αυτό στο μυαλό μας, μπορούμε να δούμε κάτω από ένα πιο ψύχραιμο πρίσμα τη σημασία των ραντεβού με τη βαρύτητα που τους αναλογεί. Τι είναι, αλήθεια, το dating; Μια ευκαιρία να γνωρίσεις τον άλλο, να του συστηθείς, να αφιερώσετε αποκλειστικό χρόνο ο ένας στον άλλο, σε οποιαδήποτε φάση της σχέσης κι αν βρίσκεστε. Με την καθοδήγηση της ειδικού, της ψυχολόγου Αμάντας Μπουζάνη, εξετάζουμε ένα ένα τα νέα ήθη και έθιμα στον τρόπο που "συναντάμε" σήμερα ο ένας τον άλλο.
•Κερνάω απόψε εγώ
Πέρασε η εποχή που εκείνος ζητούσε το λογαριασμό ενώ εκείνη πήγαινε στην τουαλέτα να πουδραριστεί. Αφού περάσαμε δεκαετίες αναλύσεων και, σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα αμερικανικού περιοδικού, σήμερα το 57% των γυναικών επιμένουν να κανονίσουν το λογαριασμό, καταλήγουμε στην αγαπημένη συνήθεια των Ολλανδών, που έχει πάρει μάλιστα το όνομά της από εκείνους: we go Dutch, τα μοιραζόμαστε στη μέση. Άλλωστε μπορεί να θέλει εκείνη να κεράσει επειδή πήρε προαγωγή ή εκείνος να θέλει να της πει ένα "ευχαριστώ" με ένα δείπνο στο αγαπημένο της εστιατόριο. "Το σίγουρο είναι ότι πια δεν υπάρχουν κανόνες και ρόλοι στις σχέσεις που να προέρχονται από κοινωνικές κατασκευές" λέει η Αμάντα Μπουζάνη. "Έχουμε απομακρυνθεί αρκετά από τα πρότυπα που θέλουν τον άνδρα να πληρώνει στο πρώτο ραντεβού. Παλιότερα ήταν υποχρεωτικό τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες να υπηρετούν τους κοινωνικούς τους ρόλους, τώρα πια όχι. Οι ρόλοι του παρελθόντος δεν υπηρετούν τις σημερινές ανάγκες μιας σχέσης. Κάτι ακόμα που έχει αλλάξει είναι ότι πια οι άνθρωποι νιώθουν και καλά μ’ αυτό. Και αυτό είναι το σημαντικό. Σήμερα, πέρα από την ανάγκη της προστασίας ή του ξεκάθαρου διαχωρισμού των ρόλων, υπάρχει η ανάγκη της συντροφικότητας. Κι αυτή η ανάγκη είναι πολύ μακριά από το να πληρώσει ο άνδρας στο πρώτο ραντεβού".
•Γελάστε, είναι μεταδοτικό
Τα ραντεβού πια δεν κουβαλούν τη σοβαροφάνεια του παρελθόντος. Όσο πιο διασκεδαστικό τόσο πιο επιτυχημένο, λένε οι ειδικοί (οι φίλες μου). Η ειδικός μάς δίνει και το επιστημονικό υπόβαθρο: "Όλα ξεκινούν με ένα γέλιο, αρχίζοντας από κάτι ασυνείδητο που μας κάνει να χαμογελάμε όταν μας πλησιάζει κάποιος που μας ενδιαφέρει. Με το γέλιο δείχνουμε ότι είμαστε ανοιχτοί στην προσέγγιση, είναι σαν να καλωσορίζουμε το καινούριο, νιώθουμε –και έχουμε– μια θετική στάση απέναντι στο μοίρασμα, εκκρίνουμε ενδορφίνες. Αυτή η κατάσταση που βιώνουμε μας κάνει να θέλουμε να περάσουμε χρόνο με τον άλλο". I rest my case.
•Το ατέλειωτο ραντεβού
Πότε σταματάνε τα ραντεβού; Όταν συγκατοικήσεις; Όταν αποκτήσετε οικογένεια; Γιατί τόσα ζευγάρια γύρω μου αναπολούν την εποχή που απλά έβγαιναν; Σήμερα όλο και περισσότεροι άνθρωποι σημειώνουν στην ατζέντα τους συναντήσεις με αυτόν τον έναν, το σημαντικό άνθρωπο στη ζωή τους, ακόμα κι αν μετά το ραντεβού γυρίσουν στο ίδιο σπίτι, στις ίδιες συνήθειες, στα ίδια προβλήματα. Ένα διάλειμμα από τη ρουτίνα, για να ξαναδεί ο ένας τον άλλο αποκομμένο από όλα όσα τον συνδέουν μαζί του, μας θυμίζει τους λόγους που εξαρχής ο άνθρωπος αυτός ήταν ξεχωριστός. Γιατί, ναι, μετά από χρόνια ξεχνάς ότι έχει πλάκα ή ότι αγαπά τη φωτογραφία... "Το Α και το Ω μιας σχέσης είναι το ραντεβού", λέει η ψυχολόγος, "είτε είναι το πρώτο είτε το χιλιοστό. Όσα χρόνια κι αν έχουν περάσει από τότε που βγήκες το πρώτο ραντεβού με το σύντροφό σου, ποτέ δεν πρέπει να ξεχνάς τι ήταν αυτό που πραγματικά σε ένωσε μαζί του στο πρώτο ραντεβού και, κυρίως, τι έκανες εσύ τότε, όπως επίσης και πώς ήσουν. Το πρώτο ραντεβού είναι σημαντικό γιατί συστήνεις τον εαυτό σου ή, μάλλον, τον καλύτερό σου εαυτό. Φροντίζεις την εικόνα σου, τα μαλλιά σου, το άρωμά σου, τα ρούχα σου. Σχεδιάζεις το πού θα πάτε, συζητάς θέματα ανάλαφρα, μιλάς για πράγματα που σου αρέσουν, μοιράζεσαι όμορφες, ίσως και αστείες ιστορίες από τη ζωή σου. Όλα αυτά σε κάνουν να περνάς καλά και να θέλεις να βγεις ξανά και ξανά με τον άνθρωπο που μοιράστηκες αυτές τις όμορφες στιγμές. Συχνά φαίνεται ότι τα ζευγάρια που είναι σε μακροχρόνια σχέση θεωρούν δύσκολο, πολλές φορές έως και αδύνατο, να βγουν ραντεβού με το σύντροφό τους. Ξεχνούν πόσο σημαντικό είναι –και πόσο όμορφα τους έκανε να αισθάνονται– το να περιποιηθούν τον εαυτό τους πριν από το ραντεβού με το σύντροφό τους, να προετοιμάσουν το πού θα πάνε ώστε να περάσουν όμορφα και, κυρίως, να κάνουν όμορφες συζητήσεις". Πώς όμως θα αποφύγεις τα προβλήματα που θέλουν λύση, τα οικονομικά που πρέπει να διευθετηθούν, ώστε να μην παρεισφρήσουν στο ραντεβού και το χαλάσουν; "Το πιο συχνό λάθος που κάνουν τα ζευγάρια που προσπαθούν να βγουν ραντεβού με το σύντροφό τους είναι οι συζητήσεις" λέει η ειδικός. "Πρέπει να υπάρχει οδηγία που θα ακολουθήσουν και οι δύο ότι δε συζητάμε τα προβλήματα της δουλειάς, της σχέσης μας, των παιδιών, αν υπάρχουν, των πεθερικών ή, ακόμα χειρότερα, να μιλάμε και να θυμόμαστε άσχημες, δυσάρεστες στιγμές της σχέσης. Ο λόγος και η ύπαρξη των ραντεβού είναι η βαθύτερη ανάγκη του ανθρώπου να αγαπάει και να αγαπιέται, να νιώθει σημαντικός και αποδεκτός, τόσο από τον ίδιο του τον εαυτό όσο και από το σύντροφό του. Αυτό ουσιαστικά είναι που τον βοηθά να βρίσκεται σε συναισθηματική σύνδεση, σε σχέση δηλαδή με τον σημαντικό άλλο στη ζωή του και να βιώνει όμορφα συναισθήματα".
•Φίλοι-κόσκινο
Ένας νέος κανόνας που έχει αρχίσει να διέπει τα ραντεβού είναι ότι οι φίλοι είναι τόσο μέσα στη ζωή μας πλέον με το νέο τρόπο που χτίζουμε επιλεκτικές οικογένειες, που αναπόφευκτα θα μάθουν αμέσως ότι κάτι τρέχει στην προσωπική σου ζωή, συνεπώς θα γνωρίσουν πολύ γρήγορα τον καινούριο άνθρωπο. Η διαφορά με παλιότερα βρίσκεται στα σχήματα. Κάποτε βγαίναμε "double dates" για να τσεκάρουμε κατά πόσο ο καλός μας ταιριάζει με την υπόλοιπη παρέα. "Μόνο αν είσαι στην εφηβεία συμβαίνει αυτό πια" λέει η Αμάντα Μουζάνη. "Σήμερα είναι σημαντικό για έναν ενήλικα να συστήσει τον άνθρωπο που τον ενδιαφέρει στην παρέα του προκειμένου να πάρει επιβεβαίωση για την επιλογή του". Πράγματι, ποιος νοιάζεται πια αν ο αγαπημένος της κολλητής σου έχει τα ίδια χόμπι μ’ εσένα εφόσον τον γνωρίσεις και καταλάβεις πως είναι ακριβώς αυτό(ς) που χρειάζεται εκείνη για να εξελιχθεί ως άνθρωπος;
•Πανταχού παρόν
Το έχουμε ξαναπεί, ουδέν κρυπτόν υπό το Διαδίκτυο. Ζούμε σε μια εποχή που όποιος θέλει με ένα απλό γκουγκλάρισμα μπορεί να μάθει πολλά για εμάς, από το πού πήγαμε σχολείο μέχρι το πόσο φανατικά διαδηλώναμε τη λατρεία μας για τον πρώην μας. Χάλια; Η ψυχολόγος μάς καθησυχάζει. "Όσον αφορά τα social media, όντως είναι εκεί, είναι μια πραγματικότητα, αλλά αυτό δε λέει κάτι – σαφώς είχες ζωή πριν γνωρίσεις αυτό τον άνθρωπο. Δε χρειάζεται ούτε να ενημερώσεις ούτε να απολογηθείς για κάτι. Αυτό για το οποίο πρέπει να είσαι ειλικρινής είναι το παρόν σου. Ακόμα κι αν έχει δει από τα social media και σε ρωτήσει κάτι σε σχέση με το παρελθόν σου για το οποίο δεν αισθάνεσαι καλά να μιλήσεις, να θυμάσαι ότι έχεις πάντα την επιλογή να μην απαντήσεις".
•Το διά ταύτα
Οι Αμερικάνες φίλες μας το κάνουν δεκαετίες τώρα. Λέγεται "dating for the sake of dating": Δηλώνεις στον εαυτό σου και στον περίγυρο ότι είσαι σε φάση ραντεβού, βγαίνεις μία, δύο φορές με καθένα από τους "υποψηφίους" και απλά χαζεύεις, ας πούμε, βιτρίνες, χωρίς να έχεις σώνει και ντε σκοπό να ψωνίσεις. "Το dating για το dating είναι πολύ απολαυστικό, όπως επίσης και πολύ αποκαλυπτικό για τη ζωή του ατόμου" συμφωνεί η ειδικός. "Το να συστήνεις τον εαυτό σου κάθε φορά, να περνάς όμορφα και να βλέπεις πώς καθρεφτίζεσαι στα μάτια κάθε φορά και άλλου ανθρώπου είναι πολύ εμπλουτιστικό. Μπορεί να αποκαλύψει πολλές διαφορετικές πλευρές του εαυτού σου που καλά καλά δεν ήξερες ούτε κι εσύ η ίδια ότι διαθέτεις. Επίσης, μπορείς να διαλέξεις πια χαρακτηριστικά του άλλου είναι αυτά που θέλεις, αντέχεις ή δε θέλεις να έχει".
•No strings attached
Σε μια εποχή όπου τα 40 είναι τα νέα 30 πώς απαλλάσσεις τα ραντεβού σου από το στρες του χρόνου που περνά και χάνεται; Πώς αποδεσμεύεις τον εαυτό σου και τον άλλο από τον προβληματισμό που τυχόν να ελλοχεύει στο παρασκήνιο, τις πίσω σκέψεις του στυλ "Οχ, εκείνη θα θέλει παιδί", "Οχ, εκείνος ψάχνει να βολευτεί σε μια σχέση"; "Το θέμα είναι να έχεις απαντήσει στα ερωτήματα σοβαρής σχέσης και στη δημιουργία οικογένειας πρώτα στον εαυτό σου και μετά να φροντίσεις να το κάνεις ξεκάθαρο και στον άλλο από την αρχή σχετικά της γνωριμίας" λέει η ψυχολόγος. "Πλέον τα πράγματα έχουν αλλάξει, δεν υπάρχει η προσδοκία να μπεις σε συγκεκριμένο "κουτάκι” ρόλου, ό,τι κι αν αποφασίσεις για τη ζωή σου είναι OK. Αρκεί να το κάνεις ξεκάθαρο από την αρχή, πρώτον για να μη δημιουργούνται προσδοκίες στον άλλο και δεύτερον για να μη δυσκολευτεί κανείς από τους δύο αργότερα να κάνει ξεκάθαρη τη θέση του σε βασικά θέματα ζωής".
•Τέλος καλό
Μετά τους Αμερικανούς ήρθε η σειρά των Σουηδών στα παραδείγματα που υιοθετούμε πλέον στις σχέσεις μας. Εάν τα ραντεβού δεν οδηγήσουν σε σχέση, γάμο, παιδιά κ.λπ., το ότι ο καθένας θα ακολουθήσει το δρόμο του δε σημαίνει ότι θα γίνετε κι εχθροί. Για όποιο λόγο κι αν τελείωσε η σχέση, σήμερα είναι πιο σημαντικό από ποτέ να φροντίζουμε να τελειώνει καλά. Ξέρουμε ότι ο κόσμος είναι μικρός, πιο μικρός απ’ όσο φανταζόμασταν κάποτε, κάποια στιγμή ίσως και να ξανασυναντηθούν οι δρόμοι σας, είτε επαγγελματικά είτε κοινωνικά. Δεν υπάρχει λόγος να κρατάς κακία. Σύμφωνα με την Αμάντα Μπουζάνη, "το να τελειώνεις καλά μια σχέση έχει να κάνει με την ωριμότητα και την αυτογνωσία και των δύο μελών της. Πολύ συχνά ο χωρισμός έχει να κάνει και με τη ποιότητα της σχέσης που είχες. Όσο πιο ώριμος ήσουν στη σχέση, τόσο καλύτερος και ο χωρισμός". Τιμώντας τον άλλο στο χωρισμό, στην ουσία τιμάς αυτό που μοιράστηκες μαζί του, όσο καιρό κράτησε.
Με λίγα λόγια, λοιπόν, οι νέες συνήθειες στην αρένα των ραντεβού έχουν κυρίως να κάνουν με τον τρόπο που έχουμε αρχίσει να εκπαιδευόμαστε σε σχέση με τα πράγματα που μας καθορίζουν, τη δουλειά που έχουμε κάνει με τον εαυτό μας, την αυτογνωσία στην οποία έχουμε φτάσει. Όσο πιο καλά είσαι μ’ εσένα, τόσο πιο ωραία ραντεβού θα ζεις με τους άλλους. Σκέψου το: Ποιος δε θέλει να είναι κοντά σε κάποιον που περνάει καλά και μόνος του;
