Ο Καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας και Ανθρώπινης Αναπαραγωγής, Βασίλης Ταρλατζής αναλύει όσα πρέπει να γνωρίζεις
Η κρυοσυντήρηση είναι μια πολύ χρήσιμη τεχνική γιατί δίνει τη δυνατότητα σε ζευγάρια να κάνουν παιδί σε αρκετά μεγάλη ηλικία. Η διατήρηση της ζωτικότητας των κυττάρων για μεγάλο χρονικό πραγματοποιείται με υγρό άζωτο και θερμοκρασία -196 ο C, με σκοπό τη χρησιμοποίησή τους μελλοντικά. Στον άνθρωπο, η μέθοδος αυτή εφαρμόστηκε αρχικά για την κρυοσυντήρηση σπέρματος - η πρώτη χρησιμοποίηση κρυοσυντηρημένων ανθρώπινων σπερματοζωαρίων για επίτευξη εγκυμοσύνης έγινε το 1953 – με πολύ καλά αποτελέσματα, εξηγεί ο καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας και Ανθρώπινης Αναπαραγωγής, Βασίλης Ταρλατζής.
Η κρυοσυντήρηση εμβρύων και η γέννηση των πρώτων παιδιών το 1983, αποτέλεσε σημαντική εξέλιξη στην εξωσωματική γονιμοποίηση γιατί επιτρέπει τη φύλαξη των υπεράριθμων εμβρύων για μελλοντική χρήση. Έτσι, τα κρυοσυντηρημένα έμβρυα μπορεί να μεταφερθούν στη μήτρα σε περίπτωση αποτυχίας της προσπάθειας εξωσωματικής γονιμοποίησης ή σε περίπτωση επιτυχίας, όταν αργότερα υπάρχει η επιθυμία για νέα εγκυμοσύνη. Επίσης, σε περιπτώσεις κινδύνου για εμφάνιση του συνδρόμου υπερδιέγερσης των ωοθηκών, γίνεται κρυοσυντήρηση όλων των εμβρύων και εμβρυομεταφορά σε επόμενο κύκλο, οπότε, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, τα αποτελέσματα επίτευξης εγκυμοσύνης είναι υψηλότερα και χωρίς κίνδυνο για τη γυναίκα.
Η κρυοσυντήρηση ωαρίων με τις μεθόδους αυτές δεν είχε μέχρι πρόσφατα τα ίδια καλά αποτελέσματα. Όμως, η νέα μέθοδος υπερταχείας κατάψυξης ωαρίων και εμβρύων, η υαλοποίηση (vitrification), έδωσε εξαιρετικά αποτελέσματα και στην επιβίωσή τους μετά την απόψυξη, η οποία φτάνει το 90%, αλλά και στα ποσοστά εγκυμοσύνης. Η εξέλιξη αυτή επέτρεψε την εφαρμογή της τεχνικής αυτής και σε γυναίκες που επιθυμούν να διαφυλάξουν τη γονιμότητά τους για αργότερα.
Μια τέτοια περίπτωση είναι γυναίκες που έχουν προσβληθεί από καρκίνο και, πριν υποβληθούν σε χημειοθεραπεία ή/και ακτινοθεραπεία, μπορούν να κρυοσυντηρήσουν τα ωάριά τους, ώστε να τα χρησιμοποιήσουν μετά την αποθεραπεία τους προκειμένου να τεκνοποιήσουν. Άλλωστε, αυτό γίνεται εδώ και χρόνια και σε ανάλογες περιπτώσεις ανδρών, με την κρυοσυντήρηση των σπερματοζωαρίων τους.
Μία άλλη σημαντική εφαρμογή της κρυοσυντήρησης είναι η δυνατότητα που δίνει σε γυναίκες που δεν είναι έτοιμες να κάνουν οικογένεια, να φυλάξουν τα ωάριά τους ώστε να μπορέσουν να τα χρησιμοποιήσουν για τεκνοποίηση αργότερα. Μελέτες έχουν δείξει ότι ο σημαντικότερος παράγοντας που επηρεάζει τη γονιμότητα της γυναίκας είναι η ηλικία της. Η ιδεώδης αναπαραγωγική ηλικία της γυναίκας είναι 20 ως 30 ετών, αφού μετά αρχίζει μια προοδευτική μείωση της γονιμότητας λόγω ελάττωσης του αριθμού και της ποιότητας των ωαρίων.
Όμως, όπως είναι γνωστό, στη χώρα μας η ηλικία απόκτησης του πρώτου παιδιού για τις γυναίκες έχει μετατεθεί κατά 10 ως 15 χρόνια και κατά μέσο όρο έχει φθάσει στην ηλικία των 35 ετών, με αρνητικές επιπτώσεις στη γονιμότητά τους. Ως εκ τούτου, η κρυοσυντήρηση ωαρίων μαζί με τα αντισυλληπτικά, προάγουν την αναπαραγωγική αυτονομία των γυναικών: η πρώτη δίνοντάς τους τη δυνατότητα μετάθεσης της ηλικίας τεκνοποίησης χωρίς αρνητικές συνέπειες και τα δεύτερα επιτρέποντας τον προγραμματισμό του χρόνου απόκτησης παιδιού.
Συμπερασματικά, η κρυοσυντήρηση εμβρύων αποτελεί απαραίτητο κομμάτι της εξωσωματικής γονιμοποίησης, δεδομένου ότι αυξάνει την αποτελεσματικότητα και ασφάλεια της μεθόδου, ενώ η κρυοσυντήρηση ωαρίων δίνει στις γυναίκες τη δυνατότητα διαφύλαξης της γονιμότητάς τους για ιατρικούς ή κοινωνικο-πολιτισμικούς λόγους.
Ευχαριστούμε για τις πληροφορίες τον Βασίλη Ταρλατζή, καθηγητή Μαιευτικής-Γυναικολογίας και Ανθρώπινης Αναπαραγωγής, Επιστημονικό Σύμβουλο της Μονάδας Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής ΒΙΟΓΕΝΕΣΙΣ
