Γιατί "πέφτουμε από τα σύννεφα" όταν η έμφυλη βία συμβαίνει σε δημόσια πρόσωπα;
Παρακολουθώ, όπως όλοι, τη νέα υπόθεση ενδοοικογενειακής βίας που αφορά γνωστό ποινικολόγο και τη σύζυγό του και ομολογώ ότι κάπως σοκάρομαι. Όχι επειδή ένας πετυχημένος δικηγόρος, που μάλιστα έχει υπερασπιστεί στο δικαστήριο θύματα έμφυλης βίας, χτύπησε καθ’ ομολογίαν του τη σύντροφό του ούτε γιατί και η ίδια είναι πετυχημένη νομικός. Σοκάρομαι γιατί βλέπω πάρα πολύ κόσμο γύρω μου να πέφτει από τα σύννεφα που τέτοια πράγματα συμβαίνουν και στις "καλύτερες οικογένειες".
Ως κοινωνία πέφτουμε από τα σύννεφα με την ίδια ευκολία και την ίδια συχνότητα που μια κακοποιημένη γυναίκα "πέφτει από τις σκάλες". Ίσως είναι η υπερβολική εξοικείωση που, λόγω των social media, έχουμε αποκτήσει με τα δημόσια πρόσωπα που μας έχει κάνει να θεωρούμε ότι γνωρίζουμε καλά έναν άνθρωπο, παρόλο που το μόνο που ξέρουμε για εκείνον είναι ότι είναι εθελοντής σε ΜΚΟ, μεγαλογιατρός, σταρ του Χόλιγουντ ή κορυφαίος αθλητής, ότι έχει καλή φωνή ή ότι γενικά έχει ξεχωρίσει στον τομέα όπου δραστηριοποιείται. Όμως αυτό δε λέει απολύτως τίποτα για το τι συμβαίνει στο κομμάτι της ζωής του που κρατά πίσω από τις κλειστές πόρτες.
Είναι αλήθεια ότι συνήθως δεν είμαστε πολύ καλοί στην πρόσληψη πληροφοριών που δεν ταιριάζουν με ό,τι θέλουμε να πιστέψουμε. Κάτι δε μας κολλάει στο σενάριο ότι ένας δικηγόρος που υπερασπίζεται θύματα κακοποίησης, για παράδειγμα, μπορεί να είναι ο ίδιος κακοποιητής. Κι όμως, μπορεί, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που ένας διακεκριμένος καρδιολόγος δεν αποκλείεται να είναι δεινός καπνιστής – ή επίσης κακοποιητής. Το ότι κάποιος γνωρίζει τη θεωρία τόσο καλά ώστε να είναι εξαιρετικός στη δουλειά του δε σημαίνει τίποτα για το τι κάνει στην πράξη.
Άλλωστε, όπως εξηγούν οι ειδικοί, η κακοποίηση ξεκινάει συνήθως από μια διάθεση επιβολής της εξουσίας που ο θύτης νιώθει ότι έχει πάνω στο θύμα, ενδεχομένως και πάνω σε όλους, κάτι που τα προβεβλημένα πρόσωπα κατά κανόνα είναι πιο πιθανό να αισθάνονται ότι διαθέτουν σε σχέση με τους "κοινούς θνητούς". Η άσκηση βίας από συντρόφους δεν είναι κάτι που υπάρχει μόνο σε κατώτερες κοινωνικοοικονομικές τάξεις. Αν ίσχυε αυτό, σίγουρα δε θα την είχαν υποστεί, όπως έχουν οι ίδιες εξομολογηθεί δημόσια, η Halle Berry, η Madonna, η Whitney Houston, η Pamela Anderson, η Mariah Carey ή η Rihanna.
Όσο εξακολουθούμε να θεωρούμε ότι υπάρχουν άνθρωποι "υπεράνω υποψίας" για τέτοια εγκλήματα, τόσο περισσότερα θύματα θα διστάζουν ή θα ντρέπονται να μιλήσουν, γνωρίζοντας ότι δύσκολα θα γίνουν πιστευτά. Ακόμα χειρότερα, κάποια από τα θύματα μπορεί ακόμα και να αργήσουν να αναγνωρίσουν τα σημάδια της κακοποίησης όταν έχουν μάθει ότι ο θύτης έχει πάντα μια στερεοτυπική εικόνα "κακοποιού".