Σίγουρα έχεις κι εσύ στη ζωή σου έναν...λευκό κούνελο!
Από την Αλεξάνδρα Θεοδωροπούλου
"On the way but running late" γράφει το στάτους της φίλης μου της Δανάης στο WhatsApp της. Ένα μήνυμα χιουμοριστικό σίγουρα, αλλά, κυρίως, βαθιά αληθινό, όπως μπορεί να διαβεβαιώσει όποιος έχει δώσει έστω και ένα ραντεβού μαζί της. Κανείς δε διαφωνεί –ούτε καν η ίδια– ότι, όσο νωρίς κι αν ξεκινήσει, δε θα καταφέρει ποτέ να φτάσει κάπου χωρίς μια μικρή (αλλά συνήθως μεγαλύτερη) καθυστέρηση.
Όλοι όσοι την έχουν γνωρίσει τα τελευταία χρόνια θεωρούν πιθανότατα ότι αυτή η τόσο προβλέψιμη αργοπορία της οφείλεται στο ότι είναι μια πολυάσχολη γυναίκα: μια μαμά με τρία παιδιά, απαιτητική καριέρα και ένα σπίτι που μοιάζει πάντα τέλειο. Πώς να τα προλάβει όλα; Λογικό είναι να αργεί κάπως στα ραντεβού της, λένε σίγουρα από μέσα τους.
Αυτό που δεν ξέρουν όλοι αυτοί, αλλά το γνωρίζουμε καλά όσοι είμαστε φίλοι της από τα χρόνια του σχολείου είναι ότι η Δανάη δεν προλάβαινε ποτέ την πρωινή προσευχή στο προαύλιο, ότι στα πάρτι την περιμέναμε πάντα για να κόψουμε την τούρτα, ότι έχανε την αρχή της ταινίας στο σινεμά και ότι, αν θυμηθώ καλύτερα, θα μετρήσω τουλάχιστον δέκα φορές που δεν πρόλαβε κάποιο μέσο μαζικής μεταφοράς – μία φορά μάλιστα χάσαμε εξαιτίας της την πτήση για το Λονδίνο όλες οι φίλες μαζί και ακόμα της το χτυπάμε!
Οι λόγοι της μόνιμης αργοπορίας
Οι ειδικοί κάνουν λόγο για το "σύνδρομο του λευκού κούνελου", που έχει πάρει το όνομά του από τον γνωστό ήρωα στην Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων. Περιγράφει ανθρώπους που έχουν συνεχώς την ανησυχία της αργοπορίας, κάπως σαν τον Λευκό Κούνελο, που, αγχώδης και νευρωτικός, εμφανίζεται από το πρώτο κιόλας κεφάλαιο του βιβλίου του Lewis Carroll λέγοντας τη φράση: "Θεέ μου, ω Θεέ μου... Θα αργήσω!".
Αν αυτή η συμπεριφορά και η αγωνία μάς φαίνονται οικείες, είναι επειδή πολλοί πάσχουμε από το σύνδρομο αυτό! "Η τάση που έχουν κάποιοι άνθρωποι να αργούν μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, που κάποιες φορές είναι πολύ πιο περίπλοκοι απ’ ό,τι μας φαίνονται εκ πρώτης όψεως" λέει η Μαρία Ζούμπα, κοινωνιολόγος, συστημική οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια ατόμου, ζεύγους και ομάδας. "Συχνά αυτό οφείλεται σε κάποια χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους αλλά και στον τρόπο με τον οποίο η οικογένειά τους αντιμετωπίζει την αργοπορία ή στο ότι δυσκολεύονται να κατανοήσουν καλά την έννοια του χρόνου".
Συγκεκριμένα, σύμφωνα πάντα με τους ειδικούς, η μόνιμη αργοπορία μπορεί να οφείλεται σε παράγοντες όπως οι ακόλουθοι:
Η τελειομανία: "Οι τελειομανείς άνθρωποι είναι συχνά αργοπορημένοι, καθώς προσπαθούν συνεχώς να βελτιώσουν όλα όσα κάνουν, αφού στοχεύουν πάντα στο άψογο και όχι στο αρκετά καλό αποτέλεσμα" εξηγεί η Μαρία Ζούμπα. "Έτσι, ο χρόνος που έχουν στη διάθεσή τους δεν είναι ποτέ αρκετός, ενώ μπορεί και να παραμελούν άλλες υποχρεώσεις τους μέχρι να ολοκληρώσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο αυτό με το οποίο έχουν καταπιαστεί".
Η κακή αντίληψη του χρόνου: Κάποιοι άνθρωποι δυσκολεύονται να εκτιμήσουν πόσο χρόνο χρειάζονται για να κάνουν κάτι ή να φτάσουν κάπου, με αποτέλεσμα να υπολογίζουν λανθασμένα και υπεραισιόδοξα και τελικά να αργούν.
Η κουλτούρα: Σε ορισμένες κοινωνίες και κοινότητες το να είναι κανείς αργοπορημένος θεωρείται chic, μια ένδειξη ανωτερότητας ή και κάτι που όλοι αντιμετωπίζουν ως δεδομένο. Έτσι, κάποιοι υιοθετούν αυτή την κουλτούρα της αργοπορίας για λόγους στάτους.
Η ανατροφή: Αν οι γονείς μας έφταναν σχεδόν πάντα αργοπορημένοι στα ραντεβού τους, είναι πιθανό να μην κατάφεραν να μας διδάξουν ότι είναι σημαντικό να σεβόμαστε τον χρόνο των άλλων και να είμαστε συνεπείς.
Η νευροδιαφορετικότητα: Άνθρωποι με αναπτυξιακές διαταραχές, που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού ή έχουν, για παράδειγμα, Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής/Υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ) μπορεί να μην έχουν την ικανότητα να εστιάζουν και να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τον χρόνο.
"Όλοι εκνευριζόμαστε όταν μας στήνουν. Μπορεί να νιώθουμε θυμό, απογοήτευση, άγχος, εκνευρισμό και δυσαρέσκεια, γιατί αισθανόμαστε ότι μας εκμεταλλεύονται, ότι μας ταλαιπωρούν, ότι δε μας σέβονται και ότι δεν μπορούμε να τους εμπιστευτούμε" σημειώνει η ειδικός. Κάποιοι όμως ενοχλούνται πολύ περισσότερο από τους υπόλοιπους. Συνήθως πρόκειται για άτομα που ακολουθούν πιστά τους κανόνες και έχουν πιο άκαμπτη σκέψη.
Οι ίδιοι, ως εκ τούτου, είναι πάντα συνεπείς, οπότε δεν κατανοούν τη συμπεριφορά αυτή και εκνευρίζονται πολύ με την ασυνέπεια των άλλων. Τον ίδιο εκνευρισμό μπορεί να έχουν και οι τελειομανείς, που, παρότι και οι ίδιοι μπορεί να αργούν, απαιτούν από όλους τους άλλους να είναι στην ώρα τους. Σε κάθε περίπτωση, η μόνη λύση είναι να εκφράσουμε τη δυσαρέσκειά μας για την αργοπορία πειστικά και με επιχειρήματα.
Διαβάστε Επίσης
"Θα πρέπει να προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε στον φίλο, τον σύντροφο ή τον συνεργάτη μας πώς νιώθουμε και πόσο μας ενοχλεί που αργεί" προτείνει η ειδικός και προσθέτει: "Είναι σημαντικό να επικοινωνήσουμε στον άλλο ότι εξαιτίας της δικής του αργοπορίας είναι πιθανό να βγει ολόκληρη η μέρα μας εκτός προγράμματος. Ίσως έτσι τον ενεργοποιήσουμε να ψάξει να βρει γιατί αργεί και τι μπορεί να κρύβεται πίσω από αυτή τη συνήθεια".
Ή, τουλάχιστον, θα του δώσουμε την ευκαιρία να εξηγήσει τους λόγους του και το πώς το σκέφτεται. Τότε είναι πιθανό να αποφασίσουμε να δείξουμε κατανόηση και, τελικά, να εκνευριζόμαστε λιγότερο με την αργοπορία του. Γιατί προφανώς, αν ο συνάδελφος που διαρκώς αργοπορεί σου πει απλά "Δε με νοιάζει και θέλω να κάνω τα πράγματα με τον δικό μου τρόπο", θα έχεις κάθε λόγο να νιώθεις εκνευρισμό και απογοήτευση. Αλλά, αν σου εξηγήσει ότι, για παράδειγμα, εξαιτίας της ΔΕΠΥ δυσκολεύεται να είναι συνεπής, τότε αξίζει να δείξεις κατανόηση.
Αν είσαι κι εσύ ένας "λευκός κούνελος", δεν αποκλείεται να έχεις κουραστεί να ακούς τα παράπονα των φίλων και των ανθρώπων με τους οποίους συναναστρέφεσαι και να αναζητάς τρόπους να πάψεις να είσαι τόσο ασυνεπής. Τι μπορείς να κάνεις; "Αυτό που χρειάζεται είναι να προσπαθήσεις να είσαι ρεαλιστής και ειλικρινής σε ό,τι αφορά τον χρόνο" τονίζει η ειδικός.
"Ξεκίνα, για παράδειγμα, να υπολογίζεις με ειλικρίνεια και με απόλυτο ρεαλισμό πόσο χρόνο χρειάζεσαι για να ετοιμαστείς, λαμβάνοντας υπόψη όλα όσα θέλεις να κάνεις πριν ξεκινήσεις, αλλά και πόση ώρα θα χρειαστείς τελικά για να φτάσεις στον προορισμό σου". Κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι θα γίνεις ξαφνικά αυτό που λέμε "Άγγλος στα ραντεβού σου", αλλά –πού ξέρεις;– ίσως την επόμενη φορά ξαφνιάσεις ευχάριστα την παρέα (και προλάβεις να δεις τα "προσεχώς" πριν αρχίσει η ταινία στο σινεμά!).
Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τη Μαρία Ζούμπα, κοινωνιολόγο, συστημική οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια ατόμου, ζεύγους και ομάδας.
