Έγινε η πρώτη συγγραφέας που γράφει στη γλώσσα Κανάντα και κέρδισε το διεθνές βραβείο.
"Αυτό το βιβλίο γεννήθηκε από την πεποίθηση ότι καμία ιστορία δεν είναι ποτέ μικρή -ότι στο μωσαϊκό της ανθρώπινης εμπειρίας, κάθε νήμα έχει το βάρος του συνόλου", είπε η Banu Mushtaq στην ευχαριστήρια ομιλία που έδωσε μετά την ανακοίνωσή της ως νικήτρια του βραβείου Booker 2025.
"Σε έναν κόσμο που συχνά προσπαθεί να μας χωρίσει, η λογοτεχνία παραμένει ένας από τους τελευταίους ιερούς χώρους όπου μπορούμε να ζήσουμε μέσα στο μυαλό του άλλου, έστω και για λίγες σελίδες", πρόσθεσε.
Η νίκη της έγραψε ιστορία
Η Ινδή συγγραφέας, δικηγόρος και ακτιβίστρια έγραψε ιστορία, καθώς έγινε η πρώτη συγγραφέας που γράφει στη γλώσσα Κανάντα και κέρδισε το βραβείο Booker με την ανθολογία διηγημάτων της Heart Lamp.
Είναι η πρώτη συλλογή διηγημάτων που κερδίζει το σημαντικό βραβείο. Οι κριτές επαίνεσαν τους χαρακτήρες της ως "εκπληκτικά πορτρέτα επιβίωσης και ανθεκτικότητας".
Με 12 διηγήματα που έγραψε η Mushtaq μεταξύ 1990 και 2023, το βιβλίο Heart Lamp αποτυπώνει με συγκλονιστικό τρόπο τις δυσκολίες των μουσουλμάνων γυναικών που ζουν στη νότια Ινδία.
Οι ιστορίες επιλέχθηκαν και μεταφράστηκαν στα αγγλικά από την Κανάντα, η οποία ομιλείται στο νοτιο-ινδικό κρατίδιο Καρνατάκα, από την Deepa Bhasthi, η οποία θα μοιραστεί το βραβείο των 50.000 λιρών.
Η Bhasthi, η οποία έγινε η πρώτη Ινδή μεταφράστρια που κέρδισε ένα διεθνές Booker, δήλωσε ότι ελπίζει ότι η νίκη αυτή θα ενθαρρύνει περισσότερες μεταφράσεις από και προς την Κανάντα και άλλες γλώσσες της Νότιας Ασίας.
Ποια είναι η Banu Mushtaq
Η βράβευση έριξε περισσότερο φως στη ζωή και το λογοτεχνικό έργο της Mushtaq παρόλο που τα βιβλία της ήτα ήδη γνωστά στο βιβλιοφιλικό κοινό. Οι ιστορίες της μιλά για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες από τον θρησκευτικό συντηρητισμό και την βαθιά πατριαρχική κοινωνία.
Μεγαλωμένη σε μια μικρή πόλη της νότιας πολιτείας Καρνατάκα σε μια μουσουλμανική γειτονιά, μελετούσε το Κοράνι στη γλώσσα Ουρντού στο σχολείο. Κάτι που έκαναν τα περισσότερα κορίτσια γύρω της.
Ο κυβερνητικός υπάλληλος πατέρας της ωστόσο ήθελε περισσότερα για εκείνη. Σε ηλικία οκτώ ετών την έγραψε σε ένα μοναστηριακό σχολείο όπου το μέσο διδασκαλίας ήταν η επίσημη γλώσσα της πολιτείας: η Κανάντα.
Η Mushtaq εργάστηκε σκληρά για να αποκτήσει ευχέρεια στη κανάντα. Τελικά, αυτή η ξένη γλώσσα ήταν και αυτή που επέλεξε για τη λογοτεχνική της έκφραση. Άρχισε να γράφει ενώ ήταν ακόμη στο σχολείο και επέλεξε να πάει στο κολέγιο. Ακόμη και όταν οι συνομήλικοί της παντρεύονταν και μεγάλωναν παιδιά.
Χρειάστηκαν βέβαια αρκετά χρόνια μέχρι να εκδοθεί. Συνέβη μάλιστα σε μια ιδιαίτερα δύσκολη φάση της ζωής της. Το πρώτο διήγημά της εμφανίστηκε σε ένα τοπικό περιοδικό ένα χρόνο αφότου παντρεύτηκε έναν άνδρα της επιλογής της σε ηλικία 26 ετών.
Τα πρώτα χρόνια του γάμου της σημαδεύτηκαν από συγκρούσεις και διαμάχες. Η ίδια μίλησε ανοιχτά για αυτό σε αρκετές συνεντεύξεις καθώς και για την επιλόχειο κατάθλιψη που πέρασε στα 29 της.
"Κάποτε, σε μια κρίση απόγνωσης, έριξα λευκή βενζίνη πάνω μου, με σκοπό να βάλω φωτιά στον εαυτό μου. Ευτυχώς, εκείνος [ο σύζυγος] το αντιλήφθηκε εγκαίρως, με αγκάλιασε και πήρε το σπιρτόκουτο. Με παρακάλεσε, αφήνοντας το μωρό μας στα πόδια μου, λέγοντάς μου: 'Μην μας εγκαταλείπεις'", είχε περιγράψει στο περιοδικό The Week.