Στον διεθνή Τύπο το τέλος των τάσεων κυκλοφορεί με τον βαρύγδουπο τίτλο "The Death of Trends". Η λέξη "θάνατος" μέσα στην οριστικότητά της λειτουργεί ανακουφιστικά. Γιατί μετά από αυτόν ακολουθεί πάντα μια νέα αρχή. Για τη μόδα αυτό το νέο ξεκίνημα μπορεί να σηματοδοτεί την ανάδυση του προσωπικού στυλ ως αντίδρασης στα εκατοντάδες trends και microtrends που ξεπηδούν με κάθε κίνηση του αντίχειρά μας προς τα πάνω.
Νέο scroll, νέο trend
Από την υπερκατανάλωση, την επιβάρυνση του περιβάλλοντος, την κρίση στην ασιατική και τώρα στην αμερικανική αγορά μέχρι τις συνεχείς ανακατατάξεις στους μεγάλους οίκους με τις ηχηρές μεταγραφές και τις εξίσου ηχηρές αποχωρήσεις, η συνεχής εναλλαγή των trends έχει συμβάλει καθοριστικά στη μετάλλαξη της μόδας όπως την ξέραμε. Από το ξέσπασμα της πανδημίας, που έφερε το TikTok στην κορυφή των social media, και έπειτα ένα νέο trend εμφανιζόταν σε κάθε scroll.
Η ήσυχη πολυτέλεια, επακόλουθο της επιτυχίας της σειράς Succession αλλά και των εμφανίσεων της Gwyneth Paltrow στη δίκη για ένα ατύχημα σκι στο οποίο ενεπλάκη. Το mob wife aesthetic, που αναδείχτηκε από χρήστριες που μόλις ανακάλυπταν ότι το The Sopranos είναι η καλύτερη σειρά όλων των εποχών. Το barbiecore, που συνόδεψε τη φρενίτιδα για την ταινία Barbie της Greta Gerwig. Το cowboycore, που γεννήθηκε από την επέλαση της "καουμπόισσας" Beyoncé στο τελευταίο της country album Cowboy Carter.
Γρήγορη μόδα... γρήγορο burnout
Αρκετά από αυτά τα trends ενσωματώθηκαν στις συλλογές των μεγάλων οίκων, καθώς οι σχεδιαστές έτρεξαν ασθμαίνοντας να προλάβουν να τα εντάξουν στις κολεξιόν τους. Όμως μέχρι το επόμενο catwalk είχαν ξεπηδήσει αλλά δέκα τέτοια, τα οποία μάλιστα είχαν ήδη εξαντληθεί μέσα από την ανελέητη παραγωγή περιεχομένου των fashionistas του TikTok. Κάθε κορίτσι εκεί έξω που βλέπει τις αγαπημένες του influencers να υιοθετούν τη μία τάση μετά την άλλη θα προσπαθήσει να τις υιοθετήσει κι εκείνο. Πώς θα το κάνει εύκολα, γρήγορα και, κυρίως, φτηνά;
Αγοράζοντας το item εκείνο που θα το βοηθήσει να ενσωματώσει την τάση από μια fast fashion αλυσίδα. Ένα lime green strapless top για το brat trend, ένα φούξια τσαντάκι για το barbiecore, ένα ζευγάρι καουμπόικες μπότες για το cowboycore... Θα τα φορέσει για να κάνει κι εκείνο ένα βίντεο ή μια ανάρτηση στο Instagram, άντε και σε δύο τρεις εξόδους. Κι όταν το trend ξεθωριάσει; Τότε τα items θα μείνουν για μερικές σεζόν στην ντουλάπα, μέχρι να καταλήξουν σε έναν χώρο υγειονομικής ταφής και να γίνουν κάποια γραμμάρια από τα 11 κιλά ρούχα που πετά ο μέσος Ευρωπαίος κάθε χρόνο, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ε.Ε.
Παράλληλα, οι σχεδιαστές ή, πολύ πιο σωστά, οι οίκοι για τους οποίους εργάζονται πιάστηκαν, επίσης, στην παγίδα των social media. Για να ανταποκριθούν σε κάθε μικρή ή μεγαλύτερη τάση που προέρχεται από αυτά, βγάζουν τουλάχιστον οκτώ συλλογές τον χρόνο! Αποτέλεσμα, η πνευματική και η σωματική εξάντληση των σχεδιαστών, που πρώτα οδήγησαν σε μια δημιουργική ύφεση και έπειτα στο φαινόμενο που πλέον είναι γνωστό με τη φράση "μουσικές καρέκλες", δηλαδή τις ξαφνικές αποχωρήσεις και τις ηχηρές μεταγραφές καθιερωμένων creative directors από μεγάλους οίκους, που ξεκίνησαν με την αποχώρηση του Alessandro Michele το 2022 από τον οίκο Gucci έπειτα από επτά χρόνια συνεργασίας.
Πώς φτάσαμε στο τέλος των trends;
Τις τελευταίες δύο σεζόν παρατηρούμε ότι ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τη μόδα αλλάζει. Οι φετινές προτάσεις των σχεδιαστών –όχι μόνο για τη σεζόν που διανύουμε, αλλά και για την επόμενη– μας καθοδηγούν να φτιάξουμε τη δική μας capsule γκαρνταρόμπα, ένα υφασμάτινο "οπλοστάσιο" απέναντι σε οποιαδήποτε καθημερινή πρόκληση, περίπου όπως την είχε οραματιστεί η Donna Karan, που κατάλαβε, πριν καν παραστεί η ανάγκη, ότι μια γυναίκα μπορεί να ντυθεί με "επτά εύκολα κομμάτια" ("Seven Easy Pieces" είναι το όνομα της σειράς που λάνσαρε η σχεδιάστρια το 1985).
Όσο η μόδα παραμένει η δεύτερη πιο ρυπογόνος βιομηχανία του πλανήτη, οι οίκοι στρέφονται σε ευγενή υλικά και timeless γραμμές. Η εποχή της διαχρονικής γκαρνταρόμπας ήρθε για να μας διδάξει από την αρχή τη σημασία της απλότητας και την κομψότητα που κρύβεται μέσα της. Σε έναν ψηφιακό κόσμο, κορεσμένο από trends που περνούν μπροστά από τα μάτια μας με την ταχύτητα διάττοντος αστέρα, στο παιχνίδι του στυλ θα θριαμβεύσουν εκείνες που στρέφουν το βλέμμα στο παρελθόν για να δουν το μέλλον της γκαρνταρόμπας τους.
Και η πρακτικότητα όμως αναμένεται να γίνει χαρακτηριστικό της γκαρνταρόμπας μας. Όπως σημειώνει ο Nico Sarti, αντιπρόεδρος παγκόσμιας στρατηγικής της Condé Nast, σε συνέντευξή του στο Style Title, το fashion blog της Ίλιας-Sybil Σδράλλη, το λειτουργικό ντύσιμο θα κατακτήσει τη βιομηχανία. "Οι ακραίες καιρικές συνθήκες, η βιωσιμότητα ως τρόπος ζωής, η ανάμειξη της τεχνολογίας στην παρασκευή υφασμάτων θα καθορίσουν τη μόδα του μέλλοντος σε έναν κόσμο που αισθάνεται όλο και περισσότερη αβεβαιότητα. Τα ρούχα δε θα σημαίνουν πλέον μόνο πλούτο, θα σημαίνουν ετοιμότητα" αναφέρει.
Υπάρχει χώρος για έκφραση του προσωπικού στυλ;
Η αποδέσμευση από τα διαρκώς εναλλασσόμενα trends ίσως να φέρει μια νέα στυλιστική απελευθέρωση. Μπορεί η διαχρονικότητα και η πρακτικότητα να μην ακούγονται ιδιαίτερα σέξι, αλλά δε σημαίνουν απαραίτητα την επικράτηση της ήσυχης πολυτέλειας και του casualization. Οι συλλογές γι’ αυτήν και την επόμενη σεζόν δείχνουν ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να επιστρέψουμε σε εποχές όπου η μόδα της πασαρέλας θα είναι όλο και περισσότερο πρωτοποριακή, πρόταση, τέχνη και στην καθημερινότητα θα κυριαρχεί το προσωπικό στυλ, δηλαδή οι στυλιστικοί κώδικες υποκουλτούρων, η άνεση και η πρακτικότητα, ακριβώς όπως συνέβη στα ’90s.
Φυσικά το TikTok δε θα μπορούσε να μείνει αμέτοχο. Αντί για trends, τώρα μας καλεί να καταναλώσουμε λιγότερο. Παράδοξο αν σκεφτεί κανείς ότι αυτό έρχεται από ένα περιβάλλον στο οποίο οι περισσότεροι χρήστες του προωθούν προϊόντα. Τα trends του underconsumption core και το no-buy challenge σαρώνουν στην πλατφόρμα. Μένει να δούμε αν βιομηχανία και social media θα συνεχίσουν τη συμπόρευση προς ένα μέλλον ηθικό, λιγότερο στρεσογόνο και περισσότερο δημιουργικό για παραγωγούς και καταναλωτές. Ένα μέλλον που θα μας προκαλεί να εγκαταλείψουμε την ασφάλεια του ανήκειν που προσφέρει η υιοθέτηση μαζικών τάσεων και να υποκύψουμε στη γοητεία της μοναδικότητας.