Το βλέπεις στα ντεφιλέ, το βλέπεις στις μπουτίκ των σχεδιαστών, μετά στις μπουτίκ fast fashion και μετά στο καλάθι με τις προσφορές. Το γνωρίζεις απ' την όψη, είναι το νέο trend. Καλώς το, αλλά από πού μας ήλθε, αλήθεια;<br />
Στις αρχές του 19ου αιώνα, ο Ιταλός ποιητής Τζιάκομο Λεοπάρντι φαντάστηκε έναν διάλογο ανάμεσα στον Θάνατο και στη Μόδα, μέσα από τον οποίο η Μόδα επιστρατεύει την ευγλωττία της για να πείσει το Θάνατο ότι συγγενεύουν: “Δεν θυμάσαι πως και οι δυο μας γεννιόμαστε μέσα από τη φθορά; Κι οι δυο εξίσου επωφελούμαστε από την αδιάκοπη αλλαγή και την καταστροφή των πραγμάτων”. Αν και ελάχιστα γνωρίζουμε για τις τάσεις της συγκεκριμένης σεζόν, Άνοιξη / Καλοκαίρι 1829 (κρίνοντας από τους πίνακες της εποχής, θα λέγαμε πως οι δαντελένιοι γιακάδες ήταν το απόλυτο must), λίγα έχουν αλλάξει από τότε – και κυρίως, η αλλαγή η ίδια. Αυτός ο κύκλος ακμής και παρακμής, που με τόσο ανατριχιαστικά ποιητική διάθεση περιγράφει η προσωποιημένη Μόδα στον φανταστικό διάλογο του Λεοπάρντι, βρίσκεται μέσα στην ίδια την ψυχή της. Τάσεις έρχονται και παρέρχονται, κι εμείς εκτός από το να τις ακολουθούμε, τις παρακολουθούμε επίσης να περνούν από το catwalk των σχεδιαστών προς τις μεγάλες μπουτίκ τους, από εκεί στα καταστήματα μαζικής κατανάλωσης μόδας, και αμέσως μετά στις “μαϊμούδες” λίγο πριν έρθει ο βέβαιος θάνατός τους.
Πρώτη ύλη
Για να βγάλουμε άκρη στον γρίφο αυτό, καλό είναι να ξεκινήσουμε κρατώντας στο μυαλό μας μία πολύ βασική διαπίστωση: Η γέννηση μιας τάσης ξεκινά πολύ πριν αυτή εμφανιστεί στις πασαρέλες. Και αυτό, εκτός από λογικότατα είναι και ολοφάνερο, αφού τα ρούχα που θα φορεθούν το φθινόπωρο που μόλις αρχίζει, παρουσιάζονται στις Εβδομάδες Μόδας ήδη από τον προηγούμενο Φεβρουάριο, τα της άνοιξης και του καλοκαιριού που τελειώνει τα γνωρίζαμε από τον προηγούμενο Σεπτέμβριο/Οκτώβριο, ενώ στο αντρικό ντύσιμο οι τάσεις προτρέχουν ακόμη περισσότερο: Φαντάσου ότι τον Ιούνιο που μας πέρασε, οι σχεδιαστές και οι οίκοι παρουσίασαν συλλογές για του χρόνου την άνοιξη. Στην πραγματικότητα της δημιουργίας μόδας και τάσεων, λοιπόν, το ημερολόγιο δεν δείχνει φθινόπωρο 2013, καθώς τις τάσεις -τις βασικές χρωματικές τάσεις, έστω- αποφασίζει πριν από μας, για μας, η βιομηχανία υφασμάτων. Όταν τα σόου τελειώνουν, οι σχεδιαστές επισκέπτονται τα δικά τους σόου, που δεν είναι άλλα από τις εκθέσεις υφασμάτων, όπως η περίφημη Premiere Vision στο Παρίσι, από όπου αγοράζουν τις πρώτες ύλες για τις συλλογές τους. Και αμέσως πριν (ή αμέσως μετά), οι “υφασματάδες” -είτε ασχολούνται με την ύφανση και την πλέξη, είτε με το χρωματισμό και το τύπωμα- θα επισκεφθούν κι αυτοί με τη σειρά τους τις φυτείες από τις οποίες θα αγοράσουν τα νήματα που θα μετατραπούν στα υφάσματα / στα ρούχα / στα trends του μέλλοντος.
Αν και οι σχεδιαστές δεν θα το παραδεχθούν με μεγάλη προθυμία, ένας από τους λόγους που όλοι προωθούν, π.χ., ένα συγκεκριμένο χρώμα είναι το γεγονός ότι, κατά κάποιον τρόπο, όλοι ψωνίζουν από το ίδιο μαγαζάκι. Ένα από τα κοινά μυστικά της βιομηχανίας της μόδας παραμένουν οι δύο ετήσιες συναντήσεις των παραγόντων της, στις οποίες όλοι τους -κατασκευαστές υφασμάτων, στυλίστες, σχεδιαστές- αποφασίζουν επί μίας ενιαίας χρωματικής παλέτας για τις ερχόμενες σεζόν.
Συνέχεια στη σελίδα 2
Τhe shape of things to come
Τα εκάστοτε trendy χρώματα, λοιπόν, κατά κάποιον τρόπο συναποφασίζονται από ένα fashion κονκλάβιο, με στόχο τις όσο το δυνατόν υψηλότερες πωλήσεις. Λογικό, όταν κάτι “κατεβαίνει” ως “ενιαία γραμμή”, να φαντάζει πιο πολυπόθητο. Φυσικά, αυτό δεν εξηγεί όλες τις τάσεις (π.χ. το peplum ή το androgyny δεν έχει να κάνει και τόσο με το τι ύφασμα χρησιμοποιούμε, όσο π.χ. τα δημοφιλέστατα “winter florals”), ούτε επίσης εξηγεί το γεγονός πως τα trends πλέον μεταβάλλονται και εξελίσσονται με τρομερές ταχύτητες. Εκτός από τις κυρίαρχες τάσεις, κάθε σεζόν μας απασχολούν (και μάλιστα διαρκώς) τα επονομαζόμενα “microtrends”, τα οποία στη σύγχρονη εποχή της απρόσκοπτης πρόσβασης σε πληροφορία, και ειδικά σε εικόνα, απαιτούν τη διαρκή επαγρύπνηση της fashionista. Βέβαια, εκεί δεν χρειάζεται και τρομερή φιλοσοφία ή ερευνητική διάθεση για να αποκαλύψουμε την προέλευσή τους: Οι άφθονες φωτογραφίες street fashion από τους φωτογράφους – bloggers, μια νέα cult ταινία ή μια σειρά που με προσήλωση κατεβάζουν και παρακολουθούν οι hipsters, η εμφάνιση μιας σταρ στο red carpet ή ακόμη και στον δρόμο για frozen yogurt με τα παιδιά, όλα αυτά διαμορφώνουν τα microtrends. Τα οποία, μάλιστα, με εξαιρετική ταχύτητα -που προλαβαίνει σχεδιαστές και οίκους- είναι σε θέση να αναπαραγάγουν και να διοχετεύσουν στη διψασμένη για νέες τάσεις αγορά, οι αλυσίδες fast fashion. Κάποτε, μέχρι και τη δεκαετία του 1990, οι top σχεδιαστές του Παρισιού συναντιούνταν μόλις μία φορά το χρόνο στο ξενοδοχείο Ritz, στο Παρίσι, δημιουργώντας το δικό τους άτυπο κονκλάβιο που όριζε τις βασικές τάσεις της επόμενης σεζόν. Σήμερα, οι τάσεις μπορούν να γεννηθούν οποτεδήποτε και από οτιδήποτε. Θυμήσου, για παράδειγμα, τη μανία του vamp chic που προκάλεσε το Twilight – ποιος θα μπορούσε να το προβλέψει αυτό; Επίσης, κάποιες τάσεις μπορεί πολύ απλά να γεννηθούν από μια συγκυρία: Ο Great Gatsby γυρίστηκε σε ταινία από τον Μπαζ Λούρμαν και πολύ πριν, από την εποχή ακόμη που έγινε η σχετική ανακοίνωση και άρχισαν να διαρρέουν φωτογραφίες από τα γυρίσματα, σχεδόν οι πάντες άρχισαν να δείχνουν flapper φορέματα. Και όλο αυτό συνέβη γιατί, πολύ απλά, τα χρόνια πέρασαν αρκετά, ώστε να λήξει ο περιορισμός των πνευματικών δικαιωμάτων του ομώνυμου μυθιστορήματος του Φ. Σκοτ Φιτζέραλντ.
Σε όλα αυτά, βέβαια, δεν συνυπολογίζεται μία σημαντική βιομηχανία: αυτή του trend forecasting, ήτοι της πρόβλεψης τάσεων. Πολλοί οίκοι και σχεδιαστές πληρώνουν αρκετές χιλιάδες δολάρια μέσω συνδρομών για τις συμβουλές και τις πανάκριβες ετήσιες εκδόσεις εταιρειών, όπως η αγγλική Worth Global Style Network, η οποία το 2010 έβγαλε 40 εκατομμύρια λίρες Αγγλίας. Μάλιστα, κάποιοι εκπρόσωποί τους επισημαίνουν πως πλέον το ενδιαφέρον για την πρόβλεψη των τάσεων δεν έρχεται μόνο από τον Armani ή τον Burberry, αλλά και από οικονομικούς οργανισμούς, τράπεζες, αυτοκινητοβιομηχανίες. Τα trends φέρνουν χρήματα, οπότε το να τις γνωρίζεις πριν ακόμη διαμορφωθούν, άρα να είσαι σε θέση να τις προσφέρεις, αποτελεί ένα ακριβό μεν, αλλά πολύτιμο όπλο.
Συνέχεια στη σελίδα 3
Το τέλος των τάσεων;
Κάποιοι από αυτούς τους ειδικούς αναλυτές, βέβαια, ισχυρίζονται πως ίσως και να έχουμε φτάσει στο τέλος των τάσεων – τουλάχιστον με τη μορφή που τις γνωρίζαμε. Χαρακτηριστικότατη ως προς αυτό, η σεζόν που ξεκινά τώρα. Λένε οι ειδικοί πως, σε αντίθεση με ό,τι είχαμε συνηθίσει μέχρι πρότινος, η μόδα δεν εμφανίζεται πλέον και τόσο απόλυτη στο τι θεωρεί αποδεκτό και στο τι απορρίπτει. Ένα συγκεκριμένο στυλ μπορεί να είναι “μέσα στα πράγματα” -τη στιγμή που γράφεται αυτό το άρθρο, η κυρίαρχη τάση είναι το ladylike ντύσιμο σε jewel tones, τις αποχρώσεις των πολύτιμων λίθων, και βλέπουμε για την επόμενη εβδομάδα-, ωστόσο κανένα look δεν θεωρείται πραγματικά “εκτός”. Σε αυτό, βέβαια, μπορούμε να διαγνώσουμε δύο αίτια: την εύκολη πρόσβαση σε πληροφορία μέσω internet και online shops και, φυσικά, την οικονομική κρίση. Γίνεται τόσο εύκολο το να δεις και να αποκτήσεις ρούχα, η εισροή νέων παραλαβών στα καταστήματα, on- και off-line, είναι συνεχής, ενώ ο χρόνος ζωής ενός ρούχου από τη “νέα συλλογή” στις προσφορές έχει μειωθεί αισθητά. Οι συλλογές των σχεδιαστών λειτουργούν πλέον ως ένα σημείο αφετηρίας, ως ένα θεωρητικό εργαλείο για έμπνευση, που δεν είναι και το μόνο που υπάρχει στη διάθεσή μας σήμερα. Στυλάτα κορίτσια στον δρόμο και fashion bloggers “ανεβαίνουν” καθημερινά στο διαδίκτυο, θυμίζοντάς μας πως φορώντας τα ρούχα που ήδη έχεις με τον δικό σου τρόπο και με ελάχιστες αγορές-προσθήκες από την “economy class”, είσαι εντάξει. Το κεντρικό θέμα του στυλ δείχνει να έχει μετακινηθεί πλέον όχι τόσο στο “τι φοράς”, αλλά στο “πώς το φοράς”. Μήπως, τελικά, ο Θάνατος περιμένει και την ίδια τη Μόδα, για να θυμηθούμε το ιταλικό ποιηματάκι της εισαγωγής; Εξάλλου, γιατί να μην κάνουμε κι εμείς κύκλους, όπως η μόδα;
Σχετικά θέματα:
Από την πασαρέλα: Πες το με ένα Lanvin
STREET STYLE: Λευκές γόβες
Τάση: 50 shades of grey
