50 χρόνια μετά οι κανόνες αλλάζουν
Χρειάστηκε να περάσουν 50 ολόκληρα χρόνια για να προχωρήσει σε ένα νέο κεφάλαιο ο πιο διάσημος διαγωνισμός ομορφιάς της Αμερικής. Όχι πια μαγιό για τη Miss America είναι τα νέα που κυκλοφορούν εδώ και λίγες μέρες, με τους υπεύθυνους να επιθυμούν μία καινούργια εποχή, όπου οι γυναίκες δεν θα ξεχωρίζουν (μόνο) για τα κάλλη τους.
Πριν από πενήντα χρόνια, οι διαγωνιζόμενες που έκαναν την εμφάνισή τους με τα μαγιό τους για τον διαγωνισμό Miss America αντιμετώπισαν 100 φεμινίστριες, στην πλατεία του Ατλάντικ Σίτι, να πετούν στα σκουπίδια σουτιέν, κορσέδες, ψεύτικες βλεφαρίδες και άλλα "όργανα γυναικείων βασανιστηρίων", φωνάζοντας "Ελευθερία". Παρόλο που κανένα σουτιέν δεν κάηκε τότε - γιατί δεν τους δόθηκε η άδεια να βάλουν φωτιά στους κάδους - οι διαμαρτυρόμενες καταδίκαζαν τη φύση του διαγωνισμού καθώς και το γεγονός ότι η κριτική επιτροπή αποτελούνταν από άντρες που έκριναν τα σώματα των γυναικών και ότι απαγορευόταν η συμμετοχή στις έγχρωμες γυναίκες.
Σήμερα, ο διαγωνισμός φέρεται να περνά στο επόμενο κεφάλαιο, εξαλείφοντας μια από τις πιο αποθαρρυντικές πτυχές του διαγωνισμού, την εμφάνιση με μαγιό. Ο οργανισμός Miss America - ο γενικός διευθυντής παραιτήθηκε τον Δεκέμβριο μετά από σκάνδαλο με έκφυλα email - και η νέα πρόεδρος Gretchen Carlson, η οποία έχει μηνύσει τη Fox News για σεξουαλική παρενόχληση, ανακοίνωσαν ότι θα αποσύρουν τόσο τις εμφανίσεις με μαγιό όσο και με βραδινά φορέματα από τον διαγωνισμό. "Μια ζωντανή διαδραστική συνάντηση με τους κριτές, στην οποία η διαγωνιζόμενη θα επισημάνει τα επιτεύγματα και τους στόχους της στη ζωή" σχολίασε η πρόεδρος, σύμφωνα με άρθρο της Jessica Bennett στους New York Times.
Η Carlson, Μις Αμερική του 1989, δήλωσε σε συνέντευξή της ότι ο στόχος της ήταν να "κάνει το γεγονός πιο περιεκτικό" και το περιέγραψε ως "ανταγωνισμό", όχι ως "διαγωνισμό". Το νέο σύνθημα της οργάνωσης είναι " να προετοιμάσουμε τον κόσμο για σπουδαίες γυναίκες και τις σπουδαίες γυναίκες για τον κόσμο". Μάλιστα, ακόμα και η ιστοσελίδα του παρουσιάζει αυτή την ευρεία προσπάθεια επανασχεδιασμού: "Μις Αμερική 2.0. Σύντομα: Νέα ιστοσελίδα. Νέα επίδειξη. Νέα εμπειρία".
Οι αλλαγές θα οριστικοποιηθούν από τον επερχόμενο κιόλας διαγωνισμό που θα λάβει χώρα τον Σεπτέμβριο στο Ατλάντι Σίτι, ενώ το συμβούλιο αποτελείται πλέον από 7 γυναίκες και δύο άντρες. Οι διαγωνιζόμενες συμμετέχουν σε κοινωφελείς υπηρεσίες και ο οργανισμός δήλωσε ότι δαπάνησε πέρυσι περισσότερα από 2 εκατομμύρια δολάρια σε υποτροφίες.
Όμως, η εμφάνιση με μαγιό όρισε από την πρώτη στιγμή τον διαγωνισμό- και ήταν πάντα στο επίκεντρο της συζήτησης για τη θέση του στην αμερικανική κουλτούρα. Η Carlson δήλωσε ότι η πλειοψηφία των γυναικών έβρισκε πάντα απωθητικό το γεγονός ότι έπρεπε να εμφανιστούν με μαγιό μπροστά σε ένα τεράστιο κοινό - μια εμφάνιση που τόνιζε τις ανασφάλειές τους. Η Kate Shindle, Miss America 1998 και μέλος του τωρινού συμβουλίου, είχε πιστέψει αρχικά ότι η εμφάνιση με μαγιό της έδωσε δύναμη και αυτοπεποίθηση, λέγοντας χαρακτηριστικά "αφού μπόρεσα να περπατήσω με μπικίνι και τακούνια ένιωθα ότι μπορούσα να καταφέρω τα πάντα", για να το ξανασκεφτεί και να πει "νομίζω όμως ότι δεν επεξεργάστηκα τα πάντα εκείνη τη στιγμή. Είναι περίεργο - δίνει στους άλλους ένα είδος ιδιοκτησίας πάνω στο σώμα σου και αυτό δεν σε ενθουσιάζει".
Ο διαγωνισμός Miss America έχει συνδεθεί εδώ και μισό αιώνα με την εξύμνηση της ομορφιάς - πάντα σύμφωνα με τα αμερικάνικα πρότυπα - προκαλώντας συνεχώς διαμαρτυρίες και αναλύσεις φεμινιστικού περιεχομένου. "Δεν είμαστε χαζοί. Ξέραμε ότι η εμφάνιση με μαγιό ήταν η Αχίλλειος πτέρνα μας. Ο διαγωνισμός με μαγιό έχει αμφισβητηθεί από τις αρχές της δεκαετίας του 1920, αλλά διατηρήθηκε επειδή άρεσε στην πλειοψηφία των ανθρώπων" είχε δηλώσει ο Leonard Horn, υπεύθυνος της Διοργάνωσης το 1993.
Το ζητούμενο ήταν πάντα η ομορφιά, ένα πρότυπο που παρέμενε αυστηρά περιορισμένο, όπως οριζόταν από μία συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων και εμποτιζόταν στο μυαλό εκατομμυρίων Αμερικανών. Η απουσία των μαγιό είναι μια μικρή νίκη, για έναν διαγωνισμό που απλά "πουλούσε" τα σώματα νεαρών κοριτσιών σε μία επικερδή επιχείρηση και νουθέτησε για χρόνια εύπλαστα μυαλά - ο διαγωνισμός ξεκίνησε μία χρονιά αφότου δόθηκε στις γυναίκες δικαίωμα ψήφου.
Η Margot Mifflin, καθηγήτρια Αγγλικής Φιλολογίας, η οποία γράφει μια πολιτιστική ιστορία της διοργάνωσης, έγραψε πρόσφατα στη The Washington Post ότι η Miss America "έχει επενδύσει βαθιά στην προστασία του status quo εν όψει της προόδου των γυναικών. Ανεξάρτητα από το πόσο έξυπνη ή ταλαντούχα είναι μία γυναίκα, είναι χαμένη αν υστερεί σε ομορφιά".
Η Miss America αλλάζει σελίδα, όμως δεν μπορούμε να πούμε με σιγουριά αν θα είναι όντως καθαρογραμμένη ή θα σβήσει επιμελώς ό,τι βολεύει για χάρη του κέρδους και της συντήρησης μίας καλοστημένης βιομηχανίας που προωθεί κατά τόπους τη "μη ορθή" ομορφιά - αυτή δηλαδή που επιλέγουν κάποιοι για κάθε γυναίκα εκεί έξω. Παρά τα όσα έχουν ειπωθεί περί νέας εποχής, δεν παύει να υπάρχει μία επιτροπή που "κρίνει" τις γυναίκες.
"Αν η Miss America θέλει να ξεφύγει από το παιχνίδι του σεξισμού, θα πρέπει πιθανώς να σταματήσει να υπάρχει", δημοσίευσε ο συγγραφέας Jill Filipovic στο Twitter.
