Ο Martin Margiela προτιμά πλέον να μιλά μέσα από τα έργα του. Παρόλα αυτά κάνει μια εξαίρεση για τη Madame Figaro.
Έχοντας αφήσει το προσωπικό του αποτύπωμα στο σύμπαν της μόδας, ο Martin Margiela μεταφέρει τη δημιουργικότητα και την υψηλή αισθητική του στον κόσμο της τέχνης. Στις 7 Μαρτίου η έκθεσή του εγκαινιάζεται στην γκαλερί Bernier/Eliades στην Αθήνα, ενώ μία εβδομάδα μετά το έναυσμα δίνεται στις Βρυξέλλες. Σήμερα ο Martin Margiela αποκαλύπτεται στη Madame Figaro.
Η τέχνη σας καλύπτει μια ευρεία καλλιτεχνική γκάμα, όπως η ζωγραφική, η γλυπτική, οι εικαστικές εγκαταστάσεις, το κολάζ και ο κινηματογράφος. Τι να περιμένουμε από την έκθεσή σας, που εγκαινιάζεται σε λίγες μέρες;
Σκοπεύω να παρουσιάσω μια ευρεία ποικιλία μέσων σε ένα ενδιαφέρον κράμα: γλυπτά από γύψο, πορτρέτα από πορσελάνη, fake-fur barriers μέχρι flip flops που ανασυντίθενται σε νέες φιγούρες και αφαιρετικά βήματα πάνω σε χαλιά.
Τα εικαστικά σας έργα έχουν παρουσιαστεί σε αυστηρά επιλεγμένους χώρους τέχνης σε λίγα σημεία του πλανήτη. Τι σας οδήγησε στο να επιλέξετε την Ελλάδα και την γκαλερί Bernier/Eliades;
Η Marina Eliades και ο Jean Bernier με προσέγγισαν μόλις έμαθαν ότι η προηγούμενη γκαλερί μου στην Αμβέρσα, Zeno X, έκλεινε τις πόρτες της. Συναντηθήκαμε μερικές φορές και απόλαυσα τον ενθουσιασμό τους και πολύ γρήγορα με έκαναν να αισθανθώ εμπιστοσύνη. Πάνω απ’ όλα, όμως, εντυπωσιάστηκα με την πορεία τους στον χώρο της τέχνης και την επιλογή των καλλιτεχνών μέσα στα χρόνια. Νιώθω μεγάλη ικανοποίηση και τιμή για την ειλικρινή επιθυμία τους να συμπλεύσουν μ’ εμένα και τις δημιουργίες μου.
Έχετε επισκεφθεί την Ελλάδα στο παρελθόν;
Ναι, αλλά πριν από πολλά χρόνια. Είχα μείνει για λίγες μέρες στην Αθήνα και μετά πήγα για διακοπές στις Κυκλάδες. Πάντως, είμαι σίγουρος ότι φέτος θα ανακαλύψω το αληθινό πρόσωπο αυτής της πόλης και είμαι ενθουσιασμένος γι’ αυτό.
Μέσα από τα έργα και τη στάση σας, όπως και από το γεγονός ότι επιλέξατε να μη συνοδεύεται αυτή η συνέντευξη από φωτογραφία σας, αντιλαμβάνομαι ότι δε σας αρέσει απλώς η ανωνυμία, αλλά και ότι την αξιολογείτε ως αγαθό. Πώς μεταφέρεται η άποψη αυτή στις δημιουργίες σας;
Προσπαθώ να διατηρώ την ανωνυμία μου, όπως έκανα και στο παρελθόν. Απολαμβάνω ιδιαίτερα το συναίσθημα του να σχεδιάζω και να δημιουργώ στη μοναχικότητα του ατελιέ μου, αλλά ανέκαθεν απέφευγα να δίνω το "παρών" σε εγκαίνια, ακόμα και δικών μου εκθέσεων.
Η ανάπτυξη κάθε τέχνης απαιτεί ταλέντο, όραμα, εξάσκηση. Θεωρείτε ότι η τύχη μπορεί να διαδραματίσει επίσης καθοριστικό ρόλο στη γέννησή της;
Οι συναντήσεις με την τύχη –όπως μου αρέσει να τις αποκαλώ– μπορούν χωρίς αμφιβολία να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης και ανάπτυξης. Αυτός είναι και ο λόγος που μου αρέσει να μεταμορφώνω πρόσωπα και αντικείμενα. Ο Friedrich Meschede είχε γράψει ένα σπουδαίο κείμενο για τη σύζευξη τέχνης και τύχης με τίτλο "Serendipity" στο συνοδευτικό βιβλίο της πρώτης μου έκθεσης στο Ίδρυμα Lafayette Anticipations στο Παρίσι (σ.σ. τέλη 2021).
Στη σκέψη των περισσοτέρων η τέχνη και η μόδα συμβιώνουν σε μια αρμονική σύμπραξη. Ποιες ομοιότητες και διαφορές έχετε διαπιστώσει ανάμεσα στους δύο αυτούς κόσμους μέσα από τη μακρά σας πορεία;
Η δημιουργικότητα είναι αναμφίβολα η κοινή βάση και των δύο. Όταν όμως εστιάζω σε έργα τέχνης, προσωπικά αισθάνομαι πολύ μεγαλύτερη ελευθερία σε σύγκριση με τη μόδα. Δεν υπάρχει η πίεση για τη δημιουργία μιας καινούριας συλλογής, τα αυστηρά deadlines, οι περιττές συνεχόμενες επισκέψεις σε χώρους επιδείξεων, ακόμα και η ομάδα που καλούμαι να διευθύνω ή να κατευθύνω. Από αυτή την οπτική, η τέχνη είναι ένας εντελώς διαφορετικός κόσμος και αισθάνομαι ανακουφισμένος που τον επέλεξα.
Ως δημιουργός, εστιάζετε σε νεο-υπερρεαλιστικές δημιουργίες που ανατρέπουν τα δεδομένα. Σας αρέσει να σπάτε τη νόρμα και στην προσωπική σας ζωή;
Η αλήθεια είναι ότι η μοναδική νόρμα που συνεχίζω να ανατρέπω μέχρι σήμερα είναι η άρνησή μου να αντιμετωπίζω τον εαυτό μου ως "δημόσιο" πρόσωπο. Κάτι που στον σύγχρονο κόσμο αντιμετωπίζεται ως ιδιαιτερότητα ή ακόμα και "ανωμαλία", αλλά προσωπικά με ικανοποιεί και με ανακουφίζει.
Μόδα και τέχνη. Σε ποιο σύμπαν ο Martin Margiela συναντά τον εσώτερο εαυτό του;
Χωρίς αμφιβολία, στην τέχνη. Η μόδα συνιστά πλέον το παρελθόν μου.
Τα επιτεύγματά σας πλάθουν εύκολα στο μυαλό μου την εικόνα ενός μέντορα, πολύπειρου και ικανού. Θεωρείτε ότι θα ήσασταν καλός σε αυτό τον ρόλο;
Νομίζω πως ναι – και υπάρχει λόγος γι’ αυτή την απάντησή μου. Όταν παρατηρώ ότι κάποιος ενδιαφέρεται πραγματικά για εμένα και την τέχνη μου, είμαι αρκετά δοτικός μαζί του.
Η ζωή σας θα μπορούσε να αποτελέσει έμπνευση για βιβλίο και μάλιστα με πολλά κεφάλαια. Σε αυτή την περίπτωση, ποιο θα ήταν το αγαπημένο σας;
Χωρίς αμφιβολία, τα χρόνια που με διαμόρφωσαν ως προσωπικότητα –η Σχολή Καλών Τεχνών στο Άσελτ, η Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών στην Αμβέρσα– και, φυσικά, το παρόν – η επιλογή μου να περπατήσω στα μονοπάτια της τέχνης.
Πότε συνειδητοποιήσατε ότι είστε ένας ολιστικός καλλιτέχνης και όχι απλώς ένας δημιουργός που καινοτομεί στη βιομηχανία της μόδας;
Όταν αναγνώρισα ότι οι δημιουργικές μου ανησυχίες και δεξιότητες ήταν τα κύρια πάθη μου.
Φοβάστε να πάρετε ρίσκα;
Όχι. Ποτέ δεν είχα αυτό το άγχος. Και ελπίζω να μην το αποκτήσω σήμερα.
Έχετε κάποιο motto που ακολουθείτε στη ζωή σας;
Φυσικά. Να προστατεύω την ελευθερία μου, να διακρίνω τις προθέσεις πίσω από κάθε συμβουλή και να μένω συγκεντρωμένος στον στόχο μου.
Ποια συμβουλή θα δίνατε στον νεότερο εαυτό σας;
Κάν’ τα όλα από την αρχή. Απλώς μην ξεχάσεις να ζήσεις συγχρόνως.
Υπάρχει κάποιος στόχος που δεν έχετε υλοποιήσει ακόμη;
Στόχος μου είναι να συνεχίσω να αμφισβητώ τον εαυτό μου. Οι απαντήσεις όμως φαντάζουν ατέλειωτες οδηγώντας με στο συμπέρασμα ότι ίσως δε θα καταφέρω ποτέ να τις αγκαλιάσω όλες στον βαθμό που τους αρμόζει.
Φωτογραφίες: Peter Cox, We Document Art
