Με αφορμή την 97η τελετή απονομής των βραβείων Όσκαρ στις 3 Μαρτίου 2025, θυμόμαστε τον πιο αμφιλεγόμενο νικητή στην κατηγορία Καλύτερη Ταινία.
Όταν έκανε πρεμιέρα πριν από 41 περίπου χρόνια, η ταινία Amadeus συνοδεύτηκε από μια σειρά διθυραμβικών κριτικών. Το ιστορικό δράμα που περιστρέφεται γύρω από το beef δύο συνθετών κλασικής μουσικής, του Wolfgang Amadeus Mozart και του Antonio Salieri, κέρδισε οκτώ Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και αυτό της Καλύτερης Ταινίας για το 1984.
Ο Miloš Forman έλαβε το βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας, ο Peter Shaffer κέρδισε το πολυπόθητο αγαλματίδιο για το Καλύτερο Διασκευασμένο Σενάριο και οι δύο πρωταγωνιστές ήταν υποψήφιοι για το Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου. Τελικά, ο F Murray Abraham, που υποδυόταν τον Salieri, κατάφερε να κερδίσει το πολυπόθητο αγαλματίδιο, αφήνοντας τον Tom Hulce, που υποδύθηκε τον Mozart με άδεια χέρια.
Οι ιστορικές ανακρίβειες
Ωστόσο στα χρόνια που ακολούθησαν, οι αντιδράσεις αυξήθηκαν με τους experts να μιλούν για μια σειρά από ιστορικά λάθη στην πλοκή της ταινίας Amadeus. Ένα άρθρο στο BBC σχολίασε ότι "η ταινία διακωμωδεί ξεδιάντροπα και χαλαρά, ιστορικά γεγονότα". Ο Salieri, σημείωσαν οι κριτικοί, δεν ήταν ευσεβής εργένης (όπως μαρτυρείται από τη σύζυγό του, τα οκτώ παιδιά και την ερωμένη του).
Επιπλέον, τα ιστορικά γεγονότα δεν συνάδουν με το σενάριο της ταινίας που μιλά για ένα ασίγαστο μίσος, αφού ο πραγματικός Mozart εμπιστεύτηκε τη μουσική εκπαίδευση του γιου του στον δάσκαλο Salieri.
Όσο για το άσεμνο χιούμορ του κορυφαίου Mozart; Αυτή η αναιδή απληστία ήταν στην πραγματικότητα συνηθισμένη στη μεσαία τάξη της βιεννέζικης κοινωνίας.
Το πιο εξωφρενικό από όλα; O παγκοσμίου φήμης Wolfgang Amadeus Mozart δεν πετάχτηκε στον τάφο ενός ασήμαντου φτωχού.
Ο παραλληλισμός με τον Ψυχρό Πόλεμο
Οι ειδήμονες ωστόσο τονίζουν πως ο στόχος του Miloš Forman για το Amadeus δεν ήταν να δημιουργήσει μια τυπική βιογραφική ταινία, αλλά να χρησιμοποιήσει μια φανταστική εκδοχή μιας επικής σύγκρουσης μεταξύ δύο θρύλων της μουσικής.
Στόχος του; Να παραλληλίσει την κόντρα των δύο συνθετών με τον πιο σκληρό παγκόσμιο ανταγωνισμό ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ρωσία, Δύση και Ανατολή από τα μέσα έως τα τέλη του 20ου αιώνα: Τον Ψυχρό Πόλεμο.
Με λίγα λόγια, η υπόθεση της ταινίας μπορεί να διαδραματίζεται το 1784 αλλά στην πραγματικότητα αφορούσε το 1984, το έτος το οποίο και κυκλοφόρησε.
