Η ηθοποιός, που φέτος μας χάρισε μια σπουδαία ερμηνεία ως Έντα Γκάμπλερ στην ομώνυμη παράσταση σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά, αποκαλύπτεται στη Madame Figaro.
Όσοι αγαπούν το θέατρο ξέρουν καλά το όνομά της. Η Ανθή Ευστρατιάδου σχεδόν δύο δεκαετίες τώρα χαράζει τη δική της πορεία και την υπηρετεί με αφοσίωση και πάθος. Το ντροπαλό παιδί που ένιωθε ότι δε χωράει πουθενά εξελίχθηκε σε μια ξεχωριστή παρουσία στον θεατρικό χώρο, που μεταμορφώνεται στη σκηνή και δίνει σε κάθε της ερμηνεία όλο της το είναι, όλο της το ταλέντο.
Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση στην αναμέτρησή σου με την ηρωίδα του Ίψεν;
Πρόκειται για έναν ρόλο με πάρα πολλά χαρακτηριστικά, μπορούμε να συζητάμε άπειρες ώρες για τις πολλές πτυχές του χαρακτήρα της! Η Έντα έχει μια ακατέργαστη επιθυμία για καταστροφή, κινείται από παρορμήσεις, τις οποίες δεν μπορεί να ελέγξει, και τόσα άλλα. Αλλά για μένα η ουσία είναι, αντί να προσπαθήσεις να βασιστείς ή να απαντήσεις σε καθένα από αυτά, να αφεθείς ανοιχτή και να επιτρέψεις να σε επηρεάσουν. Αυτό, βέβαια, φέρνει δυσκολίες, γιατί οι θεατές έχουν την ανάγκη να απαντηθούν κάποια πράγματα μέσα από μια παράσταση.
Είναι ένα έργο που δεν έχει μια ποιητική διαφυγή και μέσα από το "ταξίδι" της παράστασης δε βγαίνεις με ανάταση ψυχής, αλλά με κόμπο στο στομάχι. Είναι ένας ρόλος που θέλει διαρκή προσπάθεια και πολλές φορές το ίδιο μου το σώμα αντιδρά, δε θέλει να μπει ξανά σε μια κατάσταση καταστροφής. Όμως αυτά τα κείμενα είναι τόσο πυκνά σε νόημα, που νέα πράγματα σου αποκαλύπτονται συνέχεια. Η Έντα Γκάμπλερ είναι ένας ρόλος-μεγαθήριο.
Και ένα έργο επίκαιρο, μιας και οι γυναίκες και σήμερα είναι υποχρεωμένες να συμβιβαστούν με τις κοινωνικές επιταγές.
Αν και έχω παίξει σε άλλες δύο παραστάσεις που βασίζονται σε κείμενα του Ίψεν, μέσα από αυτό το έργο κατάλαβα το μεγαλείο του και το πόσο απίστευτα επίκαιρος είναι ο τρόπος που γράφει. Τα θέματα που αγγίζει αφορούν τον "πυρήνα" του ανθρώπου πέρα από την εποχή: το τι πάει να πει ζω με άλλους ανθρώπους ή σε μια οικογένεια, κάνω παιδί ή δεν κάνω, εγκλωβίζομαι σε ρόλους που μου επιβάλλουν οι κοινωνικές επιταγές... Αλλά και τι σημαίνει ανάγκη για έλεγχο ή εξουσία –όταν αισθάνομαι ότι δεν έχω κανέναν έλεγχο πάνω στην ίδια μου τη ζωή– και τι σημαίνει δεν μπορώ να δημιουργήσω, άρα καταστρέφω.
Πιστεύεις ότι το έργο αφορά περισσότερο τις γυναίκες;
Τους αφορά όλους. Στο κέντρο είναι το δράμα μιας ηρωίδας και αυτό δεν είναι τυχαίο, γιατί η γυναίκα είναι παραδοσιακά εγκλωβισμένη σε ρόλους.
Εκείνη την εποχή μάλιστα δεν μπορούσε να ζήσει αν ένας άνδρας δεν αναλάμβανε την οικονομική της επιβίωση, όφειλε να κάνει παιδί, έμενε κλεισμένη σε ένα σπίτι χωρίς τη δυνατότητα να εργαστεί. Οπότε, ναι, αφορά μια γυναίκα, αλλά, αν κοιτάξουμε και τους υπόλοιπους χαρακτήρες, θα δούμε ότι και οι άνδρες ασφυκτιούν προσπαθώντας να ανταποκριθούν στο δικό τους κοινωνικό πρότυπο. Γιατί και ο άνδρας πρέπει να είναι αυτός που θα παρέχει την οικονομική άνεση, να είναι πετυχημένος και να είναι σε θέση να αναπαράγει το είδος του.
Η Έντα Γκάμπλερ είναι δύσκολη παράσταση. Πώς νιώθεις όταν τελειώνει και πρέπει να βγεις από έναν τόσο απαιτητικό ρόλο;
Υπάρχουν φορές που η επικοινωνία ανάμεσα στη σκηνή και στους θεατές με κάνει να βγαίνω με περισσότερη ενέργεια, πιο ανάλαφρη, από την παράσταση. Άλλες φορές βγαίνω ψυχικά καταρρακωμένη. Η δουλειά αυτή επηρεάζει κομμάτια μας, είτε μικρότερα είτε μεγαλύτερα. Αν έχεις κλάψει για μια ώρα, ακόμα κι αν το κάνεις επειδή το απαιτεί ο ρόλος, είναι λογικό να επηρεάζεσαι. Αν πεις τα ίδια λόγια δέκα φορές, θα επηρεαστείς από το νόημά τους. Αυτό είναι κάτι που απλώς οφείλουμε να αποδεχτούμε και με έναν τρόπο να αισθανόμαστε και περήφανοι, γιατί είναι σαν να σωματοποιούμε κάτι ποιητικό, υπερβατικό, που, παρ’ όλες τις δυσκολίες, εντέλει σου αφήνει κάτι όμορφο.
Διαβάστε Επίσης
Μεγάλωσες στην Αθήνα. Τι παιδί ήσουν;
Ήμουν ένα παιδί που του άρεσε πολύ η περιπέτεια – και συνεχίζει να μου αρέσει! Αν μου έλεγαν, για παράδειγμα, "απαγορεύεται να περάσεις αυτό τον φράχτη", θα τον περνούσα. Μου άρεσε πολύ να κάνω σωματικά πράγματα, έτρεχα, σκαρφάλωνα, έπεφτα, χτυπούσα συνέχεια, έχω κάνει 500 ράμματα. Είχα μια πολύ έντονη ενέργεια και διάθεση να ανακαλύψω τον κόσμο, ενώ την ίδια στιγμή ήμουν εξαιρετικά ντροπαλή και εσωστρεφής.
Σου άρεσε το σχολείο; Τι μαθήτρια ήσουν;
Τα πήγαινα καλά, μου άρεσε από πολύ μικρή να γράφω, αλλά μου άρεσαν και τα αθλήματα, έκανα στίβο και κολύμβηση, έπαιζα βόλεϊ. Πήγα για σπουδές στη Θεσσαλονίκη, όπου τα πρώτα χρόνια αισθανόμουν εξαιρετικά μόνη, γιατί δεν ήξερα κανέναν και δεν είχα τα εργαλεία να διαχειριστώ τι πάει να πει ζω μόνη και αναλαμβάνω την ευθύνη του εαυτού μου.
Σπούδασες στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Ήθελες να περάσεις εκεί ή έτυχε;
Όταν ήμουν στη Β' Λυκείου, δεν ήξερα καθόλου με τι ήθελα να ασχοληθώ και έκανα ένα τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού, το οποίο έβγαλε ως αποτέλεσμα ότι μου ταιριάζουν ο χορός και το θέατρο. Έψαξα ποιες σχολές υπήρχαν και δήλωσα το συγκεκριμένο τμήμα γιατί παράλληλα είχα μεγάλη ανάγκη να φύγω από την Αθήνα. Στο τρίτο έτος έδωσα στο Τμήμα Υποκριτικής, χωρίς να έχω ακριβώς συνείδηση του τι συμβαίνει και χωρίς να έχω πει ποτέ ότι θέλω να γίνω ηθοποιός.
Από εκεί και ύστερα ήταν σαν να μπήκα σε ένα κανάλι που δεν είχε γυρισμό. Ειλικρινά, μου είναι ανεξήγητο πώς το έκανα, γιατί τότε ήμουν ένα φοβισμένο παιδί, δεν είχα ανέβει ποτέ σε σκηνή, δεν είχα τραβήξει ποτέ ξανά τα βλέμματα πάνω μου. Όμως ήθελα πάρα πολύ να εξερευνήσω αυτή την τέχνη, χωρίς να σκέφτομαι αν θα το κάνω επάγγελμα. Στόχος μου τότε δεν ήταν να γίνω η καλύτερη ηθοποιός, αλλά να είμαι μαζί με ανθρώπους που με ενδιαφέρουν, να εξερευνούμε παρέα κάτι και να χαιρόμαστε αυτή την εξερεύνηση. Στην πορεία, βέβαια, τα πράγματα αλλάζουν και εξελίσσονται.
Και ήρθαν οι ρόλοι, τα βραβεία και οι μεγαλύτεροι ρόλοι. Πόσο έχει αλλάξει μέσα σου η σχέση με την τέχνη σου;
Η σχέση μου με το θέατρο είναι πλέον πολύ πιο απενοχοποιημένη. Στο παρελθόν, δεν ξέρω γιατί, ίσως από φόβο αποτυχίας, δεν μπορούσα καν να πω ότι είμαι ηθοποιός ούτε στον ίδιο μου τον εαυτό, πόσο μάλλον στους άλλους. Όταν είσαι μικρός και δεν έχεις πατήματα, επηρεάζεσαι από διάφορους παράγοντες που σε κάνουν να πιστεύεις ότι πρέπει να έχεις συγκεκριμένες προδιαγραφές για να πετύχεις, από τη σωματική σου διάπλαση μέχρι τον τρόπο που σχετίζεσαι με τους ανθρώπους του χώρου. Παντού υπήρχαν "πρότυπα" και δεν μπορούσα να δω τον εαυτό μου μέσα σε αυτά. Με τον καιρό κατάλαβα ότι δεν υπάρχει ένα μοντέλο ηθοποιού, όλοι χωράμε. Τώρα, μετά από πολλά χρόνια, μπορώ να πω ελεύθερα και δυνατά ότι μου αρέσει το επάγγελμά μου και, όταν δεν το κάνω, μου λείπει.
Διαβάστε Επίσης
Βρήκες κατά κάποιον τρόπο τον εαυτό στο θέατρο;
Πάρα πολύ. Θυμάμαι, όταν ήμουν μικρή, δεν μπορούσα να με χωρέσω σε κάποια ομάδα, αισθανόμουν ασφυξία. Είχα μια επιμονή, αλλά χωρίς κάποιον φανερό στόχο. Κρίνοντάς το τώρα, ο στόχος μου ήταν να βρω τον εαυτό μου και όχι η επιτυχία. Ήταν περισσότερο σαν να προσπαθούσα να βρω κάπου να αναπνεύσω και να καταλάβω ποια είμαι.
Πότε αισθάνθηκες για πρώτη φορά πως στέκεσαι γερά πάνω στη σκηνή και το χαίρεσαι αληθινά;
Πάντα υπήρχαν στιγμές που το χαιρόμουν, αλλά μετά τη γέννηση του παιδιού μου το απολαμβάνω ακόμη περισσότερο. Επειδή ήθελα να μείνω κοντά του, δε δούλεψα για κάποια χρόνια και, όταν με πλημμύρισε η επιθυμία να αρχίσω και πάλι να δουλεύω, το έκανα με αδιανόητη χαρά. Η επιθυμία μου να βρίσκομαι στη δουλειά ξεχείλισε σαν χείμαρρος.
Η Στέλλα, που υποδύεσαι στη σειρά του Mega Έχω παιδιά, είναι για σένα ένα ευχάριστο διάλειμμα, μιας και σε βλέπουμε σε έναν κωμικό ρόλο;
Περνάμε πραγματικά πάρα πολύ ωραία στη σειρά. Είμαστε μια μικρή ομάδα, έχουμε όλοι πάνω κάτω την ίδια ηλικία και δουλεύουμε πολύ ωραία μαζί. Χαίρομαι που κάνω κωμωδία. Ειλικρινά με ανακουφίζει που κάνω παράλληλα δύο τόσο αντίθετες δουλειές.
Στη σειρά δε θέλεις να έχεις καμία σχέση με παιδιά. Στην πραγματική ζωή πόσο σε άλλαξε η μητρότητα;
Η μητρότητα με άλλαξε βαθιά. Νομίζω, μου κάλυψε ένα υπαρξιακό κενό, με το οποίο πάλευα. Ένιωθα μια μοναξιά, η οποία με κάποιον τρόπο καλύφθηκε αυτόματα με το παιδί, χωρίς καν να περιμένω κιόλας ότι θα μου συμβεί κάτι τέτοιο. Μου ενίσχυσε την όρεξη για ζωή αλλά και τη χαρά για το επάγγελμά μου, άρχισα να ορίζω πιο καθαρά μέσα μου τον ίδιο μου τον εαυτό. Βέβαια, η μητρότητα, όπως και η συντροφικότητα, δεν είναι μια εύκολη υπόθεση.
Γι’ αυτό κι εγώ επιμένω ότι όλα έχουν να κάνουν με το πόσο αντέχεις να προσπαθείς, να δεις αυτά που συμβαίνουν μέσα σου και στους κοντινούς σου ανθρώπους, να τα επικοινωνήσεις και να τα δουλέψεις. Πλέον, για μένα αυτή είναι η κύρια δουλειά στη ζωή μου, την οποία με κάποιον τρόπο συνδυάζω και με την τέχνη του θεάτρου. Γιατί και το θέατρο φέρνει στο φως κομμάτια μας που δεν αντέχουμε να δούμε.
Σου λείπει κάτι από την εργένικη ζωή σου;
Αν έχω να πενθήσω ένα πράγμα, αυτό είναι ο αυθορμητισμός. Δεν μπορώ να κάνω ανά πάσα στιγμή ό,τι μου έρθει στο μυαλό, να σηκωθώ να πάω στην Αριδαία να καθίσω στο ποτάμι. Αυτό είναι το μόνο που μου λείπει.
Τι σε προβληματίζει περισσότερο στο γεγονός ότι μεγαλώνεις κορίτσι;
Να μην περάσουν αμάσητα κάποια πράγματα που πέρασαν από την προγιαγιά μου στη γιαγιά μου, από τη γιαγιά μου στη μάνα μου και από τη μάνα μου σ’ εμένα. Όσο κι αν αλλάζουν οι εποχές, υπάρχει κάτι, έστω και μικρό, που μεταφέρεται από μάνα σε κόρη και έχει να κάνει με το δικαίωμα στην ευχαρίστηση, στο να διεκδικείς αυτό που θέλεις, στο να μπορείς να πεις "όχι". Με απασχολεί, επίσης, το πώς θα είναι ο κόσμος όπου θα ζήσει, η σχέση του ανθρώπου με την τεχνολογία.
Τι είναι αυτό που ονειρεύεσαι;
Να κάνω ταξίδια, να μπορώ να ρίχνω το βλέμμα μου αλλού.
Και τι επιθυμείς;
Να συνεχίσω να αντέχω, να βαθαίνω, να αντιλαμβάνομαι καλύτερα τον εαυτό μου. Και να χορέψω! Μου έχει λείψει να πάω για χορό.
Ευχαριστούμε το κατάστημα Ι. Δελούδης Α.Ε.(B&B Italia), Κηφισίας 358, Χαλάνδρι για τη φιλοξενία.
