Ένας κινηματογραφικός αργαλειός, όπου το παρελθόν και το παρόν δένουν σφιχτά, δημιουργώντας έναν αφηγηματικό καμβά που εκτείνεται στο μέλλον.
To Beyond Borders - Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου, γίνεται φέτος 10 χρονών και το γιορτάζει στις 24-31 Αυγούστου 2025 με μια επετειακή έκδοση αφιερωμένη στην Ελλάδα και τις δημιουργικές της δυνάμεις.
Το φεστιβάλ εστιάζει στην πορεία του ελληνικού ντοκιμαντέρ, ενός κινηματογραφικού είδους που αναμετράται με την πραγματικότητα, την καταγράφει, τη σχολιάζει και την αναδιαμορφώνει, με τον πιο ευφάνταστο και άμεσο τρόπο. Στο Καστελλόριζο, αυτόν τον τόπο-σύμβολο της ιστορικής μνήμης και της πολιτισμικής συνάντησης, η τέχνη της αφήγησης συνεχίζει ακούραστα το ταξίδι της. Το Beyond Borders επιμένει - σε έναν κόσμο που μοιάζει να συρρικνώνεται - να διευρύνει ορίζοντες. Μέσα από τις ταινίες του, αναζητά την πιο απλή και συνάμα πιο απαιτητική αποστολή: την ανακάλυψη της ανθρωπιάς, όπου κι αν αυτή κατοικεί και απ’ όπου και αν προέρχεται.
Η οπτική ταυτότητα του φεστιβάλ, σχεδιασμένη από το δημιουργικό γραφείο Polkadot Design, αντλεί έμπνευση από την υφαντική τέχνη - μια τέχνη που συμβολίζει τη μνήμη, την αφήγηση και τη συνέχεια. Όπως οι γυναίκες-υφάντρες του 1905, πρωταγωνίστριες της πρώτης κινηματογραφικής καταγραφής που σημειώθηκε στα Βαλκάνια, ύφαιναν το παρόν τους μέσα από την τέχνη, έτσι και οι σύγχρονοι ντοκιμαντερίστες υφαίνουν με εικόνες και ήχο ένα πολύπτυχο της δικής μας πραγματικότητας. Το ελληνικό ντοκιμαντέρ γίνεται έτσι ένας κινηματογραφικός αργαλειός, όπου το παρελθόν και το παρόν δένουν σφιχτά, δημιουργώντας έναν αφηγηματικό καμβά που εκτείνεται στο μέλλον.
Το Φεστιβάλ έλαβε φέτος αριθμό-ρεκόρ 907 ταινιών από 92 χώρες (600 ταινίες μεσαίου και μεγάλου μήκους και 307 μικρού μήκους). Από τις 42 ταινίες που προκρίθηκαν να διαγωνιστούν στο φεστιβάλ, οι 35 προβάλλονται σε ελληνική, διεθνή και παγκόσμια πρεμιέρα, ενώ πολλές από αυτές έχουν ταξιδέψει στα μεγαλύτερα κινηματογραφικά φεστιβάλ του κόσμου όπως οι Κάννες, το Βερολίνο, η Βενετία, το Λοκάρνο, το Κάρλοβι Βάρι, το Άμστερνταμ (IDFA), η Κοπεγχάγη (CPX DOX), κ.ά Φορέας διοργάνωσης είναι το Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών (ΙΔΙΣΜΕ) σε συνεργασία με την Ecrans des Mondes (Παρίσι), ενώ πολύτιμη είναι η συνδρομή φορέων παγκόσμιου βεληνεκούς (ZDF, ARTE, BBC, RAI TV, Movies that Matter, IDF Prague, PHOENIX, FIPRESCI, Ecrans des Mondes κ.ά.).
Οι τρεις προτάσεις του φετινού Beyond Borders
Το Beyond Borders θα φιλοξενήσει και φέτος 3 διαφορετικές σκηνές προβολών: Το Κυρίως Διαγωνιστικό Τμήμα, το οποίο περιλαμβάνει 18 ταινίες τεκμηρίωσης μεσαίου και μεγάλου μήκους (ανάμεσά τους 4 ελληνικές παραγωγές) και το μicro Διαγωνιστικό Τμήμα, το οποίο περιλαμβάνει 24 ταινίες τεκμηρίωσης μικρού μήκους (ανάμεσα τους 3 ελληνικές παραγωγές), ενώ ως τρίτη σκηνή προβολών - εκτός διαγωνιστικού προγράμματος - θα υπάρχει η σκηνή του Πανοράματος, στην οποία θα φιλοξενούνται καθημερινά κινηματογραφικά αφιερώματα και ταινίες με δυνατό αποτύπωμα. Κεντρικός άξονας του φετινού Πανοράματος είναι το αφιέρωμα στο ελληνικό ντοκιμαντέρ, με την προβολή οκτώ επιλεγμένων έργων: ταινιών και τηλεοπτικών επεισοδίων ντοκιμαντέρ από καταξιωμένους δημιουργούς, αλλά και από νέες, πολλά υποσχόμενες φωνές του χώρου. Ένα πολυφωνικό μωσαϊκό της ελληνικής παραγωγής ταινιών τεκμηρίωσης, που αποτυπώνει την εξέλιξη, την τόλμη και τη δημιουργική ανανέωση του είδους.
Στα δύο διαγωνιστικά τμήματα απονέμονται συνολικά 10 βραβεία:
Το Χρυσό (Grand Prix) Στεφάνι της Μεγίστης (7.500 ευρώ) και τo Αργυρό και Χάλκινο Στεφάνι της Μεγίστης (3.000 και 2.000 ευρώ αντίστοιχα) με τη χορηγία της ΕΡΤ, για την καλύτερη ταινία που πραγματεύεται ιστορικά γεγονότα και προσωπικότητες, τρέχοντα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα και την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με οποιαδήποτε μορφή και τρόπο. Το Βραβείο ΕΚΚΟΜΕΔ, χορηγία του ΕΚΚΟΜΕΔ – Creative Greece για το καλύτερο ντοκιμαντέρ Έλληνα σκηνοθέτη. Το Βραβείο "Οδυσσέας", με την πρωτοβουλία και υποστήριξη της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας για το καλύτερο ντοκιμαντέρ Έλληνα σκηνοθέτη της διασποράς. Το Βραβείο #ThisisEU (χορηγία της ΕΡΤ) της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα για το ντοκιμαντέρ που προωθεί καλύτερα τις σύγχρονες ευρωπαϊκές αξίες και το Βραβείο FIPRESCI (χορηγία της ΕΡΤ) για την καλύτερη ταινία που επιλέγεται από τη Διεθνή Ομοσπονδία Κριτικών Κινηματογράφου. Ο Χρυσός, Αργυρός και Χάλκινος Φοίνικας (1.250, 1.000 και 750 ευρώ αντίστοιχα) με την υποστήριξη του ZDF/Phoenix TV για την καλύτερη μικρού μήκους ταινία τεκμηρίωσης από πρωτοεμφανιζόμενο σκηνοθέτη. Οι διακριθείσες ταινίες του μicro θα προβάλλονται στo Phoenix - ένα από τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά τηλεοπτικά δίκτυα ντοκιμαντέρ.
Το Στεφάνι Μεγίστης, που απονέμεται κάθε χρόνο στις καλύτερες ταινίες του Κυρίως Διαγωνιστικού Τμήματος του Beyond Borders Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου, αποτελεί πιστή και χειροποίητη ρέπλικα που βρέθηκε σε αρχαίο τάφο (θήκη) το 1913 και χρονολογείται στα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ.
Την Κριτική Επιτροπή του Κυρίως Διαγωνιστικού Τμήματος του φετινού Φεστιβάλ συγκροτούν καταξιωμένοι επαγγελματίες από το χώρο του κινηματογράφου και των οπτικοακουστικών τεχνών. Πρόεδρος της Επιτροπής είναι ο Τάσος Μπουλμέτης, σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός, με πολυετή παρουσία και αναγνώριση στην ελληνική και διεθνή κινηματογραφική σκηνή. Την επιτροπή συμπληρώνουν η Claudia Bucher, commissioning editor στο ARTE G.E.I.E και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της EBU Documentary Experts Group· η Ευγενία Γιαννούρη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Τμήματος Κινηματογράφου και Οπτικοακουστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Sorbonne Nouvelle· ο Jobst Knigge, σκηνοθέτης με διεθνές έργο, καθώς και η Μαρία Λούκα, δημιουργός ντοκιμαντέρ, σεναριογράφος και δημοσιογράφος, η οποία διατελεί Πρόεδρος του ελληνικού παραρτήματος του οργανισμού Women in Film & Television (WIFT GR).
Την Κριτική Επιτροπή του Διαγωνιστικού Τμήματος μicro συγκροτούν προσωπικότητες από το χώρο της δημοσιογραφίας, της λογοτεχνίας και του κινηματογράφου, με Πρόεδρο την Michaela Kolster, δημοσιογράφο και διευθύντρια προγράμματος του ZDF/PHOENIX. Συμμετέχουν επίσης ο Bruce Clark, συγγραφέας και αρθρογράφος με μακρά θητεία στον διεθνή Τύπο, o Άλεξ Σάκαλης, συγγραφέας και δημοσιογράφος, ο Gilles Perrin, καθηγητής γαλλικής λογοτεχνίας και κινηματογράφου, καθώς και ο Βασίλης Λουλές, σκηνοθέτης με σημαντικό έργο στο χώρο του ντοκιμαντέρ και της μυθοπλασίας. Στην Επιτροπή FIPRESCI συμμετέχουν οι κριτικοί κινηματογράφου Jan Storø, Έλλη Μαστόρου και Νικόλαος Αλέτρας.
Οι ταινίες του κυρίως διαγωνιστικού τμήματος
Σχέδιο θανάτου για έναν σκύλο και έναν άνδρα, Χρήστος Καρακέπελης, Ελλάδα, 2024, για έναν άστεγο απόκληρο και τον σκύλο του, σε μια σιωπηλή πορεία από τις τρώγλες των βουνών ως τις λεωφόρους της Νέας Υόρκης.
Exam on the Edge of the time, İlkay Nişancı, Tουρκία, 2024, Παγκόσμια Πρεμιέρα, για τους μαθητές στο Χατάι της Τουρκίας, μια πόλη θαμμένη κάτω από τα ερείπια που, πριν καν θάψουν τους νεκρούς τους, πρέπει να προετοιμαστούν για το πανεπιστήμιο.
Hawar, Our Banished Children, Pascale Bourgaux, Βέλγιο-Γαλλία- Ελβετία, 2023, Ελληνική Πρεμιέρα, για μια επιζήσασα της γενοκτονίας των Γιεζίντι, που ταξιδεύει κρυφά στο Κουρδιστάν για να αντικρίσει την κόρη της - το παιδί που γεννήθηκε από βιασμό και της το πήραν.
Letters from Wolf Street, Arjun Talwar, Πολωνία, 2023, Ελληνική Πρεμιέρα, για έναν δρόμο στο κέντρο της Βαρσοβίας, όπου η καθημερινότητα γίνεται καθρέφτης μιας Ευρώπης σε μετάβαση.
Λω, Θανάσης Βασιλείου, Ελλάδα, 2025, για έναν γιο που επιστρέφει στον τόπο της παιδικής του ηλικίας και ξετυλίγει το νήμα μιας αποστασιοποιημένης σχέσης με τον πατέρα του.
Mountain of Gold, Roland Edzard, Γαλλία, 2025, Ελληνική Πρεμιέρα, για μια ομάδα χρυσοθήρων που διασχίζει τις αφιλόξενες εκτάσεις του βόρειου Νίγηρα, κυνηγώντας τον πλούτο.
Η νύχτα υποχωρεί, Τίμων Κουλμάσης, Ελλάδα, 2024, για τον Μέμο και τη Ζιζή Μακρή, δύο καλλιτέχνες που έζησαν τον 20ό αιώνα ανάμεσα στην Κατοχή, την εξορία και τον Ψυχρό Πόλεμο με την τέχνη ως μαρτυρία και πυξίδα.
On melting snow, Mojtaba Bahadori, Βέλγιο-Ισλανδία, 2024, Ελληνική Πρεμιέρα, για μια καλλιτέχνιδα που εδώ και χρόνια περιπλανιέται σε τοπία σημαδεμένα από το χρόνο και τα σύνορα, μετατρέποντας τις μνήμες σε ενωτικά έργα τέχνης.
Σμιλεμένες ψυχές, Σταύρος Ψυλλάκης, Ελλάδα, 2025, για έναν Ελβετό οδοντίατρο που επί 26 χρόνια φρόντιζε τους χανσενικούς του ασθενείς και για τον οποίο η Ελλάδα έγινε μια δεύτερη Ιθάκη.
The Gateway, Nikita Popkov, Ρωσία, 2025, Παγκόσμια Πρεμιέρα, για τρεις διαφορετικούς ανθρώπους που έρχονται αντιμέτωποι με τους εαυτούς τους μέσα σε σκοτεινούς καιρούς.
The German People, Marcin Wierzchowski, Πολωνία, 2025, Ελληνική Πρεμιέρα, για τις οικογένειες των θυμάτων της ρατσιστικής επίθεσης στο Χανάου, που διεκδικούν δικαιοσύνη και λογοδοσία, ανάμεσα στα όρια της ιθαγένειας, της ένταξης και του ποιος ανήκει πραγματικά στη χώρα τους.
The longer you bleed, Ewan Waddell, Ουκρανία, 2025, Ελληνική Πρεμιέρα, για τους εκτοπισμένους Ουκρανούς στο Βερολίνο, όπου ο πόλεμος φτάνει μέσα από οθόνες και stories, σε μια παράδοξη συγκατοίκηση με την κανονικότητα, με το χιούμορ να γίνεται καταφύγιο και εργαλείο κατανόησης ενός κόσμου που καίγεται.
The lost season, Mehdi Ghanavati, Ιράν, 2024, Παγκόσμια Πρεμιέρα, για την Κοσάρ, μια έφηβη σε ένα άνυδρο χωριό στα σύνορα του Ιράν, που παλεύει να ξεφύγει από τη μοίρα που της επιβάλλει η παράδοση των γύρω της.
The Tirana Conspiracy, Manfredi Lucibello, Ιταλία, 2024, Ελληνική Πρεμιέρα, για μια Μπιενάλε που έμελλε να μείνει στην ιστορία, όχι για την τέχνη της, αλλά για το σκάνδαλο που προκάλεσε.
To Use a Mountain, Casey Carter, Ηνωμένες Πολιτείες, 2025, Ελληνική Πρεμιέρα, για την αντίσταση έξι αγροτικών κοινοτήτων που απειλούνται να μετατραπούν σε χωματερές πυρηνικών αποβλήτων.
Welcome to Babel, James Bradley, Αυστραλία, 2024, Ελληνική Πρεμιέρα, για έναν καλλιτέχνη που αναμετριέται με τις επαναστάσεις του 20ού αιώνα και για τον οποίο η ιστορία της Πολιτισμικής Επανάστασης του Μάο γίνεται υλικό τέχνης και προσωπικής αναζήτησης.
Welcome to the Orchard of England, Louis Norris, Ηνωμένο Βασίλειο, 2025, Ελληνική πρεμιέρα, για μια κοινότητα στο Herefordshire, όπου το μήλο δεν είναι απλώς καρπός αλλά τρόπος ζωής.
Wild Women of Anatolia, Sedef και Aslı Özoğuz, Τουρκία, 2024, Παγκόσμια Πρεμιέρα, που παρουσιάζει ιστορίες άγριας ελευθερίας, επιθυμίας και αντίστασης πέντε γυναικών, όπου, η φύση γίνεται καταφύγιο και καθρέφτης.
Οι ταινίες του micro διαγωνιστικού τμήματος
Welcome home freckles, Huiju Park, Ηνωμένο Βασίλειο, 2025, Ελληνική Πρεμιέρα, για τη σχέση κόρης-πατέρα και τα ανεπούλωτα τραύματα της παιδικής ηλικίας που καλείται να αντιμετωπίσει η σκηνοθέτρια με την επιστροφή της στην πατρίδα της, τη Ν. Κορέα.
I didn't get into Berghain but I did meet Vica, Evan Frijters, Ολλανδία, 2024, Παγκόσμια Πρεμιέρα, για την περιπλάνηση μεταξύ Γερμανίας και Αγγλίας μιας νεαρής πρόσφυγα από την Ουκρανία και τις ψυχολογικές επιπτώσεις του πολέμου πάνω της.
Work / memories of work, Έκτορας Αρκομανής, Ηνωμένο Βασίλειο, Ελληνική Πρεμιέρα, ένα ποιητικό/αναστοχαστικό ντοκιμαντέρ γύρω από τα τοπία και τους ανθρώπους της βιομηχανικής ζώνης του Ελαιώνα.
Gypsy Gadji, Dáša Raimanová, Σλοβακία, 2024, Ελληνική Πρεμιέρα, για τη Ροξάνα, μια δασκάλα με Ρομά και Πολωνικές ρίζες, που ισορροπεί στο μεταίχμιο πολιτισμικής ταυτότητας με τον εαυτό της και τους γύρω της.
Fatbardha, Kitty Kentezi, Ελλάδα, 2024, ένας υπαρξιακός λυρικός αναστοχασμός στο πορτραίτο ενός ηλικιωμένου ζευγαριού με προβλήματα υγείας.
Specters of Home – Prologue, Ava Aviva Avnisan, Ηνωμένες Πολιτείες, 2024, Διεθνής Πρεμιέρα, για μια τρανς ταξιδιώτισσα στον χρόνο, που επιστρέφει στην Ιερουσαλήμ όπου γεννήθηκε και η απρόσμενη συνάντηση με μια Παλαιστίνια πρόσφυγα γίνεται η αφορμή να αναμετρηθεί με θαμμένες αλήθειες για το ρόλο της οικογένειάς της στην ίδρυση του Ισραήλ και για την ίδια της την ταυτότητα.
We will grow, Αρετή Παγουλάτου, Ηνωμένο Βασίλειο, 2025, για την τοπική κοινότητα της Ρόδου, που μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού του 2023, στρέφεται στη συλλογική μνήμη και την αλληλεγγύη για να θωρακίσει το νησί απέναντι στις πυρκαγιές του μέλλοντος.
Al Basateen, Antoine Chapon, Γαλλία, 2025, Ελληνική Πρεμιέρα, για δύο πρώην κατοίκους της συνοικίας Μπασατίν αλ-Ράζι στη Δαμασκό, που δέκα χρόνια μετά την ισοπέδωση της γειτονιάς τους από το καθεστώς Άσαντ, ανακαλούν τις μνήμες από τα σπίτια τους και τους αρχαιότερους οπωρώνες της πόλης – εκεί όπου τώρα σχεδιάζεται η "Marota City" με 80 ουρανοξύστες.
Death of a format, Μάριος Λιζίδης, Κύπρος, 2023, Ελληνική Πρεμιέρα, για τον ιδιοκτήτη του τελευταίου βίντεο κλαμπ στην Κύπρο, που περιμένει καρτερικά τους τελευταίους πελάτες, ενώ το κατάστημα δώρων της αδελφής του επεκτείνεται αθόρυβα στο χώρο που κάποτε έσφυζε από ταινίες και ζωή.
Through the window, Daniel Stopa, Πολωνία, 2025, Ελληνική Πρεμιέρα, για το μικρό περίπτερο της γειτονιάς, όπου πίσω από το τζάμι του παρελαύνουν άνθρωποι με τις καθημερινές τους ανάγκες, τις ιστορίες τους και τις μεγάλες τους έγνοιες.
Clear Sky, Marcin Kundera, Πολωνία, 2024, Ελληνική Πρεμιέρα, για τον Βόβα και τον Ρόμα, που περνούν τις τελευταίες μέρες των διακοπών τους στην πατρίδα, καθώς εκρήξεις, σειρήνες και στρατιώτες στους δρόμους επισκιάζουν την καθημερινότητά τους.
Between a rock and a hard place, Θάνος Λυμπερόπουλος, Ελλάδα, 2024, Παγκόσμια Πρεμιέρα, για μια μικρή τάξη Αφγανών παιδιών σε σχολείο προσφύγων στην Αθήνα, που υψώνουν τη φωνή τους καθώς οι Ταλιμπάν επανέρχονται στην εξουσία στη χώρα τους.
P.S., Aleš Suk, Κροατία, 2024, Ελληνική Πρεμιέρα, για τον μοναδικό κάτοικο ενός απομονωμένου νησιού στο βόρειο Αδριατικό.
How to suture the soil?, Wil Paucar Calle, Εκουαδόρ, 2024, Ελληνική Πρεμιέρα, για έναν γιο που γράφει στη μητέρα του, καθώς ακολουθεί τη διαδρομή που εκείνη πήρε αφήνοντας πίσω της την ύπαιθρο, μετά την κρατική εγκατάλειψη του αγροτικού κόσμου στον Ισημερινό τη δεκαετία του ’70.
Refuge, Partha Das, Ινδία, 2024, Παγκόσμια Πρεμιέρα, για έναν πατέρα και γιο στη σύγχρονη Ινδία, που αναζητώντας μια στέγη, περιπλανώνται σε θραύσματα μνήμης.
My Land is Burned, Abdulrahman Alshowaiki, Βέλγιο, 2024, Ελληνική Πρεμιέρα, για τα παιδιά Σύρων προσφύγων στο Αρσάλ του Λιβάνου, που μεγαλώνουν μέσα στις καθημερινές προκλήσεις, ενώ μια δασκάλα με πίστη και καρδιά σπέρνει, αθόρυβα την ελπίδα για μια πιο φωτεινή και χαρούμενη γενιά.
The sun is low, Marta Ojrzynska, Πολωνία, 2025, Ελληνική πρεμιέρα, για μια μητέρα που, μετά τον χωρισμό της, κάνει μια νέα αρχή ξεκινώντας με τον οκτάχρονο γιο της ένα ταξίδι με το τροχόσπιτο.
Once I got in, it was hard to get out, Nora Štrbová, Τσεχία, 2024, Ελληνική Πρεμιέρα, για τη σιωπηλή δύναμη του δεσμού ανάμεσα στον άνθρωπο και τον τόπο – εκεί όπου το σπίτι των παιδικών μας χρόνων, φορτωμένο αναμνήσεις και αντικείμενα, μετατρέπεται σε λαβύρινθο χωρίς εύκολη έξοδο.
Crossing, Karol Felicio, Βραζιλία, 2024, Διεθνής Πρεμιέρα, για τη διαφορά ανάμεσα στην παράδοση και τη νεωτερικότητα, μέσα από το παράδειγμα μιας νεαρής μητέρας στο χωριό Rio Piraquê-Açu της Βραζιλίας.
Simply Divine, Mélody Boulissière & Bogdan Stamatin, Γαλλία, 2024, Ελληνική Πρεμιέρα, για έναν έρωτα που έσβησε στον πόλεμο και ζωντανεύει ξανά, 75 χρόνια μετά, στα λόγια μιας γυναίκας που τον κράτησε κρυφό μια ζωή.
Albgreko, Ilir Tsouko, Ελλάδα, 2024, για τα παιδιά και τα εγγόνια Αλβανών μεταναστών της δεκαετίας του ’90, που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Ελλάδα και μοιράζονται ιστορίες διπλής καταγωγής.
The Truth About the Telegraph, Kieran Mpetyane Satour, Αυστραλία, 2024, Διεθνής Πρεμιέρα, για τη γραμμή του Overland Telegraph που ένωσε τηλεπικοινωνιακά την Αυστραλία με τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά και για τους Αυτόχθονες λαούς, πάνω στη γη των οποίων χτίστηκε.
Vertigo, Alejandra Sanchez Canan, Ισπανία 2024, Παγκόσμια Πρεμιέρα, για τις ιστορίες και τους φόβους των κατοίκων του χωριού Τερέσα δε Κοφρέντες, στην ενδοχώρα της Βαλένθια, που απειλείται με ερήμωση.
GIOJA22, Stefano De Felici, Ιταλία, 2023, Ελληνική Πρεμιέρα, για έναν άντρα που σκαρφαλώνει μόνος έναν ουρανοξύστη στο Μιλάνο, ως πράξη σιωπηλής ανυπακοής που κάνει τους πάντες να κοιτάξουν ψηλά και να θυμηθούν τι σημαίνει να μένεις άνθρωπος.
Οι ταινίες του Μη Διαγωνιστικού Τμήματος, Πανόραμα
Femicidio, Νίνα Μαρία Πασχαλίδου, Ελλάδα, 2022, για τις γυναικοκτονίες που συγκλόνισαν την Ιταλία από τον Βορρά ως τον Νότο, σε μια ταινία που ακολουθεί τις φωνές επιζωσών και συγγενών θυμάτων.
Ending wars and making peace, Jobst Knigge, Cristina Trebbi & Susanne Utzt, Γερμανία, 2025, για τις αθέατες διεργασίες που έφεραν την ειρήνη μετά από μεγάλες συγκρούσεις, μέσα από τα λόγια ανθρώπων βραβευμένων με Nobel Ειρήνης, διαπραγματευτών και ηγετών που καθόρισαν την πορεία της Ιστορίας.
Kastellorizo: An island in the heart of the world, Ivan Butel, Γαλλία, 2025, Παγκόσμια Πρεμιέρα, για ένα νησί στην άκρη των συνόρων, όπου η καθημερινότητα χτίζεται ανάμεσα σε εορτασμούς και επιφυλακή και η ζωή ισορροπεί σιωπηλά ανάμεσα στην παράδοση, καθημερινές στιγμές και μεγαλοπολιτικά συμφέροντα.
Memory too low for words, Ümit Kıvanç, Τουρκία, 2022, για τα λόγια του οραματιστή Χραντ Ντικ που δεν βρήκαν χώρο στο "σύστημα" και έγιναν εικόνα, ήχος και μνήμη. Μια μεγάλη οικογένεια, Βασίλης Λουλές, Ελλάδα, 2023, για μια οικογενειακή επιχείρηση από τα Τρίκαλα που εδώ και σχεδόν έναν αιώνα γλυκαίνει τον κόσμο. Μέσα από αρχεία και μαρτυρίες, φωτίζεται η ιστορία των ανθρώπων πίσω από τα αναψυκτικά Κλιάφα.
Rules of stone, Danae Elon, Καναδάς, 2024, για τη σιωπηλή βία της ισραηλινής αποικιοκρατίας στην Ιερουσαλήμ, μέσα από τις μαρτυρίες των ίδιων των αρχιτεκτόνων της. Πίσω από την αισθητική της πέτρας, αποκαλύπτεται μια συστηματική διαδικασία εκτοπισμού, αποκλεισμού και διαγραφής.
Tack, Vania Turner, Ελλάδα, 2024, για δύο γυναίκες που άνοιξαν τον δρόμο του ελληνικού #MeToo, φέρνοντας στο φως τη σιωπή και τη βία στον αθλητισμό. Καθώς η μία παλεύει με το τραύμα και η άλλη στέκεται απέναντι στην αμφισβήτηση, διεκδικούν μαζί δικαιοσύνη και θεσμική αλλαγή.
The man who told the truth, Mal Marken, Ιρλανδία, 2017, Ελληνική Πρεμιέρα, ένα ταξίδι στα ίχνη του Τσαρλς Τόμσον, σχεδόν ξεχασμένου Ιδρυτή των Ηνωμένων Πολιτειών, που άφησε ανεξίτηλο το σημάδι του στον Νέο Κόσμο, με τρόπους που μόλις τώρα αρχίζουμε να ανακαλύπτουμε.
Ο κόκκινος δάσκαλος, Στέλιος Χαραλαμπόπουλος, Ελλάδα, 2024, για δύο δίκες που σημάδεψαν τη μετεμφυλιακή Ελλάδα και για έναν ήρωα - τον Νίκο Πλουμπίδη - που έφυγε συκοφαντημένος και μόνος. Έτσι ήρθαμε από Καρσί (επ. 3), Τάινα Γρηγοριάδου, Ελλάδα, 2022, για την αστική αποκατάσταση των προσφύγων που "ήρθανε από Καρσί", μέσα από ιστορίες στέγασης, ένταξης και καθημερινότητας στις γειτονιές του μεσοπολέμου.
Uberto Primo, Alessandra Maioletti, Ελλάδα, 2021, για εννέα εβραίους μαθητές του σχολείου Uberto Primo στη Θεσσαλονίκη της Κατοχής, που άφησαν πίσω τα όνειρα για να παλέψουν για τη ζωή τους.
Γιάννης Σπανός: Πίσω από τη μαρκίζα, Άρης Δορίζας, Ελλάδα, 2024, για το μουσικό ταξίδι του Γιάννη Σπανού, από το Κιάτο στο Παρίσι και από εκεί στην καρδιά της ελληνικής μουσικής, μέσα από σπάνια τεκμήρια και τη ματιά ενός πιστού θαυμαστή.
Αζήτητοι, Μαριάννα Οικονόμου, Ελλάδα, 2024 για τους φυματικούς του "Σωτηρία" που πέθαναν ξεχασμένοι και θάφτηκαν ανώνυμα, σε ένα χώρο γεμάτο σιωπές. Ομαδικοί τάφοι, χαμένα υπάρχοντα και μια αργοπορημένη αναζήτηση ξαναφέρνουν στο φως μια ιστορία που έμεινε θαμμένη για δεκαετίες.
My name is battle, Cécile Allegra, Ιταλία-Γαλλία 2024, για τη φωτογράφο Λετίτσια Μπατάλια που στάθηκε απέναντι στη Μαφία με μόνη της δύναμη τη μηχανή. Μέσα από το βλέμμα μιας γυναίκας που δεν σταμάτησε ποτέ να παλεύει για την αλήθεια και την ελευθερία, ζωντανεύουν τα σκοτεινά χρόνια της Ιταλίας.
Στην Τελετή Έναρξης του φεστιβάλ θα προβληθεί το βραβευμένο ντοκιμαντέρ Johatsu - Αυτοί που έγιναν καπνός των Andreas Hartmann και Arata Mori (Γερμανία, Ιαπωνία 2024) για τους ανθρώπους στην Ιαπωνία που εξαφανίζονται από προσώπου γης χωρίς να αφήνουν ίχνος με τη βοήθεια των επονομαζόμενων εταιρειών "νυχτερινής μεταφοράς", οι οποίες διευκολύνουν τους ανθρώπους να χαθούν από την παρούσα ζωή τους. Γνωστοί ως "Johatsu" ή "αυτοί που γίνονται καπνός", αυτοί οι άνθρωποι αφήνουν τα πάντα πίσω τους προκειμένου να ξεκινήσουν μια νέα ζωή κάπου αλλού.
Η βραδιά θα ολοκληρωθεί με τη μουσική ανθολογία Από τη Μνήμη στο Παρόν, με τον Τάσο Γιαννούση, τη Χρυσή Παπαγιαννούλη και τον Νίκο Πλιό να παρουσιάζουν αξέχαστες δημιουργίες των σπουδαιότερων Ελλήνων συνθετών: Μίκη Θεοδωράκη, Μάνου Χατζιδάκι, Μάνου Λοΐζου, Σταύρου Κουγιουμτζή, Βασίλη Τσιτσάνη, Μάρκου Βαμβακάρη κ.ά.
