Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, η Λέσβος μετατράπηκε σε σημείο συνάντησης διαφορετικών τεχνών με το Sappho Lesvos Festival να καταφέρνει να ξεχωρίσει ξανά.
Υπάρχει μία συγκεκριμένη στιγμή από τη συναυλία του Σταύρου Ξαρχάκου στον αύλειο χώρο του Μουσείου – Ελαιοτριβείου Βρανά, αποτυπωμένη εξαιρετικά χάρη στην κάμερα του κινητού μου, στην οποία ανατρέχω ξανά και ξανά. Είναι όταν η φωνή της Ηρούς Σαΐα τραγουδά το ''Να με θυμάσαι'' της Μελίνας Μερκούρη και λίγο πριν από την κορύφωση του ρεφρέν, η ορχήστρα και ο φωτισμός του χώρου δυναμώνουν την έντασή τους σε ένα ενσταντανέ ψυχικής ανάτασης.
Διαβάστε Επίσης
Στον Παπάδο Λέσβου, το βράδυ της πρώτης ημέρας του Sappho Lesvos Festival είχε κινηματογραφική αίγλη. Μία ενέργεια συντιθέμενη από τις μελωδίες του κορυφαίου Έλληνα μουσικού και μαέστρου. Μία γλυκιά νοσταλγία, την οποία ο Σταύρος Ξαρχάκος ενορχήστρωσε βήμα – βήμα. Μεθοδικά. Συνοδοιπόροι του σε αυτή τη μαγική βραδιά η Ηρώ Σαΐα, ο Δημήτρης Μπάσης και μία σειρά από τραγούδια που διατηρούν τη δυναμική της ακόμη και σήμερα, ίσως και έξι αιώνες μετά.
Είναι τα μουσικά αποσπάσματα από τη "Λόλα", το "Ένα Πρωινό", "Τα τρένα που 'φύγαν", το "Ένα σαββατόβραδο στην Καισαριανή" ορισμένα μόλις από τα τμήματα μίας (προ)σωπικής ιστορίας που ο Σταύρος Ξαρχάκος επέλεξε να συνοψίσει σε σχεδόν ενενήντα λεπτά. Μίας αυστηρά μελετημένης διαδρομής, όπως ακριβώς ο ίδιος διευθύνει τους μουσικούς του, με τον απαραίτητο σεβασμό και τη συναισθηματική φόρτιση που τη χαρακτηρίζει. Άλλωστε, η μουσική του έχει κάτι το σπουδαίο: να συγχρονίζεται με τη ψυχή, να την αγγίζει και να την καθιστά κοινωνό του ταξιδιού που πραγματοποιούν οι νότες όταν η μία συνδιαλέγεται την άλλη.
Ο χώρος του ταίριαξε πολύ. Χτισμένο το 1887 από τον παππού του Οδυσσέα Ελύτη, Νικόλαο Βρανά, φροντισμένο και εξαιρετικά διατηρημένο από την εταιρία Αρχιπέλαγος και προσωπικά τον ίδιο, κύριο Σιφουνάκη, το Μουσείο – Ελαιοτριβείο Βρανά συνιστά μία από τις στάσεις που πρέπει να κάνεις όσο ανακαλύπτεις την πολιτιστική ταυτότητα ενός νησιού τόσο σημαντικού, όπως η Λέσβος.
Εν αρχή ην ο λόγος, εκείνος που εντοπίζεται ανάμεσα στη δημοσιογραφία και τη λογοτεχνία
Η δεύτερη ημέρα ήταν αφιερωμένη στον λόγο. Σε αυτή τη μαγική συνθήκη που όταν οι λέξεις τοποθετηθούν στη σωστή σειρά μπορούν να φωτίσουν διαφορετικά μία είδηση ή να συνθέσουν μία ιστορία. Από τη δημοσιογραφία έως τη λογοτεχνία, ο Λέσβιος Φρέντυ Γερμανός το γνώριζε καλά. Το Sappho Lesvos Festival δεν θα μπορούσε, λοιπόν, να μην αποτίσει φόρο τιμής στον άνθρωπο του τόπου τους που ανέδειξε τη δημοσιογραφία σε τέχνη του λόγου σε πανελλαδικό επίπεδο. Την ενότητα παρουσίασαν ο Άρης Καβατζίκης και η Μαίρη Αυγερινοπούλου, με τον πρώτο να έχει επιμεληθεί εξαιρετικά βίντεο, αφιερωμένα στην πορεία και τη ζωή του σπουδαίου δημοσιογράφου και την συνάδελφό του να μιλά σε στιγμές και γεγονότα που έζησε με τον Φρέντυ Γερμανό, καθώς είχε τη μεγάλη τύχη να τον γνωρίζει προσωπικά.
Ανάμεσα στα βίντεο οι ηθοποιοί Ντορέττα Παπαδημητρίου και Γιώργος Γεροντιδάκης διάβασαν αποσπάσματα από τα βιβλία του Φρέντυ Γερμανού φέρνοντας άλλοτε δάκρυα και άλλοτε ειλικρινή χαμόγελα στο κοινό που από νωρίς είχε βρεθεί στις αποθήκες Σαπλιτζά, μία ανάσα από το Κάστρο Μυτιλήνης.
Το επόμενο τμήμα της βραδιάς ήταν αφιερωμένο σε τρεις σύγχρονους συγγραφείς δημοσιογράφους, τους: Γιώργο Παπαχρήστο, Μένιο Σακελλαρόπουλο και Στρατή Μπαλάσκα. Έχοντας ο καθένας να διαγράψει τη δική του επιτυχημένη πορεία και στα δύο μικρο-σύμπαντα λόγου, αναφέρθηκαν στην προσωπική τους μετάβαση από το ρεπορτάζ στη συγγραφή, από την κάλυψη στη δημιουργία ιστοριών. Μία γέφυρα ανάμεσα σε δύο κόσμους, οι οποίοι ίσως τελικά να έχουν την ίδια δράση: εκείνη του να επηρεάζουν τη ζωή του δέκτη. Την ενότητα που παρουσίασε ο Ιορδάνης Χασαπόπουλος, διάνθισαν με τη φωνή και τη ψυχή τους οι δύο προαναφερθέντες ηθοποιοί, ενώ έκπληξη της βραδιάς αποτέλεσε ο δεκατετράχρονος Πάνος Τσάγαλος, ένας αληθινός δεξιοτέχνης στο πιάνο.
Ένα μυσταγωγικό εις το επανιδείν
Για τη ξεχωριστή συνάντηση με τη Μαρία Ναυπλιώτου, τον Θοδωρή Οικονόμου και τους διακεκριμένους επιστήμονες σου έχω μιλήσει στη στήλη μου. Επειδή, όμως, καθετί άρτιο οφείλει να επαινείται, σου παραθέτω αυτούσιες τις εντυπώσεις μου από μία μοναδική βραδιά. Στον επιβλητικό χώρο του Ιερού των Μέσων, ένα αρχαιολογικό τοπόσημο με ξεχωριστή ενέργεια - μία εξαγνιστική αύρα σε αγγίζει όσο βαδίζεις στο "σώμα" του, κάτω από το ζεστό φεγγάρι του Ιουλίου η ηθοποιός Μαρία Ναυπλιώτου και ο συνθέτης Θοδωρής Οικονόμου παρουσίασαν ένα, αποκλειστικά σχεδιασμένο για το φινάλε του φετινού Sappho Lesvos Festival, δρώμενο αφιερωμένο στον λεκτικό πλούτο της Λέσβιας ποιήτριας. Οι νότες συνάντησαν τις λέξεις σε μία μυσταγωγική συνδιαλλαγή μουσικής και λόγου. Ένα λυρικό ensemble.
Φορώντας λευκά, σε μία λιτή αλλά ουσιαστική ενδυματολογική πρόταση, η Μαρία Ναυπλιώτου έντυσε με τη φωνή, την παρουσία, τα εκφραστικά της μέσα ορισμένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά της ψυχοσύνθεσης της δημιουργού ποιήματα της Σαπφούς, με τον Θοδωρή Οικονόμου να τη συνοδεύει στο πιάνο σε μία αλληλεπίδραση που άγγιξε τις πιο ευαίσθητες χορδές ενός κοινού που ήταν συντονισμένο όχι με αυτό που έβλεπε, αλλά με εκείνο που βίωνε. Λέξη λέξη, νότα νότα, οι δύο καλλιτέχνες παρουσίασαν μία ψυχεδελική πρόταση, η οποία συνδύασε βαθειά τρυφερότητα με πηγαίο δυναμισμό, γεννώντας ισορροπία.
Προηγήθηκε ένα επιμορφωτικό αφιέρωμα στη Λυρική ποίηση, σε συνδιοργάνωση με την Ένωση Φιλολόγων Λέσβου, με σημαντικούς επιστήμονες. Η αρχή έγινε με τον Regius Καθηγητή Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο Cambridge Tim Whitmarsh, ενός κορυφαίου Βρετανού κλασικού φιλόλογου που από τον Απρίλιο του 2023 κατέχει μία από τις αρχαιότερες και πιο τιμητικές έδρες στην Ευρώπη, θεσπισμένη από τον Ερρίκο Η' το 1540. Εξειδικευμένος στη λογοτεχνία και τον πολιτισμό των Ελλήνων, ο καθηγητής πραγματοποίησε μία ενδιαφέρουσα ιχνηλάτηση της παρουσίας της Σαπφούς από τη ρωμαϊκή εποχή μέχρι και σήμερα. Την σκυτάλη πήρε ο Γεώργιος Π. Τσομής, Καθηγητής Ελληνικής Φιλολογίας με εξειδίκευση στη Λυρική και Επική Ποίηση στον Τομέα της Φιλολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ) και υφηγητής στο Πανεπιστήμιο Goethe της Φραγκφούρτης, οποίος ανέλυσε το έργο της ποιήτριας και τα υπολανθάνοντα μηνύματα του έργου της. Για την "10η Μούσα" και την ποίηση της μίλησε επίσης η Μυτιληνιά συγγραφέας Μαρία Βρανά‑Παπαλά, η οποία συμμετείχε στην πολυφωνική έκδοση "Σαπφώ, Λόγος και Ποίηση".
Ένα τριήμερο γεμάτο δράσεις, αποκλειστικά σχεδιασμένες και άρτια ενορχηστρωμένες, για το δεύτερο φεστιβάλ Σαπφούς. Μία ειλικρινής εξερεύνηση της ψυχής και του λυρισμού μίας ποιήτριας που δεν δίστασε να εκφράσει τον συναισθηματισμό και την αλήθειά της, διά χειρός της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου που συνεχώς ανεβάζει τον πολιτιστικό πήχη ακόμα υψηλότερα - όπως μόνο εκείνη γνωρίζει.
