Η τέχνη, σε κάθε μορφή της, έχει ως στόχο να μας προκαλέσει συναισθήματα, να μας προβληματίσει, να μας εμπνεύσει, να μας βοηθήσει να γνωρίσουμε καλύτερα κάποιο κομμάτι τους εαυτού μας. Στις περιπτώσεις, που οι τέχνες "παντρεύονται", συνυπάρχουν αρμονικά και συχνά αλληλοσυμπληρώνονται, το αποτέλεσμα είναι ακόμα πιο δυνατό και εντυπωσιακό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η έκθεση "Η αίγλη των ζώων", που είναι διαθέσιμη στην gallery Kourd και συνδυάζει την υψηλή τέχνη της κοσμηματοποιίας με την υπογραφή της Έλενας Σύρακα και εκείνη της φωτογραφίας με εικόνες του Νικόλαο Λώτσου.
Με αφορμή λοιπόν αυτόν τον τόσο ξεχωριστό διάλογο, η Έλενα Σύρακα μίλησε στο madamefigaro.gr για τα κοσμήματα που είναι μέρος της έκθεσης "Η αίγλη των ζώων", την πορεία της, αλλά και την πιο δυνατή πρόκληση που έχει αντιμετωπίσει στη διάρκεια της καριέρας της.
Πώς ήταν η συνεργασία σας με τον φωτογράφο Νικόλαο Λώτσο; Πώς προέκυψε και πώς ήταν η αλληλεπίδρασή σας;
Γνώρισα τον ιδιοκτήτη της gallery, Χάικ Κουρντ το προηγούμενο καλοκαίρι μέσω κοινού φίλου και του άρεσαν τα κοσμήματα μου. Μιλήσαμε λοιπόν τον Σεπτέμβρη και συναντηθήκαμε όλοι μαζί με την Ελένη Βαροπούλου που είναι η επιμελήτρια της έκθεσης. Είδε και εκείνη τα κοσμήματά μου και σκέφτηκε να κάνουμε μία έκθεση. Μάλιστα της είχα δείξει κυρίως κοσμήματα που είχαν να κάνουν με ζώα. Η Ελένη ήθελε εδώ και πολύ καιρό να κάνει μία έκθεση που να αφορά στα ζώα και είναι μόνιμη συνεργάτης της gallery Kourd. Όλοι μαζί σκεφτήκαμε λοιπόν να κάνουμε μία έκθεση με φωτογραφίες του Νικολάου Λώτσου και με δικά μου κοσμήματα. Η έκθεση αφορά μόνο στα ζώα και λειτουργεί ως ένας διάλογος ανάμεσα σε εκείνα που εμφανίζονται στις φωτογραφίες και τα μικρογλυπτά κοσμήματα μου.
Πώς αλληλοσυμπληρώνονται η τέχνη της φωτογραφίες με εκείνη των κοσμημάτων στην προκειμένη περίπτωση;
Είναι ένας διάλογος, ο οποίος έχει στηθεί με συγκεκριμένο και πολύ αρμονικό τρόπο. Είναι πολύ minimal και ουσιαστικός, χωρίς διακοσμητικά στοιχεία. Τα τραπέζια επάνω στα οποία βρίσκονται τα κοσμήματα είναι απλά, σε φυσικό χρώμα ξύλου, ώστε να ταιριάζει με το κάδρο των φωτογραφιών και κατ’ επέκταση με το χρυσό μέταλλο των κοσμημάτων. Η μόνη πολυτέλεια που υπάρχει είναι οι καθρέφτες επάνω στους οποίους υπάρχουν τα κοσμήματα. Τους τοποθετήσαμε εκεί, ώστε να υπάρχει αντανάκλαση του κίτρινου χρυσού, όταν πέφτει το φως. Αυτή η λάμψη μάλιστα αναδεικνύει ακόμα περισσότερο τις πολύ δυνατές φωτογραφίες, του Νικολάου Λώτσου, οι οποίες είναι πολύ δυνατές και μοιάζουν τρισδιάστατες.
Τι σας εμπνέει στη φύση, τα άγρια ζώα αλλά και στα μυθικά πλάσματα;
Δεν ξέρω αν μπορώ να απαντήσω ακριβώς σε αυτή την ερώτηση. Από μικρό παιδί, μου άρεσε πολύ το ζωικό βασίλειο, αλλά και η φύση. Τα ζώα ακόμα περισσότερο. Δεν με φοβίζουν. Είναι ισχυροί συμβολισμοί σε όλους τους πολιτισμούς, παρατηρούμε πως υπάρχουν ζωικά σύμβολα, όπως κεφαλές ζώων. Τα λειτουργούν ως προστασία, έχουν υπάρξει σύμβολα καλών ή κακών οιωνών, έχουν έντονη παρουσία στη μυθολογία. Όλο αυτό με βοηθούσε να ενεργοποιήσω τη φαντασία μου. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο το εξέλιξα και σε κοσμήματα. Για παράδειγμα, είδα ένα μπαστούνι που μοιάζει με φίδι και αμέσως σκέφτηκα να δημιουργήσω ένα βραχιόλι και ένα μενταγιόν. Μου αρέσει γιατί η φύση σου δίνει υπέροχα χρώματα και επιτρέπει σε έναν καλλιτέχνη να προχωρήσει σχεδιαστικά σε φόρμες μέσω της φαντασίας.
Ποιο είναι το πιο σημαντικό πράγμα που θα θέλατε να "πάρει" ο επισκέπτης από την έκθεση "Η αίγλη των ζώων";
Ό,τι θα του ταίριαζε περισσότερο και ό,τι θα απολάμβανε περισσότερο. Είναι ένα πολύ υποκειμενικό κριτήριο. Όλα τα κομμάτια μου αρέσουν, είναι αρκετά ιδιαίτερα, επειδή έχουν την ιστορία και τις αναφορές τους. Ωστόσο, στον κάθε άνθρωπο κάνει κλικ κάτι συγκεκριμένο.
Από όλα τα κομμάτια της έκθεσης, υπάρχει κάποιο κομμάτι που να συμβολίζει μία κομβική στιγμή της ζωής ή της καλλιτεχνικής σας πορεία;
Νομίζω πως θα επιλέξω τα σκουλαρίκια - κρίκοι με τα αστέρια, τον ήλιο και το λιοντάρι, επειδή νιώθω πως με αντιπροσωπεύουν τα εν λόγω στοιχεία. Είναι δυνατοί και λαμπεροί συμβολισμοί. Το λιοντάρι είναι δύναμη, ο βασιλιάς, αλλά ταυτόχρονα συμβολίζει τη γαλήνη και την ηρεμία. Είχα διαβάσει κάποτε πως βλέπεις ένα ήρεμο λιοντάρι, να είναι ξαπλωμένο και στη λεζάντα που μοιάζει με υπότιτλους αναφέρει "ξέρεις γιατί κάθομαι τόσο ήρεμο; επειδή ξέρω τι μπορώ να κάνω όταν σηκωθώ”. Επειδή λοιπόν νιώθω πως είμαι μία ήσυχη δύναμη, πιστεύω πως με αντιπροσωπεύει αυτό. Ο ήλιος επίσης, κυριολεκτικά και μεταφορικά, είναι ένα αγαπημένο μου στοιχείο. Ο ήλιος που έχουμε μέσα μας, αλλά και ο ήλιος της Ελλάδας, τον οποίο αγαπώ πολύ. Τα αστέρια επίσης, λάμπουν.
Τα περισσότερα κοσμήματά σας εμπνέονται από πολιτισμούς.
Ναι ισχύει. Εμπνέομαι πολύ από τους πολιτισμούς και καταφεύγω στα μουσεία, ώστε να δω διάφορα εκθέματα από πολιτισμούς. Για παράδειγμα, η συλλογή "NOUR” είναι εμπνευσμένη από την Ισλαμική τέχνη, γι’αυτό δούλευα για περίπου τέσσερις μήνες πριν ολοκληρώσω όλα τα σχέδια, στο μουσείο Ισλαμικής τέχνης στον Κεραμικό, το οποίο είναι κάτω από την ομπρέλα του μουσείου Μπενάκη. Εμπνεύστηκα έτσι από συγκεκριμένα εκθέματα του εν λόγω μουσείου. Στη συνέχεια, δημιούργησαν τη συλλογή Labyrinth, που είναι εμπνευσμένη από τον μινωικό και μυκηναϊκό πολιτισμό. Τότε, ήμουν στο αρχαιολογικό μουσείο της Αθήνας, που διαθέτει μία πολύ ωραία πτέρυγα μυκηναϊκού πολιτισμού, αλλά και στο μουσείο του Ηρακλείου για να παρακολουθήσω τον μινωικό πολιτισμό. Με αυτόν τον τρόπο και σιγά σιγά, εμπνεύστηκα από τα εκθέματα αυτών των μουσείων. Η εκκίνηση όμως έγινε μέσω των πολιτισμών, που ήθελα να εξερευνήσω και να εξελίξω σε κόσμημα.
Υπάρχουν αναφορές σε αρχαίους πολιτισμούς, αλλά ταυτόχρονα είναι πολύ σύγχρονα. Πόσο εύκολο είναι αυτό;
Δεν ήθελα ποτέ να κάνω κάτι φολκλόρ, ούτε ρέπλικες. Μέσα από την τέχνη μου, θέλω να δώσω ένα κομμάτι της ελληνικής ιστορίας τόσο σε Έλληνες που ενδέχεται να μην τη γνωρίζουν όσο και στους ξένους. Ο στόχος μου είναι όμως να το κάνω με έναν σύγχρονο τρόπο. Επιθυμώ να δημιουργήσω κοσμήματα που να ανταποκρίνονται στο σήμερα, να είναι φορέσιμα και όχι μία ακόμα ρέπλικα. Είναι σύγχρονα, αλλά και διαχρονικά.
Ποια είναι τα πρώτα βήματα στη σχεδιαστική σας διαδικασία για ένα νέο κόσμημα ή μια νέα συλλογή; Ξεκινάτε από μια ιδέα, ένα υλικό ή μια τεχνική;
Για εμένα ξεκίνησε από τους πολιτισμούς και κυρίως στην τέχνη εκείνων των περιόδων. Ακόμα και στο μουσείο ισλαμικής τέχνης, εμπνεύστηκα από τον πολεμικό τους εξοπλισμό. Και πως να μην εμπνευστείς; Οι άνθρωποι έφτιαχνα αριστουργήματα για να πάνε στον πόλεμο. Έχω δημιουργήσει ένα βραχιόλι, που εμπνέεται από την προμετωπίδα που φορούσαν τα άλογα, αλλά και κοσμήματα από χειρουργικά εργαλεία. Από τα πάντα μπορείς να εμπνευστείς, είναι αριστουργήματα, θησαυροί. Θεωρώ πως με αυτόν τον τρόπο μπορεί να γνωρίσει πιο εύκολα και διασκεδαστικά κάποιον ένα κομμάτι της ιστορίας μας. Τότε, ο κόσμος έφτιαχνε το καθετί με μεράκι και δεξιοτεχνία. Τα πάντα είχαν κάποιον συμβολισμό και σκοπό. Στις μέρες μας, αυτό μοιάζει να έχει χαθεί. Όλα τα αντικείμενα που χρησιμοποιούσαν εκείνη την περίοδο είναι άξια λόγου και έρευνας. Μου αρέσει πολύ αυτό που κάνω.
Πόσο εύκολο είναι να δημιουργεί κανείς χειροποίητα κοσμήματα που μοιάζουν με μικρά γλυπτά;
Ευτυχώς για εμένα, τα τελευταία είκοσι χρόνια συνεργάζομαι με δύο καταπληκτικούς τεχνίτες. Ευτυχώς, οι άνθρωποι με ανέχονται και δοκιμάζουμε καθετί που σκέφτομαι μέχρι να φτάνουμε στο τελικό αποτέλεσμα. Το σημαντικό είναι πως αξίζει το αποτέλεσμα. Ο κόσμος άλλωστε μόνο κερδίζει, επιλέγοντας κάτι χειροποίητο. Όποιος ασχολείται με την τέχνη και που αναζητά κάτι πιο exclusive, μόνο θετικά στοιχεία μπορεί να πάρει από τη δική μου τέχνη. Δεν με ανησύχησαν ποτέ οι τάσεις, η μόδα και οι άπειρες σεζόν που υπάρχουν πλέον. Δεν με απασχόλησε ποτέ, επειδή αν με απασχολούσε, δεν θα ήμουν καλλιτέχνης. Δεν μπορώ να ακυρώσω τις συλλογές μου, όπως κάνουν οι σχεδιαστές μόδας, που με το που βγαίνει μία συλλογή στη βιτρίνα, έχει ακυρωθεί ήδη και πρέπει να συνεχίσουν αμέσως για την επόμενη. Είναι ένα αδηφάγο πράγμα, που εμένα ως καλλιτέχνη, με μπλοκάρει και δεν μπορώ να λειτουργήσω. Η τέχνη του χειροποίητου λοιπόν πιστεύω πως είναι πιο σπουδαίος από ποτέ, ειδικά αυτή την περίοδο, που όλα έχουν γίνει mass production, πρόχειρα και κάπως φτηνά. Υπάρχουν πολλές αντιγραφές χωρίς να σου προκαλούν έναν προβληματισμό, μία ερώτηση.
Πώς βλέπετε την κοσμηματοποιία στην Ελλάδα;
Ακόμα, έχουμε σίγουρα πολύ καλούς τεχνίτες. Υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες. Το θέμα είναι εάν κάποιος είναι διατεθειμένος να κάνει και να προσπαθήσει για κάτι διαφορετικό. Να επιμείνει σε αυτό, γιατί δεν είναι εύκολο, ούτε απλό.
Η μεγαλύτερη πρόκληση που έχετε αντιμετωπίσει στη διάρκεια της καριέρας σας;
Παρουσίασα τη συλλογή "NOUR” στο Κατάρ, και πιο συγκεκριμένα στην Ντόχα. Ανάμεσα σε εκείνους που παρακολούθησαν την έκθεση ήταν Sheikha Al Mayassa*, η οποία αργότερα μου παρήγγειλε εβδομήντα κοσμήματα. Θέλησε να εμπνευστώ από την αρχιτεκτονική του μουσείου ισλαμικής τέχνης στη Ντόχα. Τα κοσμήματα που δημιουργήθηκαν ήταν ονειρεμένα, ήταν μία πραγματική πρόκληση. Όσο βρισκόμουν εκεί, πήρα ό,τι βιβλίο υπήρχε από το μουσείο, αλλά και εκείνα που αφορούσαν στην αρχιτεκτονική του. Με εφοδίασαν με όσα περισσότερα στοιχεία μπορούσαν από το μουσείο, ώστε να μπορέσω να τα δημιουργήσω. Ερχόμενη στην Αθήνα, ξεκίνησα το project και χρειάστηκαν περίπου οχτώ μήνες για να ολοκληρωθούν τα κοσμήματα.
Ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που έχω αντιμετωπίσει στην πορεία μου, τα τελευταία τριάντα χρόνια. Χρησιμοποιώ τον όρο "πρόκληση" επειδή όλη η επαφή μας γινόταν μέσω της ιδιαιτέρας της (σ.σ. της Sheikha Al Mayassa), οπότε δεν μπορούσα να πάρω το ακριβές feedback για το πως αισθανόταν όταν έβλεπε τα σχέδια των κοσμημάτων. Φυσικά, είχε λόγο στη διαδικασία δημιουργίας των κοσμημάτων. Της είχα προτείνει παραπάνω σχέδια και εκείνη επέλεξε εφτά σχέδια, τα οποία δημιουργήσαμε δέκα φορές το καθένα. Ήθελε να τα χαρίσει στους φίλους της. Όλα ήταν χρυσά και τεράστια. Ήταν μία καταπληκτική και πρωτόγνωρη εμπειρία.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια μετά την ολοκλήρωση αυτής της έκθεσης; Υπάρχουν νέες θεματικές ή συνεργασίες που εξετάζετε;
Υπάρχει κάτι που ετοιμάζω και αφορά ξανά στο ζωικό βασίλειο. Έχω ξεκινήσει να σκέφτομαι την ίδια πριν από το καλοκαίρι, αλλά ασχολούμαι πιο ουσιαστικά από τον Σεπτέμβριο. Πρόκειται να λέγεται "Nature Sacrée" (σ.σ. σημαίνει ιερή φύση) και θα αφορά στα ζώα από διάφορους πολιτισμούς, όπως ο αετός, ο κροκόδειλος, ο ελέφαντας, η κουκουβάγια. Όλα αυτά πρόκειται να είναι γλυπτά επάνω σε χαλαζία με τεχνική cameo.
Info
"Η αίγλη των ζώων"
Gallery Kourd (Κασσιανής 2, Λυκαβηττός)
E-mail: info@gallerykourd.gr
Επιμέλεια: Ελένη Βαροπούλου
Τηλέφωνο: 2106426573
Ώρες λειτουργίας: Τρ.-Παρ. 12-8 μ.μ., Σαβ. 11 π.μ. – 3 μ.μ.
Είσοδος ελεύθερη
Η έκθεση θα είναι διαθέσιμη έως τις 3 Μαΐου
Μέρος των εσόδων θα διατεθούν για την υποστήριξη της Μονάδας Ανακουφιστικής Φροντίδας "ΓΑΛΙΛΑΙΑ".
Ακολουθήστε την Έλενα Σύρακα στα social media
Facebook: @elenasyraka
Instagram: @elenasyraka
*Sheikha Al Mayassa: H Sheikha Al Mayassa bint Hamad bin Khalifa Al Thani είναι μία από τις διασημότερες γυναίκες του Κατάρ, ενώ το όνομά της είναι ιδιαιτέρως γνωστό στον παγκόσμιο κόσμο της τέχνης. Είναι αδελφή του σημερινού Εμίρη του Κατάρ, Tamim bin Hamad Al Thani, και κόρη του πρώην Εμίρη, Hamad bin Khalifa Al Thani, και της Sheikha Moza bint Nasser Al-Missned. Ο πιο σημαντικός ρόλος της είναι εκείνος της προέδρου των μουσείων στο Κατάρ. Είναι γνωστή για τις φιλόδοξες και σημαντικές αγορές έργων τέχνης, ενώ επίσης είναι ιδρύτρια του Doha Film Institute (DFI) και επίσης προεδρεύει του Reach Out To Asia (ROTA), ενός μη κυβερνητικού οργανισμού που επικεντρώνεται στην παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης στην Ασία.
