Το Σάββατο 26 Απριλίου θα πραγματοποιηθεί η κηδεία του "Ποντίφικα των φτωχών"
Μπορεί κατά τη διάρκεια του έργου του ως ποντίφικας, ο πάπας Φραγκίσκος να απομακρύνθηκε από το πιο συντηρητικό μονοπάτι που χάραξαν οι προκάτοχοί του, ωστόσο στον θάνατό του, θα ακολουθήσει πολλά από τα βήματα του Ιωάννη Παύλου Β'.
Μια μεγάλη απώλεια
Ο Πάπας πέθανε τη Δευτέρα του Πάσχα 21 Απριλίου. Το πρωί της Τετάρτης 23 Απριλίου ολοκληρώθηκε η τελετή μεταφοράς του σκηνώματος του, από τον ξενώνα της Αγίας Μάρθας, στο εσωτερικό της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου. Χιλιάδες είναι οι πιστοί που τον αποχαιρετούν στο λαϊκό προσκύνημα.
Ο θάνατος του πρώτου Αργεντινού που ηγήθηκε της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας έθεσε σε κίνηση μια σειρά τελετουργιών, ορισμένες από τις οποίες χρονολογούνται πάνω από 2.000 χρόνια πριν και έχουν χρησιμοποιηθεί για την ταφή περισσότερων από 250 παπών.
Όλα είναι συγκεντρωμένα σε έναν τόμο που ονομάζεται "Ordo exsequiarum Romani pontificis". Σε περισσότερες από 400 σελίδες μαθαίνουμε για τη λειτουργία, τη μουσική και τις προσευχές που χρησιμοποιήθηκαν για τις παπικές κηδείες ανά τους αιώνες.
"Το Ordo καλύπτει τα τελετουργικά που ακολουθούνται από τη στιγμή που πεθαίνει ένας πάπας μέχρι τη στιγμή που θάβεται ένας Πάπας", δήλωσε ο αιδεσιμότατος David Collins, αναπληρωτής καθηγητής και διευθυντής Καθολικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Georgetown.
Το τελετουργικό της κηδείας
Σύμφωνα με την επιθυμία του, ο πάπας Φραγκίσκος θα ταφεί στη Βασιλική της Αγίας Μαρίας της Μείζονος, η οποία βρίσκεται έξω από τα τείχη του Βατικανού. Η τελετή θα πραγματοποιηθεί στο παρεκκλήσι του Domus Sanctæ Marthæ.
Το εγχειρίδιο για την κηδεία του Φραγκίσκου θα βασιστεί σε ένα 20σέλιδο έγγραφο που ονομάζεται "Universi Dominici Gregis", το οποίο στα λατινικά σημαίνει "Ο ποιμένας όλου του ποιμνίου του Κυρίου" και εκδόθηκε από τον Ιωάννη Παύλο το 1996.
"Αυτό, ουσιαστικά, καθορίζει τις διαδικασίες για το τι συμβαίνει μετά τον θάνατο ενός βασιλεύοντος πάπα, μεταξύ του θανάτου ενός πάπα και της εκλογής του διαδόχου του, μια περίοδος που ονομάζεται παπικό interregnum", δήλωσε ο Collins.
Ανεξάρτητα από το πού πεθαίνει ο Πάπας, η κηδεία γίνεται πάντα στο Βατικανό, και συγκεκριμένα στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, εφόσον το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες. Η τελετή διάρκειας 2,5 ωρών γίνεται ως επί το πλείστον στα λατινικά. Θα είναι μια συμβατική καθολική κηδεία, αλλά με πρόσθετα παπικά τελετουργικά.
Οι Ελβετοί φρουροί, οι οποίοι προστατεύουν τον Πάπα και το Αποστολικό Παλάτι από το 1506, θα γονατίσουν για τον καθαγιασμό της υποδοχής, την ευλογία του ψωμιού και του κρασιού που, σύμφωνα με την καθολική παράδοση, γίνονται στη συνέχεια το σώμα και το αίμα του Ιησού Χριστού.
Θα εκφωνηθεί κήρυγμα ή κήρυγμα που θα αναφέρεται στη ζωή του πάπα - αλλά τεχνικά δεν πρόκειται για επικήδειο.
Η εκδήλωση απαιτεί μια τεράστια επιχείρηση ασφαλείας. Υπολογίζεται ότι 4 εκατομμύρια άνθρωποι συνέρρευσαν στους δρόμους του Βατικανού κατά την κηδεία του Ιωάννη Παύλου Β' το 2005, μαζί με 8.000 μέλη του προσωπικού ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένων 2.000 ένστολων αστυνομικών και 1.400 αστυνομικών με πολιτικά.
Μετά την τελετή, η σορός μεταφέρεται από την "πόρτα του θανάτου" στα αριστερά του βωμού στον Άγιο Πέτρο, ενώ μια νεκρική καμπάνα 10 τόνων χτυπάει. Οι ψαλμωδίες του εκκλησιάσματος περιλαμβάνουν στίχους από τον Ψαλμό 117 ("Ανοίξτε μου την πύλη της δικαιοσύνης") και τον Ψαλμό 41 ("Με τη λαμπρή συντροφιά των αγίων, θα πάω στον οίκο του Θεού").
Το κονκλάβιο
Αυτό το μυστικοπαθές συμβούλιο καρδιναλίων συνεδριάζει στην Καπέλα Σιξτίνα για να ψηφίσει για τον επόμενο Πάπα από το 1878. Μέχρι 120 καρδινάλιοι μπορούν να λάβουν μέρος, αλλά ο καθένας πρέπει να είναι νεότερος από 80 ετών την ημέρα που ανοίγει το κονκλάβιο. Το κονκλάβιο θα συνεδριάσει 15 έως 20 ημέρες μετά το θάνατο του Πάπα.
Η λέξη κονκλάβιο, προέρχεται από το "con clave", που στα λατινικά σημαίνει "με κλειδί". Χρονολογείται από το 1274, όταν ο Πάπας Γρηγόριος Χ είπε ότι οι εκλέκτορες θα πρέπει να κλειδώνονται και να μην μπορούν να φύγουν μέχρι να επιλέξουν έναν νέο Πάπα.
Κάθε εκλέκτορας ορκίζεται να προστατεύει την ελευθερία της εκκλησίας και τη μυστικότητα του κονκλάβιου.
Καθώς ολοκληρώνεται ο τελευταίος όρκος, ο τελετάρχης ψέλνει "Extra omnes", που σημαίνει "Όλοι έξω". Οι εκλέκτορες απαγορεύεται πλέον να έχουν πρόσβαση στον έξω κόσμο - μάλιστα το 2013, ορισμένοι εκλέκτορες αποχαιρέτησαν προσωρινά τον κόσμο μέσω Twitter.
Οι καρδινάλιοι επιτρέπεται να φεύγουν στο τέλος κάθε ημέρας και θα διαμένουν στο Casa Santa Marta, έναν ξενώνα στους χώρους του Αποστολικού Παλατιού που μοιάζει περισσότερο με πολυτελές ξενοδοχείο. Όλα τα μέλη του προσωπικού υποχρεούνται να δώσουν όρκο εχεμύθειας.
Το τελευταίο κονκλάβιο του 2013 εξέλεξε τον πάπα Φραγκίσκο, ο οποίος μέχρι τότε ήταν γνωστός ως Jorge Mario Bergoglio.
Η πρώτη ψηφοφορία γίνεται την πρώτη ημέρα που οι εκλέκτορες βρίσκονται στην Καπέλα Σιξτίνα. Η ψηφοφορία συνεχίζεται με τέσσερις ψηφοφορίες κάθε μέρα, μέχρι την πέμπτη ημέρα που οι καρδινάλιοι κάνουν παύση για μια ημέρα προσευχής.
Την επόμενη ημέρα η ψηφοφορία συνεχίζεται, και μετά την έκτη ημέρα του κονκλάβιου θα έχουν διεξαχθεί έως και 17 ψηφοφορίες. Αυτό συνεχίζεται για όσο διάστημα χρειαστεί μέχρι να υπάρξει πλειοψηφία 2/3.
Δύο σόμπες τοποθετούνται κοντά στην είσοδο του παρεκκλησιού: Η μία εκπέμπει μαύρο καπνό, που σημαίνει ότι δεν έχει γίνει ακόμη επιτυχής εκλογή.
Η άλλη εκπέμπει λευκό καπνό, που σημαίνει ότι έχει επιλεγεί ο νέος Πάπας.
Οι καμπάνες και ο καπνός είναι οι μόνοι επιτρεπόμενοι τρόποι για να ανακοινωθεί η εκλογή του πάπα.
Η εκλογή νέου Πάπα
Όταν εκλέγεται ο νέος Πάπας, ο κοσμήτορας του Κολεγίου των Καρδιναλίων τον ρωτά: "Αποδέχεστε την κανονική εκλογή σας ως ανώτατος ποντίφικας;". Από τη στιγμή που ο εκλεγμένος υποψήφιος λέει "Accepto", είναι ο νέος πάπας. Και δεν είναι απλώς ο ηγέτης της Καθολικής Εκκλησίας αλλά και ο ηγέτης του μικρότερου κράτους του κόσμου, της Πόλης του Βατικανού.
Ο πρύτανης ρωτά στη συνέχεια με ποιο όνομα θα ήθελε να είναι γνωστός ο νέος Πάπας. Το Ιωάννης είναι το πιο δημοφιλές όνομα στην ιστορία του Πάπα, αφού έχει χρησιμοποιηθεί περισσότερες από 20 φορές.
Παραδοσιακά, ο νέος Πάπας οδηγείται στη συνέχεια σε ένα μικρό σκευοφυλάκιο πίσω από τον τοίχο της Μυστικής Κρίσης της Καπέλα Σιξτίνα. Μερικές φορές αναφέρεται ως "Δωμάτιο των Δακρύων", επειδή λέγεται ότι ορισμένοι νεοεκλεγέντες πάπες συγκλονίστηκαν από την εκλογή τους και κατέρρευσαν σε δάκρυα.
Ενώ βρίσκεται εκεί, ο νέος πάπας φοράει τρία ράσα και λαμβάνει το Δαχτυλίδι του Ψαρά πριν επιστρέψει στο κεντρικό παρεκκλήσι και λάβει τις ευχαριστήριες προσευχές των εκλεγέντων καρδιναλίων.
Σε εκείνο το σημείο, οι καμπάνες του Αγίου Πέτρου θα έχουν χτυπήσει και ο περίφημος λευκός καπνός θα έχει βγει από την καμινάδα της Καπέλα Σιξτίνα για να σηματοδοτήσει την εκλογή του νέου Πάπα.
Συνήθως, μέσα σε μια εβδομάδα από την εκλογή, η Εκκλησία πραγματοποιεί μια λειτουργία εγκατάστασης, στην οποία θα παρευρίσκονται αρχηγοί κρατών και όλοι οι καρδινάλιοι. Είναι σε μεγάλο βαθμό συμβολική, καθώς ο νέος Πάπας έχει ήδη εκλεγεί, αλλά αποτελεί μια σημαντική δήλωση της εμβέλειας και της σημασίας της Καθολικής Εκκλησίας σε όλο τον κόσμο.
