Cate Blanchett | Αποκλειστική συνέντευξη με την ηθοποιό για το ρόλο της στην ταινία Tár

Ένα πρωίνο του περασμένου Σεπτεμβρίου μας βρίσκει στους διαδρόμους του ξενοδοχείου Excelsior στο Λίντο της Βενετίας. Είναι οι μέρες όπου διεξάγεται εκεί το Φεστιβάλ Κινηματογράφου, στο οποίο η Cate Blanchett παρουσιάζει το Tár, μια ταινία του Todd Field, του cult σκηνοθέτη που δεν είχε γυρίσει καμία ταινία εδώ και 15 χρόνια (μετά το Little Children) και έγραψε το σενάριο έχοντας στο μυαλό του εκείνη. Η ηθοποιός από την Αυστραλία υποδύεται τη Lydia Tár (δεν είναι υπαρκτό πρόσωπο), μια διάσημη συνθέτρια και την πρώτη γυναίκα στην ιστορία που διευθύνει την (υπαρκτή) Φιλαρμονική Ορχήστρα του Βερολίνου. Η ταινία καταγράφει τη δραματική τροπή που παίρνει η καριέρα της και την πορεία της από θρύλο σε εξιλαστήριο θύμα του συστήματος που την οδήγησε στην κορυφή. Η ερμηνεία της σε αυτό τον σύνθετο χαρακτήρα εντυπωσιάζει και η υποψηφιότητα για το Όσκαρ Α' Γυναικείου Ρόλου θεωρείται τελειωμένη υπόθεση.

Την πόρτα ανοίγει η Cate Blanchett και, αφού κάθεται πρώτα η ίδια, μας προσκαλεί να καθίσουμε μαζί της στο πάτωμα πάνω στο χοντρό χαλί, μιας και από το δωμάτιο έχουν αφαιρεθεί τα έπιπλα ώστε να υπάρχει αρκετός χώρος για τις κάμερες. Η παρουσία της είναι λαμπερή και απίστευτα κομψή, σχεδόν από άλλη εποχή και συγκεκριμένα από τη χρυσή εποχή του Χόλιγουντ. Η Cate Blanchett, στα 53 της και έχοντας ήδη δύο Όσκαρ, είναι η επιτομή της σταρ: ένα πλάσμα γεννημένο για τον κινηματογράφο, με αλαβάστρινη επιδερμίδα και γαλάζιο βλέμμα, που μπορεί με απίστευτη άνεση να το κάνει να δείχνει άλλοτε μυστηριώδες και άλλοτε θλιμμένο, ανάλογα με τις οδηγίες του εκάστοτε σκηνοθέτη με τον οποίο δουλεύει – και έχει δουλέψει με τους καλύτερους, από τον Todd Haynes και τον Terrence Malick μέχρι τον Pedro Almodóvar. Ακόμα κι αν κάποιος θεωρεί υπερβολή να πούμε ότι είναι η καλύτερη ηθοποιός της γενιάς της, η ερμηνεία της στο Tár είναι αρκετή για να επιβεβαιώσει ότι αξίζει αυτή την αναγνώριση.

Πώς προσέγγισες αυτό τον τόσο πολύπλοκο αλλά και συναρπαστικό ρόλο;

Cate Blanchett: Η ταινία μπορεί να πραγματεύεται μια συγκεκριμένη ιστορία, αυτή μιας μητέρας και καλλιτέχνιδος που υπήρξε η πρώτη γυναίκα διευθύντρια μεγάλης ορχήστρας, είναι όμως μια ταινία υπαρξιακή, μεταφυσική κατά κάποιον τρόπο. Με κέρδισε από την πρώτη στιγμή που διάβασα το σενάριο, που έγραψε καταπληκτικά και με εξαιρετική ακρίβεια ο Todd Field. Είναι μια πολυδιάστατη ταινία. Σε ό,τι αφορά τη δημιουργική διαδικασία, έπρεπε να μιλήσουμε για τον χώρο της κλασικής μουσικής φυσικά, αλλά όχι μόνο γι’ αυτόν. Το Tár μιλάει για την εξουσία, την κατάχρησή της και το πώς αυτή μπορεί να αλλάξει τους ανθρώπους που σε περιβάλλουν. Γιατί εδώ μιλάμε για ένα ολόκληρο σύστημα.

Θα χαρακτήριζες το Tár "γυναικεία ταινία"; Γιατί βλέπουμε μια γυναίκα να κυβερνά ένα ολόκληρο σύστημα…

Γυναικεία ταινία; Δεν το έχω σκεφτεί ποτέ έτσι. Ως ηθοποιός, δε θεωρώ ότι ένας χαρακτήρας πρέπει να ορίζεται από το φύλο του. Το ζήτημα είναι πιο λεπτό από αυτό. Εξάλλου, a priori κανείς στην αληθινή ζωή δεν κάνει αυτή την ερώτηση: "Είμαι άντρας; Είμαι γυναίκα;". Με εξαίρεση εκείνους τους ανθρώπους στους οποίους η κοινωνία δεν επέτρεψε να είναι αυτό που θα ήθελαν να είναι. Σε αυτές τις περιπτώσεις, προφανώς τα χαρακτηριστικά του φύλου είναι απίστευτα σημαντικά. Θεωρώ ότι πρέπει άμεσα να πάψουν να υπάρχουν τέτοιου είδους ερωτήματα και να εξελιχθούμε ως ανθρωπότητα σε μια κοινή πορεία χωρίς όλους αυτούς τους διαχωρισμούς που εξακολουθούν να μας απειλούν. Η πολιτική και η κοινωνία πολύ συχνά μας διχάζουν, ενώ οφείλουμε να είμαστε ενωμένοι ως άτομα που ανήκουμε στο ίδιο είδος. Με την ευκαιρία να πω ότι μου αρέσει πολύ στην ταινία η αλληγορία της ορχήστρας: Πρέπει όλα τα μέλη της να είναι συντονισμένα και σε απόλυτη αρμονία για να αναδειχτεί κάτι όμορφο. Το ερώτημα που τίθεται είναι: Ποιος είναι υπεύθυνος για την ορχήστρα; Στο Tár ο χαρακτήρας που υποδύομαι είναι το κατάλληλο πρόσωπο στη λάθος στιγμή. Στην εποχή του Karajan θα μπορούσε ίσως να επιβληθεί με αυταρχικό τρόπο. Αλλά το 2023 η μουσική είναι μια δημοκρατική διαδικασία. Η ταινία θέτει επίσης ένα ακόμη ερώτημα: Πώς μπορεί κάποιος να επιβάλει το καλλιτεχνικό του όραμα χωρίς παράπλευρες απώλειες; Πώς μπορεί να δημιουργήσει ελεύθερα, με σεβασμό στους άλλους και χωρίς αποκλεισμούς; Πώς μπορεί να χειριστεί το cancel culture ένας καλλιτέχνης στον χώρο της κλασικής μουσικής μέσα σε πλαίσια που έχουν αλλάξει;

Η Tár είναι ένας αινιγματικός χαρακτήρας, μια λεσβία διευθύντρια ορχήστρας, κυριαρχική, χειριστική. Πώς τη φαντάστηκες;

Υπήρχαν όλα μέσα στο σενάριο του Todd Field, που είναι μια πολύ τολμηρή ιστορία. Είναι γεμάτο μικρές λεπτομέρειες, στις οποίες στάθηκα ως ηθοποιός προκειμένου να χτίσω το υλικό του χαρακτήρα. Για παράδειγμα, η Tár είναι κόρη ενός ζευγαριού κωφών, οπότε συμπεραίνουμε ότι διαμορφώθηκε μέσα στη σιωπή και η μουσική είναι η επιφοίτησή της. Λέει ότι κλείνει τα 50, μια ηλικία όπου ο άνθρωπος –και κυρίως οι γυναίκες– αναρωτιέται τι έχει πετύχει στη ζωή του. Πόσος χρόνος τού απομένει; Έχει κάνει τις σωστές επιλογές; Στη συνέχεια, στο δεύτερο μέρος του φιλμ, η καριέρα της καταρρέει. Η ταινία αντιμετωπίζει ευθέως το ζήτημα της απότομης πτώσης, της κατακρήμνισης, ακόμη και της ενοχοποίησης, καθώς η Tár κατηγορείται για σεξουαλική κακοποίηση.

Είναι δύσκολο να μη σκεφτεί κανείς το κίνημα MeToo βλέποντας την ταινία. Θα μπορούσε η Tár να είναι άντρας;

Κατ’ αρχάς, το σίγουρο είναι ότι ένας διευθυντής ορχήστρας, είτε είναι άντρας είτε γυναίκα, ενσαρκώνει μια φυσική εξουσία, η οποία συνήθως αποδίδεται στο αρσενικό φύλο. Στέκεται ψηλά σε ένα βάθρο έχοντας πάνω του τα μάτια όλων των μελών της ορχήστρας και είναι προσκολλημένος στην μπαγκέτα του. Ένας διευθυντής ορχήστρας, ένας μαέστρος δεν επιτρέπεται να δείξει κανένα σημάδι αδυναμίας, γιατί ενσαρκώνει τις ηγετικές ικανότητες. Αυτό που έχει ενδιαφέρον στο γεγονός ότι η Tár είναι γυναίκα είναι ότι τα ζητήματα που σχετίζονται με την ταυτότητα και τα παιχνίδια εξουσίας και κυριαρχίας εμφανίζονται από μια διαφορετική οπτική γωνία, πιο ακατέργαστη. Το θέμα της κατάχρησης εξουσίας τίθεται, χωρίς η ταινία να δίνει ξεκάθαρη απάντηση. Με τον ίδιο τρόπο προσέγγισα τον χαρακτήρα: χωρίς να τον κρίνω. Είναι αυτό που είναι, αλλά, πάνω απ’ όλα, πρόκειται για το προϊόν ενός συστήματος και μιας αλληλουχίας καταστάσεων.

Η Tár είναι μια πανίσχυρη καλλιτέχνις. Τι σημαίνει αυτή η ισχύς για μια διάσημη σταρ όπως εσύ;

Αυτό είμαι; Δεν το σκέφτομαι ποτέ, απλά περιμένω τον επόμενο ρόλο. Η δύναμη που σου δίνει η φήμη είναι βραχύβια. Στα δικά μου μάτια είναι ασήμαντη. 

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για Mόδα, Ομορφιά, Συγχρονη Ζωή, Πολιτισμό, Design και Γαστρονομία στο madamefigaro.gr