Μια τοιχογραφία-φυλαχτό για όλους μας.
Η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση παρουσιάζει σε νέα τοποθεσία το έργο του Άγγελου Πλέσσα, "Φυλαχτό όλων των Όντων", μια in situ εγκατάσταση από νέον, μια τοιχογραφία-φυλαχτό για όλους μας. Το "Φυλαχτό όλων των Όντων" "φυλάει" τη νέα γειτονιά του, στην οδό Πατησίων, απέναντι από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΑΣΟΕΕ) και φοιτητές, περαστικοί και κάτοικοι έχουν ένα φυλαχτό να τους προσέχει από ψηλά, να προσθέτει χρώμα στο βλέμμα τους και θετική ενέργεια στη μέρα και τη νύχτα τους.
Για τον δημιουργό του έργου "τα φυλαχτά είναι κάπως σαν πολυμέσα για κάθε είδους ελπίδα ή ευχή, ή έστω για μια θετική σκέψη. Για μένα η έννοια του φυλαχτού περιστρέφεται κυρίως γύρω από τη δύναμη της συγκέντρωσης, της προσοχής και της αυθυποβολής. Η συγκέντρωση έρχεται σαν μια στιγμή λύτρωσης, στη σύγχρονη εποχή όπου η προσοχή μας είναι διαμελισμένη με τόση πληροφορία".
Η νέα γειτονιά του έργου
Η Πατησίων υποδέχεται τις ιαματικές ιδιότητες της πολύχρωμης, φωτεινής εγκατάστασης του Άγγελου Πλέσσα που μεταφέρθηκε από τη λεωφόρο Αλεξάνδρας, στην οδό Πατησίων 95 για να συνεχίσει "φυλάει" την πόλη, τους περαστικούς και τους κατοίκους της. Εκεί, νέα βλέμματα θα συναντούν την κόκκινη χαμογελαστή φατσούλα (emoji) και τα επτά ακόμα φωτεινά σύμβολα.
Η εγκατάσταση του Πλέσσα λειτουργεί σαν ένα φυλαχτό για την πόλη και τους κατοίκους της. Η εγκατάσταση αποτελείται από μια κόκκινη χαμογελαστή φατσούλα (emoji), η οποία περιβάλλεται από επτά σύμβολα σε κυκλική διάταξη. Τα σύμβολα αυτά, που ο καλλιτέχνης έχει αντλήσει από διάφορους πολιτισμούς του κόσμου, μεταφέρουν ένα μήνυμα αγάπης, ελπίδας και αισιοδοξίας ως αντίδοτο σε έναν κατακερματισμένο κόσμο, όπου κυριαρχούν η αποξένωση, η αλλοτρίωση, η μοναξιά και η απώλεια. Κοιτώντας τις φωτεινές ακτίνες που εκπέμπουν ένα πράσινο μανιτάρι, ένα μπλε πουλί, ένα κίτρινο yin yang μάτι, ένα διπλό μοβ φεγγάρι, ένα πορτοκαλί χέρι, ένα βεραμάν κυκλικό τετράγωνο (το σύμβολο command στα πληκτρολόγια της Apple) και ένα ροζ φίδι με ποτήρι, οι περαστικοί γεμίζουν με θετικές σκέψεις και συναισθήματα, αποβάλλοντας το στρες της ημέρας. Το έργο έχει αποτροπαϊκό χαρακτήρα, συνομιλώντας έμμεσα με τα περίαπτα που συναντάμε ως μενταγιόν ή κτερίσματα σε τάφους, καθώς και με τα περιάμματα, τις βαμμένες κλωστές που φορούσαν στο σώμα τους οι μύστες των αρχαίων τελετουργιών.
Το "Φυλαχτό όλων των Όντων" τη νύχτα
Τη νύχτα, το έργο του Πλέσσα έχει ακόμα πιο έντονη επίδραση: η μυσταγωγική ατμόσφαιρα που δημιουργεί, σε συνδυασμό με μια παγανιστική διάθεση, αποκαλύπτει τον τελετουργικό του χαρακτήρα και τις ιαματικές του ιδιότητες.
Ο Πλέσσας αναφέρει για το έργο, που αποτελεί την τρίτη κατά σειρά εκδοχή του Extropic Optimisms: "Το "Φυλαχτό όλων των Όντων” είναι ένα έργο νέον, αποτέλεσμα έρευνας που έκανα με σύμβολα εμπνευσμένα από αρχαιοελληνική, μεσοποταμιακή, λαπωνική και βουδιστική εικονογραφία, ενώ κάποια από αυτά πλέον είναι οικειοποιημένα σύμβολα της ιντερνετικής κουλτούρας. Το έργο, λόγω της περίοπτης θέσης του στην πόλη, μπορεί να μας θυμίζει ένα πολύχρωμο "φυλαχτό”, αλλά παράλληλα θα αποτελεί μια αυθόρμητη ανάγνωση μιας ιστορίας ή ενός κύκλου ενός όντος. Τα "επικολλημένα” στον τοίχο σύμβολα (φεγγάρια, μάτια, χέρια, ζώα κ.ά.) είναι συσχετιζόμενα με αρχέγονες έννοιες, όπως θεραπεία, σοφία, σωματική ανανέωση, αλλά και με πιο σύγχρονα βιώματα, όπως συνδεσιμότητα, συμφιλίωση, ισονομία και οικολογία. Η εγκατάσταση είναι επίσης βασισμένη σε ένα σύστημα χρωμάτων, το οποίο αντανακλά τις παραπάνω συνήθειες, όπως π.χ. το πορτοκαλί που είναι το χρώμα της υγείας. Νομίζω, χωρίς καν να γνωρίζεις ότι πίσω από αυτό το έργο υπάρχει η ιδέα του φυλαχτού, ασυνείδητα οι πολύχρωμες ακτίνες φωτός και μερικά σχετικά γνώριμα σύμβολα θα δώσουν μια θετική αύρα".
Οι εικαστικές παρεμβάσεις της Στέγης στην Αθήνα
Κάθε χρόνο, μέσα από αναθέσεις και επιτόπιες καλλιτεχνικές παρεμβάσεις στον δημόσιο χώρο του κέντρου της Αθήνας, η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση αναζητά μέρη στα οποία η τέχνη μπλέκεται με τη καθημερινότητα. Μέσα από μια σειρά έργων που διαπερνούν τις πολυκατοικίες, σπουδαία έργα σύγχρονων Ελλήνων εικαστικών αναγεννιούνται σε μεγάλη κλίμακα.
Οι πρώτες τοιχογραφίες που είναι ήδη μέρος του αστικού ιστού της Αθήνας είναι το "Φιλί" του Ηλία Παπαηλιάκη στην πλατεία Αυδή στο Μεταξουργείο, το "Κύμα / Νεύμα" της Σοφίας Στεβή στην πλατεία Μαβίλη, το "She Who Protects” του Αριστείδη Λάππα κοντά στην πλατεία Ομονοίας (Πανεπιστημίου 58), τα έργα "Σταγόνα της Γνώσης" και "Ρους" της Νικομάχης Καρακωστάνογλου, πίσω από τη Στέγη, στον Νέο Κόσμο.
