Τουλάχιστον τρεις νέοι καλλιτεχνικοί διευθυντές μεγάλων οίκων έδωσαν "δείγμα γραφής" στα κόκκινα χαλιά διάφορων διοργανώσεων. Το αποτέλεσμα όμως αντί για δελεαστικό μοιάζει αμήχανο.
Ο συντάκτης του BoF Simone Cotellessa περιγράφει το φαινόμενο ως "τραγωδία”. Δυνατός όρος αδιαμφισβήτητα, όχι όμως εντελώς άδικος. Μεγάλοι οίκοι όπως Versace, Dior και Bottega Veneta αποφάσισαν οι νεοσύστατοι καλλιτεχνικοί διευθυντές τους να κάνουν το ντεμπούτο τους στο κόκκινο χαλί, αντί για την πασαρέλα. O Jonathan Anderson, νέος καλλιτεχνικός διευθυντής του οίκου Dior έδωσε (;) μία γεύση από την επερχόμενη γυναικεία συλλογή που θα παρουσιαστεί αυτόν τον Σεπτέμβρη, μέσω μίας εμφάνισης της δημοφιλούς pop star Sabrina Carpenter στο front row του πρώτου του show για την ανδρική σειρά Dior.

Στη Mostra, στις Κάννες και αλλού
Ήταν όμως στο 82ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας που έγινε… του ντεμπούτου! Η Julia Roberts εμφανίστηκε με δημιουργία του του νέου καλλιτεχνικού διευθυντή της Versace, Dario Vitale, ένα casual chic ανδρόγυνο look με μπλε μάλλινο σακάκι, ριγέ πουκάμισο και τζιν. Μάλιστα, σε μία μοναδική στην ιστορία των κόκκινων χαλιών στιγμή το ίδιο ακριβώς look δανείστηκε κάποιες μέρες μετά η Amanda Seyfried. Η στιλίστρια Elizabeth Stewart, που συνεργάζεται τόσο με την Roberts όσο και με την Seyfried, το χαρακτήρισε ως μια στιγμή "βιωσιμότητας", γράφοντας στο Instagram "sharing is caring”, αλλά και γυναικείας αλληλεγγύης.
Στην παγκόσμια πρεμιέρα νέας της ταινίας, After the Hunt, του Luca Guadagnino στην οποία πρωταγωνιστεί η Roberts, φόρεσε μία κρεπ custom δημιουργία Atelier Versace σε μπλε σκούρο με χαρακτηριστικό μοτίβο του οίκου. Και οι δύο αυτές εμφανίσεις προκάλεσαν άβολα συναισθήματα και σχολιάστηκαν ως επί το πλείστον αρνητικά στο διαδίκτυο.

Η Vicky Krieps εμφανίστηκε στο 78ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών με δημιουργίες της νέας καλλιτεχνικής διευθύντριας, Louise Trotter. Εμφανίσεις που αποτέλεσαν την πρώτη επίσημη "γεύση" της νέας δημιουργικής κατεύθυνσης του οίκου, αλλά και προάγγελο της επίσημης συνεργασίας τους, μιας και μόλις πριν λίγες μέρες, με αφορμή την εμφάνιση της ηθοποιού στο κόκκινο χαλί του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας και πάλι με δημιουργία της Trotter, ανακοινώθηκε ότι θα είναι η νέα ambassador της Bottega Venneta. Επίσης, custom Bottega Veneta looks δια χειρός Trotter επέλεξε και η Julianne Moore για το ίδιο Φεστιβάλ, αλλά και για τα Kering Woman in Motion Awards τον περασμένο Μάιο.

Το κόκκινο χαλί του Φεστιβάλ Βενετίας είχε επίσης μερικά ακόμα "τυράκια" από τον νέο Dior του Anderson. Η Alba Rohrwacher επέλεξε ένα Dior Haute Couture φόρεμα από μεταξωτό ύφασμα σε βαθύ navy blue, με ντραπέ και όγκο. Την ίδια βραδιά, η Greta Lee μας χάρισε μια πιο τολμηρή εμφάνιση με ένα Dior φόρεμα από μαύρο σατέν και πράσινη οργάντζα.

Αν και αμφότερες οι εμφανίσεις ήταν ανάμεσα στις πιο εντυπωσιακές, μοιάζουν δυστυχώς out of context και αδυνατούν να δώσουν μία σαφή εικόνα για το όραμα του σχεδιαστή είτε μιλάμε για Ready-to-Wear, είτε για haute couture. Τελικά, τι θα μας παρουσιάσει ο Jonathan Anderson αυτόν τον Σεπτέμβρη; Αιχμηρές σιλουέτες; Μια επανερμηνεία του New Look; Ή θα συνδυάσει τους κώδικες του οίκου με το χαρακτηριστικό παιχνιδιάρικο και κυρίως γεωμετρικό ύφος του; Οι μέχρι τώρα εμφανίσεις, περισσότερο μας έχουν μπερδέψει, παρά ενθουσιάσει.
Όλα είναι marketing
Η λογική πίσω από την κίνηση είναι, ασφαλώς, μαρκετινίστικη: μία διεθνούς φήμης σταρ φοράει ένα look πριν ακόμη το δούμε στην πασαρέλα· η εικόνα διαχέεται άμεσα σε όλα τα μέσα, και το μήνυμα μοιάζει σαφές. Πρόκειται για μια πρόγευση, μια υπόσχεση για αυτό που πρόκειται να έρθει. Μόνο που η πραγματικότητα του ψηφιακού μας κόσμου είναι αμείλικτη: τα ρούχα έξω από το πλαίσιο τους καταναλώνονται με την ίδια ταχύτητα που σβήνει ένα story στο Instagram. Δεν τους δίνεται ο απαραίτητος χώρος ούτε η αφηγηματική συνοχή που χρειάζεται η μόδα.
Όπως λοιπόν πολύ σωστά αναρωτιέται και ο Simone Cotellessa στο άρθρο του, μπορεί μια ολόκληρη δημιουργική ταυτότητα να συμπυκνωθεί σε μια μοναδική εμφάνιση; Έτσι όπως δεν μπορείς να κρίνεις ένα βιβλίο από το εξώφυλλό του, δεν μπορείς να κρίνεις του δουλειά ενός νέου καλλιτεχνικού διευθυντή από μια εικόνα που δεν αφηγείται τίποτα περισσότερο από το φευγαλέο συναίσθημα της στιγμής.
Το αποτέλεσμα αντί για δελεαστικό μοιάζει αμήχανο. Το κόκκινο χαλί λειτουργεί σαν μεγεθυντικός φακός: φωτίζει τις αδυναμίες, επιταχύνει τις κριτικές, μετατρέπει τον χρόνο δημιουργίας —που χρειάζεται βάθος, ώρες εργαστηρίου, επαναλήψεις και δοκιμές— σε στιγμιαία κατανάλωση. Ένα φόρεμα, που σε συνθήκες πασαρέλας θα έβρισκε το νόημά του μέσα από τη μουσική, την κίνηση, το styling και τη συλλογική αφήγηση, χάνεται μέσα σε δευτερόλεπτα ανάμεσα σε εκατοντάδες reels και βίντεο "γνώμης” σε TikTok και Instagram.
Γιατί η μόδα έχει την ανάγκη να γίνει απλά viral;
H ίδια βιομηχανία που βασίζεται στην επιμέλεια και την αξία της λεπτομέρειας, καταφεύγει σε μια στρατηγική τόσο βιαστική και ευάλωτη. Η πολυτέλεια δεν είναι στιγμιαίο trend, είναι επιμονή, διάρκεια, αφήγηση. Κι όμως, στη Βενετία, είδαμε την πολυτέλεια να γίνεται viral content — ένα οξύμωρο που υπονομεύει την ίδια της την ουσία. Οι οίκοι, τρομαγμένοι από την ταχύτητα της εποχής και την κυριαρχία των social media, προσπαθούν να προλάβουν τον θόρυβο με θόρυβο. Προσπαθούν να επανακτήσουν την προσοχή με πυροτεχνήματα, αντί να επενδύσουν στο αργό, δύσκολο αλλά ουσιαστικό έργο της αναγέννησης ενός brand.

Ευτυχώς, κάποιοι όπως ο Demna για παράδειγμα, ή ο Alessandro Michele στο παρελθόν, αποφάσισαν να πάρουν το χρόνο τους και να παρουσιάσουν τις ολοκληρωμένες συλλογές τους από το νέο τους πόστο χωρίς ανούσια "teasers” στο ενδιάμεσο. Αν η μόδα θέλει να παραμείνει πιστή στη φύση της ως πολιτισμική δύναμη, οφείλει να ξαναβρεί την αυτοπεποίθησή της. Να τολμήσει να αφήσει τους νέους δημιουργικούς διευθυντές να μιλήσουν πρώτα μέσα από το έργο τους και όχι από την ταχύτητα ενός red carpet moment.