Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Ε.Μ.Σ.Τ.) υποδέχεται τον Νοέμβριο με δύο νέες εκθέσεις.
Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Ε.Μ.Σ.Τ.) έκανε τη δική του φθινοπωρινή έκπληξη, παρουσιάζοντας δύο νέες εκθέσεις, οι οποίες ξεκινούν το εικαστικό τους ταξίδι αυτό το Σάββατο 8 Νοεμβρίου.
Ένα ταξίδι στην ιστορία και το Λονδίνο
Τιμώντας την καλλιτεχνική πρωτοπορία εκτός συνόρων, το ΕΜΣΤ επανεξετάζει και να ανακαλεί γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας και της ιστορίας της τέχνης τα οποία επέδρασαν στη διαμόρφωση του παρόντος, στη χώρα μας. Η ιστορικής σημασίας διοργάνωση Greek Month in London (Ελληνικός μήνας στο Λονδίνο), που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 1975, ανήκει σε αυτήν την κατηγορία. Πενήντα χρόνια μετά, το ΕΜΣΤ παρουσιάζει μια επετειακή έκθεση που εστιάζει στο εικαστικό τμήμα του Ελληνικού μήνα το οποίο περιελάμβανε δύο εκθέσεις, την Four Painters of 20th Century Greece (Τέσσερις ζωγράφοι της Ελλάδος του 20ού αιώνα) και την Eight Artists, Eight Attitudes, Eight Greeks (Οκτώ καλλιτέχνες, οκτώ αντιλήψεις, οκτώ Έλληνες).
Την οργάνωση των δύο καλλιτεχνικών εκθέσεων στο πλαίσιο του Μήνα είχε ο αναγνωρισμένος διεθνώς Έλληνας επιμελητής Χρήστος Ιωακειμίδης (1932–2017) και ο Norman Rosenthal, γνωστός Βρετανός ιστορικός της τέχνης και το 1975 υπεύθυνος εκθέσεων στο Ινστιτούτο Σύγχρονων Τεχνών (Institute of Contemporary Arts/ICA). Οι δύο αυτές εκθέσεις οι οποίες οργανώθηκαν στο πλαίσιο του Ελληνικού μήνα στη Βρετανική πρωτεύουσα σηματοδότησαν την έναρξη των συζητήσεων για τη σύγχρονη τέχνη και την πρωτοπορία στην Ελλάδα αμέσως μετά την πτώση της δικτατορίας.
Με αφορμή την επέτειο των 50 χρόνων από τη σημαντική αυτή εκδήλωση, μία "δοκιμιακή" έκθεση έργων και ντοκουμέντων, η οποία αντλεί στοιχεία από συζητήσεις της επιμελήτριας με τον Χρήστο Ιωακειμίδη πριν τον θάνατό του και πρωτότυπο αρχειακό υλικό το οποίο για πρώτη φορά παρουσιάζεται στο ευρύ κοινό, επιχειρεί να αναδείξει τόσο τη σημασία της επιμελητικής ματιάς των Ιωακειμίδη και Rosenthal για τη σύσταση μιας κατηγορίας "ελληνικής πρωτοποριακής τέχνης" όσο και τον ρόλο των δύο εκθέσεων στην πολιτική συζήτηση περί στρατευμένης δημιουργίας αμέσως μετά την πτώση της Χούντας.
Η έκθεση περιλαμβάνει και χαρακτηριστικά έργα των καλλιτεχνών που συμμετείχαν στην έκθεση στο ICA, έργα των Στήβεν Αντωνάκου (1926-2013), Βλάση Κανιάρη (1928-2011), Χρύσας (1933-2013), Γιάννη Κουνέλλη (1936-2017), Παύλου (1930-2019), Λουκά Σαμαρά (1936-2024),Τάκη (1925-2019) και Κώστα Τσόκλη (γ. 1930) ‒από τις συλλογές του ΕΜΣΤ και από άλλες ελληνικές συλλογές‒ τα οποία κινούνται στο ίδιο ύφος με εκείνα τα έργα που παρουσιάστηκαν στο Λονδίνο το 1975. Η έκθεση πλαισιώνεται από πρωτότυπα κείμενα και εικονογραφημένο χρονολόγιο.
Ένας Θαλασσόκαμπος στο ΕΜΣΤ
Σε επιμέλεια της Δανάης Γιαννόγλου και της Κυβέλης Μαυροκορδοπούλου, η έκθεση Θαλασσόκαμπος είναι το αποτέλεσμα της δεύτερης ανοιχτής πρόσκλησης του ΕΜΣΤ για την επιμέλεια ομαδικής έκθεσης. Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία, που καθιερώθηκε το 2023, αποτελεί βασικό εργαλείο του Μουσείου για την υποστήριξη της επιμελητικής έρευνας και τη δημιουργία νέων ευκαιριών για επαγγελματίες του χώρου της σύγχρονης τέχνης. Μέσα από μια διαφανή διαδικασία επιλογής, η ανοιχτή πρόσκληση ενισχύει τον πολυφωνικό χαρακτήρα του εκθεσιακού προγράμματος του ΕΜΣΤ, προσελκύοντας προτάσεις που συνομιλούν με τη Συλλογή και το Αρχείο του Μουσείου.
Στην έκθεση, η πρακτική της Τάχα αντανακλάται στα τοπία των υπόλοιπων καλλιτέχνιδων. Έρχεται σε διάλογο με την οικολογική ευαισθησία της Γερμανίδας καλλιτέχνιδας Margaret Raspé (1933-2023) και ειδικά με τη σειρά έργων που ανέπτυξε στην καλοκαιρινή της κατοικία στην Κάρπαθο τις δεκαετίες του 1970 και 1980. Ο κήπος Σπαρόζα που καλλιεργείται στην Παιανία από τη δεκαετία του 1960 υπό τη φροντίδα γυναικών εθελοντριών γίνεται η κυριολεκτική και μεταφορική ύλη της εικαστικού και κινηματογραφίστριας Catriona Gallagher. Η Ντόρα Οικονόμου ‘συλλέγει’ διακριτικά χαρακτηριστικά τοπίων και φυσικών οργανισμών από διάφορες γωνίες του πλανήτη για να δημιουργήσει δικές της γλυπτικές μεταλλάξεις χωρίς σαφή όρια μεταξύ ξενιστών και παρασίτων. Η Claude Cahun (1894-1954) ενδύεται την ίδια τη φύση ώστε να αντισταθεί σε κάθε στεγανό σχετικά με το φύλο και την ταυτότητα και να απαιτήσει το δικαίωμα στη ρευστότητα. Τέλος, η Ana Mendieta (1948-1985), το έργο της οποίας επίσης ανήκει στη συλλογή του ΕΜΣΤ, αποτυπώνει στο τοπίο ίχνη του σώματός της μόνο για να τα σβήσει αμέσως χρησιμοποιώντας τα τέσσερα στοιχεία της φύσης.
Ο Θαλασσόκαμπος εξερευνά την αντιφατική αλλά και δομική συνύπαρξη και εναλλαγή μεταξύ συνθηκών ξηρότητας και υδατότητας: υπέρμετροι όγκοι νερού απειλούν με πλημμύρες, ενώ η έλλειψη του υδάτινου στοιχείου προμηνύει αμείλικτη ζέστη. Η έκθεση συνδυάζει υπάρχοντα και νέα έργα που αναδεικνύουν το παρωδικό εκείνο σημείο όπου η γη συναντά τη θάλασσα. Η ιδέα και η εικόνα ενός θαλασσινού κάμπου μας καλεί να φανταστούμε την παρυφή ως σκηνικό, σύμβολο και σύστημα και να αναλογιστούμε το όριο και το σύνορο – του περιβάλλοντος, της εργασίας, του φύλου και των μεταναστευτικών κινήσεων.
Η έκθεση συνοδεύεται από το δημόσιο πρόγραμμα I even lost my shadow στο οποίο συμμετέχουν οι: Στέφανος Λεβίδης, Δανάη Ηώ, Margaret Raspé, Catriona Gallagher και Fredj Moussa.
