Η Εύα Σταυρογιάννη υπογράφει τη σκηνοθεσία και τη χορογραφία στην παράσταση Λήθη που παρουσιάζεται στο BIOS.
Αν η μνήμη σε κρατά δεμένο, τι θα θυσίαζες για να σπάσεις την πέτρα; Μα βασικό άξονα αυτό το θεμελιώδες ερώτημα, η Εύα Σταυρογιάννη στήνει στο χώρο του BIOS τη Λήθη, μια παράσταση που δεν αφηγείται μια ιστορία. Δημιουργεί έναν κόσμο όπου το παρελθόν δεν μένει ποτέ θαμμένο· επιστρέφει σαν παλίρροια για να δοκιμάσει την αντοχή του σώματος και του νου. Μια σωματική και ψυχική κατάβαση, εμπνευσμένη από το ομώνυνο έργο του Δημήτρη Δημητριάδη, που μεταμορφώνεται σε μια χοροθεατρική εμπειρία.
H "Λήθη" είναι μια παράσταση που κινείται ανάμεσα στη μνήμη, τη σιωπή και τη λύτρωση. Πώς γεννήθηκε η ιδέα της;
Η "Λήθη" γεννήθηκε από μια εσωτερική ανάγκη. Από εκείνη τη στιγμή που δεν μπορείς πια να εξηγήσεις με λόγια, μόνο με σώμα. Ήθελα να δημιουργήσω έναν τόπο όπου η μνήμη δεν είναι ανάμνηση αλλά ύλη — κάτι που βαραίνει, που μετατοπίζει το σώμα, που ρέει. Μέσα από αυτή την ύλη γεννήθηκε και το νερό· ένα στοιχείο που στο έργο λειτουργεί σαν φορέας μνήμης. Ένα νερό που έχει ξεχαστεί, όπως και τα σώματα που ζουν εγκλωβισμένα μέσα σε κοινωνικά στερεότυπα. Ήθελα να τους δώσω τη δυνατότητα να υπάρξουν ξανά σαν νερό που θυμάται — να επιστρέψουν στη ρευστότητα, στη μεταμόρφωση, στη ζωή. Ο Δημήτρης Δημητριάδης λειτούργησε σαν πυρήνας, αλλά η "Λήθη" έγινε κάτι περισσότερο: ένας ζωντανός οργανισμός όπου το σώμα, ο ήχος, το φως και ο λόγος συνομιλούν μέσα από ρωγμές. Από εκεί, από αυτή τη ρωγμή, ξεκίνησαν όλα.
Το έργο του Δημήτρη Δημητριάδη είναι βαθιά υπαρξιακό. Τι σε άγγιξε περισσότερο σε αυτό και πώς το μετέφερες σε χοροθεατρική μορφή;
Με άγγιξε η γύμνια του λόγου του. Η στιγμή που ο άνθρωπος απομένει χωρίς ρόλο, χωρίς άμυνα, μόνο με την ανάσα του. Αυτό προσπάθησα να μεταφέρω σε χοροθεατρική μορφή: την αλήθεια ενός σώματος που δεν υποκρίνεται, που θυμάται με κάθε κύτταρο. Η δραματουργική επεξεργασία της Έλενας Τριανταφυλλοπούλου άνοιξε τον δρόμο για να ανασάνει ο λόγος μέσα στην κίνηση. Ο ήχος του Αντώνη Παπακωνσταντίνου λειτούργησε σαν εσωτερική παλίρροια — άλλοτε ψίθυρος, άλλοτε κραυγή.
Ο φωτισμός και η σκηνική εικόνα της Μελίνας Μάσχα, σε συνεργασία με τον χώρο του 4M Studios, δημιούργησαν ένα περιβάλλον όπου ο θεατής δεν βλέπει απλώς, αλλά αισθάνεται. Η παράσταση είναι μια συνομιλία όλων αυτών των στοιχείων· λόγος, σώμα, ήχος και φως λειτουργούν ως ενιαίο σώμα. Δεν υπάρχει ιεραρχία — μόνο ροή.
Πώς ισορροπείς ανάμεσα στην καλλιτεχνική δημιουργία και την καθημερινότητα;
Δεν νομίζω ότι υπάρχει πραγματική ισορροπία — υπάρχει μόνο αναπνοή.
Η δημιουργία εισβάλλει μέσα στην καθημερινότητα, και η καθημερινότητα συχνά επιστρέφει σαν ανάμνηση μέσα στο έργο. Προσπαθώ να κρατώ μια πειθαρχία στην απλότητα: να τρώω, να αναπνέω, να κινούμαι, να θυμάμαι ότι το σώμα είναι εργαλείο και ιερό ταυτόχρονα. Η τέχνη δεν είναι διαφυγή· είναι τρόπος να ζεις με πιο καθαρά μάτια μέσα στον ίδιο κόσμο.
Ποια είναι η δική σου "ιεροτελεστία” πριν από μια πρόβα ή μια πρεμιέρα;
Πριν από κάθε πρόβα χρειάζομαι σιωπή και γείωση. Να νιώσω το πάτωμα, να θυμηθώ ότι είμαι σώμα, ότι υπάρχω εδώ. Κάποιες φορές ακούω έναν συγκεκριμένο ήχο ή έναν ρυθμό για να μπω στη συχνότητα του έργου — κάτι σαν εσωτερικός συντονισμός. Η πρόβα για μένα είναι τελετουργία· όχι μόνο καλλιτεχνική, αλλά σχεδόν ιερή. Κάθε φορά που τα φώτα ανάβουν, νιώθω ότι αρχίζει ένας κύκλος ζωής — και στο τέλος του, κάτι μέσα μου έχει αλλάξει.
Πώς αντιμετωπίζεις τον φόβο, την αποτυχία ή την κριτική μέσα σ’ έναν τόσο απαιτητικό χώρο;
Με αποδοχή. Ο φόβος είναι φυσικό μέρος της δημιουργίας· αν δεν υπάρχει, δεν έχεις ρισκάρει αρκετά. Η αποτυχία είναι δασκάλα — σε προσγειώνει, σου δείχνει πού υπάρχει αλήθεια και πού όχι. Η κριτική, όταν προέρχεται από αγάπη για το έργο, είναι πολύτιμη. Όταν προέρχεται από θόρυβο, σβήνει μόνη της. Έχω μάθει να μη φοβάμαι τη σιωπή που μένει μετά από μια παράσταση — γιατί εκεί, στη σιωπή, βρίσκεται η πραγματική συνάντηση με τον θεατή.
Σου αρέσει να καθοδηγείς απόλυτα ή να αφήνεις περιθώριο στους ερμηνευτές να συνδιαμορφώσουν το αποτέλεσμα;
Η δημιουργία για μένα είναι συνάντηση. Δεν πιστεύω στη σκηνοθεσία ως έλεγχο, αλλά ως διάλογο. Η "Λήθη" χτίστηκε μέσα από το μοίρασμα — από τη στιγμή που κάθε ερμηνεύτρια άρχισε να κουβαλά μέσα της τη δική της εκδοχή της μνήμης. Η Νίκη Σερέτη, η Μαγδαληνή Σπίνου και η Λένα Μποζάκη δεν εκτελούν οδηγίες· συνομιλούν με τον χώρο, τον ήχο, το φως, η μία με την άλλη. Η δική μου δουλειά είναι να κρατώ το πεδίο καθαρό, να ακούω και να καθοδηγώ χωρίς να περιορίζω. Μόνο έτσι μπορεί να προκύψει αλήθεια: όταν κάθε σώμα θυμάται και κάθε ψυχή επιτρέπεται να ξεχάσει.
Δες εδώ το τρέιλερ της παράστασης:
Info: H Λήθη παρουσιάζεται στη θεατρική σκηνή BIOS. Πειραιώς 84, κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00 (για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων).
Προπώληση: More.com
