Γιατί η απάντηση στην πανδημία δεν είναι η ενίσχυση της παραγωγικότητας
Βρισκόμαστε απομονωμένοι αναγκαστικά στα σπίτια μας, οι περισσότερες επιχειρήσεις έχουν κλείσει, το να πηγαίνεις super market έχει αναδειχθεί σε μία τελείως διαφορετική εμπειρία (σαν να παίζεις pacman ένα πράγμα) και η μάχη για μάσκες και αντισηπτικά καλά κρατεί. Στο μεσοδιάστημα, τα κρούσματα του COVID-19 πληθαίνουν και ο σουρεαλισμός που μπορεί να φέρει μία πανδημία εξαπλώνεται μαζί με τον ιό.
Για να το πούμε πιο απλά, δεν περνάμε καθόλου καλά. Μαθαίνουμε όμως να "χαιρόμαστε" τον χρόνο σπίτι μας. Συνταγές μαγειρικής, online μαθήματα yoga, ειδοποιήσεις για workouts, e-mails με προτάσεις για εικονικές περιηγήσεις σε μουσεία και γκαλερί και δωρεάν μαθήματα, όλα προσπαθούν να μας κάνουν να δούμε την παρούσα κατάσταση μέσα από μια θετική ματιά.
"Αυτή η νοοτροπία της αμερικάνικης κουλτούρας - η ιδέα ότι κάθε νανοδευτερόλεπτο της ζωής μας πρέπει να εμπορευματοποιηθεί και να υποδείξει κέρδος και αυτο-βελτίωση. Και σε μια κυριολεκτική πανδημία, καθώς εκατομμύρια από εμάς προσπαθούμε να αντεπεξέλθουμε στην απομόνωση στο σπίτι, φροντίζοντας ταυτόχρονα και τις ανάγκες των οικογενειών και των κοινοτήτων μας, η αισχρότητα του να προσποιούμαστε ότι η δουλειά και ο "εαυτός" μας είναι τα μόνα πράγματα που έχουν σημασία - ή που υπάρχουν - γίνεται όλο και πιο δύσκολο να αγνοηθεί" γράφει ο Nick Martin, στο άρθρο του Against Productivity in a Pandemic στο New Republic.
Άνθρωποι ποζάρουν χαμογελαστοί γράφοντας business as usual, celebrities βγάζουν λόγους για να παρακινήσουν τους followers τους να δουν τη θετική πλευρά (;) της κατάστασης και newsletters του τύπου πόσο άσχημη είναι αυτή η πανδημία αλλά πώς μπορούμε να δείξουμε τον καλύτερο εαυτό μας μας κατακλύζουν. Ποιος μίλησε για υπερβολικό ελεύθερο χρόνο, όταν κάποιος δουλεύει ήδη το οκτάωρό του από το σπίτι, ίσως και παραπάνω - γιατί είναι σπίτι άρα διαθέσιμος - κι έχει να φροντίσει τους δικούς του ανθρώπους; Είναι τώρα η ώρα να μάθει γιουκαλίλι; Ας μην αναφερθούμε σε όλους τους ανθρώπους που δουλεύουν υπέρ του δέοντος για να εξυπηρετήσουν τους άλλους - δηλαδή εμάς. Η πανδημία έχει αφήσει εκατοντάδες ανθρώπους χωρίς δουλειά ή σε μια τραγική αβεβαιότητα, είναι άραγε αυτή η ιδανική στιγμή για να ξεκινήσουν yoga online; Ο χρόνος δεν μειώνεται απαραίτητα, αλλά γίνεται δυσβάσταχτος. Και σε αυτή την περίπτωση το τελευταίο που θέλει κάποιος είναι να νιώσει περισσότερες ενοχές επειδή δεν μπορεί να παρακολουθήσει κάποιο μάθημα στο Yale ή να μάθει επιτέλους την τέχνη του μακραμέ.
Αυτή δεν είναι μια φυσιολογική χρονική στιγμή για την ανθρωπότητα, από την εξάπλωση του ίδιου του ιού και την καραντίνα μέχρι τον μακροπρόθεσμο οικονομικό κίνδυνο για εκατομμύρια ανθρώπους. "Δεν ήταν πολύ φυσιολογικό ούτε ό,τι προηγούνταν αλλά είναι δίκαιο να πούμε ότι όταν ο κόσμος μπαίνει σιγά σιγά στο άγνωστο, οποιαδήποτε ομοιότητα με τη γνώριμη ρουτίνα μπορεί να είναι μια ευπρόσδεκτη ανάπαυλα: Να παραμείνει σε τηλεφωνική επικοινωνία με αγαπημένους και φίλους. Να βρει χρόνο για τρέξιμο (κάπου απομονωμένα και χωρίς παρέα). Η περισσότερη δουλειά όμως {...} δεν είναι η απάντηση. Ούτε είναι απαραίτητη η επιπλέον παραγωγικότητα. Αυτή δεν είναι η ώρα για να ωραιοποιούμε την κατάσταση ή να προσποιούμαστε στωικά ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει.
Ο Jeff Bezos έδωσε ένα ξεκάθαρο μήνυμα, απευθυνόμενος στο εργατικό δυναμικό της Amazon. "This isn't business as usual", είναι μια περίοδος γεμάτη άγχος και αβεβαιότητα. Και είναι επίσης μια περίοδος όπου η δουλειά που κάνουμε είναι η πιο σημαντική" σχολίασε και εξήγησε πώς η Amazon δίνει προτεραιότητα στα απαραίτητα για την πανδημία είδη, λαμβάνει στο μέγιστο μέτρα προστασίας για τους εργαζόμενους και ανοίγει θέσεις εργασίας. "Δεν υπάρχει εγχειρίδιο για το πώς πρέπει να αισθάνεται κανείς τώρα" συμπλήρωσε Bezos, ιεραρχώντας τις ανησυχίες του.
Όπως έγραψε και η Jenny Odell για την κατεύθυνση προς την ανάπτυξη στο How to Do Nothing: Resisting the Attention Economy, "Στο πλαίσιο της υγείας και της οικολογίας, τα πράγματα που αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα θεωρούνται συχνά παρασιτικά ή καρκινώματα. Ωστόσο, καλλιεργούμε μια κουλτούρα που προάγει την καινοτομία και την ανάπτυξη πάνω από την αναγέννηση και την κυκλική δομή". Αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή για συντήρηση. Για να βρούμε την ανακούφιση όπου μπορούμε σε έναν κόσμο που μας οδηγεί με ταχύτατους ρυθμούς στο χάος. "Δεν έχουμε την τάση να βλέπουμε τη συντήρηση και τη φροντίδα ως παραγωγικές μεθόδους" γράφει η Odell. Αλλά πρέπει" συμπληρώνει ο Martin.
Για όσους έχουν την ικανότητα και το προνόμιο να εργάζονται από το σπίτι τους, αυτή είναι μια καλή στιγμή για να κάνουν μια παύση, να εστιάσουν στον εαυτό τους, την κοινότητά τους και τους αγαπημένους τους. Θα πρέπει να είναι μια περίοδος που κάνεις τα απολύτως απαραίτητα και όχι μια περίοδος ενοχών και πανικού επειδή δεν πέτυχες ακόμα περισσότερα τη στιγμή που ένα μέρος του κόσμου δίπλα σου διαλύεται. Αυτό που θα έπρεπε να μας απασχολεί κανονικά είναι η φροντίδα. Η μεγαλύτερή μας μέριμνα και δουλειά θα έπρεπε να είναι η στήριξη των ανθρώπων που μάχονται για την υγεία μας (και αυτό είναι κάτι που δεν πρέπει να ξεχάσουμε όταν καταφέρουμε να βγούμε από όλο αυτό). Αυτή είναι μια περίοδος που θα πρέπει να εστιάσουμε στην αλληλεγγύη - από προσφορά φαγητού μέχρι εθελοντική αιμοδοσία. Να προσφερόμαστε να κάνουμε τα ψώνια για ηλικιωμένους ή άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες. Δεν είναι μια περίοδος για να φορτώσουμε στον εαυτό μας ακόμα περισσότερη άσκοπη εργασία.