Με σχεδόν δέκα χρόνια εμπειρίας στον χώρο του κινηματογράφου και των μέσων, η Κέλλυ Σαρρή, εκπρόσωπος του cli-fi κινηματογράφου και δημιουργός του Heat Me, μίας ταινίας μικρού μήκους που ξεχωρίζει σε φεστιβάλ του εξωτερικού, μας μιλά για αυτή τη διάκριση και τη νέα εποχή της μεγάλης οθόνης.
Διαθέτει σύγχρονη ματιά. Κάτι, το οποίο αντιλαμβάνεσαι όχι μόνο όσο συνομιλείς μαζί της, αλλά παρακολουθώντας το έργο της. Δημιουργός της πρώτης ταινίας αποκλειστικά για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η Ελληνίδα σκηνοθέτις Κέλλυ Σαρρή ζει μόνιμα τα τελευταία δέκα χρόνια στο Los Angeles, ανησυχεί για καίρια κοινωνικά ζητήματα, όπως η ισότητα και η κλιματική κρίση, τα οποία συνειδητά αποτελούν πλέον θεματική στις ταινίες που σκηνοθετεί.
Κάπως έτσι, γεννήθηκε το Heat Me, μία ταινία μικρού μήκους, στην οποία τρεις γυναίκες διαφορετικών γενεών προσπαθούν να επιβιώσουν εντός ενός διαμερίσματος που πλήττεται από τον καύσωνα και την απουσία οποιασδήποτε τεχνητής δροσιάς. Μία climate fiction παραγωγή, ένα είδος κινηματογράφου που ασχολείται με το περιβάλλον αλλά το σενάριο δεν είναι αποτέλεσμα επιστημονικής φαντασίας, καθώς βασίζεται σε στοιχεία που άπτονται της πραγματικότητας, η οποία ξεκίνησε το ταξίδι της στα διεθνή φεστιβάλ με μία σημαντική βράβευση – εκείνη της Καλύτερης Ταινίας στο πιστοποιημένο από την Ακαδημία των Όσκαρ, Galway Film Fleadh.
Σε ένα διάλειμμα από τις επαγγελματικές της υποχρεώσεις, η Κέλλυ Σαρρή μάς μιλά για αυτή τη διάκριση, τη νέα έκφανση κινηματογραφικής τέχνης που εκπροσωπεί, αλλά και την επιθυμία της να δημιουργεί ταινίες που να ενδυναμώνουν την αλληλεγγύη ανάμεσα στις γυναίκες και τις υπο-εκπροσωπούμενες ομάδες.
Το Heat Me, το οποίο φέρει τη σκηνοθετική υπογραφή σου, κατάφερε να αποσπάσει το βραβείο της "Καλύτερης Διεθνής Ταινίας" στο Galway Film Fleadh, ένα φεστιβάλ πιστοποιημένο από την Ακαδημία των Όσκαρ. Πώς αισθαίνεσαι για αυτή την επιτυχία;
Η διάκριση του Heat Me ήταν πραγματικά συγκινητική. Από την πρεμιέρα της κιόλας, η ταινία αγκαλιάστηκε με ενθουσιασμό, και αυτό μας γέμισε χαρά και αναγνώριση για όλη την ομάδα που δούλεψε με τόση αφοσίωση.
Αυτή τη στιγμή, η ταινία συνεχίζει το φεστιβαλικό του ταξίδι και θα κάνει τη Νοτιοασιατική του πρεμιέρα στο Bengaluru International Short Film Festival στην Ινδία, το μοναδικό Oscar-qualifying φεστιβάλ της χώρας για ταινίες μικρού μήκους. Αναμφίβολα, τέτοιες διακρίσεις ανεβάζουν τον πήχη, αλλά όχι απαραίτητα με την έννοια της πίεσης. Περισσότερο νιώθω ότι διευρύνουν τον δημιουργικό μου ορίζοντα, με ενθαρρύνουν να συνεχίσω να εξελίσσομαι και να εμβαθύνω σε ιστορίες που με αφορούν. Για μένα, η δημιουργία είναι πάντα μια διαδικασία αυτογνωσίας και ολοκλήρωσης, και κάθε ταινία μου είναι ένα βήμα πιο κοντά σ’ αυτό.
Η ταινία καταπιάνεται με καίρια ζητήματα της εποχής, με την κλιματική κρίση να πρωταγωνιστεί. Τι καινούριο έμαθες για το φαινόμενο κατά τη διάρκεια δημιουργίας της ταινίας;
Η όλη διαδικασία δημιουργίας της ταινίας ήταν μια απίστευτη εμπειρία. Με τη Μάτα Κούρτη (σ.σ. σεναριογράφο της ταινίας) ήξερα από το πρώτο μας τηλεφώνημα ότι ήμουν σε καλά χέρια. Της είπα τι έψαχνα: μια ιστορία με θέμα την κλιματική κρίση και γυναικείους χαρακτήρες, κατά προτίμηση διαγενεακούς. Το ταλέντο της είναι απίστευτο, ειδικά στο πώς κατάφερε να συνδυάσει όλα αυτά με χιούμορ και να διαφοροποιήσει τους χαρακτήρες μεταξύ τους με αυθεντικότητα.
Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης της ιδέας και της έρευνάς μας, μάθαμε πολλά που δεν γνωρίζαμε ή που δεν είχαμε επεξεργαστεί σε βάθος όπως ότι πόλεις και κράτη παγκοσμίως δεν έχουν επαρκή σχέδια προσαρμογής ή πρόληψης απέναντι σε καταστάσεις όπως τα παρατεταμένα κύματα καύσωνα, οι διακοπές ρεύματος ή η έλλειψη νερού, ή επίσης οι πρώτοι που επηρεάζονται είναι γυναίκες, παιδιά και γενικότερα ευάλωτες κοινότητες. Τα αίτια δεν είναι μόνο περιβαλλοντικά, αλλά αστικά, δομικά και πολιτισμικά: από τον τρόπο που χτίζουμε σπίτια ή πόλεις χωρίς σκίαση ή δίκτυα νερού ανθεκτικά στην ξηρασία, μέχρι την υπερκατανάλωση ενέργειας, την εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα, ως "λύση" που δημιουργεί νέους φαύλους κύκλους.
Ως προς την αντιμετώπιση, ανακαλύψαμε πως χρειάζονται αλλαγές σε πολλά επίπεδα: πολιτικές αποφάσεις, αναδιάρθρωση των υποδομών, ενεργειακή δικαιοσύνη, ενίσχυση της κοινότητας αλλά και ουσιαστική πληροφόρηση σε συλλογικό επίπεδο. Χρειάζεται να ξεπεράσουμε την αίσθηση ότι η ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά το άτομο, και να ενισχυθεί η συνεργασία σε τοπικό και θεσμικό επίπεδο. Γι' αυτό και στην ταινία επικεντρωθήκαμε όχι μόνο στην κρίση αυτή καθαυτή, αλλά και στο πώς αντιδρούν και προσαρμόζονται οι άνθρωποι, όταν το ίδιο τους το σπίτι – το κυριολεκτικό και το συναισθηματικό – γίνεται ένα ακόμα "μέτωπο" της κλιματικής κρίσης.
Μέσα από το Heat Me, συστήνεις ένα νέο είδος ταινιών, το climate fiction genre. Θα ήθελες να το παρουσιάσεις και σε εμάς;
Το climate fiction (cli-fi), η κλιματική μυθοπλασία είναι ένα είδος που τα τελευταία χρόνια γνωρίζει άνθιση σε παγκόσμιο επίπεδο. Έχει τις ρίζες του στη λογοτεχνία και έχει περάσει πλέον και στο σινεμά και την τηλεόραση. Αυτό που το κάνει ξεχωριστό είναι πως, σε αντίθεση με την επιστημονική φαντασία που συχνά εξετάζει μελλοντικούς κόσμους, το cli-fi ασχολείται με το τώρα και το πολύ κοντινό μέλλον. Παρουσιάζει το πώς επηρεάζει η περιβαλλοντική κρίση την καθημερινή ζωή των ανθρώπων και το κάνει μέσα από ανθρώπινες, συγκινητικές και πολλές φορές χιουμοριστικές ιστορίες.
Στην Ελλάδα, είναι ένα είδος που δεν έχει ακόμα αναπτυχθεί κινηματογραφικά. Δεν έχουμε δει πολλές ταινίες που να εστιάζουν στην κλιματική κρίση με επίκεντρο χαρακτήρες και σχέσεις, ειδικά σε αστικό περιβάλλον. Το Heat Me προσπαθεί να καλύψει ακριβώς αυτό το κενό. Η ιστορία εκτυλίσσεται σε ένα τυπικό ελληνικό διαμέρισμα, με τρεις καθημερινές γυναίκες διαφορετικών ηλικιών – κάτι που κάνει το θέμα πιο οικείο και προσβάσιμο, και συνδέεται με τη φεμινιστική οπτική του οικοφεμινισμού: της σύνδεσης δηλαδή ανάμεσα στη φροντίδα, τη φύση και τη γυναικεία εμπειρία.
Παγκοσμίως, βλέπουμε ολοένα και περισσότερους δημιουργούς να στρέφονται σε αυτό το είδος από μεγάλες παραγωγές όπως το Don’t Look Up μέχρι μικρές ανεξάρτητες ταινίες. Το κοινό ανταποκρίνεται και δείχνει ενδιαφέρον γιατί αυτές οι ιστορίες δεν είναι απλώς ως προειδοποιήσεις αλλά καθρέφτες του παρόντος. Και στη δική μας περίπτωση, το κάναμε με μια πινελιά ελληνικής πραγματικότητας και γυναικείας δυναμικής.
Στην ταινία, τρεις γυναίκες διαφορετικών γενεών προσπαθούν να επιβιώσουν και να συνυπάρξουν μέσα σε ένα αποπνικτικό κύμα καύσωνα χωρίς κλιματισμό. Πώς στήθηκε το καστ και πώς επιλέχθηκαν οι ηθοποιοί για να εκπροσωπήσουν τις τρεις διαφορετικές γενιές;
Η όλη διαδικασία του κάστινγκ ήταν υπέροχη και πολύ συγκινητική. Μαζί με τις παραγωγούς, Αλεξάνδρα Μήνου και Χριστίνα Τσακμάκη, αλλά και με την πολύτιμη βοήθεια της βοηθού σκηνοθέτη μας, Κλώντιας Δούλου, επιλέξαμε τις τρεις ηθοποιούς με βάση όχι μόνο τις υποκριτικές τους ικανότητες αλλά και τη μεταξύ τους δυναμική. Η σύνδεση που ανέπτυξαν από την πρώτη στιγμή ήταν καθοριστική.
Η Νίκη Βακάλη είναι ένα εξαιρετικά ταλαντούχο άτομο, με τεράστια εμπειρία αλλά και την ικανότητα να δένεται αληθινά με την ομάδα της, από καρδιάς. Η Μαρία Πανουργιά είναι μια ευφυής, πολυδιάστατη και ταλαντούχα ηθοποιός, που κατάλαβε αμέσως το ρόλο και την ψυχολογία του χαρακτήρα της από την πρώτη κιόλας ανάγνωση του σεναρίου. Όσο για την κυρία Λίβα, δεν έχω παρά να πω τα καλύτερα. Και οι τρεις "κούμπωσαν" μεταξύ τους από την πρώτη πρόβα.
Είσαι δημιουργός της πρώτης μυθοπλαστικής σειράς σχεδιασμένης αποκλειστικά για TikTok και Instagram. Πώς μπορεί μια πλατφόρμα όπως το TikTok να αλλάξει τον τρόπο που καταναλώνουμε και δημιουργούμε αφηγήσεις;
Το Gynarchy έκανε πρεμιέρα ταυτόχρονα σε TikTok και Instagram το 2022 και αποτελεί την πρώτη σειρά μυθοπλασίας παγκοσμίως που σχεδιάστηκε εξ’ αρχής για να κυκλοφορήσει ταυτόχρονα και οργανικά σε αυτές τις δύο πλατφόρμες. Η σκέψη μου ξεκίνησε από την αγάπη μου για το TikTok ως θεατής: παρατηρούσα τη δυναμική του μέσου και πώς δημιουργοί από την Αυστραλία, την Κίνα και την Ινδία άρχιζαν να πειραματίζονται με σειρές μικρής διάρκειας.
Καθώς δεν είχα πρόσβαση σε χρηματοδότηση για την παραδοσιακή μορφή σειράς, αποφάσισα να δημιουργήσω τη σειρά με τα μέσα που διέθετα και να την παρουσιάσω απευθείας στο κοινό, χωρίς να περιμένω την έγκριση κάποιου καναλιού ή πλατφόρμας. Ήταν μια πράξη ανεξαρτησίας αλλά και καλλιτεχνικού ρίσκου που τελικά δικαιώθηκε. Η σειρά αναγνωρίστηκε διεθνώς, τιμήθηκε με Webby Award (τα λεγόμενα "Όσκαρ του διαδικτύου") το 2023, και μάλιστα στην ίδια κατηγορία με τη Marvel, κάτι που με συγκίνησε βαθιά γιατί αποδεικνύει ότι μικρές ανεξάρτητες φωνές μπορούν να σταθούν δίπλα σε κολοσσούς της τηλεοπτικής και κινηματογραφικής βιομηχανίας. Πιστεύω πως δεν έχουμε δει ακόμα τις πλήρεις δυνατότητες αυτών των πλατφορμών. Οι κοινωνικές πλατφόρμες αλλάζουν ριζικά τον τρόπο που καταναλώνουμε αλλά και που δημιουργούμε αφήγηση, και ήδη βλέπω εξαιρετικούς ανεξάρτητους δημιουργούς να αναρτούν επεισόδια που ανυπομονώ να παρακολουθήσω κάθε εβδομάδα.
Είναι εύκολο για μία γυναίκα της γενιάς σου να κυνηγήσει τα όνειρά της εντός της Ελλάδας και να ανοίξει τα φτερά της εκτός;
Νομίζω πουθενά δεν είναι εύκολο. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι είναι και ακατόρθωτο, όπως μας έχει δείξει η ιστορία πολλών γυναικών δημιουργών. Στην Ελλάδα και γενικά στην Ευρώπη, το θετικό είναι πως υπάρχουν προγράμματα στήριξης και επιχορηγήσεις για τον κινηματογράφο, κάτι που διευκολύνει κάπως την ανάπτυξη ενός project, ειδικά στο στάδιο της παραγωγής. Ωστόσο, σε ό,τι αφορά τις επαγγελματικές ευκαιρίες, τις συνεργασίες, και το διεθνές δίκτυο, είναι αλήθεια πως εκτός Ελλάδας υπάρχουν περισσότερες επιλογές.
Από την άλλη, η μεγαλύτερη δυσκολία για πολλές γυναίκες δημιουργούς παραμένει η ανισότητα. Ο τίτλος "σκηνοθέτης" συχνά συνοδεύεται από τη λέξη "γυναίκα" γεγονός που ακόμα περιθωριοποιεί. Πολλές φορές χρειάζεται να "αποδείξεις" τον ρόλο σου, ακόμα κι αν τον έχεις ήδη κερδίσει, μόνο και μόνο λόγω φύλου. Παρόλα αυτά, βλέπω την αλλαγή να έρχεται. Σιγά-σιγά, περισσότεροι φορείς, εταιρείες και θεσμοί αρχίζουν να εμπιστεύονται τις γυναίκες δημιουργούς και να αναγνωρίζουν την αυθεντικότητα και την οπτική που προσφέρουμε. Έχω ελπίδα ότι αυτό θα συνεχίσει να εξελίσσεται προς το καλύτερο, όχι μόνο για τις γυναίκες αλλά και για όλα τα υπο-εκπροσωπούμενα μέλη της δημιουργικής κοινότητας.
Ζεις στο Los Angeles τα τελευταία χρόνια δέκα χρόνια. Πώς είναι η ζωή στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού για μία γυναίκα;
Θα ξεκινήσω λέγοντας ότι είναι αρκετά διαφορετική από την καθημερινότητα στην Ελλάδα, ειδικά στον χώρο του κινηματογράφου και της τηλεόρασης. Από τη μία, είναι μια πόλη χαοτική, απαιτητική, αλλά γεμάτη ευκαιρίες. Από την άλλη, σου δίνει πρόσβαση σε μια τεράστια κοινότητα δημιουργών από όλο τον κόσμο, ανθρώπους που δύσκολα θα συναντούσα αν είχα μείνει μόνο στην Ελλάδα.
Το Los Angeles με βοήθησε να γνωρίσω καλύτερα τον εαυτό μου, να τεστάρω τις αντοχές μου, και παραδόξως, να έρθω πιο κοντά στην ελληνική κουλτούρα. Όταν ζεις μακριά από την πατρίδα σου για καιρό, αρχίζεις να αναγνωρίζεις με νέα ματιά τι την κάνει μοναδική: ένα μεσημέρι σε μια παραλία κάτω από ένα δέντρο, τα τζιτζίκια, το φαγητό της, η ανεπιτήδευτη σύνδεση. Δεν είχα σκεφτεί ποτέ ότι θα φύγω από την Ελλάδα. Εδώ είναι οι φίλοι και η οικογένεια μου. Όμως κάποια στιγμή ένιωσα την ανάγκη να δω τον κόσμο με άλλα μάτια, να μάθω νέα πράγματα και να εξελιχθώ. Έτσι, το 2015 πήρα την απόφαση να συνεχίσω τις σπουδές μου με ένα δεύτερο μεταπτυχιακό στον κινηματογράφο στο Los Angeles, όπου και μένω μόνιμα μέχρι σήμερα.
Ποια είναι τα επόμενα επαγγελματικά σου σχέδια;
Νομίζω πως η θεματική του κλίματος και η σχέση μας με τη Γη θα συνεχίσει να διαπερνά τις ιστορίες και τα σενάρια που επιλέγω. Δεν είναι απλώς ένα θέμα που με αφορά, είναι μία πραγματικότητα που με βρήκε, όχι το αντίστροφο.
Ως millennial γυναίκα δημιουργός, νιώθω ότι μεγάλωσα μέσα σε υποσχέσεις ανάπτυξης και επιτυχίας που σήμερα δεν ευσταθούν. Βλέπουμε συστήματα να καταρρέουν ή να στέκονται σε εύθραυστες βάσεις. Δεν γίνεται να προχωρήσεις μπροστά χωρίς να έχεις επίγνωση και φροντίδα για τις ρίζες σου, και για τον άνθρωπο, οι ρίζες αυτές είναι κυριολεκτικά η γη που πατάμε. Φυσικά, οι θεματικές μου θα εξελιχθούν. Αλλά, ακόμα και αν αλλάζει το ύφος, το είδος ή το πλαίσιο, πάντα θα με ενδιαφέρει η ανθρώπινη φύση, η ενσυναίσθηση και η ανάγκη να δημιουργούμε ιστορίες που μας ενώνουν. Σε πιο πρακτικό επίπεδο, ετοιμάζομαι να κάνω το επόμενο βήμα: μέσα στα επόμενα δύο χρόνια σχεδιάζω να σκηνοθετήσω την πρώτη μου ταινία μεγάλου μήκους.
