Η πιο πολυσυζητημένη παράσταση της χρονιάς θα ταξιδέψει σε φεστιβάλ του εξωτερικού έχοντας αποσπάσει διθυραμβικά σχόλια από κοινό και κριτικούς.
Από χτες το βράδυ που παρακολούθησα το "Goodbye, Lindita” δεν μπορώ να σταματήσω να μονολογώ "Πω, πω, τι είναι αυτό που είδα".
Δεν πήγα ανυποψίαστη στην σκηνή "Κατίνα Παξινού" του θεάτρου Rex, εκεί δηλαδή που παρουσιάζεται η περφόρμανς στο πλαίσιο της Πειραματικής Σκηνής Νέων Δημιουργών του Εθνικού Θεάτρου. Το δημιούργημα του 24χρονου Μάριο Μπανούσι έγινε "talk of the town” ταυτόχρονα με την πρεμιέρα του, στα τέλη του Μάρτη.
Αλλεπάλληλα sold out, διθυραμβικές κριτικές, αποθεωτικά σχόλια θεατών και μια εκτενής, επαινετική αναφορά στην Guardian από τον Michael Billington, από τους πιο σημαντικούς κριτικούς θεάτρου της Βρετανίας, ο οποίος ήταν επικεφαλής κριτικός θεατρικών παραστάσεων της εφημερίδας για 48 χρόνια, και πάλι δεν είχα υποψιαστεί πόσο θα με τάραζε αυτή η παράσταση.
Ο Μάριο Μπανούσι γεννήθηκε στην Αλβανία, έζησε εκεί μέχρι τα 6 του χρόνια και κατόπιν ήρθε στην Ελλάδα μαζί με την οικογένεια του. Είναι απόφοιτος της δραματικής σχολής του Ωδείου Αθηνών και αυτή είναι η δεύτερη σκηνοθετική δουλειά του.
Διαβάστε ακόμη: O Alexander Payne στην έναρξη του 2ου Evia Film Project
Στο σημείωμά του στο πρόγραμμα της παράστασης ο Μπανούσι εξηγεί ότι εκκίνηση του για τη σύλληψη της ιδέας ήταν ο θάνατος της μητριάς του Lindita και τρεις μέρες αργότερα, του πατέρα του, Skender. Στο κείμενό του καταλήγει: "Μπορεί μια παράσταση που έχει ως αφετηρία τον θάνατο δυο πολύ αγαπημένων ανθρώπων να φτάσει στην ανάταση, στην αναγέννηση μέσα και πέρα από το σκοτάδι του αποχαιρετισμού; Αυτό προσπάθησα. Ίσως επειδή δεν θέλω να σταματήσω να είμαι ρομαντικός".
Στην 75λεπτη περφόρμανς δεν υπάρχει καθόλου λόγος, θα ήταν άλλωστε τελείως περιττός. Ο πόνος, η απώλεια, ο θάνατος δεν χρειάζονται λέξεις για να εκφραστούν. Τα πάντα είναι συναίσθημα. Ο θάνατος της κόρης της οικογένειας βυθίζει την οικογένεια της στο πένθος. Εκείνη είναι πανταχού παρούσα, όσο και καθαρίζεται το αποτύπωμά της, εκείνο μένει ανεξίτηλο. Σταδιακά στη σκηνή ξετυλίγονται οι τελετουργίες αποχαιρετισμού του νεκρού, τελετουργίες που στα σύγχρονα αστικά περιβάλλοντα έχουν εκλείψει μη δίνοντας στους δικούς του ανθρώπους την ευκαιρία να βιώσουν την απώλεια και να εκτονώσουν το πένθος τους μέσω της φροντίδας του νεκρού, μέσω της προετοιμασίας του για το ταξίδι προς στην ανυπαρξία.
Καθώς εξελίσσεται η σκηνική δράση μέσω μιας υψηλής αισθητικής εικαστικής προσέγγισης συνειδητοποιώ ότι όλοι πάνω στη σκηνή είναι νεκροί και ζωντανοί συνάμα, ότι όλοι μέσα στο θέατρο είμαστε νεκροί και ζωντανοί παράλληλα. Οι ιεροτελεστίες της ζωής και του θανάτου δένονται σφιχτά μαζί, το βλέμμα της Lindita αναρωτιέται "τι είναι αυτό που μου συμβαίνει;" και μοιάζει αυτή η ερώτηση να αφορά και τις δύο καταστάσεις -και την ύπαρξη, και την ανυπαρξία- η μάνα είναι ένα θρηνητικό σύμπαν μόνη της, στον άνδρα δεν επιτρέπεται να εκφραστεί παρά μόνο στα κρυφά, στον ύπνο του κάτω από το πάπλωμα, οι κόρες μοιρολογούν αλλά προσπαθούν να τακτοποιήσουν το παρόν για να προχωρήσουν στο μέλλον.
Διαβάστε ακόμη: Αυτές είναι οι παραστάσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για τη σεζόν 2023/24
Η οικογένεια μαζεύεται μπροστά από μια τηλεόραση για να παρακολουθήσει κάποιο σήριαλ, δίπλα τους κείτεται η νεκρή Lindita. Η ζωή πρέπει να συνεχιστεί, ειδικά αν ζεις μέσα σε ένα φτωχικό σπίτι δεν υπάρχουν οι πολυτέλειες άλλων επιλογών, η ζωή θα συνεχιστεί στριμωγμένη σε μια γκαρσονιέρα, θα δεις μια σαπουνόπερα, θα φας, θα ξεχάσεις.
Κι εκεί που νομίζεις ότι όλα θα πάρουν τον δρόμο τους, το σύμπαν εκρήγνυται. Γιατί θάνατος σημαίνει υπαρξιακός τρόμος, ταράζει το κορμί σου, ταράζει την ψυχή σου. Τα σώματα παραδίδονται σε σπασμούς, γυμνώνονται, τρέμουν, έρχεται το σκοτάδι που καλύπτει τα πάντα, η πίστη αποκαθηλώνεται, η ψυχή πετάει μακριά λουσμένη σε ένα μεταφυσικό φως.
Και το σκοτάδι όμως διαρρηγνύεται. Μετά τους εκκωφαντικούς τριγμούς, ενώ όλα καταρρέουν, η ολόγυμνη Μητέρα μέσα στη σιωπή θα διασχίσει ως ζώο την ανυπαρξία και θα χωθεί στην αγκαλιά της Φύσης. Υπάρχει γαλήνη μέσα στο απόλυτο τίποτα;
Ναι, απαντά ο Μάριο Μπανούσι. Γιατί θέλει να παραμείνει ρομαντικός και ίσως γιατί δεν υπάρχει, για όλους μας, άλλη ανακούφιση πέρα απ’ αυτή την απάντηση. Ναι, υπάρχει γαλήνη και αναγέννηση στο επέκεινα.
Ταυτότητα παράστασης: Σύλληψη – Σκηνοθεσία: Μάριο Μπανούσι, Σύμβουλος δραματουργίας: Σοφία Ευτυχιάδου, Σκηνικά – Κοστούμια: Σωτήρης Μελανός, Μουσική: Εμμανουήλ Ροβίθης, Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας, Δραματολόγος παράστασης: Ασπασία-Μαρία Αλεξίου, Βοηθός σκηνοθέτη: Θεοδώρα Πατητή
Διανομή (με αλφαβητική σειρά): Χρυσή Βιδαλάκη, Μπάμπης Γαλιατσάτος, Μανταλένα Καραβάτου, Αφροδίτη Κατσαρού, Μάριο Μπανούσι, Ευτυχία Στεφάνου, Άννα Συμεωνίδου, Αλεξάνδρα Χασάνι. Μουσικός επί σκηνής: Τζέσικα Ονγιγέτσι Ανοσίκε
Σκηνή "Κατίνα Παξινού", Θέατρο Rex, Εθνικό Θέατρο.
Φωτογραφίες: Θεόφιλος Τσιμάς
